HALİT ZİYA UŞAKLIGİL’İN “MAİ VE SİYAH” ROMANINDA ANNEYE DÖNÜŞ İZLEĞİ

Yıl 2020, Sayı: 12 [BAHAR 2020], 61 - 71, 01.04.2020

Mustafa Karabulut

https://doi.org/10.28981/hikmet.684726

Öz

Mai ve Siyah, Halit Ziya Uşaklıgil’in adeta Servet-i Fünûn edebiyatının edebi bildirgesi sayılan bir romanıdır. Eserin merkezindeki kişi Ahmet Cemil, Servet-i Fünûn neslinin temsilcisi durumundadır. Onun hayalleri, aşkı, ümitleri, şiir sanatına dair düşünceleri romanın tematik kurgusunu oluşturur. Romanda asıl tema olarak başkişinin hayalleri ile hayal kırıklıkları, yani gerçekleşmeyen hayalleri yer alır. Ahmet Cemil, gençliğinin ilk yıllarında babası ölünce kız kardeşini ve annesinin geçiminin sorumluluğu alır. Babasızlığın acısını derinden hisseden Ahmet Cemil, annesine sığınır. O, Roman boyunca annesinin adeta kanatları altındadır. Hayalleri bir bir yıkılan Ahmet Cemil, romanın sonunda annesini de yanına alarak bir gece gemiyle İstanbul’dan uzaklaşmak ister. Geminin güvertesinde denizi seyreden Ahmet Cemil, intihar etmeyi düşünürken annesinin sesiyle intihardan vazgeçer. Bir bakıma ölümle baş başa kalan Ahmet Cemil, annesi sayesinde hayatta kalır. Ahmet Cemil’in intihardan vazgeçmesini anneye dönüş izleğiyle açıklamak mümkündür. Burada Jung’un anima arketipi ve anneye dönüş arzusundan da yararlanılarak Ahmet Cemil’in adeta yeniden doğuşu irdelenecektir. Bu çalışmada amaç, Mai ve Siyah romanında, “anneye dönüş” temasını ortaya koymaktır.

Anahtar Kelimeler

Halit Ziya Uşaklıgil, Mai ve Siyah

Teşekkür

TEŞEKKÜR EDERİM.

Kaynakça

• Uşaklıgil, Halit Ziya. (2009), Mai ve Siyah, (Yayına Hazırlayan: Enfel Doğan), Özgür Yayınları, İstanbul.
• Durkheim, Emile. (2002), İntihar, Çev. Özer Ozankaya, Cem Yayınevi, İstanbul.
• Jung, Carl Gustav. (2005), Dört Arketip, Metis Yayınları, İstanbul.