POSTMODERN TÜKETİM VE DİNDARIN ELİTLİK (SEÇKİNLİK) GÖSTERGELERİ

Yıl 2017, Cilt: 10 Sayı: 2, 1277 - 1298, 17.12.2017

Erol Sungur

https://doi.org/10.17218/hititsosbil.334618

Cited By: 5

Öz

Postmodernite, tüm kural ve hiyerarşileri parçalamanın
yanında toplumsal hayattaki sınıf ayrılığını da yok etme iddiasındadır. Bu
iddiasını, özellikle tüm bireylerin benzer tüketim pratiklerini
gerçekleştirmesiyle sağlamaya çalışır. İddialara rağmen toplumsal alanda sınıf
ve statü farklılıkları açık veya gizli bir şekilde varlığını sürdürmektedir. Bu
süreçte dindar yeni elitlerin de benzer şekilde sınıf ve statü farklılıklarını
uyguladıkları, eski elitlerin yerlerini aldıkları görülür.

Bu makalede, Ak Parti hükümetiyle tekrar görünür olan dindar
elitlerin, statülerini ve farklılıklarını ekonomik, siyasi ve kültürel bağlamda
nasıl gösterdikleri ve gerçekte dindar tabanla aralarındaki sınıf ayrımını
nasıl oluşturdukları ele alınmaktadır. Konu tartışılırken hareket noktamız
Turner’ın “üçlü statü ilişkisi” ve Pareto’nun
“seçkinlerin dolaşımı” yaklaşımları olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Postmodern tüketim, dindarlar, elitlik, statü, din

Kaynakça

• Referans 1 AKTAŞ, Cihan. (2006), Türbanın Yeniden İcadı, Kapı Yayınları, İstanbul, 1. Baskı. AKŞİT, Bahattin, Şentürk, Recep, Küçükkural, Önder, Cengiz, Kurtuluş. (2012), Türkiye’de Dindarlık Sosyal Gerilimler Ekseninde İnanç ve Yaşam Biçimleri, İletişim Yayınları, İstanbul, 1. Baskı. ARSLAN, Mustafa. (2012), “Gündelik Hayatta Din”, Din Sosyolojisi El Kitabı, ed. Niyazi Akyüz-İhsan Çapcıoğlu, Grafiker Yayınları, Ankara, 1. Baskı, ss. 651-666. BALİ, Rıfat N. (2011), Tarz-ı Hayattan Life Style’a Yeni Seçkinler, Yeni Mekanlar, Yeni Yaşamlar, İletişim Yayınları, İstanbul, 9. Baskı. BARBAROSOĞLU, Fatma Karabıyık.(2006), Şov ve Mahrem, Timaş Yayınları, İstanbul, 2. Baskı. BAUDRİLLARD, Jean. (2011), Nesneler Sistemi, çev. Oğuz Adanır-Aslı Karamollaoğlu, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2. Baskı. BAUDRİLLARD, Jean. (2012), Tüketim Toplumu, çev. Hazal Deliceçaylı-Ferda Keskin, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 5. Baskı. BAUMAN, Zygmunt. (2015), Azınlığın Zenginliği Hepimizin Çıkarına mıdır?, çev. Hakan Keser, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 2. Baskı. BAUMAN, Zygmunt. (2011), Bireyselleşmiş Toplum, çev. Yavuz Alogan, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 2. Baskı. BAUMAN, Zygmunt. (2010), Etiğin Tüketiciler Dünyasında Bir Şansı Var Mı?, çev. Funda Çoban-İnci Kantarcı, De ki Basım Yayım, Ankara, 1. Baskı. BAUMAN, Zygmunt. (2012), Küreselleşme, çev. Abdullah Yılmaz, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 4. Baskı. BİLİCİ, Mücahit. (2000), “İslam’ın Bronzlaşan Yüzü: Caprice Hotel Örnek Olayı”, İslamın Yeni Kamusal Yüzleri, ed. Nilüfer Göle, Metis Yayınları, İstanbul, 2. Baskı, ss. 216-236. BOCOCK, Robert. (2009), Tüketim, çev. İrem Kutluk, Dost Kitabevi, Ankara, 3. Baskı. BOURDIEU, Pierre.(1996), Distintiction: A Social Critique of the Judgement of Test, Harvard University Press, Translated by Richard Nice, Cambridge, Massachuttes, Eighth Printing.
• Referans 2 BUĞRA, Ayşe, Savaşkan, Osman. (2014), Türkiye’de Yeni Kapitalizm Siyaset, Din ve İş Dünyası, İletişim Yayınları, İstanbul, 1. Baskı. CHANEY, David. (1999), Yaşam Tarzları, çev. İrem Kutluk, Dost Kitabevi, Ankara, 1. Baskı. DEMİREZEN, İsmail. (2015), Tüketim Toplumu ve Din, Dem Yayınları, İstanbul, 1. Baskı. EAGLETON, Terry. (2011), Postmodernizmin Yanılsamaları, çev. Mehmet Küçük, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 2. Baskı. FEATHERSTONE, Mike. (1996), Postmodernizm ve Tüketim Kültürü, çev. Mehmet Küçük, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 1. Baskı. GALBRAİTH, John Kenneth. (2010), İktisat Tarihi, çev. Müfit Günay, Dost Kitabevi, Ankara, 2. Baskı. GÖLE, Nilüfer. (2011a), Mahremin Göçü, Hayy Kitap, İstanbul, 1. Baskı. GÖLE, Nilüfer. (2011b), Melez Desenler, Metis Yayınları, İstanbul, 4. Baskı. GÖLE, Nilüfer. (2012), Seküler ve Dinsel: Aşınan Sınırlar, çev. Erkal Ünal, Metis Yayınları, İstanbul, 1. Baskı. HAENNI, Patrick. (2011), Piyasa İslamı İslam Suretinde Neoliberalizm, çev. Levent Ünsaldı, Özgür Üniversite Kitaplığı, Ankara, 1. Baskı. HARVEY, David. (1999), Postmodernliğin Durumu, çev. Sungur Savran, Metis Yayınları, İstanbul, 2. Baskı. İBN HALDUN. (1988), Mukaddime I, çev. Süleyman Uludağ, Dergâh Yayınları, İstanbul, 2. Baskı. KARPAT, Kemal H. (2014), Osmanlı’dan Günümüze Elitler ve Din, Timaş Yayınları, İstanbul, 5. Baskı. KEMERLİOĞLU, Eyüp. (1996), Toplumsal Tabakalaşma ve Hareketlilik, Saray Kitabevi, İzmir, 1. Baskı. KIRDAR, Yalçın. (2012), Postmodern Pazarlama ve Tüketim Kültürü, Moss Yayıncılık, İstanbul, 1. Baskı. KÖMEÇOĞLU, Uğur. (2012), Kimlik, Mekân ve Gündelik Hayat, Ufuk Yayınları, İstanbul. KÜÇÜKŞEN, Kübra. (2012), Dindarların Para ile İmtihanı Holding Tecrübesi, Çizgi Kitabevi, Konya, 1. Baskı. LEFEBVRE, Henri. (2010), Modern Dünyada Gündelik Hayat, çev. Işın Gürbüz, Metis Yayınları, İstanbul, 2. Baskı. MAYER, K. B. (1955), Class and Society, Random House, New York. MURPHY, John W. (2000), Postmodern Sosyal Analiz ve Postmodern Sosyal Eleştiri, çev. Hüsamettin Arslan, Paradigma Yayınları, İstanbul, 2. Baskı.
• Referans 3
• OKUMUŞ, Ejder. (2002), Gösterişçi Dindarlık, Ark Yayınları, İstanbul, 1. Baskı. PARETO, Vilfredo. (2015), Seçkinlerin Yükselişi ve Düşüşü, çev. Merve Zeynep Doğan, Doğubatı Yayınları, Ankara, 4. Baskı. RITZER, George. (2011), Büyüsü Bozulmuş Dünyayı Büyülemek, çev. Şen Süer Kaya, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 2. Baskı. SAKTANBER, Ayşe. (2012), “Siz Nasıl Eğleniyorsanız Biz De Öyle İbadet Ediyoruz Entelektüellik ve Popüler Kültür Arasında Türkiye’nin Yeni İslamcı Gençliği”, Kültür Fragmanları Türkiye’de Gündelik Hayat, Haz. Deniz Kandiyoti-Ayşe Saktanber, Metis Yayınları, İstanbul, 3. Baskı, ss. 259-277. SENNETT, Richard. (2012), Karakter Aşınması Yeni Kapitalizmde İşin Kişilik Üzerindeki Etkileri, çev. Barış Yıldırım, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, SOLOMON, Michael, Bamossy, Gary, Askegaard, Soren, Hogg, Margaret K. (2006), Consumer Behavior, Prentice Hall, Third Edition Published. ŞİŞMAN, Nazife. (2004), Kamusal Alanda Başörtülüler, Timaş Yayınları, İstanbul, 3. Baskı. TAYLOR, Charles. (2011), Modernliğin Sıkıntıları, çev. Uğur Canbilen, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 2. Baskı. TURNER, Bryan S. (2001), Statü, çev. Kemal İnal, Ütopya Yayınevi, İstanbul, 2. Baskı. VEBLEN, Thorstein. (2005), Aylak Sınıfın Teorisi, çev. Zeynep Gültekin-Cumhur Atay, Babil Yayınları, İstanbul, 1. Baskı. WEBER, Max. (2006), Sosyoloji Yazıları, çev. Taha Parla, İletişim Yayınları, İstanbul, 8. Baskı. YUNUS, Muhammed. (1999), Yoksulluğun Bulunmadığı Bir Dünyaya Doğru, çev. Gülden Şen, Doğan Kitap, İstanbul, 1. Baskı. ZETTERBERGER, Hans L. (2015), “Önsöz”, Seçkinlerin Yükselişi ve Düşüşü, Vilfredo Pareto, çev. Merve Zeynep Doğan, Doğubatı Yayınları, Ankara, 4. Baskı, ss. 7-23. ZORLU, Abdülkadir. (2006), Modern Tüketim Tarihinden Tüketim Araştırmalarına Tüketim Sosyolojisi, Glocal Yayıncılık, Ankara.