TÜRK EDEBİYATI DERSLERİNDE ELEŞTİREL DÜŞÜNME EĞİTİMİ

Yıl 2009, Cilt: 2 Sayı: 2, 79 - 92, 28.03.2014

Mehmet Kurudayıoğlu , Gamze Çelik

Öz

Değişen dünyamızda yeniliklere açık olmak ve farklı düşünerek gelişimi sağlamak büyük önem taşımaktadır. Çağdaş bir eğitim, modern eğitim-öğretim programlarının okullarda uygulanmaya başlanmasıyla gerçekleşecektir. Eleştirel düşünme öğrencilerin daha çağdaş ve akılcı düşünmelerini sağlayan ve her bireyin kazanması gereken bir beceridir.Daha etkili ve çağdaş bir eğitimin gerçekleştirilmesi için ülkemizde ve dünyada eğitim konusunda çalışmalar ve araştırmalar yapılmaktadır. Bilgi çağında eğitime yapılan yatırımlar artmalı ve yenilikçi bir eğitim sistemi oluşturulmalıdır. Ülkemizde 2005 yılında uygulanmaya başlanan Türk Edebiyatı Programı ezbersiz eğitimin sağlanması ve öğrenci merkezli eğitime yönelmeyi sağlaması açısından olumlu bir gelişmedir. Yeni programda eleştirel düşünme becerisine yönelik etkinlikler de yer almaktadır. Eleştirel düşünme, üzerinde önemle durulması gereken bir konudur.Bu araştırmada; Türk Edebiyatı derslerinin eleştirel düşünme açısından değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bunun için literatür taraması yapılmıştır. Türk Edebiyatı derslerinin eleştirel düşünmenin kazandırılmasındaki rolü tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türk edebiyatı, eleştirel düşünme, Eğitim

Kaynakça

• AKAR, Cüneyt. (2007), İlköğretim Öğrencilerinde Eleştirel Düşünme Becerileri, Gazi Üniversitesi Eğitim
• Bilimleri EnstitüsüYayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
• AKAR, Ülkü. (2007), Öğretmen Adaylarının Bilimsel Süreç Becerileri ve Eleştirel Düşünme Beceri Düzeyleri Arasındaki İlişki, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek
• Lisans Tezi, Afyonkarahisar.
• AKBIYIK, Cenk (2002), Eleştirel Düşünme Eğilimleri ve Akademik Başarı, Hacettepe Üniversitesi Sosyal
• Bilimler EnstitüsüYayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• ALKAYA, Fatma. (2006), Eleştirel Düşünme Becerilerini Temel Alan Fen Bilgisi Öğretiminin Öğrencilerin Akademik Başarılarına Etkisi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü YayınlanmamışYüksek Lisans Tezi, Hatay.
• ARAL, Hakan. (2005), Devlet ve Özel Ortaöğretim Okullarında Öğretim Gören Öğrencilerin Eleştirel Düşünme Becerileri, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Elazığ.
• AYBEK, Birsel. (2006), Konu ve Beceri Temelli Eleştirel Düşünme Öğretiminin Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimi ve Düzeyine Etkisi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi, Adana.
• BİN BAŞIOĞLU, Cavit. (1976), Öğrenme Psikolojisi, BinbaşıoğluYayınevi, Ankara.
• BİRİNCİ, Esra. (2008), Materyal Tasarımı ve Geliştirilmesinde Proje Tabanlı Öğrenmenin Kullanılmasınln Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme, Yaratıcı Düşünme ve Bilimsel Süreç Becerilerine Etkisi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak.
• BOGHOSSİAN, Peter. (2006) “Socratic Pedagogy. Critical Thinking, and Inmate Education”, The journal ofCorrectional Education, Vol. 57, No. 1, pp. 42-60.
• CEMİLOĞLU, Mustafa. (2003), Türk Dili ve Edebiyatı Öğretimi, AlfaYayınları, İstanbul.
• CENGİZ, Eylem Gökçe. (2004), Üniversite Öğrencilerine Yönelik Eleştirel Düşünme Etkinliklerinin Eleştirel Düşünme Eğilimi ue Becerileri Aşısından Değerlendirilmesi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler EnstitüsüYayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• CHERUBİNİ, Lorenzo. (2009), “Exploring Prospective Teachers' Critical Thinking: Case-based Pedagogy and The Standards of Professional Practice”, T&aching and TeacherEducation, N 0. 25, pp. 228—234.
• ÇEKİÇ, Sevim. (2007), Matematik Öğretmenliği Lisans Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Gücü Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü YayınlanmamışYüksek Lisans Tezi, İzmir.
• ÇELİK, Gamze. (2010), 9. Sınıf Türk Edebiyatı Öğretim Programı'nın Eleştirel Düşünme Açısından Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler EnstitüsüYayınlanmamışYüksek Lisans Tezi, Çanakkale.
• DEMİR, Mehmet Kaan (2006), İlköğretim Dördüncü ue Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Sosyal Bilgiler Derslerinde Eleştirel Düşünme Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri EnstitüsüYayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
• GELDER, Tim Van. (2005), “Teaching Critical Thinking: Some Lessons from Cognitive Science”, College Teaching, Vol. 53, pp. 41-46.
• GROSSER, M.M. ve LOMBARD, BJJ. (2008), “The Relationship Between Culture and The Development of Critical Thinking Abilities of Prospective Teachers”, Tâaching and 'IĞacher Education, No. 24, pp. 1364-1375.
• GÜLVEREN, Hakan. (2007), Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Becerileri ve Bu Becerileri Etkileyen Eleştirel Düşünme Faktörleri, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi, İzmir.
• GÜZEL, Sibel. (2005), Eleştirel Düşünme Becerilerini Témele Alan İlköğretim 4. S my‘ Sosyal Bilgiler Öğretiminin Öğrenme Ürünlerine Etkisi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü YayınlanmamışYüksek Lisans Tezi, Hatay.
• KALOÇ, Raziye. (2005), Ortaöğretim Kurumu Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Becerileri ue Eleştirel Düşünme Becerilerini Etkileyen Etmenler, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• KARADENİZ, Abdulkerim. (2006), Liselerde Eleştirel Düşünme Eğitimi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri EnstitüsüYayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• KOÇ, Canan. (2007),Aktğ' Öğrenmenin Okuduğunu Anlama, Eleştirel Düşünme ve Sınıfİçi Etkileşim Üzerindeki Etkileri, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi, İzmir.
• KURNAZ, Ahmet. (2007), İlköğretim Beşinci Sing” Sosyal Bilgiler Dersinde Beceri ve İçerik Temelli Eleştirel Düşünme Öğretiminin Öğrencilerin Eleştirel Düşünme Becerileri, Erişi ve 'İiıtumlarına Etkisi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler EnstitüsüYayınlanmamış Doktora Tezi, Konya.
• KÜÇÜK, Gülseren. (2007), Aday Öğretmenlerin Eleştirel Düşünme Eğilimleri İle Duygusal Zekâ Düzeyleri Arasındaki İlişki, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bolu.
• KÜRÜM, Dilruba. (2002), Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Gücü, Eskişehir Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri EnstitüsüYayınlanmamışYüksek Lisans Tezi, Eskişehir.
• MCKENDREE, Jean; SMALL, Carol ve STENN IN G, Keith. (2002), “ The Role of Representation in Teaching and Learning Critical Thinking”, Educational Review, Vol. 54, No: 1, pp. 57-66.
• MEB. (2005), Dil veAnlatım 9., 1 O., 1 1 ., 12. Sıny’lar Öğretim Programı, MEBYayınları, Ankara.
• MEB. (2005), Ortaöğretim Türk Edebiyatı Dersi 9., 10., 1 1 ., 12. S ınjlar Öğretim Programı, Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara.
• MUNZUR, Fatma. (1999), Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitaplarında Eleştirel Düşünme Eğitimi Üzerine Bir Değerlendirme (Edebiyat 1 ve 2 Örnekleri), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• ÖNER, Serdal. (1999), İlköğretim Beşinci Sınyr Sosyal Bilgiler Dersinde Kubaşık Öğrenme Yönteminin Eleştirel Düşünme ve Akademik Başarıya Etkisi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana.
• ÖZBAY, Murat. (2006), Türkçe Özel Öğretim Yöntemleri, Öncü Basımevi, Ankara.
• ÖZCAN, Gülsen. (2007), Problem Çözme Yönteminin Eleştirel Düşünme ve Erişiye Etkisi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler EnstitüsüYayınlanmamış Doktora Tezi, Bolu.
• ÖZDEN,Yüksel. (1999) , Öğrenme ve Öğretme, PegemaYayıncılık, Ankara.
• ÖZDEMİR, Orhan. (2008), Eleştirel Düşünme, KriterYayınları, İstanbul.
• ÖZTÜRK, Hüseyin. (2001) Belçika'da ve Türkiye'de Zorunlu Eğitim, NobelYayın, Ankara.
• PITHERS, R.T. ve SODEN, Rebecca. (2000), “Critical Thinking In Education: A Review”, Educational Researcb,Vol. 42, No.3, pp. 237-249.
• SABAN ,Ahmet. (2004), Öğrenme Öğretme Süreci, Yeni 'İîzori ve Yaklaşımlar, NobelYayın, Ankara.
• SEFEROĞLU, S. Sadi ve AKBIYIK, Cenk. (2006), “Eleştirel Düşünme ve Öğretimi”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, S. 30, 193-200.
• ŞAHİNEL, Semih. (2002), Eleştirel Düşünme, PegemYayıncılık, Ankara.
• TDK. (1998), Türkçe Sözlük, Türk Dil KurumuYayınları, No. 549, Ankara.
• YAĞCI, Rojda. (2008), Sosyal Bilgiler Öğretiminde Eleştirel Düşünme: İlköğretim 5. Sınıf Sosyal Bilgiler
• Öğretiminde, Öğretmenlerin Eleştirel Düşünme Becerilerini Geliştirmek İçin Uyguladıkları Etkinliklerin
• Değerlendirilmesi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana.
• YILDIRIM, Asiye Çığrı. (2005), Türkçe ve Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenlerinin Eleştirel Düşünme
• Becerilerinin İncelenmesi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• YayınlanmamışYüksek Lisans Tezi, Zonguldak.
• YILDIRIM, Ramazan. (2003), Öğrenmeyi Öğrenme, SistemYayıncılık, İstanbul.
• ZAYIF, Kezban. (2008), Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimleri, Abant İzzet Baysal Üniversitesi
• Sosyal Bilimler EnstitüsüYayınlanmamışYüksek Lisans Tezi, Bolu.