TÜKETİCİ YENİLİKÇİLİĞİNİN, ÖZ SAYGI VE SOSYAL KİMLİK BOYUTLARI TEMELİNDE İNCELENMESİ: İTALYA VE TÜRKİYE ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2017, Cilt: 10 Sayı: 2, 835 - 854, 17.12.2017

Nahit Erdem Köker , Deniz Maden

https://doi.org/10.17218/hititsosbil.304336

Cited By: 1

Öz

Tüketici yenilikçiliği, satın alma davranışlarını
açıklamakta pazarlama iletişimi
çalışmalarında
önemini arttıran bir alandır. İşletmelerin
tüketicilerin yenilik beklentisini karşılaması,
hangi tüketicinin yeniliklere daha açık olduğu, bu eğilimin nelerden etkilendiği ve
tüketiciler arasında yeniliklerin yayılımı gibi konular son yılların önemli
çalışma
alanlarını oluşturmuştur. Tüketici yenilikçiliğinin
açıklanmasında sosyal ve psikolojik faktörler önemli bir paya sahiptir. Bireyin
sosyal kimlik ihtiyacı ve özsaygısını arttırma çabası, tüketici yenilikçiliği ile ilişkisi bağlamında değerlendirilebilir.
Bu çalışma
kapsamında tüketici yenilikçiliğinin
sosyal kimlik ve özsaygı kavramlarıyla ilişkisi
Türkiye ve İtalya’da
üniversite öğrencilerine
uygulanan betimsel
bir anket çalışmasıyla incelenmiştir. Araştırmanın sonuçlarına
göre, tüketici yenilikçiliğinin
her iki kitlede de bir sosyal kimlik unsuru olarak algılandığı görülürken, Türkiye örnekleminde tüketici yenilikçiliği daha önemli bir sosyal kimlik fonksiyonu olduğu bulunmuştur.
Ancak her iki örneklemde de öz saygı ve tüketicinin yenilikçi
davranışı
arasında bir ilişki
gözlemlenmemiştir.

Anahtar Kelimeler

Tüketici Yenilikçiliği, Sosyal Kimlik, Özsaygı

Kaynakça

• ANDERSON, J.C. & GERBING, D.W. (1988), “Structural Equation Modeling in Practice: A Review and Recommended Two-Step Approach”. Psychological Bulletin, 103(3), ss. 411-423.
• AYDIN, S., (2009), “Kişisel Ve Ürün Temelli Yenilikçilik: Cep Telefonu Kullanıcıları Üzerine Ampirik Bir Uygulama”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 10(2), ss.188-203.
• BABIN, B. J., DARDEN, W. R. & GRIFFIN, M. (1994), “Work and/or Fun: Measuring Hedonic and Utilitarian Shopping Value”, Journal of Consumer Research, 20(4), ss.644-656.
• BAHAR, Z., BEŞER, A., GÖRDES, Z., ERSİN, F. & KISSAL, A., (2008), “Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği 2’nin Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması”, C.Ü.Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12(1), ss.1-13.
• BARTELS, J., & ONWEZEN, M. C. (2014), “Consumers' willingness to buy products with environmental and ethical claims: the roles of social representations and social identity”, International Journal of Consumer Studies, 38(1), ss.82-89.
• BARTLETT, M.S. (1950), “Tests of Significance in Factor Analysis”, British Journal of Statistical Psychology, 3(2), ss. 77-85.
• BERGAMI, M. & BAGOZZI, R.P. (2000), “Self-categorization, affective com- mitment and group self-esteem as distinct aspects of social identity in the organization”, British Journal of Social Psychology, 39, ss. 555–577.
• BRISLIN, R.W. (1970), “Back-Translation for Cross-Cultural Research”, Journal of Cross-Cultural Psychology, 1(3), ss. 185-216.
• BÜYÜKÖZTÜRK, S. (2009), Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabi, İstatistik. Araştırma Deseni, SPSS Uygulamaları ve Yorum, Pegem Yayıncılık, Ankara.
• CLARK, R. A., & GOLDSMITH, R. E. (2005), “Market mavens: Psychological influences”, Psychology & Marketing, 22(4), ss. 289-312.
• ERDOĞAN, İ. (1998), Araştırma Dizaynı Ve İstatistik Yöntemleri, Emel Matbaası, Ankara.
• ERDOĞMUŞ, F. U., & ÇAĞILTAY, K. (2009). Türkiye’de Eğitim Teknolojileri Alanında Yapılan Master Ve Doktora Tezlerinde Genel Eğilimler. Akademik Bilişim. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri Harran Üniversitesi.
• ERGİN, D.Y. (1995), “Ölçeklerde Geçerlik ve Güvenirlik”, M.Ü. Atatürk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7, ss. 125-148.
• FENG, X., FU, S., & QİN, J. (2016), “Determinants of consumers’ attitudes toward mobile advertising: The mediating roles of intrinsic and extrinsic motivations”. Computers in Human Behavior, 63, ss. 334-341.
• GOLDSMITH R. E. ve FOXALL G. R. “The Measurement of Innovativeness” Shavinina, L. V. (Ed.). (2003), The international handbook on innovation. Elsevier, UK.
• GREWAL, R., MEHTA, R., & KARDES, F. R. (2000), “The role of the social-identity function of attitudes in consumer innovativeness and opinion leadership”, Journal of Economic Psychology, 21(3), ss. 233-252.
• HANLEY, A., & WILHELM, M. S. (1992), “Compulsive buying: An exploration into self-esteem and money attitudes”, Journal of economic Psychology, 13(1), ss. 5-18.
• İFTAR, G.K., (2000), Bilimsel ve Araştırma, http://w2.anadolu.edu.tr/aos/kitap/ioltp/2294/unite01.pdf.
• ISAKSEN, K., & ROPER, S. (2016), “Brand Ownership As a Central Component of Adolescent Self‐esteem: The Development of a New Self‐esteem Scale”, Psychology & Marketing, 33(8), ss. 646-663.
• JUDD, C.M., SMITH, E.R. & KIDDER, L.H. (1991), Research Methods In Social Relations, Jovanovich Publishers, New York.
• KARASAR, N. (2000), Bilimsel Araştırma Yöntemi, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• MARTINEZ, E., & MONTANER, T. (2006), “The Effect of Consumer's Psychographic Variables Upon Deal-Proneness”, Journal of Retailing and Consumer Services, 13(3), ss. 157-168.
• MIDGLEY, D.G., DOWLING, G.R., (1978), “Innovativeness: the Concept and its Measurement”, Journal of Consumer Research, 4 (4), ss. 229-242.
• NUNALLY, J.C. (1978), Psychometric Theory, McGraw-Hill Book Company, New York.
• ÖNER, N. (1997), Türkiye’de Kullanılan Psikolojik Testler, Bir Başvuru Kaynağı. Boğaziçi Üniversitesi Matbaası, İstanbul.
• ÖZDAMAR, K. (2002), Paket Programlar ile İstatistik Veri Analizi, Kaan Kitapevi, Eskişehir.
• PETT, M.A., LACKLEY, N.R. & SULLIVAN, J.J. (2003), Making Sense Of Factor Analysis, Sage Press, London.
• PORNPITAKPAN, C. (2004), “Factors associated with opinion seeking: A cross-national study”, Journal of Global Marketing, 17(2-3), ss. 91-113.
• RIO, A.B., VAZQUEZ, R., IGLESIAS, V., (2001), “The Effects of Brand Associations on Consumer Response”, Journal of Consumer Marketing, 18(5), ss. 410-425.
• ROGERS, E. M., & SHOEMAKER, F. F. (1971), Communications of innovations, The Free Press, New York.
• ROGERS, E., (2003), Diffusion of Innovation, New York: Free Press.
• ROGERS, E.M., (1976), “New Product Adoption and Diffusion”, Journal of Consumer Research, 2(3), ss. 290 -301.
• ROSENBERG, M. (1965), “Rosenberg Self-Esteem Scale (RSE)”. Acceptance And Commitment Therapy, Measures Package, ss. 61, 52.
• TABACHNICK, B.G. & FIDEL, L.S. (1996), Using Multivariate Statistics. Harper Collins, New York.
• TAJFEL, H. & TURNER, J.C. (1979), “An integrative theory of intergroup con- flict”. In The Social Psychology of Intergroup Relations (eds by W.G. Austin & S. Worchel), ss. 33–47, Brooks/Cole, Monterey, CA.
• TATLIDİL, H. (2002), Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Analiz. Akademi Matbaası, Ankara.
• TAVŞANCIL E. (2006), Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• TEZBAŞARAN, A. (1997), Likert Tipi Ölçek Geliştirme Kılavuzu, Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• THORNBJøRNSEN, H., PEDERSEN, P. E., & NYSVEEN, H. (2007), “This is who I am: Identity expressiveness and the theory of planned behavior”, Psychology & Marketing, 24(9), ss. 763-785.
• TRUONG, Y., & MCCOLL, R. (2011), “Intrinsic motivations, self-esteem, and luxury goods consumption”, Journal of Retailing and Consumer Services, 18(6), ss. 555-561.
• TÜZÜN, İ. K., & ÇAĞLAR, İ. (2008), “Örgütsel Özdeşleşme Kavrami ve İletişim Etkinliği İlişkisi”, Journal of Yasar University, 3(9), ss. 1011-1027.
• VANDECASTEELE, B., & GEUENS, M. (2010), “Motivated consumer innovativeness: Concept, measurement, and validation”, International Journal of Research in Marketing, 27(4), ss. 308-318.
• ZEUGNER-ROTH, K. P., ŽABKAR, V., & DIAMANTOPOULOS, A. (2015), “Consumer ethnocentrism, national identity, and consumer cosmopolitanism as drivers of consumer behavior: A social identity theory perspective”, Journal of international marketing, 23(2), ss. 25-54.