Cerrahi Kliniklerde Çalışan Hemşirelerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Değerlendirilmesi

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 3, 306 - 315, 14.10.2018

Betül Uncu , Hülya Üstündağ

https://doi.org/10.17681/hsp.392385

Öz

Amaç: Bu araştırma cerrahi kliniklerde çalışan hemşirelerin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını belirlemek amacıyla
tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Yöntem: Araştırmanın evrenini Sağlık Bakanlığı Kamu Hastaneleri Kurumu İstanbul İli Fatih
Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği’ ne bağlı Eğitim Araştırma Hastaneleri cerrahi kliniklerinde çalışan 318 hemşire
oluşturmuştur. Örneklem seçimine gidilmeden çalışmaya katılmayı kabul eden 293 cerrahi hemşiresi araştırma kapsamına
alınmıştır. Araştırmanın verileri “Kişisel Bilgi Formu” ve “Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği-II” ile Mart 2017-
Mayıs 2017 tarihleri arasında toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistiksel yöntemler olarak sayı,
yüzde, ortalama, standart sapma kullanılmıştır. İki bağımsız grup arasında niceliksel sürekli verilerin karşılaştırılmasında
Mann Whitney - U testi, ikiden fazla bağımsız grup arasındaki verilerin karşılaştırılmasında Kruskal Wallis testi kullanılmıştır.
Bulgular: Çalışmaya katılan cerrahi hemşirelerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği puan ortalaması 119.96±17.21
olarak bulunmuş, alt grupları arasında en yüksek puan ortalaması manevi gelişim 24.29±3.83 ve en düşük puan ortalaması
fiziksel aktivite 15.35±4.90 olarak belirlenmiştir. Yaş, medeni durum, eğitim düzeyi, çocuk varlığı, çalışma yılı, beden kitle
indeksi, sigara kullanımı, haftalık çalışma süresi, kronik hastalık varlığı, sağlık kontrolü yaptırma, sağlığı algılama, fiziksel
aktivite yapma, sağlıklı beslenme değişkenleri ile fiziksel aktivite; beden kitle indeksi, günlük bakım verilen hasta sayısı,
kronik hastalık varlığı, sağlığı algılama, fiziksel aktivite yapma, sağlıklı beslenme, stres yönetimi yapma, iyi iletişim kurma
becerisi değişkenleri ile manevi gelişim arasında anlamlı fark bulunmuştur. Sonuç: Cerrahi hemşirelerinin sağlıklı yaşam
biçimi davranışları ölçeği puan ortalamasının orta düzeyde olduğu saptanmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Cerrahi hemşireliği, sağlıklı yaşam, sağlığı geliştirme davranışları

Evaluation of Healthy Living Behaviors in Nursing in Surgical Clinics

Öz

Aim: This study descriptive study was conducted in order to determine the healthy lifestyle behaviors of nurses
working in surgical clinics. Method: The research population has been consisted of 318 nurses working in the surgery clinics
of the Ministry of Health Public Hospitals Institution Training and Research Hospitals affiliated to the General Secretariat of
Istanbul Fatih Public Hospitals Association. 293 surgical nurses who agreed to participate in the study without taking the
sample selection were included in the study. Datas of the study were collected between March 2017 and May 2017 with
“Personal Information Form” and “Healthy Life Style Behavior Scale-II”. Number percentage, mean, standard deviation have
been used as descriptive statistical methods in the evaluation of the data. The Mann Whitney - U test has been used to compare
quantitative continuous data between two independent groups, and the Kruskal Wallis test has been used to compare data
between two independent groups. Results: The mean score of healthy lifestyle behaviors of the surgical nurses participating
in the study has been found as 119.96 ± 17.21. The highest score average among the subgroups has been determined as
spiritual development 24.29 ± 3.83 and the lowest score average physical activity was determined as 15.35 ± 4.90. Physical
activity with variables such as age, marital status, education level, having children, years of work, BMI, smoking, weekly
study period, presence of chronic disease, health check, health perception, physical activity, healthy nutrition; There was a
significant difference between the variables such as BMI, number of patients given daily care, presence of chronic illness,
health perception, physical activity, healthy nutrition, stress management, good communication skills and spiritual
development. (p <0.05). Conclusion: The average score of the healthy lifestyle behaviors scale of surgical nurses have been
found as medium level.  

Anahtar Kelimeler

Surgical nursing, healthy life, health promotion

Kaynakça

• 1. Aksungur A, Göktaş B, Önder ÖR, Cankul İH. Öğrencilerin sağlıklı yaşam davranışlarının değerlendirilmesi. Ankara Journal of Health Services, 2011;10(1):1-12.
• 2. Güner İC, Demir F. Ameliyathane hemşirelerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının belirlenmesi.[ The Determinatıon of The Health Promotion Life Style of Operating Room Nurses] Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi [ J Anatolia Nursing and Health Sci.] 2006;9(3):17-25.
• 3. Zaybak A, Fadıloğlu Ç. Üniversite öğrencilerinin sağlığı geliştirme davranışı ve bu davranışı etkileyen etmenlerin belirlenmesi.[Determining of the health promotion behaviors of unıversity students and the factors affecting these behaviors] Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi,2004;20(1):77-95.
• 4. Cihangiroğlu Z, Deveci, SE. Fırat üniversitesi Elazığ sağlık yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörler. [Healthy Life Style Behaviours and Related Influencing Factors of the Students of Elazig High School of Health Sciences of Firat University] Fırat Tıp Dergisi, 2011;16(2):78-83.
• 5. Kocaakman M, Aksoy G, Eker HH. İstanbul ilindeki hemşirelik yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları. [Healthy life style behavior of the students at the nursing college in Istanbul] S.D.Ü. Tıp Fak. Derg. 2010;17(2):19-24.
• 6. Yalçınkaya M, Özer FG, Karamanoğlu AY. Sağlık çalışanlarında sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 2007;6(6): 409-420
• 7. On B. Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerin sağlığın geliştirilmesi ile ilgili görüşleri ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Yüksek Lisans Tezi, HÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2016.
• 8. Yılmaz E, Özkan S. Bir ilçede çalışan hemşirelerin sağlık sorunları ve yaşam alışkanlıklarının değerlendirilmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 2006;1(3): 81-99.
• 9. Alçelik A, Deniz F, Yeşildal N, Mayda AS, Şerifi BA. AİBÜ Tıp Fakültesi Hastanesi’nde görev yapan hemşirelerin sağlık sorunları ve yaşam alışkanlıklarının değerlendirilmesi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2005;4(2): 55-65.
• 10. Gül A, Üstündağ H, Kahraman B, Purisa S. Hemşirelerde kas iskelet ağrılarının değerlendirilmesi. [Evaluation of Musculoskeletal Pain among Nurses] Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, [HSP]2014;1(1): 1-10.
• 11. Alan H, Yıldırım A. Hemşirelerin iş yaşam kalitesi ve etkileyen faktörlerin incelenmesi [The Quality of Work Life of Nurses and Influential Factors Factors] Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, [J Health and Nursing Management] 2016;3(2): 86-98. doi:10.5222/SHYD.2016.086
• 12. Aljeesh Y, Nawajha SA. Determinants of low back pain among operating room nurses in Gaza governmental hospitals. Journal of Al Azhar University-Gaza(Natural Sciences), 2011;13: 41-54.
• 13. Meydanlıoğlu, A. Sağlık çalışanlarının sağlığı ve güvenliği, [Health and safety of health care workers] Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, [Balıkesir Health Sciences Journal] 2013;2(3): 192-199. 10.5505/bsbd.2013.53825
• 14. Soyuer F, Soyuer A. Yaşlılık ve fiziksel aktivite. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 2008;15(3): 219-224.
• 15. İlhan N, Batma, M, Akhan LU. Üniversite öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları. [Healthy Lifestyle Behaviors of University Students] Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi[],2010;3(3): 34-44.
• 16. Karabulut N, Çetinkaya F. Cerrahi kliniklerinde çalışan hemşirelerin hasta bakımında karşılaştıkları güçlükler ve motivasyon düzeyleri. [Motivation Levels and Difficuilties Encountered in the Patient Care of the Nurses Working in Surgery Clinics] Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, [ Journal of Anatolia Nursing Health Sciences] 2011;14(1): 14-23.
• 17. Walker SN, Volkan K, Sechrist KR, Pender NJ. Health promoting life styles of older adults: comparisons with young and middle–aged adults, correlates and patterns. Adv Nurs Sci., 1988;11(1): 76-90.
• 18. Bahar Z, Beşer A, Gördes N, Ersin, F, Kıssal A. Sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği II' nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2008;12(1): 1- 13.
• 19. Çelik S, Ünal Ü, Saruhan S. Cerrahi Kliniklerde Çalışan Hemşirelerin Mesleki Profesyonelliklerinin Değerlendirilmesi, [Evaluation of Professionalism of Nurses Working in Surgical Wards] İ.Ü.F.N. Hem. Derg. [Florence Nightingale Journal of Nursing] 2012;20(3): 193-199.
• 20. Özkan S, Yılmaz E. Hastanede çalışan hemşirelerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 2008;3(7): 89-105.
• 21. Özyazıcıoğlu N, Kılıç M, Erdem N, Yavuz C, Afacan S. Hemşirelik öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının belirlenmesi. [Determinants of nursing students' healthy life style] Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 2011;8(2): 277-332.
• 22. Cross R. Accident and Emergency Nurses' Attitudes Towards Health Promotion, Journal of Advanced Nursing, 2005;51(5): 474-483
• 23. Cürcani M, Tan M, Özdelikara A. Hemşirelerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 2010;9(5): 487-492.
• 24. Özbaşaran, F, Çetinkaya A, Güngör N. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin sağlık davranışları [Health Behaviors of Students in School of Health in Celal Bayar University] Atatürk Üniv. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, [J Anatolia Nursing and Health Sci.] 2004;7(3):43-55.
• 25. Pasinlioğlu T, Gözüm S. Birinci basamak sağlık hizmetlerinde çalışan sağlık personelinin sağlık davranışları. Cumhuriyet Üniversitesi Dergisi, 19982(2): 60-68.
• 26. Kara, B, İşcan B. Predictors of Health Behaviors in Turkish Female Nursing Students. Asian Nursing Research, 201610(1): 75-81.
• 27. Thoma EK, Banna ME, Oakcrum M. Nurses' health promoting lifestyle behaviors in a community hospital. Applied Nursing Research, 2017;35: 77–81.
• 28. Choi Hui WH. The Health Promoting Lifestyles of Undergraduate Nurses in Hong Kong, Journal of Professional Nursing, 2002;18(2): 101-111.
• 29. Al-Qahtani, MF. (2015). Health-promoting lifestyle behaviors among nurses in private hospitals in Al-Khobar, Saudi Arabia. Journal of the Egyptian Public Health Association, 90: 29–34.
• 30. McElligott D, Siemers S, Thomas L, Kohn N. Health Promotion in Nurses: Is There a Healthy Nurse in the House? Applied Nursing Research, 2009;22(3): 211–215
• 31. Johnson JL, Ratner PA, Bottorff JL, Hayduk LA. An exploration of Pender's health promotion model using LISREL. Nursing Research, 1993;42 (3): 132-138.
• 32. Nacar, M., Baykan, Z., Çetinkaya, F., Arslantaş, D., Özer, A., Coşkun, Ö., Batı, H., Karaoğlu, N., Elmalı, F., Yılmaze, G. (2014). Health promoting lifestyle behaviour in medical students: a multicentre study from Turkey. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention, 15(20): 8969-8974.
• 33. Al-Kandari F, Vidal VL. Correlation of the health-promoting lifestyle, enrollment level and academic performance of college of nursing student in Kuwait. Nursing and Health Sciences, 2007;9(2): 112-119. doi:10.1111/j.1442-2018.2007.00311.x
• 34. Bostan N, Beşer A. Hemşirelerin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını etkileyen faktörler. [Factors Affecting the Healthy Lifestyle Behaviors of Nurses]Hemşirelikte Eğitim Ve Araştırma Dergisi 2017;14(1): 38-doi:10.5222/HEAD.2017.038
• 35. Wei CN, Harada K, Ueda K, Fukumoto K, Minamoto K, Ueda A. Assessment of health-promoting lifestyle profile in Japanese university students. Environ Health Prev Med., 2012;17(3): 222–227. doi: 10.1007/s12199-011-0244-8. Epub 2011 Oct 11.
• 36. Lee RL, Loke AJ. Health-Promoting Behaviors and Psychosocial Well-Being of University Students in Hong Kong. Public Health Nurs, 2005;22(3): 209-220.
• 37. Karadeniz G, Uçum YE, Dedeli Ö, Karaağaç Ö. Üniversite öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları. [Healthy Lifestyle Behaviors of University Students] TAF Preventive Medicine Bulletin, 2008;7(6): 497-502.
• 38. Al Ma’aitah R, Haddad L, Umlauf M. Health promotion behaviors of Jordanian women, Health Care for Women International, 1999;20(6): 533-546.
• 39. Ayaz S, Tezcan S, Akıncı F. Hemşirelik yüksekokulu öğrencilerinin sağlığı geliştirme davranışları. [Health Promotion Behavior of Nursing School Students] Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 2005;9(2): 26-34.
• 40. Demir S. Gaziosmanpaşa Üniversite Hastanesinde çalışan hemşirelerin çalışan güvenliği konusundaki farkındalıkları ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Tokat. 2016.
• 41. Arslan C, Ceviz D. Ev hanımı ve çalışan kadınların obezite prevalansı ve sağlıklı yaşam biçimi. F.Ü. Sağ. Bil. Derg., 2007;21(5): 211-220.
• 42. Alemdar DK, Aktaş YY. Medical Error Types and Causes Made by Nurses in Turkey, TAF Preventive Medicine Bulletin, 2013;12(3): 307-314.
• 43. Uz D, Kitiş Y. Bir hastanede çalışan hemşirelerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve öz-etkililik-yeterlilik düzeylerinin belirlenmesi. [Determination of healthy life style behaviors and self-efficacy of nurses working in a hospital] Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2017:4(3): 27-39