KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN ÖRGÜTSEL SESSİZLİK ÜZERİNDEKİ ETKİSİNE YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA: BANKA ÇALIŞANLARI ÖRNEĞİ

Yıl 2018, Cilt: 11 Sayı: 3, 2219 - 2233, 31.12.2018

Mutlu Tokmak

https://doi.org/10.17218/hititsosbil.427459

Cited By: 5

Öz

Bu çalışmanın amacı, çalışanların kişilik özellikleri ile organizasyonlarda
ortaya çıkan örgütsel sessizlik ortamı arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır.
Çalışanların örgütsel sessizlik düzeyleri üzerinde kişilik özelliklerinin
(dışadönüklük, yumuşak başlılık, sorumluluk, duygusal denge, deneyime açıklık)
pozitif ya da negatif etkisinin varlığının araştırılması amaçlanmaktadır. Bu
amaçla; alan araştırması yapılmış, Afyonkarahisar ilinde çalışan banka
personeline yönelik anket uygulaması gerçekleştirilmiştir. Çalışmada,
kişilik özellikler ile örgütsel sessizlik ve alt boyutları (kabullenici,  savunmacı ve ilişkisel sessizlik) arasındaki
ilişkinin tespiti için korelasyon analizi gerçekleştirilmiş, pozitif veya
negatif yönlü etkisinin tespiti için ise çoklu regresyon analizi uygulamalarına
yer verilmiştir. Araştırma sonucunda;
kişisel özellikler ile örgütsel sessizlik ve alt boyutları arasında ilişki
olduğu görülmüştür.  Kişisel
özelliklerden;  dışadönüklük, yumuşak
başlılık, sorumluluk ve deneyime açıklığın örgütsel sessizlik ve alt boyutları
ile negatif yönlü, duygusal denge kişisel özelliğinin ise tüm alt boyutlar
üzerinde örgütsel sessizlik düzeyini arttırıcı pozitif yönlü bir ilişki
içerisinde olduğu tespit edilmiştir. Genel itibariyle çalışanların örgütsel
sessizlik düzeylerinin yaklaşık %34’lük kısmının kişisel özelliklerin etkisi
ile açıklanabileceği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kişilik Özellikleri, Örgütsel Sessizlik, Banka Çalışanları

Kaynakça

• Alarcon, G., Eschleman, K. J., & Bowling, N. A. (2009). Relationships Between Personality Variables and Burnout: A Meta-Analysis. Work & Stress, 23(3), 244-263.
• Alparslan, A. M. (2010). Örgütsel Sessizlik İklimi ve İşgören Sessizlik Davranışları Arasındaki Etkileşim: Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Öğretim Elemanları Üzerinde Bir Araştırma (Yüksek Lisans Tezi), Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi.
• Aytaç, S., (2009), İnsanı Anlama Çabası: Psikolojiye Giriş, Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Bagheri, G., Zarei, R., & Aeen, M. N. (2012), Organizational Silence (Basic Concepts and its Development Factors). Ideal Type of Management, 1(1), 47-58.
• Barrick, M. R., & Mount, M. K. (1991). The Big Five Personality Dimensions and Job Performance: A Meta‐Analysis. Personnel Psychology, 44(1), 1-26.
• Bono, J. E., Boles, T. L., Judge, T. A., & Lauver, K. J. (2002). The Role of Personality in Task and Relationship Conflict. Journal of Personality, 70(3), 311-344.
• Bruck, C. S., & Allen, T. D. (2003). The Relationship Between Big Five Personality Traits, Negative Affectivity, Type A Behavior, and Work–Family Conflict. Journal of Vocational Behavior, 63(3), 457-472.
• Çakıcı, A., (2010), Örgütlerde İş Gören Sessizliği, Neden Sessiz Kalmayı Tercih Ediyoruz?, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Caprara, G. V.,& Cervone, D. (2000), Personality: Determinants, Dynamics and Potentials. United Kingdom: Cambridge University Press.
• Costa Jr, P. T., & McCrae, R. R. (1992). Normal Personality Assessment in Clinical Practice: The NEO Personality Inventory. Psychological Assessment, 4(1), 5-13
• Costa Jr, P. T., Busch, C. M., Zonderman, A. B., & McCrae, R. R. (1986). Correlations of MMPI Factor Scales With Measures of the Five Factor Model of Personality. Journal of Personality Assessment, 50(4), 640-650.
• Demir, C. (2012). Kişilik Özellikleri ve İş Tatmini Arasındaki İlişkiyi Belirlemeye Yönelik Bir Uygulama. (Yüksek Lisans Tezi), Malatya: İnönü Üniversitesi
• Digman, J. M. (1990). Personality Structure: Emergence of the Five-Factor Model. Annual Review of Psychology, 41(1), 417-440.
• Dyne, L. V., Ang, S., & Botero, I. C. (2003). Conceptualizing Employee Silence and Employee Voice as Multidimensional Constructs. Journal of Management Studies, 40(6), 1359-1392.
• Hazen, M. A. (2006). Silences, Perinatal Loss, and Polyphony: A Post-Modern Perspective. Journal of Organizational Change Management, 19(2), 237-249.
• Henriksen, K., & Dayton, E. (2006). Organizational Silence and Hidden Threats to Patient Safety. Health Services Research, 41(4p2), 1539-1554.
• Janssen, O., De Vries, T., & Cozijnsen, A. J. (1998). Voicing by Adapting and Innovating Employees: An Empirical Study on How Personality and Environment Interact to Affect Voice Behavior. Human Relations, 51(7), 945-967.
• Karaman, N. G., Doğan, T., & Çoban, A. E. (2010). A Study to Adapt the Big Five Inventory to Turkish. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2(2), 2357-2359.
• Kish-Gephart, J. J., Detert, J. R., Treviño, L. K., & Edmondson, A. C. (2009). Silenced by Fear: The Nature, Sources, and Consequences of Fear at Work, Research in Organizational Behavior, 29, 163-193.
• Kozako, I. N. A. M. F., Safin, S. Z., & Rahim, A. R. A. (2013). The Relationship of Big Five Personality Traits on Counterproductive Work Behaviour Among Hotel Employees: An Exploratory Study. Procedia Economics and Finance, 7, 181-187.
• Madran, C., & Akdoğan, T. (2010). Satıcıların Kişilikleri ile Performanslarının İlişkisi; Beş Faktör Modeline Göre Bir Analiz. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(1), 366-381.
• McCrae, R. R., & Costa, P. T. (1987). Validation of the Five-Factor Model of Personality Across Instruments and Observers. Journal of Personality and Social Psychology, 52(1), 81.
• McCrae, R. R., & Costa, P. T. (1989), Reinterpreting the Myers‐Briggs Type Indicator from the Perspective of the Five‐Factor Model of Personality. Journal of Personality, 57(1), 17-40.
• McCrae, R. R., & Costa, P. T. (2003). Personality in Adulthood: A Five-Factor Theory Perspective. New York: Guilford Press.McCrae, R. R., & John, O. P. (1992). An Introduction to the Five‐Factor Model and its Applications. Journal of Personality, 60(2), 175-215.
• Milliken, F. J. & Morrison, E. W. (2003). Shades of Silence: Emerging Themes and Future Directions for Research on Silence in Organizations. Journal of Management Studies, 40(6), 1563-1568.
• Örücü E., ve Aksoy, M., (2018), Sanal Kaytarma ve Beş Büyük Kişilik Özelliği Arasındaki İlişkiye Yönelik Bir Araştırma, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 30, 265-282.
• Özarslan, M., (2010), Örgütlerde İş Tatmini Ve Kişilik Tipi İlişkisi: Vali Yardımcılarına Yönelik Kuramsal Ve Uygulamalı Bir Araştırma, (Doktora Tezi), Konya: Selçuk Üniversitesi.
• Pinder, C. C., & Harlos, K. P. (2001). Employee Silence: Quiescence and Acquiescence as Responses to Perceived Injustice, In Research in Personnel and Human Resources Management , Vol., 20, 331-369.
• Robbins, S. P. & Judge, T. A. (2012). Organizational Behavior, 11th Edition, United Kingdom: Pearson Education Inc.
• Şimşek, E., & Aktaş, H. (2014). Örgütsel Sessizlik ile Kişilik ve Yaşam Doyumu Etkileşimi: Kamu Sektöründe Bir Araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2). 121-136.
• Somer, O., Korkmaz, M. ve Tatar, A. (2002). Beş Faktör Kişilik Envanteri’nin Geliştirilmesi-I: Ölçek ve Alt Ölçeklerin Oluşturulması, Türk Psikoloji Dergisi, 17 (49), 21-33.
• Stevens, C. D., & Ash, R. A. (2001). Selecting Employees for Fit: Personality and Preferred Managerial Style. Journal of Managerial Issues, 500-517.
• Watson, D., & Clark, L. A. (1997). Extraversion and Its Positive Emotional Core. Ed. R. Hogan, J. Johnson and S. Briggs, In Handbook of Personality Psychology, 767-793.
• Yürür, S. (2009). Yöneticilerin Çatışma Yönetim Tarzları ve Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişkinin Analizine Yönelik Bir Araştırma. CÜ İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 10(1), 23-42.
• Zellars, K. L., Perrewe, P. L., & Hochwarter, W. A. (2000). Burnout in Health Care: The Role of the Five Factors of Personality. Journal of Applied Social Psychology, 30(8), 1570-1598.