ÇORUM’UN ÇEVRE İLLER İLE OLAN TİCARETİNİN ÇEKİM MODELİ İLE İNCELENMESİ

Yıl 2021, Cilt: 14 Sayı: 1, 287 - 301, 30.06.2021

Muhammed Hasan Yücel

https://doi.org/10.17218/hititsbd.884454

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmada Çorum ilinin çevre iller ile olan ticaret ilişkisi Newton’un Çekim Modeli ile incelenmiştir. Newton’un Çekim Modeli gezegenlerin çekim kuvvetlerini ve uzaydaki fiziki durumlarını modellemek için kullanılmaktadır. Bu modeli iller arası ya da ülkeler arası ticari ilişkilere uyarlamak mümkündür. Bu çalışmada ise 2017 yılına ait Çorum ve diğer iller arası ticaret verileri kullanılmıştır. Analiz sonucunda iller arası ticareti açıklamada Çekim Modeli’nin güçlü bir temsiliyet özelliğine sahip olduğu görülmüştür. Bu analize göre Çorum’un komşuları ile sahip olduğu ticari ilişkileri daha da geliştirebileceği yönünde büyük bir potansiyele sahip olduğu ortaya konmuştur. Ek olarak Çorum’a komşu olmayıp görece yakın olan Nevşehir ve Karabük’ün Çorum ile ticaretlerinin potansiyelin altında kaldığı, Çorum’un bu illere satış miktarının düşük olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çekim Modeli, Çorum, İllerarası Ticaret, Newton, OLS

INVESTIGATION ON TRADE OF ÇORUM WITH SURROUNDING PROVINCES BY GRAVITY MODEL

Öz

In this study, the trade relationship of Çorum province with the surrounding provinces was examined by using Newton's Gravity Model. Newton's Gravity Model is used to model the gravitational forces of planets and their physical states in space. It is possible to adapt this model to inter-provincial or inter-country trade relations. The analysis results show that the Gravity Model has a strong representation property in explaining inter-provincial trade of Çorum where has a great potential to further develop the commercial relations it has with its neighbors. In addition, it was found that Nevşehir and Karabük is, two neighbor but close cities to Çorum, remained below the potential and the sales volume of Çorum to these provinces was low.

Anahtar Kelimeler

Gravity Model, Çorum, Inter-Provincial Trade, Newton, OLS

Kaynakça

• Abraham, F. and Hove, J. V. (2005). The rise of China: prospects of regional trade policy. Review of World Economics, 141(3), 486-509. doi: 10.1007/s10290-005-0040-x
• Ata, S. (2013). Türkiye ile komşuları arasındaki ticaret potansiyeli: çekim modeli çerçevesinde bir inceleme. Sarı, S., Gencer, A. H. and Sözen, İ. (Ed.) In international conference on eurasian economies 2013 (p. 500-509). Ankara: Beykent University. Retrieved from: https://www.avekon.org/proceedings/avekon04.pdf
• Batra, A. (2004). India’s trade potential: the gravity model approach. (Working paper no.151). New Delhi: Global Economic Review/Indian Council for Research on International Economic Relations. doi: 10.1080/12265080600888090
• Bindak, R. (2015). İller arası göç tahmini için bir çekim (cazibe) modeli önerisi. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 4(2), 111-120. Retrieved from: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/208886
• Çorum İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü. (2017). 2017 Yılı brifing raporu. Çorum: Çorum İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü. Retrieved from: https://corum.tarimorman.gov.tr/Belgeler/2017%20YILI%20BR%C4%B0F%C4%B0NG%20RAPORU.pdf
• Gencer, A. H. and Öngel, V. (2011). Serbest ticaret bölgesi çerçevesinde Türkiye ile Suriye, Ürdün ve Lübnan arasındaki potansiyel dış ticaret hacminin uluslararası çekim modeli yoluyla tahmini. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 71-94. Retrieved from: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/321539
• Golovko, A. (June 2009). Çekim modeli: avrasya ülkelerinin dış ticareti [Report]. Anadolu Uluslararası İktisat Kongresi, 17-19 June 2009, Eskişehir, Turkey. Retrieved from: https://www.academia.edu/375375/%C3%87ekim_Modeli_Avrasya_%C3%9Clkelerinin_D%C4%B1%C5%9F_Ticareti
• Karayolları Genel Müdürlüğü. (2020). Retrieved from: https://www.kgm.gov.tr/SiteCollectionDocuments/KGMdocuments/Root/Uzakliklar/ilmesafe.xls
• Kucharčuková, O. B., Babecký, J. and Raiser, M. (2010). A gravity approach to modelling international trade in south-eastern europe and the commonwealth of independent states: the role of geography, policy and institutions. Open Economies Review, 23(2), 277-301. doi: 10.1007/s11079-010-9187-8
• Ram, Y. and Prasad, B. (n.d.). Assessing Fiji’s global trade potential using the gravity model approach. Retrieved from: https://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.505.4723&rep=rep1&type=pdf
• Ratnayake, R. and Townsend, B. (1999). The geographical pattern of New Zealand's international trade: an application of the gravity model. New Zealand Economic Papers 33(2), 27-38. Retrieved from: https://doi.org/10.1080/00779959909544306
• T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı. (2017). Girişimci Bilgi Sistemi. Retrieved from: https://gbs.sanayi.gov.tr
• Tatlıcı, Ö. and Kızıltan, A. (2012). Çekim modeli: Türkiye’nin ihracatı üzerine bir uygulama. Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 25(0), 287-299. Retrieved from: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/30446
• TÜİK. (2017). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi. Retrieved from: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Adrese-Dayali-Nufus-Kayit-Sistemi-Sonuclari-2017-27587
• Yaşar, E. and Korkmaz, İ. (2018). Çekim modelinin iller arası ticaret ilişkilerine uygulanması: Kütahya örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 56, 97-114. Retrieved from: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/463872