SOSYAL AFETLER SAVAŞ VE GÖÇ: KARABAĞ (AZERBAYCAN) ÖRNEĞİ

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 1, 53 - 73, 21.06.2023

Famil Atakishiyev , Aydın Büyüksaraç

https://doi.org/10.31457/hr.1228228

Öz

Milyonlarca insanın zorla yeniden yerleştirilmesi sorunlarının modern dünyanın en akut sorunları arasında yer almaktadır. Bir sosyal afet türü olan göç, günümüz dünyasının ve bulunduğumuz coğrafyanın en önemli sorunlarındandır. Bu çalışmada örnek olarak, Karabağ kullanılmıştır. Karabağ’da, Ermeniler tarafından özellikle 1923'ten beri süren sistemli olarak göçe zorlanan Azeri halkının yaşadığı ekonomik, sosyal, kültürel vb durumlar hakkında bir anket çerçevesinde inceleme yapılmıştır. İşgal edilmiş bölgelerin, terör örgütlerinin yaşam, barınma ve illegal faaliyetleri için kullanılması tüm bölgeyi tehdit etmektedir. Göçe zorlanmış insanların yaşadıkları zorluklar ve geçen zaman içinde yaşamsal kayıpları çalışmanın içeriğinde sunulmuştur. İşgal edilmiş bu bölgelerin terör örgütlerinin yaşam, barınma ve illegal faaliyetleri için kullanılması tüm bölgeyi tehdit etmektedir. İşgalden kurtulmuş bölgelerin gerçek sahiplerine verilmesi gerekmektedir. Göçmen durumuna düşmüş bu insanlara geri dönüşleri için gerekli imkânlar sağlanmalıdır. Yerleşecekleri yerlerde imar, altyapı çalışmaları yapılmalı, modern ihtiyaçlara cevap verebilecek yapılar tesis edilmediler. Kendi içinde büyük ilgi uyandıran göç sorununun Karabağ örneğinde analizi, tüm modern dünya topluluğunun dinamiklerini tüm karmaşıklığı ve çeşitliliğiyle göz önünde bulundurarak “kesişen” bir kaynak rolü olarak verimli olabilir. Göç sorunları, kendisi de farklı bir insan uygarlığına “göç” halinde olan modern toplumun birçok “acı” noktasına yol açmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Azerbaycan, Karabağ, Göç, Sosyal Afet, Mülteciler

Kaynakça

• Arzumanlı, V. & Mustafa, N. (1998). Tarixin Qara səhifələri. Deportasiya. Soyqırım. Qaçqınlıq. Bakı: Qartal Nəşriyyat Az erbaycan Respublikası Qaçqınların və Məcburi Köçkünlərin Üzrə Dövlət Komitəsi. “Qanunvericilik” http://www.refugees-idps-committee.gov.az-/az/laws/3/13/index.html.
• Ceferov, Ə. (2017, 26 Ocak). Məcburi köçkünlərin sosyal korunması sistemigəliştirilir. Resmi Azerbaycan Qezeti. Erişim adsi: http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=114569
• Cəfərov, V. (2014, 17 Ocak). Məcburi köçkünlərə verilən imtiyazlar. Ekspress. Erişim ünvanı: http://anl.az/down/meqale/express/2014/yanvar/347133.htm Erm ə nistan T ə r ə tap ən Aparılan Təcavüzün Nə tic ə l əri. Erişim ünvanı: “http://www.refugees-idps-committee.gov.az/az/pages/1.html. Hacılıyev, E. (2017, 24 Ocak). Məcburi köçkünlərin social korunması daha da gücləndiriliyor. Resmi Azerbaycan Qezeti. Erişim ünvanı: http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=114407.
• Gökçe, O., Özden, Ş., Demir, A. (2008). Türkiye’de afetlerin Mekansal ve İstatistikel Dağılımı Afet Bilgileri Envanteri, T. C Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Afet İşleri Genel Müdürlüğü, Afet Etüt ve Hasar Tespit Daire Başkanlığı, Ankara.
• International Displacement Monitoring Center report (IDMC). (2015). Global Estimates 2015, https://www.IDMC/Publications/global-estimates-2015- people-displaced by disasters. International Displacement Monitoring Center report (IDMC). (2016). Internal Displacement 2016, https://www.IDMC/Publications/global-estimates-2016- people-displaced by disasters. (Erişim: 01.08.2016).
• Oliver-Smith, A. (2006). Disasters and forced migration in the 21st century. Social Science Research Council Understanding Katrina: Perspectives from the Social Sciences http://understandingkatrina. ssrc. org. (Erişim: 01.08.2016).
• Südaş, İ. (2004). Effects of Marmara Earthquake of August 17, 1999 on Population and Settlement: Case of Gölcük (Kocaeli). Aegean Geographical Journal, 13, 73-91, Izmir-Turkey.
• Turney, C.S., & Brown, H. (2007). Catastrophic early Holocene Sea level rise, human migration and the Neolithic transition in Europe. Quaternary Science Reviews, 26(17), 2036-2041. Varano, S.P., Schaferb, J.A., Cancinoc, J.M., Deckerd, S.H., Greenee, J.R. (2010). A tale of three cities: Crime and displacement after Hurricane Katrina, Journal of Criminal Justice, Volume 38 (1), 42-50.