ORHAN OKAY’IN BATI MEDENİYETİ VE ETKİLERİ ÜZERİNE BAZI TESPİTLERİ

Yıl 2020, Sayı: Prof. Dr. M. Orhan Okay Özel Sayısı, 192 - 204, 28.12.2020

Mustafa Karabulut

https://doi.org/10.28981/hikmet.820675

Öz

Medeniyetler birbiriyle savaş, din, ticaret, göçler vb. yollarla etkileşim içerisine girerler. Her medeniyet kendi içerisinde farklı yapılar barındırır. Aynı medeniyet dairesindeki devletlerin din, dil, gelenek be göreneklerdeki ortaklık, onların zaman içerisinde birlikte hareket etmesini sağlayabilir. Özellikle bilgiyi elinde bulunduran toplumlar diğer toplumlara karşı avantajlı hale gelirler. Batı medeniyeti bilim ve teknikteki ilerlemelere paralel olarak kendilerini üstün görmeye başlamışlardır. Türk tarihinde özellikle 19. Yüzyılda Batı’nın etkisi üst seviyeye çıkar. Bu durum medeniyetler arasındaki çatışmayı da artırır. Doğu ve Batı medeniyetleri arasındaki etkileşimi ve çatışmaları en iyi ifade eden ilim adamlarından biri Orhan Okay’dır. Okay, Türk dili ve edebiyatının olduğu kadar Türk kültürünün de önemli simalarındandır. O gerek çalışmaları gerekse hocalığı ve yetiştirdiği öğrenciler bakımından da dikkate değer bir isimdir. Özellikle Yeni Türk Edebiyatı alanındaki çalışmaları ile edebiyat bilimine büyük katkılarda bulunmuştur. Okay, sanat ve edebiyat tarihçisi, bir aydın ve bir edebiyat silsilesi oluşturan bir akademisyendir. Orhan Okay’ın bir ilim adamı olarak en güçlü yönlerinden biri de medeniyete dair fikirleri ve çalışmalarıdır. Doğu ve batı medeniyetlerini yakından tanıyan yazar, bu hususları genellikle edebiyat alanındaki çalışmalara sindirerek ortaya koyar. Orhan Okay, medeniyetler çatışmasının daha belirgin göründüğü yirminci yüzyılda bir mütefekkir olarak çeşitli tespitlerde bulunarak sorunlara çözüm önerileri getirir. Bu makalede amaç, Orhan Okay’ın medeniyet algısı ve Batı medeniyetinin etkileri üzerine tespitlerini ortaya koymaktır.

Anahtar Kelimeler

Orhan Okay,, Doğu ve Batı Medeniyetleri,, Batılılaşma,, Modernleşme,

Teşekkür

TEŞEKKÜR EDERİM.

Kaynakça

• Okay, Orhan. (1989), Batı Medeniyeti Karşısında Ahmet Midhat Efendi, İstanbul.
• Okay, Orhan. (2005), Batılılaşma Devri Türk Edebiyatı, Dergâh Yay., İstanbul.
• Okay, Orhan. (2016), Bir Başka Paris, Dergâh Yayınları, İstanbul.