2008 KÜRESEL FİNANS KRİZİ SONRASI TÜRK BANKACILIK SEKTÖRÜNDE PERFORMANS DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2020, Cilt: 13 Sayı: 2, 242 - 263, 31.12.2020

Fatih Konak , Sevim Ergenoğlu

https://doi.org/10.17218/hititsosbil.740785

Öz

İnsanlık tarihinin parayı bulmasına kadar olan dönemde ve sonrasında, belirli değerleri saklama, değerlendirme ve takas işlemleri tarih boyunca insanların ekonomik hayatını oluşturmuştur. Paranın icat edilmesi ve insan etkileşimlerin artması ekonomik olayları düzenleyen kurumların varlığına ihtiyaç doğurmuştur. Bu ihtiyaçtan doğan bankalar kişilerin ve kurumların finansal işlemlerini kurallı bir şekilde yapmalarını sağlamaya başlamıştır. İş tanımını zamanla genişleten bankalar kişilere ve kurumlara bir çok hizmet veremeye başlamıştır. Zamanla çoğalan finansal kurumlar ve bankaların rekabet içerisinde olması, bankaları karlılıklarını artırıcı işlemler yapmaya yöneltmiştir. Bu bağlamda çalışmanın temel amacı, 2009-2018 yılları arasında Türk Bankacılık Sektörü’ nde yer alan 24 bankanın, 2008 Küresel Finans Krizi sonrasında, karlılıklarını etkileyen değişkenleri belirlemektir. Panel veri regresyon yönteminin kullanıldığı çalışmada ulaşılan bulgulara göre; sermaye oranı, likidite riski, kredilendirme düzeyi, banka büyüklüğü, sermaye oranı ve yoğunlaşma değişkenlerinin performans üzerindeki değişimi açıklamada istatistiksel olarak anlamlı sonuçlar verdiği gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Banka Performansı, 2008 Küresel Finansal Kriz, Karlılık, Risk, Performans,

Kaynakça

• Afşar, A. (2007). Finansal gelişme ile ekonomik büyüme arasındaki İlişki, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 36, 188-198. Erişim adresi: http://static.dergipark.org.tr/article-download/5b18/70c6/e22d/imp-JA28RE23DY-0.pdf?
• Apak, Sudi ve Tay, A. (2012). Osmanlı Devleti’nin 19. yüzyıldaki finansal sisteminde Osmanlı Bankası’nın yeri ve önemi, Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi, 3, 63-103, Erişim adresi: http://static.dergipark.org.tr/article-download/dc1b/8fd8/814d/imp-JA62MT93VS-0.pdf?
• Çağıl, G. (2011). 2008 Küresel Finansal Kriz sürecinde Türk bankacılık sektörünün finansal performansının Electre yöntemi ile analiz edilmesi, Maliye ve Finans Yazıları, 93, 60-86. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/150730
• Çalık, E. (2016). Geleneksel bankalar ile katılım bankalarının finansal performanslarının Basel III kriterleri açısından kıyaslanması, (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van.
• Demirhan, D. (2010). Türkiye’deki mevduat bankalarının finansal yapıya ilişkin kararlarının kârlılık üzerine etkileri, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 45, 157-168, Erişim adresi: http://journal.mufad.org.tr/attachments/article/166/12.pdf
• Doğru, C. (2011). Kârlılığın belirleyicileri analizi: teori ve orta ölçekli bir banka uygulaması, Maliye ve Finans Yazıları, 91, 47-75. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/mfy/issue/16289/170806
• Gülhan, Ü. ve Uzunlar, E. (2011). Bankacılık sektöründe kârlılığı etkileyen faktörler: Türk bankacılık sektörüne yönelik bir uygulama, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 341-368. Erişim adresi: http://static.dergipark.org.tr/article-download/imported/1020007627/1020006794.pdf?
• Güneş, M. ve Manav, M. (2019). Osmanlı Devleti’nin iç borçlanma kaynakları olarak Emekli ve Yardımlaşma Sandıkları, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 47, 313-334. Erişim adresi: file:///C:/Users/HP/Downloads/1425-7896-2-PB.pdf
• Gul, Sehrish. ve Irshad, F. ve Zaman, K. (2011). Factors affecting bank profitability in Pakistan, The Romanian Economic Journal, 39, 61-87. Retrieved from: http://www.rejournal.eu/sites/rejournal.versatech.ro/files/articole/2011-02-28/2101/guletal-je39.pdf
• Gymerah, I. A. ve Amoah, B. (2015). Determinants of bank profitability in Ghana, International Journal of Accounting and Financial Reporting, 1, 173-187. Işık, Ö. ve Noyan Yalman, İ. ve Koşaroğlu, M. (2017). Türkiye’de mevduat bankalarının kârlılığını etkileyen faktörler, İşletme Araştırmaları Dergisi, 9(1), 362-380. doi: 10.20491/isarder.2017.249
• Işık, Ö. ve Belke, M. (2017). Borsa İstanbul’da işlem gören bankaların net faiz marjlarının belirleyicilerinin ampirik analizi: kriz sonrası döneminden panel verileri kanıtları, Sosyoekonomi Dergisi, 25(34), 227-245. doi: 10.17233/sosyoekonomi.322057
• Işık, Ö. ve Belke, M. (2017). Likidite riskinin belirleyicileri: Borsa İstanbul’a kote mevduat bankalarından kanıtlar, Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi, 2, 113-126. Erişim adresi: http://static.dergipark.org.tr/articledownload/072c/dcc6/6435/5a4e15ee249ff.pdf?
• Işık, Ö. (2018). Küresel finansal kriz öncesinde ve sonrasında Türkiye’de bankacılık sektörünün performansı, Toros Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(9), 342-368. Erişim adresi: http://static.dergipark.org.tr/article-download/f151/2a6f/7728/5c232b42c2738.pdf?
• İskenderoğlu, Ö. ve Karadeniz, E. ve Atioğlu, E. (2012). Türk bankacılık sektöründe büyüme, büyüklük ve sermaye yapısı kararlarının kârlılığa etkisinin analizi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(1), 291-311. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/oguiibf/issue/5717/76523
• Jaouad, E. ve Lahsen, O. (2018). Factors affecting bank performance: empirical evidence from Morocco, European Scientific Journal, 34, 255-267. Doi:10.19044/esj.2018.v14n34p255
• Javaid S. (2011). Determinants of bank profitability in Pakistan: Internal factor analysis, Journal of Yasar University, 23(6), 3794-3804. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/49597661_Determinants_of_Bank_Profitability_in_Pakistan_Internal_Factor_Analysis
• Kahveci, E. ve Ekşi, İ.H. ve Kaya, Z. (2016). Türkiye’deki mevduat bankalarının sermaye yapısı-kârlılık ilişkisi: 2002-2014 yılları arası panel veri uygulama, Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12, 447-461. doi: 10.18092/ulikidince.579950
• Karakuş, R., Zor, İ. ve Küçük, Y. Ş. (2017). Ticari bankalarda kârlılığın içsel belirleyicileri: yerli ve yabancı sermayeli bankalarda karşılaştırmalı analizi, The Journal of Academic Social Science Studies, 62, 379-398. doi: 10.9761/JASSS7253
• Konak, F. ve Çelik, E. K. (2016). The performance appraisal of public and private banks in Turkish banking system after 2008 Financial Crisis, IOSR Journal of Economies and Finance, 7(2), 65.70. doi: 10.9790/5933-0702016570
• Konak, F. ve Demir, Y. (2018). Sosyal medya kullanımının firma performansına etkisi: Türk bankacılık sektörü üzerine bir uygulama, VI. International Multidisciplinary Congress of Eurasia, 338-346. Erişim adresi: https://www.imcofe.org/dosyalar/IMCROMETAM.pdf
• Mıkayılov, G. (2015). Türk ticari bankacılık sektöründe reklam harcamalarıyla bankacılık performansı arasındaki ilişki, (Yayımlanmış doktora tezi). Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
• Ongore, V. O. ve Kusa, G. B. (2013). Deteminants of financial performance of commericial banks in Kenya, International Journal of Economics and Financial Issues, 3(1), 237-252. Retrieved from: https://www.econjournals.com/index.php/ijefi/article/view/334/pdf
• Onuonga, S. M. (2014). The analysis of profitability of Kenya`s top six commercial banks: internal factor analysis, American International Journal of Social Science, 5(3), 94-103.Retrieved from:http://www.ku.ac.ke/schools/economics/images/stories/research/profitabilty_analysis.pdf
• Özbay, Y. (2014). Katılım bankacılığı ve Türkiye’deki uygulamaları, (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Gediz Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi, İzmir.
• Pesaran, H. (2007). A simple panel Unit Root Test in the presence ff cross section dependence, Journal of Applied Econometrics, 22(2), 265-312. doi: 10.1002/jae.951
• Petria, N. ve Capraru, B. ve Ihnatov, I. (2015). Determinants of banks’ profitability: evidence from EU 27 banking systems, Procedia Economics and Finance, 20, 518-524. doi: 10.1016/S2212-5671(15)00104-5
• Sevim, U. ve Eyüboğlu, K. (2016). Ticari banka performansının içsel belirleyicileri: Borsa İstanbul örneği, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 17(2), 211-223.Erişim adresi: http://journal.dogus.edu.tr/index.php/duj/article/view/949/pdf
• Taani, K. (2013). Capital structure effects on banking performance: a case study of Jordan, International Journal of Economics, Finance and Management Sciences, 1(5), 227-233. doi: 10.11648/j.ijefm.20130105.13
• Tarawneh, M. (2006). A comparison of financial performance in the banking sector: some Evidence from Omani commercial banks, International Research Journal of Finance and Economics, 3, 102-112. Retrieved from: https://www.academia.edu/5057138/A_Comparison_of_Financial_Performance_in_the_Banking_Sector_Some_Evidence_from_Omani_Commercial_Banks
• Taşkın, F. D. (2011). Türkiye’de ticari bankaların performanslarını etkileyen faktörler, Ege Akademik Bakış Dergisi, 2,289-298.Erişim adresi: https://s3.amazonaws.com/academia.edu.documents/31817246/PDF2011_2_9.pdf?
• Türkiye Bankalar Birliği, (2019). 3/11/2019 İtibariyle üye banka bilgileri. Erişim adresi: https://www.tbb.org.tr/modules/bankabilgileri/banka_Listesi.asp?tarih=3/11/2019
• Uçkun, N. ve Girginer, G. (2011). Türkiye’deki kamu ve özel bankaların performanslarının Gri İlişki Analizi ile incelenmesi, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 21, 46-66. Erişim adresi: http://static.dergipark.org.tr/article-download/83ee/211c/6145/imp-JA44EN64EP-0.pdf?
• Uyar, U. (2015). Finansal Raporlama Standartları’ nın piyasa değeri açıklama gücü üzerindeki ttkisi, (Yayımlanmış doktora tezi). Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• Yamaltdinova, A. ve Sulaimanova, B. (2015). Financial performance of commercial banks: the case of Kyrgyz Republic, İnternational Conference on Eurasian Economies, 3, 48-53. doi: 10.5296/ijafr.v5i1.7368
• Yetiz, F. (2016). Bankacılığın doğuşu ve Türk bankacılık sistemi, Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9, 107-117. Erişim adresi: http://static.dergipark.org.tr/article-download/imported/5000183142/5000162972.pdf?
• Yüksel, S. ve Mukhtarov, S.,Mammadov, E. ve Özsarı, M. (2018). Determinants of profitability in the banking sector: an analysis of post-Soviet countries, Economies, 6, 1-15. doi:10.3390/economies6030041