AİLE KATILIMI VE SOSYAL BECERİ EĞİTİMİ PROGRAMLARININ TEK BAŞINA VE BİRLİKTE 4-5 YAŞ ÇOCUKLARININ SOSYAL BECERİLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN İNCELENMESİ
Öz
Bu araştırmanın amacı, 4-5 yaş çocukları için hazırlanan Aile Katılımı ve Sosyal Beceri Eğitim Programlarının tek başına ve birlikte 4-5 yaş çocuklarının sosyal becerileri üzerindeki etkisinin incelenmesidir. Araştırmada ön test – son test ve izleme testi kontrol gruplu yarı deneysel model kullanılmıştır.
Araştırmanın çalışma grubu, Deney Grubu1 (Aile Katılımı Etkinlikleri’nin uygulandığı grup), Deney Grubu2 (Sosyal Beceri Eğitim Programı’nın uygulandığı grup), Deney Grubu3 (Aile Katılımlı Sosyal Beceri Eğitim Programı’nın uygulandığı grup) ve Kontrol Grubu (Herhangi bir program uygulanmayan grup) olmak üzere dört alt gruptan oluşmaktadır. Deney Grubu1’de 34 çocuk, 34 anne, 34 baba; Deney Grubu2’de 32 çocuk; Deney Grubu3’de 30 çocuk, 30 anne, 30 baba; Kontrol grubunda 32 çocuk, 32 anne, 32 baba yer almaktadır. Araştırmada veri toplama araçları olarak, Kişisel Bilgi Formu ve Sosyal Becerileri Değerlendirme Ölçeği (Avcıoğlu, 2007) yer almıştır.
Araştırmanın bulgularına göre; Aile Katılımlı Sosyal Beceri Eğitim Programı’nın, Deney Grubu3; Sosyal Beceri Eğitim Programı’nın Deney Grubu2; Aile Katılımı Etkinlikleri’nin Deney Grubu1’deki 4-5 yaş çocuklarının sosyal becerileri (kişiler arası beceriler, kızgınlık davranışlarını kontrol etme ve değişikliklere uyum sağlama becerileri, akran baskısı ile başa çıkma, kendini kontrol etme, sözel açıklama, sonuçları kabul etme, dinleme, amaç oluşturma, görevleri tamamlama) üzerinde anlamlı düzeyde etkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır (p<.01).Kaynakça
- AKÇAMETE, G. ve Avcıoğlu, H. (2005). Sosyal becerileri değerlendirme ölçeğinin (7-
- yaş) geçerlik ve güvenirlik çalışması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim
- Fakültesi Dergisi, 5, 61-77.
- ARABACI, N. ve Aksoy, A. B. (2005). Okul öncesi eğitime katılım programının annelerin
- bilgi düzeylerine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 18-26.
- ARDA, T. B. (2011). Alternatif düşünme stratejilerinin desteklenmesi programının
- okul öncesi çocuklarının sosyal becerileri üzerinde etkililiğinin değerlendirilmesi.
- (Yayımlanmamış doktora tezi). Ege Üniversitesi, İzmir.
- AVCIOĞLU, H. (2007). Sosyal becerileri değerlendirme ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik
- çalışması (4-6 yaş). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7,
- -103.
- BARBAKOFF, S. ve Yo, Y.P. (2002). Levels of social play: Observing and recording
- preschoolers. (ERIC Document Reproduction Service No. ED472748).
- BİLEK, M. H. (2011). Okul öncesi dönem çocuklarının ev ile okul ortamındaki sosyal
- becerilerinin karşılaştırılması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Trakya
- Üniversitesi, Edirne.
- BRONFENBRENNER, U. (1979). The ecology of human development. Cambridge, MA:
- Harvard University Press.
- BÜYÜKÖZTÜRK, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014).
- Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
- CLAY, C. D. (1995). A qualitative study of the social competence of at-risk native American
- children during their transition from an Indian Head Start Program toa public school
- kindergarten. Unpublished doctoral dissertation. USA: University of Denver.
- ÇAKIL, N. (1998). Grupla sosyal beceri eğitiminin üniversite öğrencilerinin yalnızlık
- düzeyleri üzerindeki etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi,
- Ankara
- DEARİNG, E., Kreider, H., Simpkins, S. ve Weiss, H. B. (2006) ‘Family involvement in
- school and low-income children’s literacy: Longitudinal associations between and
- within families’, Journal of Educational Psychology, 98, 653–64.
- DERE, H. (2001). Okulöncesi eğitiminde fen-doğa ve matematik çalışmaları. “2000’li
- yıllarda çocuk ve aile”. Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı.
- DERELİ, E. (2008). Çocuklar için sosyal beceri eğitim programının 6 yaş çocukların
- sosyal problem çözme becerilerine etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Selçuk
- Üniversitesi, Konya.
- DURUALP, E. ve Aral, N. (2010). Altı yaşındaki çocukların sosyal becerilerine oyun
- temelli sosyal beceri eğitiminin etkisinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim
- Fakültesi Dergisi, 39, 160-172.
- EKİNCİ VURAL, D. (2006). Okul öncesi eğitim programındaki duyuşsal ve sosyal
- becerilere yönelik hedeflere uygun olarak hazırlanan aile katılımlı sosyal beceri
- eğitimi programının çocuklarda sosyal becerilerin gelişimine etkisi. (Yayımlanmamış
- Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
- FANTUZZO, J., McWayne, C., Perry, M. ve Childs, S. (2004). Multiple dimensions of
- family involvement and their relations to behavioral and learning competencies for
- urban, low-income children. School Psychology Review, 33, 467-480.
- FREY, K. S., Hirschstein, M. K. ve Guzzo, B. A. (2000). Second Step: Preventing
- aggression by promoting social competence. Journal of Emotional ve Behavioral
- Disorders. 8, 102-114.
- GÜLAY H. ve Akman, B. (2009). Okul öncesi dönemde sosyal beceriler. Ankara: Pegem
- Akademi Yayınları.
- GÜRŞİMŞEK, I. (2003). Okul öncesi eğitime aile katılımı ve psikososyal gelişim. Kuram
- ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 3, 125-144.
- HANBURY, C. (2005). Children for health. London: Child to Child Trust Institute of
- Education.
- HOHMANN, M. ve Weikart, D. P. (2002). Educating young children: Active learning
- practices for preschool and child care programs. (2nd ed.). Ypsilanti, Michigan:
- High/Scope Press.
- HONİG, A.S. ve Wittmer, D.S. (1996). Helping children become more prosocial: Ideas for
- classrooms, families, schools, and communities. Young Children, 51, 62-70.
- KARAKUŞ ÖZDEMİR, E. (2015). 4-6 yaş grubu çocukların sosyal beceri eğitimine ilişkin
- öğretmen görüşleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dumlupınar Üniversitesi,
- Kütahya.
- KARASAR, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi (15. Baskı) Ankara: Nobel Yayın
- Dağıtım.
- KURT, F. (2007). Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden beş-altı yaş çocuklarının
- sosyal uyum ve becerilerine proje yaklaşımlı eğitim programlarının etkisinin
- incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
- LADD, G.W. (2005). Children’s peer relations and social competence: a century of
- progress. New Haven, CT: Yale University Press.
- MARCON, R. A. (1999). Positive relationships between parent school involvement and
- public school inner-city preschoolers’ development and academic performance.
- School Psychology Review, 28, 395-412.
- MATSON, J. L., Matson, M. L. ve Rivet, T. T. (2007). Social skills treatments with children
- with autism spectrum disorders. Behavior Modification, 31, 682-707.
- MAZOTTA-PERRETTİ, J. A. (2009). An evaluation of at risk students’ behaviors through a
- social skills ıntervention program designed to ımprove school success. Unpublished
- doctoral dissertation. USA: Northcentral University.
- NORES, M., Belfield, C. R., Barnett, S. W. ve Schweinhart, L. J. (2005). Updating
- the economic impacts of the high/scope Perry preschool program. Educational
- Evaluation and Policy Analysis, 27, 245-261.
- OKUR, M. (2008). Çocuklar için felsefe eğitim programının altı yaş grubu çocuklarının
- atılganlık, işbirliği ve kendini kontrol sosyal becerileri üzerindeki etkisi.
- (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
- ÖZİSKENDER, G. (2011). Orff yaklaşımı ile yapılan okulöncesi müzik eğitiminin
- öğrencilerin sosyal becerilerinin gelişimine etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans
- Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
- SCOTT, E. K., London, A. S. ve Hurst, A. (2005). Instability of patchworks of child care
- when moving from welfare to work. Journal of Marriage and Family, 67, 370–386.
- TANRIÖĞEN, Y. (2014). Okul öncesi dönemi çocukların yaşadıkları sosyo kültürel
- ortamların sosyal beceri ile olan ilişkisinin değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış
- Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
- TUNA, Y. (2012). İletişim kavramı ve iletişim süreci. Vural, İ. (Ed.). İletişim. Ankara:
- Pegem Akademi.
- TÜRKOĞLU, D. (2013). Okul öncesi dönem çocuğu olan babaların babalık rollerini
- algılamaları ile eşlerinden gördükleri desteğin çocuklarının sosyal beceri düzeylerine
- etkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi,
- Ankara.
- UYSAL, A.D. (2014). Anne destekli, anne desteksiz sosyal beceri eğitimi alan ve
- almayan okul öncesi çocukların sosyal beceri düzeyleri ve benlik kavramlarının
- karşılaştırılması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi,
- İstanbul
- ÜLGEN, G. ve Fidan, E. (2003). Çocuk gelişimi. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
- VAUGHN, S., Ae-Hwa, C., Morris-Sloan, C.V., Hughes, M.J., Elbaum, B. ve Sridhar,
- D. (2003). Social skills for young children with disabilities. Remedial and Special
- Education, 24, 2-15.
- WESTWOOD, P. (1993). Commonsense methods for children with special needs strategies
- for the regular classrom. London.
- WEİKART, D. P. (1991). High/Scope educational research foundation. The sixth Milton
- and Eleanor Fromer lecture on early childhood education. Jerusalem, Israel: The
- National Council of Jewish Women Research Institute for Innovation in Education.
- (ERIC Document Reproduction Service No. Ed363407).
- WİLLİAMS, C. L. ve Johnson, J. E. (2005). The Waldorf Approach to early childhood
- education. (Edt. Jaipaul L Roopnaire, James E. Johnson) (p. 336-362). Approaches
- to Early Childhood Education. USA: Prentice Hall.
- YENER ÖZTÜRK, P. (2014). Okul öncesi eğitim alan 60 ay ve üzeri çocukların sosyal
- beceri düzeyleri ile annelerinin çocuk yetiştirme tutumları arasındaki ilişkinin
- incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
- YILDIRIM, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara:
- Seçkin Yayıncılık
Toplam 118 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Bölüm | Makaleler |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 15 Haziran 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016 Cilt: 9 Sayı: 1 |