AKADEMİK ÜSLUBUN ÖZGÜN TİMSALİ ORHAN OKAY HOCA

Yıl 2020, Sayı: Prof. Dr. M. Orhan Okay Özel Sayısı, 166 - 176, 28.12.2020

Maksut Yiğitbaş

https://doi.org/10.28981/hikmet.821929

Öz

Edebiyatta üsluba duyulan ilgi canlılığını sürekli korur. Yakın zamana değin bir sanatkârın eserinde yer alan isim, sıfat ve fiillerin kullanılma sıklığı, şekli; tamlama biçimi ve cümle yapılanması; dilin sadeliği ya da ağdalı oluşu üslup tespitinde belirleyici olmaktaydı. Bu incelemeler bir noktaya kadar sanatçının dünyasını üslubuna yansıttığı gerçeğini ortaya koysa bile esere yansıyan tarzın tamamen sözcük türlerinin sayımına ve tümcelerin durumuna bağlı olacak kadar basit değildir. Bu durum sadece sanat eserlerine özgü olmayıp akademik çalışmalar da kendini belli eden bir durumdur. Bir öğretim üyesi olan Orhan Okay’ın bilimsel çalışmalarının yanında deneme ve anılarına yansıyan üslubu dikkat çekici bir özelliğe sahiptir. Mekân/muhit ve kader ne kertede ilişkili ise şahsiyetten esere yansıyan yazış biçiminin de yetişme tarzıyla bağı vardır. Doğu ve Batı medeniyetinin kesiştiği bir coğrafyada doğan ve her iki medeniyeti temellük edinen bir muhitte, Balat’ta çocukluğunu idrak eden; Nurettin Topçu ve Mehmet Kaplan’ın ilkin talebesi, sonrasında belirli bir seviyede dostu olan Orhan Okay orijinal bir şahsiyet olarak karşımıza çıkar. Hocalığının önemli bir kısmını Erzurum’da icra eder ve hocalık sıfatı üzerinde hep baki kalır, ‘Hocaların Hocası’ vasfıyla sürekli ilim, irfan adresi olur. Orhan Okay’ın karakteri, yaşadığı mekânlar ve şanslı tanışıklıkları kaderi gibi üslubunu da şekillendirir. Akademik çalışmalarında bunu açıkça görmek mümkündür. Ötekileştirmeyen, duygudaşlığa (empati kurma) dayalı, tarafsızca incelediği kişiye ve konuya yaklaşımı üslubunun ana çizgilerini oluşturur.

Anahtar Kelimeler

Orhan Okay, üslup, edebiyat, şahsiyet

Kaynakça

• Ayvazoğlu, Beşir. (2017), “Büyük Bir Edebiyat Tarihçisi ve Kültür Adamının Ardından”, İslâm Araştırmaları Dergisi, S 37.
• Bilgegil, Kaya. (1972), Harabât Karşısında Namık Kemal, İrfan Yayınları, İstanbul.
• Bingöl, İsmail. (2018a), “Orhan Okay’ı Dinlerken” TYB Akademi Dergisi, S. 22. s. 139- 143.
• Bingöl, İsmail. (2018b), “Prof. Dr. Orhan Okay’la Bir Radyo Sohbeti”, TYB Akademi Dergisi, S. 22, 144- 150.
• Enginün, İnci. (1997), “Orhan Okay”, Orhan Okay’a Armağan, Dergâh Yayınları, İstanbul, s. 145- 149.
• Karataş, Turan. (1997), “Bir Bilim Adamının Gözüyle Mehmet Akif”, Orhan Okay’a Armağan, Dergâh Yayınları, İstanbul, s. 96- 102.
• Okay, Orhan. (1998), Konuşmalar Mülakat-Sohbet-Anket-Açık Oturum, Akçağ Yayınları, 1998.
• Okay, Orhan. (2013), Kağıt Medeniyeti, Dergâh Yayınları, İstanbul.
• Okay, Orhan (2017), Silik Fotoğraflar, Dergâh Yayınları, İstanbul.
• Tekin, Mehmet. (1997), “Sanat ve Edebiyat Yazıları”, Orhan Okay’a Armağan, Dergâh Yayınları, İstanbul, s. 78- 85.
• Timur, Kemal. (2018), “Prof. Dr. Orhan Okay Hocamıza Rahmet Dilerken”, TYB Akademi Dergisi, S. 22, s. 159- 166.
• Yorulmaz, Hüseyin. (1997), “Dopdolu Bir Ömür”, Orhan Okay’a Armağan, Dergâh Yayınları, İstanbul, 13- 42.