Andriake’de Ele Geçen Geç Roma D Hayes Form 7 Çanaklarının Yeni Taklit Formu: ‘Andriake Form 7 Variant’ Üzerine İlk Değerlendirmeler

Yıl 2022, Cilt: 39 Sayı: 1, 369 - 380, 30.06.2022

Cüneyt Öz

https://doi.org/10.32600/huefd.896231

Öz

Andriake, Antalya ilinin Demre ilçesinde yer almaktadır. Myra antik kentinin liman yerleşimi olan Andriake, kentin güneybatısında, Andriakos (Kokarçay) Çayı’nın deniz döküldüğü Çayağzı mevkiinde kurulmuştur. Andriake’de 2010 yılında Germanicus Meydanı’nda, 2012 yılında ise Şarap İşlikleri’nde yapılan kazılarda ortaya çıkarılan Hayes Form 7 çanaklarının yeni taklit formu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Bu taklit forma Andriake Form 7 Variant ismi verilmiştir. Çalışmada, bu çanakların tipolojik özellikleri, kil ve astar yapıları, kil içerikleri ve tarihleri hakkında detaylı bilgi verilmesi amaçlanmıştır. Geç Roma D kırmızı astarlı seramikleri grubuna ait olan Andriake Form 7 Variant örnekleriyle birlikte Hayes Form 7 çanaklarına yeni bir alt tip eklenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Andriake, Geç Roma Seramikleri, Geç Roma D Kırmızı Astarlı Seramikleri, Hayes Form 7, Andriake Form 7 Variant

Destekleyen Kurum

Akdeniz Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) ve Koç Üniversitesi Suna & İnan Kıraç Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Merkezi

Proje Numarası

BAP Proje No: 3889

Teşekkür

Her iki kuruma teşekkürlerimi sunarım.

A New Imitation Form of Late Roman D Hayes Form 7 Basins Uncovered at Andriake: Preliminary Evaluations on the ‘Andriake Form 7 Variant’

Öz

Andriake is located in the Demre District of Antalya. A port settlement in the ancient city of Myra, Andriake was established in the southwest of the city, in Çayağzı, where the stream Andriakos (Kokarçay) meets the sea. A new imitation of Hayes Form 7 basin uncovered in Andriake (Germanicus Square in 2010 and Wine Workshop in 2012) covers the subject of this study. This imitation form is named the Andriake Form 7 Variant. Here, we aim to give detailed information on the typological features of these basins, their clay and slip structures, clay contents, and dates. With the Andriake Form 7 Variant samples, belonging to the Late Roman D red slip wares group, a new subtype is added to Hayes Form 7 basin.

Anahtar Kelimeler

Andriake, Late Roman Pottery, Late Roman D Red Slip Ware, Hayes Form 7, Andriake Form 7 Variant

Proje Numarası

BAP Proje No: 3889

Kaynakça

• Adak-Adıbelli, I. (2006). Tarsus Geç Roma Seramiği. (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Alkan, M. (2013). Klasik Çağ’dan Erken Bizans’a Myra Kenti ve Teritoryumu. (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Amir, R. (2006). Pottery, Stone and Small Finds from Shiqmona. Atiqot, 51, 145-161.
• Aygün, Ç. A. (2018). Myra’nın Limanı Andriake’nin Yerleşim Planı. (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Bulut, S. ve Şengül, M. (2014). 2009-2012 Yılları Andriake Kazı Sikkeleri ve Yerleşim Tarihine Katkıları. K. Dörtlük, O. Tekin, R. Boyraz Seyhan (Ed.), Birinci Uluslararası Anadolu Para Tarihi ve Numismatik Kongresi 25-28 Şubat 2013-Antalya. Bildiriler içinde (ss. 79-110), Antalya: AKMED.
• Carandini, A. (1981). Ceramica Cipriota. Atlante delle Forme Ceramiche I. Ceramica Fine Romana Nel Bacino Mediterraneo (Medio e Tardo İmpero) içinde (ss. 237-239), Enciclopedia Dell’arte Antica Classica e Orientale, Roma.
• Cottica, D. (2000), Late Roman imported and locally produced pottery from Hierapolis (Pamukkale, Turkey): preliminary evidences. RCRF Acta 36 içinde (ss. 49-59), Abingdon: Oxford Press.
• Crowfoot, J. W., Crowfoot, G. M., Kenyon, K. M. (1957). The Objects From Samaria. Palestine Exploration Fund, London.
• Çevik, N. (2010a). Myra ve Limanı Andriake. Kazılar Başlarken Ön-Düşünceler. Arkeoloji ve Sanat Dergisi, 134, 53-82.
• Çevik, N. (2010b). Myra ve Andriake Kazıları’nda İlk Yıl: 2009/ The First Season of Excavations in Myra and Andriake: 2009. ANMED, 8, 55-60.
• Çevik, N. (2015). Myra. K. Dörtlük, R. Boyraz Seyhan (Ed.), Lykia Kitabı içinde (ss. 4-13). Antalya: AKMED.
• Çevik, N. (2016). Mür Soluyan Kent: Myra. H. İşkan, E. Dündar (Ed.), Lukka’dan Likya’ya. Sarpedon ve Aziz Nikolaos’un Ülkesi içinde (ss. 224-237). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Çevik, N. ve Bulut, S. (2010). İkinci Kazı Sezonunda Myra ve Limanı Andriake. N. Çevik (Ed.), Arkeolojisinden Doğasına Myra/Demre ve Çevresi içinde (ss. 25-118). Antalya: T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Çevik, N. ve Bulut, S. (2011). Myra ve Andriake Kazıları 2010/ Excavations at Myra and Andriake in 2010. ANMED, 9, 59-70.
• Çevik, N. ve Bulut, S. (2014). Andriake Doğu Hamamı: Bölgenin Hamam Mimarlığına Işık Tutan Yeni Bir Örnek. Adalya, 17, 221-263.
• Çevik, N. ve Eshel, H. (2010). A Byzantine Synagogue in Andriake in Southern Turkey. Qadmoniot, 43, 41-43.
• Çevik, N., Çömezoğlu, Ö., Öztürk, H. S. ve Türkoğlu, İ. (2010a). A Unique Discovery in Lycia: The Ancient Synagogue at Andriake, Port of Myra. Adalya, 13, 335-366.
• Çevik, N., Çömezoğlu, Ö., Öztürk, H. S. ve Türkoğlu, İ. (2010b). Andriake Sinagogu ve Bölgede Yahudi Varlığı. N. Çevik (Ed.), Arkeolojisinden Doğasına Myra/Demre ve Çevresi içinde (ss. 169-180), Antalya: T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Çevik, N., Bulut, S., Tıbıkoğlu, O., Özdilek, B. ve Aygün, Ç. A. (2011). Myra ve Andriake Kazılarında İlk Yıl: 2009. Kazı Sonuçları Toplantısı, 32 (1), 403-420.
• Çevik, N., Bulut, S. ve Akyürek, E. (2012). Myra-Andriake Kazıları ve Araştırmaları 2011/ Excavations and Surveys at Myra-Andriake in 2011. ANMED, 10, 65-72.
• Çevik, N., Bulut, S. ve Akyürek, E. (2013). Myra ve Andriake Kazıları 2012/ Excavations at Myra and Andriake 2012. ANMED, 11, 90-96.
• Çevik, N., Bulut, S. ve Aygün, Ç. A. (2014). Myra’nın Limanı Andriake. S. Ladstatter, F. Pirson, T. Schmidts (Ed.), BYZAS 19 (1) içinde (ss. 225-244). İstanbul: Ege Yayınları.
• Çevik, N., Bulut, S., Aygün, Ç. A. ve Çömezoğlu Uzbek, Ö. (2017). 2016 Yılı Myra ve Andriake Kazıları/ Myra and Andriake Excavations of 2016. ANMED, 15, 67-75.
• Çevik, N., Bulut, S., Aygün, Ç. A., Çömezoğlu Uzbek, Ö., Tiryaki Türkmenoğlu, H. A., Pimouguet-Pédarros, I. (2018a). Myra-Andriake 2017. ANMED, 16, 75-81.
• Çevik, N., Bulut, S., Aygün, Ç. A. ve Çömezoğlu Uzbek, Ö. (2018b). Myra-Andriake 2016. Kazı Sonuçları Toplantısı, 39 (2), 189-204.
• Duggan, T. M. P., Aygün, Ç. A. (2010). Myra’nın Ortaçağ ve Sonrasındaki Limanı Taşdibi-Stamira. N. Çevik (Ed.), Arkeolojisinden Doğasına Myra/Demre ve Çevresi içinde (ss. 161-168). Antalya: T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• El-Khouri, L. (2014). Late Roman Fine Pottery from Gadara (Umm Qais), 2011 Season of Excavation. Mediterranean Archaeology and Archaeometry, 14 (2), 115-138.
• Ergürer, H. E. (2016). Sigillata ve Geç Roma Kırmızı Astarlı Seramikler. C. Başaran, H. E. Ergürer (Ed.), Parion Roma Tiyatrosu: 2006-2015 Yılı Çalışmaları, Mimarisi ve Buluntuları içinde (ss. 123-164), Ankara: İçdaş.
• Fırat, N. (1999). Perge Konut Alanı Keramiği. (Yayınlanmamış Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Fırat, N. (2003). Roman Period Ceramics. H. Abbasoğlu, W. Martini (Ed.), Die Akropolis von Perge 1. Survey und Sondagen 1994-1997 içinde (ss. 123-130), Mainz.
• Foss, C. (1994). The Lycian Coast in the Byzantine Age. Dumbarton Oaks Papers, 48, 1-52.
• Garzetti, A. (1974). From Tiberius to the Antonines: A History of the Roman Empire A.D. 14-192. London: Methuen young books.
• Gezen, T. (2019). Sebastopolis (Tokat-Sulusaray) 2013-2018 Buluntusu Roma Dönemi Kırmızı Astarlı (Fine Ware) Seramikleri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Harrison, R. M. (1963). Churches and Chapels of Central Lycia. Anatolian Studies, 13, 117-151.
• Hayes, J. W. (1972). Late Roman Pottery. London: British School at Rome.
• Hayes, J. W. (1991). Paphos. The Hellenistic and Roman Pottery III, Nicosia.
• Hayes, J. W. (1992). Excavations at Saraçhane in Istanbul, Vol. 2, The Pottery. Oxford: Princeton University Press.
• Hayes, J. W. (2003). Hellenistic and Roman Pottery Deposits from the ‘Saranda Kolones’ Castle Site at Paphos. BSA, 98, 447-516.
• Jackson, M., Zelle, M., Vandeput, L., Köse, V. (2012). Primary Evidence for Late Roman D Ware production in southern Asia Minor: a challenge to ‘Cypriot Red Slip Ware. Anatolian Studies, 62, 89-114.
• Kaya, İ. (2007). Demre Aziz Nikolaos Kilisesi Kazılarında Ele Geçen Terra Sigillata ve Red Slip (Kırmızı Astarlı) Seramikler (1998-2004). (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Kenkel, F. (2007). The Cypriot Red Slip Ware and Its Derivaties from Pednelissos in Psidia. B. Böhlendorf-Arslan, A. O. Uysal, J. Witte-Orr (Ed.), BYZAS 7 içinde (ss. 131-146), İstanbul: Ege Yayınları.
• Kızılarslanoğlu, H. A. (2018). Dağlık Kilikia Liman ve Ticaret Kenti Elaiussa Sebaste Geç Roma Kırmızı Astarlı ‘D Grubu’na ait Servis Kapları. T. Kâhya, A. Özdizbay, N. Öner Tüner, M. Wilson (Ed.), Uluslararası Geç Bilimciler Buluşması II: Anadolu Akdenizi Sempozyumu 04-07 Kasım 2015, Sempozyum Bildirileri içinde (ss. 455-477), Antalya.
• Magie, D. (1950). Roman Rule in Asia Minor: to the end of the Third Century After Christ Vol. I-II. Princeton: Princeton University Press.
• Malalas, J. (1986). The Chronicle of John Malalas. (Çev. E. Jeffreys, M. Jeffreys, R. Scott). Byzantina Australiensia Vol. 4, Leiden: Brill.
• Marksteiner, T., Lemaitre, S., Yener-Marksteiner, B. (2007). Die Grabungen am Südtor von Limyra: Die Grabungen der Jahre 1982-1986 am Südtor von Limyra. Jahreshefte des Österreichischen Archäologischen Institutes in Wien, 76, 171-237.
• Meyza, H. (2007). Nea Paphos V. Cypriot Red Slip Ware Studies on a Late Roman Levantine fine ware. Varsovie: Zaklad Archeologii Srodsiemnomorskiej.
• Özdilek, B. (2015). Andriake Sinagogu’ndan Seçilmiş Örneklerle Hellenistik ve Roma Dönemi Seramiklerine Genel Bir Bakış. Cedrus, III, 89-117.
• Özdilek, B. (2016). 2009-2012 Andriake Kazılarından Ele Geçen Unguentarium, Şişe, Lykion ve Mortar Örnekleri. Olba, XXIV, 217-266.
• Öztaşkın, M. (2017). Olympos Kazısı Seramik Buluntuları. B. Yelda Olcay Uçkan (Ed.). Olympos I: 2000-2014 Araştırma Sonuçları içinde (ss. 209-224), İstanbul: AKMED.
• Öz, C. (2020). Myra ve Andriake Geç Roma Dönemi Seramikleri. (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Poblome, J., Fırat, N. (2011). Late Roman D. A Matter of Open(ing) or Closed Horizons?. M. A. Cau, P. Reynolds, M. Bonifay (Ed.), LRFW 1. Late Roman Fine Wares. Solving Problems of Typology and Chronology: A review of the evidence, debate and new contexts (Roman and Late Antique Mediterranean Pottery 1) içinde (ss. 49-55), Archaeopress.
• Pröttel, P. M. (1996). Mediterrane Feinkeramikimporte des 2. bis 7. Jahrhunderts n. Chr. İm oberen Adriaraum und in Slowenien. Kölner Studien zur Archaologie der römischen Provinzen 2, Leidorf.
• Reynolds, P. (2011). Fine Ware from Beirut contexts, c. 450 to c. 600. M. A. Cau, P. Reynolds, M. Bonifay (Ed.), LRFW 1. Late Roman Fine Wares. Solving Problems of Typology and Chronology: A review of the evidence, debate and new contexts (Roman and Late Antique Mediterranean Pottery 1) içinde (ss. 207-230), Archaeopress.
• Rautman, M. (2003). A Cypriot Village of Late Antiquity. Kalavassos-Kopetra in the Vasilikos Valley. Journal of Roman Archaeology 52, Rhode Island.
• Şen-Yıldırım, D., Oransay, B. S. A. (2016). Seramik Çalışmaları. ANMED, 14, 137-147.
• Takmer, B. (2006). Lex Portorii Provinciae Lyciae: Lykia Eyaleti Gümrük Yasası. (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Tekocak, M. (2006). Kelenderis Roma Çağı Seramiği. (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Tekinalp, V. M. (2000). Geç Antik Dönem sonrasında ve Ortaçağda (M.S. 4.-14. yy.) Andriake Kenti. (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Vincenz, A. de (2008). The Pottery Assemblages. Y. Hirschfeld, O. Gutfeld, Tiberias Excavations in the House of the Bronzes, Final Report I: Achitecture, Stratigraphy and Smal Finds içinde (ss. 107-166), Israel: Institute of Archaeology, The Hebrew University of Jerusalem.
• Vincenz, A. de (2013). Fine Wares; Byzantine-Early Islamic Wares. E. M. Meyers, C. L. Meyers (Ed.), Sepphoris I: The Pottery from Ancient Sepphoris içinde (ss. 142-225), Eisenbrauns.
• Williams, C. (1989). Anemurium. The Roman and Early Byzantine Pottery. Pontifical Institute Mediaeval Studies, Toronto.
• Yaman, A. (2018). Arykanda Geç Antik Dönem Mahallesi Seramikleri. (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.