ŞAİRLERİN DİLİNDEN AHIR DAĞI

Yıl 2023, Sayı: ÂŞIK VEYSEL HATIRASINA GELENEK VE EDEBİYAT ÖZEL SAYISI, 391 - 408, 01.10.2023

Mehmet Emin Tuğluk

https://doi.org/10.28981/hikmet.1314862

Öz

Tarih boyunca bazı yerleşim birimleri bulundukları yerleşim yerlerindeki coğrafi unsurlarla özdeşleşmişlerdir. Bu yerleşim yerlerinden biri de Kahramanmaraş’tır. Kahramanmaraş ili eteğine kurulduğu, eteğinden dizine, oradan kucağına, omzuna ve tepesine tırmanmaya çalıştığı Ahır Dağı ile anılır olmuştur. Ahır Dağı Kahramanmaraş il merkezinin kuzeyinde, doğu-batı yönünde uzanan Güneydoğu Toroslar üzerinde yer alan 2301 metre yüksekliğinde bir dağdır. Ahır Dağı bünyesinde yer alan ormanlık alanlar, makilikler, mevsimlik göller ile ülkemizin önemli doğal bitki alanları içerisinde yer almaktadır.
Ahır Dağı’nın önemi şüphesiz sadece zengin bitki örtüsünden kaynaklanmamaktadır. Ahır Dağı birçok özelliği ile Kahramanmaraşlılar, Kahramanmaraş’ta uzun ya da kısa süre ikamet edenler ya da yolu bu şehre düşenlerin zihin dünyasında önemli bir yer edinmiştir.
Birçok yazar ve düşünür Kahramanmaraş’ı eserlerinde konu edinirken Ahır Dağı’ndan da bahsetmişlerdir. Pek çok şair Ahır Dağı’ndan etkilenmiş, ondan ilham alarak şiirler kaleme almışlardır.
Bu yazıda Ahır Dağı hakkında yazılan şiirlerin ilgili bölümleri alınıp Ahır Dağı hakkında şairlerin hissettikleri, düşündükleri, izlenimleri tespit edilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ahır Dağı, Kahramanmaraş, Şair, Şiir

Kaynakça

• Alparslan, Yaşar. “Maraş”. Maraş Merkez Ağzında Kullanılan Deyimler. nşr. Hacı Ali Özturan. Kahramanmaraş: Noya Medya, 2014.
• Artun, Erman. Çukurova Âşıklık Geleneğinde Âşık Halil. İçel: İçel Kültürü, 1996.
• Avcı, Ramazan. Şiirlerle Kahramanmaraş. Kahramanmaraş: Kahramanmaraş Belediyesi, 2008.
• Avcı, Ramazan. Şairlerin Dilinden Kahramanmaraş. Kahramanmaraş: Kahramanmaraş Belediyesi, 2013.
• Aytemiz, Faruk. “Maraş Destanı”. Kahramanlık Destanları ve Türküleri Antolojisi. ed. Cevdet Alperen. 66. Ankara: Tekışık Mat., 1993.
• Aytemiz, Ömer Faruk. “Ahır Dağı”. Türk Edebiyatında Maraşlılar. Ed. Serdar Yakar, Yaşar Alparslan. Kahramanmaraş: Ukde, 2009.
• Babaoğlu, Hayati. “İlle Maraş”. Kahramanlık Destanları ve Türküleri Antolojisi İçinde. ed.Cevdet Alperen. 109. Ankara: Tekışık Mat., 1993.
• Bahadıroğlu, Cengiz vd. Kahramanmaraş Ahır Dağı’nda Cetoniidae ve Buprestidae (Coleoptera) Familyalarına Bağlı Türler ve Bu Türlerin Yükselti Basamaklarına Göre Dağılımı. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen ve Mühendislik Dergisi 10/1 (2007), 6-12.
• Yakar, Serdar. Ahmet Çıtak Hayatı ve Şiirleri. Kahramanmaraş: Kahramanmaraş Belediyesi, 2014.
• Eken Güven vd. (ed). Türkiye’nin Önemli Doğa Alanları. Ankara: Doğa Derneği. 2006.
• Gemci, Mehmet. Yanlış Parantez. Kahramanmaraş: Fa Ajans, 2005.
• Güdek, Recai. “12 Şubat”. Kahramanlık Destanları ve Türküleri Antolojisi. ed. Cevdet Alperen. 68. Ankara: Tekışık Mat., 1993.
• Güngör Hayrettin. Dostozan M. Hanifi Yıldız Şiir Seçkisi (Şiirleri Seçen Atilla Sarıyıldız). Kahramanmaraş, 2020.
• Kara, Hanifi. “Maraş'ta”. Kahramanlık Destanları ve Türküleri Antolojisi. ed. Cevdet Alperen. 42. Ankara: Tekışık Mat., 1993.
• Kısacık, Durdu. “Maraş'a Methiye”. Kahramanlık Destanları ve Türküleri Antolojisi. ed. Cevdet Alperen. 90. Ankara: Tekışık Mat., 1993.
• Özer, Sıddık. “Kahramanmaraş”. Kahramanlık Destanları ve Türküleri Antolojisi. ed. Cevdet Alperen. 116. Ankara: Tekışık Mat., 1993.
• Paköz, Oğuz. Ahırdağı Destanı. Ankara: Öncü Basımevi, 2014.
• Tuğluk, Abdulhakim. “Mustafa Kutlu’nun Mavi Kuşu’nda Mekânın Poetiği”. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi 28 (2010), 235–248.
• Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu Yayınları, 2011.
• Yakar, Serdar. Dostozan (M. Hanifi Sarıyıldız) -Hayatı ve Şiirleri. Kahramanmaraş: Kahramanmaraş Belediyesi, 2012.
• Yalçıntürk, Yahya. ”Sütçü İmam”. Kahramanlık Destanları ve Türküleri Antolojisi. ed. Cevdet Alperen. 60. Ankara: Tekışık Mat., 1993.
• Yardımcı, Mehmet. Halk Edebiyatı Ürünlerinde Âşıkların Dilinde ve Köroğlu'nda Dağ. 2008.
• Yinanç, Nazan. Ahır Dağı. Kahramanmaraş: www.antoloji.com/siir, 2009.
• Yorulmaz, Erol. “Şiirlerle Maraş'ın Kurtuluş Destanı”. Kahramanmaraş: Yiğitoğlu Dijital Ofset, 2008.