Vincent Ostrom’da çok merkezlilik düşüncesi ve yönetişim ilişkisi

Yıl 2023, Cilt: 16 Sayı: 2, 316 - 328, 31.12.2023

Sevinç Özalp

https://doi.org/10.17218/hititsbd.1362329

Öz

1960’ların sonu ve 1970’ler tüm dünya için yaşanan toplumsal, siyasal ve yönetsel olayların demokrasi adına eleştirildiği yıllar olmuştur. Bu yıllar aynı zamanda Amerikan kamu yönetiminin de dönemin koşullarına cevap verecek nitelikte olmadığı, toplumsal refahın adil dağıtılmadığı, toplumda devam eden yoksulluğun, şiddetin, ırkçılığın, cinsiyet temelli eşitsizliğin tartışıldığı ve kurumlara azalan güven ile gelenekselliğinin sorgulandığı bir dönem olmuştur. Bu sorgulama döneminin önemli isimlerinden birisi de Vincent Ostrom’dur. Ostrom, geleneksel kamu yönetimine yönelik eleştirilerine 1973 yılında yayımladığı “Amerikan Kamu Yönetiminde Entelektüel Kriz” adlı eserinde yer verirken, tek merkezli hiyerarşik bir yönetim karşısında çok merkezliliği savunmaktadır. Ostrom’un çok merkezlilik düşüncesi ve demokratik yönetim arayışı bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Çalışma, Ostrom’un çok merkezlilik kavramının ve demokratik yönetim düşüncesinin yönetişim modeliyle uyumlu olduğunu ve yönetişim sürecine temel oluşturduğunu kabul etmektedir. Ayrıca çalışma, Türkçe literatürde nispeten az miktarda tartışılmış "Vincent Ostrom çerçevesine" açıklık kazandırmayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Çok Merkezlilik, Demokratik Yönetim, Katılım, Yönetişim, Ostrom

Polycentricity thought and governance relationship in Vincent Ostrom

Öz

The end of the 1960s and the 1970s were the years when the social, political and administrative events experienced for the whole world were criticized in the name of democracy. These years were also a period in which the American public administration was not qualified to respond to the conditions of the period, social welfare was not distributed fairly, the ongoing poverty, violence, racism, and gender-based inequality in the society were discussed, and the decreasing trust in institutions and its traditionality were questioned. One of the important names of this period of interrogation is Vincent Ostrom. While Ostrom included his criticisms of traditional public administration in his work titled "Intellectual Crisis in American Public Administration" published in 1973, he advocates polycentrism against a single-centered hierarchical administration. Ostrom's idea of polycentricity and his search for democratic governance is the subject of this study. The study accepts that Ostrom's concept of polycentricity and democratic administration thought are compatible with the governance model and form the basis for the governance process. In addition, the study aims to clarify the relatively little discussed "Vincent Ostrom framework" in the Turkish literature.

Anahtar Kelimeler

Polycentricity, Democratic Administration, Governance, Participation, Ostrom

Kaynakça

• Aligica, P.D. and Tarko, V. (2011). Polycentricity: from Polanyi to Ostrom and beyond. Governance: An International Journal of Policy, Administration and Institutions, 25(2), 237–262. doi:10.1111/j.1468-0491.2011.01550.x
• Aligica, P.D. (2015). Public administration, public choice and the Ostroms: the achievements, the failure, the promise. Public Choice, 163, 111–127. Retrieved from: https://www.jstor.org/stable/24507593
• Becer, F. (2019). Max Weber sosyolojisinden demokrasi çıkarımları. Journal of International Social Research, 12(64), 421-429. doi:10.17719/jisr.2019.3364
• Buchanan, J.M. (1999). Vincent Ostrom, the meaning of democracy and the vulnerability of democracies: a response to Tocqueville’s challenge. doi: 10.1023/A:1018359716550
• Capano, G., M. Howlett and M. Ramesh. (2015). Bringing governments back in: governance and governing in comparative policy analysis. Journal of Comparative Policy Analysis, 17(4), 311-321. doi:10.1080/13876988.2015.1031977
• Capelari, M.G.M, Calmon, P. and Araujo, S.M. (2017). Vincent and Elinor Ostrom: Two confluent trajectories for the governance of common property resources. Ambiente & Sociedade, 20(1). 203-222. doi: 10.1590/1809-4422asoc20150135r1v2012017
• Ciğeroğlu, M. and Özgür, H. (2015). H. George Frederickson ve kamu yönetimi disiplinindeki yeri. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29, Retrieved from: https://dergipark.org.tr/tr/pub/dpusbe/issue/4771/65669
• Çınar, T., Çiner, C. U. and Zengin, O. (2009). Büyükşehir yönetimi, bütünleşme süreci. Ankara: TODAİE Yayınları
• Doğan, K.C. (2017). Postmodern kamu yönetiminin kuramsal temelleri çerçevesinde yönetişim yaklaşımı: literatür taraması. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(1), 27-45. doi: 10.25287/ohuiibf.297170
• Fişek, K. (2005). Yönetim. Ankara: Paragraf Yayınları
• Golembiewski, R.T. (1977). A critique of 'democratic administration' and ıts supporting ideation. American Political Science Review, 71(4), 1488-1507. doi: 10.2307/1961491
• Gözübüyük, Ş. (2006). Türkiye’nin yönetim yapısı. Ankara: Turhan Yayınları
• Güzelsarı, S. (2004). Kamu yönetimi disiplininde yeni kamu işletmeciliği ve yönetişim yaklaşımları. A.Ü.SBF-GETA Tartışma Metinleri, 66, 1-27. Erişim tarihi: https://sbfdergi.ankara.edu.tr/dergi/tartisma/2004/selime-guzelsari.pdf
• Hacker, A. (2000). Siyaset biliminin temelleri: amerikan sistemi (Haz. Ahmet Ulvi Türkbağ), İstanbul: Der Yayınları
• Kolev, S. (2019). Antipathy for Heidelberg, sympathy for Freiburg? Vincent Ostrom on Max Weber, Walter Eucken, and the compound history of order. Retrieved from: https://www.researchgate.net/publication
• McGinnis, M.D. and Ostrom, E. (2011). Reflections on Vincent Ostrom, public administration and polycentricity. Public Administration Review, 72(1), 15–25. doi:10.1111/j.1540-6210.2011.02488.x
• Ostrom, V., Tiebout, C. M. and Warren, R. (1961). The organization of government in metropolitan areas: a theoretical ınquiry. The American Political Science Review, 5(4), 831-842. Retrieved from: https://www.cambridge.org/core/journals/american-political-science-review/article/abs/organization-of-government-in-metropolitan-areas-a-theoretical-inquiry/
• Ostrom, V. and Ostrom, E. (1965). A behavioral approach to the study of intergovernmental relation. The Annals of the American Academy of Political and Social Science, 359, 137-146. doi:10.1177/000271626535900115
• Ostrom, V. (1972). Polycentricity. Prepared for delivery at the 1972 Annual Meeting of the American Political Science Association. Retrieved from: http://hdl.handle.net/10535/3763
• Ostrom, V. (1973). The intellectual crisis in American public administration. USA: University Alabama Press. Retrieved from: https://archive.org/details/intellectualcris00ostr_0
• Ostrom, V. (1987). The political theory of a compound republic: designing the American experiment. Retrieved from: https://archive.org/details/politicaltheoryo0000unse
• Pek Yurtoğlu, E. (2023). Robert Dahl ilkeleriyle demokratikleşmenin koşulları: Türkiye örneği. Journal of Emerging Economies and Policy, 8(2), 225-238. Retrieved from: https://dergipark.org.tr/tr/pub/joeep/issue/79312/1297415
• Raynaud, P. (2003). Alexis De Tocqueville 1805-1859. (Çev. İsmail Yerguz), Siyaset Felsefesi Sözlüğü içinde (s.887). İstanbul: İletişim Yayınları
• Reyhan, C. (2007). Osmanlı’da iki tarz-ı idare: merkeziyetçilik- ademi merkeziyetçilik. Ankara: İmge Yayınevi
• Stephan, M., Marshall, G., and McGinnis, M. (2019). An introduction to polycentricity and governance. Governing complexity: Analyzing and applying polycentricity, 1431487, 21-44. doi: 10.1017/9781108325721.002
• Swingewood, A. (1998). Sosyolojik düşüncenin kısa tarihi (Çeviri: O. Akınhay), Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları
• Targonski, R. (2002). Ana hatları ile ABD devlet yapısı. ABD Dışişleri Bakanlığı Yayınları. Retrieved from: http://usa.usembassy.de/etexts/turkish/oagt.pdf
• Tocqueville, A. (1994). Amerika’da demokrasi. (Çev. İhsan Sezal-Fatoş Dilber), Ankara: Yetkin Yayınları
• Üstüner, M.Y. (1995). Kamu yönetimi disiplininde kimlik sorunsalı. Retrieved from: https://open.metu.edu.tr/handle/11511/70583
• van Zeben, J.A.W., and Bobic, A. (2019). Polycentric as a Theory of Governance. In Polycentricity as a Theory of Governance (pp. 9-27). Cambridge University Press. doi:10.1017/9781108528771.003
• Yıldırım, M. (2009). Modernizm, postmodernizm ve kamu yönetimi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1), 380-397. Retrieved from: https://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423936659.pdf