Kırılgan beşli ülkelerinin kredi hacimleri üzerine bir inceleme

Yıl 2023, Cilt: 16 Sayı: 1, 209 - 222, 30.06.2023

Levent Sezal

https://doi.org/10.17218/hititsbd.1241803

Öz

Kırılganlık, incelenen ekonomik birime, risk unsuruna ve araştırmacının bakış açısına göre farklı şekillerde tanımlanabilmektedir. Kırılgan olarak sayılan ekonomik birimlerin ortak noktaları, çoğunlukla kendi iradesi dışında gelişen olaylar (örneğin ekonomik krizler, iç ve dış şoklar gibi) nedeniyle kırılgan olmalarıdır. Bu çalışmada, “Kırılgan Beşli” olarak gruplandırılan “Brezilya, Hindistan, Endonezya, Güney Afrika ve Türkiye’nin” 1996Q1-2022Q2 dönemleri arasında “Kredi/GSYİH” oranları incelenerek birbirleri arasındaki ilişkinin araştırılması amaçlanmıştır. Çalışmada kullanılan seriler, Genişletilmiş Dickey Fuller (ADF), Philips Perron (PP) birim kök testleri ile serilerin durağanlık dereceleri araştırılmıştır. Seriler arasında bir nedensellik ilişkisi olup olmadığı, nedensellik varsa yönlerinin tespit edilmesi için karşılıklı olarak Toda-Yamamoto yöntemiyle analiz edilmiştir. Toda-Yamamoto nedensellik testi sonuçlarına göre ise, %5 anlamlılık seviyesinde, kırılgan beşli ülkeleri arasında Brezilya ve Hindistan arasında nedensellik ilişkisi tespit edilirken diğer ülkeler arasında karşılıklı olarak yapılan testlerde herhangi bir nedensellik ilişkisine rastlanmamıştır.

Anahtar Kelimeler

Kırılgan Beşli Ülkeleri, Krediler, Genişletilmiş Dickey Fuller (ADF), Philips Perron (PP), Toda-Yamamoto Nedensellik Testi.

A study on bank credit volumes of fragile five countries

Öz

Fragility can be defined in different ways depending on the economic unit studied, the risk factor and the perspective of the researcher. The common points of economic units, which are considered as fragile, are that they are mostly fragile due to events that develop against their will (for example, economic crises, internal and external shocks). In this study, it was aimed to investigate the relationship between each other by examining the "Credit/GDP" ratios of "Brazil, India, Indonesia, South Africa and Turkey" grouped as the "Fragile Five" between 1996Q1-2022Q2. The series used in the study, Extended Dickey Fuller (ADF), Philips Perron (PP) unit root tests were used to investigate the degree of stationarity of the series. Whether there is a causal relationship between the series, and if there is causality, it was analyzed with the Toda-Yamamoto method to determine its directions. According to the results of the Toda-Yamamoto causality test, at the 5% significance level, a causality relationship was found between Brazil and India among the fragile five countries, while no causality relationship was found between the other countries in the reciprocal tests.

Anahtar Kelimeler

Fragile Five Countries, Loans, Extended Dickey-Fuller, Philips-Perron (PP), Toda-Yamamoto Causality Test

Kaynakça

• Akkuş, Ö. and Topuz, S.G. (2019). İşsizlik histerisinin geçerliliği: gelişmekte olan en kırılgan beşli. Sosyoekonomi, 27(39), 69-80. doi: 10.17233/sosyoekonomi.2019.01.04
• Altuntaş, M. (2021). Kırılgan beşli ülkelerinde faiz oranı paritesi: kırılmalı birim kök testlerinden kanıtlar. İktisat Politikası Araştırmaları Dergisi, 8(2), 327-349. doi:10.26650/JEPR.937488
• Amaral, A.J.C. and Breitenbach, M.C. (2021). The Marshall-Lerner condition in the fragile five economies: evidence from the ARDL bounds test approach. Business and Economics Research Journal, 12(4), 731-750. doi: 10.20409/berj.2021.349
• Çan, H. and Dinçsoy, M.O. (2016). Kırılganlık göstergeleri ve kırılgan beşli ülkeleri üzerine bir inceleme. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(22), 199-217.
• Dell'Ariccia, G., D. Igan, Laeven, L., and Tong, H. (2012). Policies for macrofinancial stability: How to deal with credit booms. IMF Staff Discussion Note, 12(6), 1-25.
• Eğilmez, M. (2013). Kırılgan Beşli. Web Sitesi, Retrieved from: http://www.mahfiegilmez.com/2013/11/krlganbesli.html (10.01.2023)
• Ergür, H.O. and Özek, Y. (2020). Kırılgan beşli ülkelerinde ihracata ve ithalata dayalı büyüme: ampirik bir değerlendirme. Uluslararası Ticaret ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 4(1), 32-46. doi: 10.30711/utead.708250
• Eroğlu, Ö. and Albeni, M. (2002). Küreselleşme Ekonomik Krizler ve Türkiye. Isparta: Bilim Kitapevi Yayınları.
• Gujarati, D.N. (1999). Essentials of Econometrics. Irwin/McGraw-Hill, 2nd. Edition, Boston.
• Gür, N. (2014). Bir uluslararası algı oluşturma çabası olarak “kırılgan beşli” kavramı. Seta Perspektif, 2-3.
• Javidiar, A. and Ekaputra, I. A. (2019). Fed politikası normalleşme öncesi ve sonrası döviz kuru ve hisse senedi getirisi dinamikleri: kırılgan beş ülkeden kanıtlar. International Journal of Business Studies (IJBS), 3(2), 496-511. Retrieved from: http://ijbs.ipmi.ac.id/index.php/ijbs/issue/view/14
• Jordà, O., Schularick, M., and Taylor, A.M. (2011). Financial crises, credit booms, and external ımbalances: 140 years of lessons. IMF Economic Review, 59(2), 340-378. Retrieved from: https://www.jstor.org/stable/41290964
• Karakurt, B., Şentürk, S. H., and Ela, M. (2015). Makroekonomik kırılganlık: Türkiye ve Şangay beşlisi karşılaştırması. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 13(1), 283-307. doi:10.11611/JMER563
• Mendoza, E.G. and Terrones, M.E. (2008). An anatomy of credit booms: Evidence from macro aggregates and micro data. Working Paper, (14049), 1-50. Retrieved from: https://www.imf.org/en/Publications/WP/Issues/2016/12/31/An-Anatomy-of-Credit-Booms-Evidence-From-Macro-Aggregates-and-Micro-Data-22257
• Onat, Ö.K. and Ertürk, A. (2022). Ülkeler arası doğrudan yabancı yatırım girişleri arasındaki nedensellik analizi: kırılgan beşli örneği. Beykoz Akademi Dergisi, 10(1), 211-227. doi: 10.14514/BYK.m.26515393.2022.10/1.211-227
• Özek, Y. and Ergür, H. O. (2020). Kırılgan beşli ülkelerinde finansal yakınsamanın birim kök testleri ile analizi. Kesit Akademi Dergisi, 6(23), 237-245. doi: 10.29228/kesit.42779
• Özer, M. (1999). Finansal krizler, piyasa başarısızlıkları ve finansal istikrarı sağlamaya yönelik politikalar. Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Schularick, M. and Taylor, A.M. (2012). Credit booms gone bust: Monetary policy, leverage cycles, and financial crises, 1870-2008. American Economic Review 102(2), 1-61. Retrieved from: https://www.aeaweb.org/issues/243
• Toda, H.Y. and Yamamoto, T. (1995). Statistical inference in vector autoregressions with possibly integrated processes. Journal of Econometrics, 66(1), 225-250. doi:10.1016/0304-4076(94)01616-8
• Wu, T.-P. and Wu, H.-C. (2021). Kırılgan beş ülkenin küresel ekonomik politika belirsizliği ve turizmi: zaman ve frekans yaklaşımlarından elde edilen kanıtlar. Journal of Travel Research, 60(5), 1061–1073. doi:10.1177/0047287520921245
• Yazar Aslan, B. and Çelik, E. (2021). Genç işsizliğinin makroekonomik belirleyicileri: kırılgan beş ülke için bir panel veri analizi. Uluslararası İşletme Bilimi ve Uygulamaları Dergisi, 1(2), 20-34. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/ulisbud/issue/70037/1121690
• Yıldız, F. and Bayraktar, Y. (2021). Kırılgan beşli ülkeleri orta-gelir tuzağında mı? Gelir yakınsaması ve panel veri analizine dayalı ampirik bir inceleme. Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 16(56), 451-477. doi: 10.14783/maruoneri.927490
• Yılmaz, M. and Kesbiç, C. Y. (2020). Kırılgan beşli ekonomileri için yakınsama hipotezinin geçerliliği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19(75), 1275-1293. doi:10.17755/esosder.590425