İSTANBUL’DA GERÇEKLEŞTİRİLEN ÇAĞDAŞ SERGİLER ÜZERİNDEN SANATÇI, YAPIT, MEKÂN VE İZLEYİCİ İLİŞKİSİNE YÖNELİK DEĞERLENDİRMELER

Yıl 2018, Cilt: 11 Sayı: 2, 991 - 1018, 30.10.2018

Bülent Oral

https://doi.org/10.17218/hititsosbil.460330

Cited By: 2

Öz

Sanat
tarihinde zamanın duygu, düşünce ve yaklaşım biçimlerini en iyi şekilde
yakalayabileceğimiz etkinliklerin başlıcası sergilerdir. Oldukça çeşitlilik
gösteren bu türdeki etkinliklerin yaygın türleri arasında bireysel katılımlı
kişisel sergiler ve birçok sanatçının katılımıyla gerçekleştirilen karma
sergiler yer almaktadır. Sergilerdeki etkinliklerin sanatçılar açısından
başlıca nedeni sanat dünyasında iyi bir yer edinme kaygısıdır ve bu durum sergi
salonunun sanat çevresini belirleyen bir mekân olma amacıyla paralellik
gösterir. İzleyici için amaç ise bazen sosyal bir aktivite bazen popüler sanat
dünyasına dahil olma arzusu bazen de sanata olan ilgi olabilmektedir. Bu
bağlamda sergiler, sanatçı, yapıt, mekân, izleyici arasında bir köprü görevi
görür. Bu sergiler ilk aşamada sanatçıya kendisini ve yapıtlarını en iyi
şekilde tanıtma fırsatı sağlarken sergi salonuna, gerçekleştirilen etkinlikte
sergilenen eserleri iyi bir şekilde mekâna uyarlama ve kamusal sanat alanını
belirleme işlevini görme şansı tanır. İzleyiciye ise bir etkinliğe dahil
olmaktan dolayı memnuniyet, yeni bakış açıları kazanma ve sanat çevresine dahil
olarak kendisini geliştirme fırsatı sağlar. Sergiler, sanat tarihine adeta
kayıt düşerek sanata süreklilik katar ve diğer bilim alanlarına etki eder.
Böylece sergiler, hem yapıtların önündeki hem de sergi mekanının dışındaki tüm
kamusal alana taşınan tartışmaları besler. İstanbul,
ülkemizin kültür sanat etkinliklerinin görünür olduğu en önemli kenttir. 2017
yılı yaz döneminde gerçekleştirilen sergiler arasında bazıları etki alanlarıyla
aynı kentte gerçekleştirilen diğer sergilerden ayrışmıştır. Bu sergilerden üçü
uluslararası karma, diğer ikisi de kişisel sergilerdir. Uluslararası karma
sergiler İstanbul Modern’de gerçekleştirilen 15. İstanbul Bienali, onikincisi
düzenlenen Contemporary İstanbul ve Arter Sanat Galerisi'nde gerçekleştirilen
‘Görme Biçimleri’ adlı sergilerdir. Kişisel sergiler ise ‘Genco Gülan: Antik
Gelecek’ ile İstanbul Modern’de gerçekleştirilen Roger Ballen ‘Retrospektif’
adlı sergilerdir. Bu
makale sergilerin gerçekleşme sürecini sanatçı-mekân-izleyici bağlamında
çeşitlendirerek, sanatçıları, yapıtlarını ve sanat mekanlarını eleştirel
yaklaşımlarla daha güçlü bir şekilde kamusal alana taşımayı amaçlamaktadır.
Böylece bu etkinliklerin farklı kesimlere ulaşmasını sağlayacak olan tartışma
zemini genişleyebilecektir.

Anahtar Kelimeler

Çağdaş Sanat, Sergi, Yapıt, Mekân

Assessments About Artist, Composition, Place And Audience On Contemporary Exhibitions Showed İn İstanbul

Öz

In art history, exhibitions are the top activities to catch that era’s emotion, idea and approaches. These activities are of many kind and one of the most important reasons to these activities is artists’ anxiety of having a place in art world. From the perspective of artists, the main reason of the activities in exhibitions is artist’s worry to have a reputable place in art world. Therefore exhibition saloon is parallel with being determinent while choosing the art society. The purpose for the audience is sometimes a social activity, sometimes the desire to be a part of popular art world or sometimes the interest in art. For this matter, exhibitions are somehow a bridge between artist-place-audience. These exhibitions are providing the best opportunity to the artist to represent herself the best at first stage. Whilst this happening, it also gives the chance to determine the public sphere and adoptation of exhibition products to place they are being exhibited. On the other hand, audience finds the chance to participate an activity and have the pleasure of it whilst having new perceptions and finding ways to develop herself/himself. İstanbul is the most important city where culture-art activities are visible. Some if the exhibitions are seperated from others that are also shiwed in the same city according to their affect areas. They are differentiated. Three of these exhibitions are mixed, other two are personal exhibitions. International mixed exhibitions are 15. Istanbul Bineal and 12. Contemporary Istanbul and ‘ways to see’ exhibitions in Arter Art Gallery. Personal exhibitions are ‘Genco Gulan and Antic Future’ and ‘Roger Ballen: Retrospective’ in Istanbul Modern. This report diversifies the realizatıon process of exhibitions in accordance with artist-place-audience. It also aims to carry critical discussions about artists, their works and art places to public sphere in a stronger way. Thus, these activities will help discussion ground to reach different groups.

Anahtar Kelimeler

Contemporary Art, Exhibition, Artwork, Venue, Audience

Kaynakça

• ANTMEN, Ahu. (2016), 20. Yüzyıl Batı Sanatında Akımlar, Sel Yayıncılık, İstanbul.
• ARTER, (2017) Görme Biçimleri Sergi Kataloğu, Editörler: Sam Bardaouil, Süreyya Evren, Till Fellrath, İstanbul.
• AYKUT, Züleyha. (2017), ‘Müze Sergilemelerinde İzleyici-Sergi Etkileşimi Bağlamında Mekân Tasarımı’, International Journal of İnterdiciplinary and İntercultural Art, S. 2, s. 219-242.
• BERGER, John. (2017), Görme Biçimleri, Çev: Yurdanur Salman, İstanbul.
• ÇALIŞKAN, Ceren. (2016), ‘Sergileme Tasarımının Gelişimi ve Müze ile Sanat Galerilerinin Karşılaştırılması’, Yıldız Journal Of And Art Desıgn, S. 1, ss. 26-42.
• ÇEBER, Tansel. (2017), ‘İzleyiciyi İzlemek; Sanat Eseri, Sanatçı ve İzleyici İlişkisi Üzerine’, Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, S. 38, Erzurum, ss. 87-97.
• GÜLER, Ömer Kutay. (2014), ‘Çağdaş Sanata Mekân Bağlamında Bir Bakış’, Tasarım Kuram Dergisi, S. 17, ss. 39-53.
• GRAF, Marcus. (2008), Kavramsal Renkler, Sanat No: 1, İstanbul: Galeri Perform Yayınları.
• İKSV, 15. İstanbul Bienal Sergi Kataloğu, (2017), İKSV ve Yapı Kredi Yayınları, Sponsor: Vehbi Koç Vakfı, İstanbul.
• İstanbul Modern, Roger Ballen Retrospektif Sergi Kataloğu, (2017), (Editör: N. Can Kantarcı), Çev: Hande Eagle, Gülin Ekinci, Brendan Freely, OFSET, İstanbul.
• KUSPİT, Donald. (2014), Sanatın Sonu, çev: Yasemin Tezgiden, Metis yayınları.
• Larry, Shiner. (2013), Sanatın İcadı (Çev: İ Türkmen), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• ORAL, Bülent, (2017), ‘Bir Anıtın Enstalasyona Dönüşümü: Zonguldak Havzası Maden Şehitleri Anıtı’, Hacettepe Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S. 27, ss. 217-233.