LES GENS DU BALTO’DA KULLANILAN SÖZCÜKLER AÇISINDAN “GENÇ DİLİ” ÜZERİNE TOPLUMDİLBİLİMSEL BİR İNCELEME

Yıl 2015, Cilt: 3 Sayı: 6, 71 - 88, 04.01.2016

Sonel Bosnalı , Fatma Er

https://doi.org/10.20304/husbd.51108

Öz

Dil yapıları ile toplumsal yapılar arasındaki ilişki ve toplumsal dönüşümler ile dil değişimleri arasındaki ilgileşim, toplumdilbilimin önemli ilgi alanlarıdır. Labov’la birlikte, “değişke dilbilimi” adı altında, konuşurların sosyokültürel çeşitliliği ile buna koşut olan dil çeşitliliğini birlikte göz önünde bulunduran çalışmalar başlamıştır. Toplum yapısının dil kullanımları üzerindeki etkilerini inceleyen bu alan, toplumsal etkenler ve dil kullanımı arasındaki ilişki, birinin diğeri üzerindeki etkisi ve dil değişkenliğinde tutarlı toplumsal ulamlar gibi konuların incelenmesinde “bağlam”, “dil topluluğu”, “dil pazarı” ve “sosyal ağ” gibi kavramları göz önünde bulundurur. Bu kavramların hangisi temel alınırsa alınsın; dil değişkenliğindeki temel ilke, her değişkeye denk gelen aynı değerleri paylaşan bir dil topluluğunun bulunduğudur. “Dil topluluklarının dinamiğini anlamak için”, yaş en önemli değişkenlerden biri olarak değerlendirilir. Bununla birlikte “genç dilinin” ayrı bir toplumsal değişke olarak tanımlanması önemli sorunlar taşımaktadır. Bu çalışmada, “genç dilinin”, diğer toplumsal değişkelerden bağımsız, kendi içinde tutarlı ve özdeş nitelikte bir değişke olmadığı varsayımı ileri sürülmektedir. Faïza Guène’nin Les gens du Balto adlı yapıtında ortak sosyokültürel ve sosyoekonomik özellikler taşıyan iki gencin konuşmaları, incelemenin bütüncesini oluşturmaktadır. Bu iki gencin kullandıkları hem sözcük türü ve sıklığı hem de dil tutumları ile sosyolojik özellikleri arasındaki ilgileşim incelenmiştir. Elde edilen bulgular, iki gencin hem dil kullanımı hem de dil tutumu bakımından birbirinden farklı olduğunu göstermektedir. Dil tutumları olumsuz olan Taniel’e göre çok az sayıda genç diline ait sözcükleri çok daha az sıklıkta kullanan Ali’nin diline karşı tutumlar da olumludur. Cinsiyet, yaş, meslek, eğitim düzeyi, ikamet yeri, konut biçimi bakımından aynı özellikleri taşıyan ve yaşadıkları yerin tek sosyal alanı olan Le Balto kafesinin müdavimi iki genci birbirinden farklılaştıran tek etken etnik köken ve ikamet yerlerindeki süredir. Dilsel farklılığı, bu iki değişkenle açıklamak mümkündür. Bulgular, bütün gençlerin paylaştığı homojen bir genç dilinin bulunmadığını göstermektedir.

Anahtar Sözcükler: Genç Dili, Dil Değişkeleri, Fransız Dili, Değişke Dilbilimi, Toplumdilbilim

A SOCIOLINGUISTIC ANALYSIS OF “YOUTH LANGUAGE” CONSIDERING THE WORDS USED IN LES GENS DU BALTO

Abstract: The relationship between language structures and social structures, and the connection between the mutations of social and language structures has been one of the significant concerns of sociolinguistics. With Labov certain studies which explored the sociocultural variety of language users and language variance as well, were conducted under the title of “variationist linguistics”. This field not only investigates the formation of society and its effects on language usage, but also contemplates certain concepts such as “context”, “language group”, “language market” and “social web” related to the subjects of the relationship between the social parameters and language usage, the effect of the one on another, and the consistent social categories of language variance. No matter which concept has been taken into consideration, the main principle is the existence of a language group which corresponds to each linguistic variant and shares the same values. “To understand the dynamics of language groups”, age is considered as one of the most important factors. Besides, the classification of the “youth language” as a distinct social variant constitutes serious problems. This study exposes the hypostasis that the “youth language” is not a consistent and identical variant independent from other social variances. In Faïza Guène’s Les gens du Balto, the conversations between two young men which reflect the common sociocultural and socioeconomic characteristics, constitute the main structure of our paper. The types and frequency of the words they use and their linguistic attitudes’ relation to the sociological characteristics has been examined. The results demonstrate that the two young men are distinct in terms of their linguistic attitudes and use of language. Ali uses fewer words that belong to the youth language, and his language attitude is positive when compared to Taniel, whose attitude is negative. The ethnicity and duration of residence are two distinct characteristics of these two young men who share the same sex, age, occupation, education, living place, and house type. Their language distinction can be explained by these two variants. The results have shown that a homogeneous youth language does not exist among young people.

Keywords: Youth language, language variants, French language, variationist linguistics, sociolinguistics

Kaynakça

• Antoine, F. (1998). Des mots et des oms : verlan, troncation et recyclage formel dans l’argot contemporain. Cahiers de lexicologie, 72 (1), 41-70.
• Amstrong, N. & M, Jamin. (2002). Le français des banlieues: Uniformity and Discontinuity in the French of the Hexagon. K. Salhi (Ed.). French in and out of France: Language Policies, Intercultural Antagonisms and Dialogue. Berne: Peter Lang, 107-136.
• Bauvois, C. (2002). Ni d’Eve ni d’Adam : Etude sociolinguistique de douze variables du français. Paris : L’Harmattan.
• Baylon, C. (1996). Sociolinguistique. Société, langue et discours. Paris: Nathan.
• Bernstein, B. (1975). Langage et classes sociales. Paris: Éditions de Minuit.
• Bourdieu, P. (1982). Ce que parler veut dire - L’économie des échanges linguistiques. Paris : Fayard.
• Boyer, H. (2001). Introduction à la sociolinguistique. Paris: Dunod.
• Conein B. (1992). Hétérogénéité sociale et hétérogénéité linguistique. Langages, 108, 101-113.
• Eckert, P. (1988). Adolescent Social Structure and the Spread of Linguistic Change. Language in Society, 2, 183-208.
• Fishman, J.A. (1965). Who Speaks What Language to Whom and When? La linguistique, 2, 7-88.
• Fournier, M. (2001). Nique ta langue ! Le langage. Nature, histoire et usage. Auxerre : Editions Science Humaine, 229-233.
• Gadet, F. (1992). Le français populaire. Paris : Que sais-je ?
• ----------- (2007). La variation sociale en français. Paris : Ophrys.
• Goudaillier, J. P. (2002). De l’argot traditionnel au français contemporain des cités. La Linguistique, 38(1), 5-23.
• Günday, R. (2013). Çok Dillilik ve Çok Kültürlülük Bağlamında Yabancı Dil Öğretimine Toplumdilbilimsel Yaklaşım. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8/10 Fall 2013, 313-330, Ankara.
• Labov, W. (1972). Language in the Inner City: Studies in the Black English Vernacular. Philadelphie: University of Pennsylvania Press.
• ------------- (1976). Sociolinguistique. Paris : Minuit.
• Laks, B. (1992). La linguistique variationniste comme méthode. Langages, 108, 34-50.
• ------------(1983). Langage et pratiques sociales. Etude sociolinguistique d’un groupe d’adolescents. Actes de la Recherche en Sciences Sociales, 46, 73-97.
• Meillet, A. (1982). Linguistique historique et linguistique générale. Paris :Champion.
• Merle, P. (2006). Argot, verlan et tchatches. Toulouse: Editions Milan.
• Milroy, L. (1980). Language and Social Networks. Basil Blackwell, London.
• Moureau, M. –L. (1997). Sociolinguistique : Les concepts de base. Liège : Mardaga.
• Müller, B. (1985). Le français d’aujourd’hui. Paris : Éditions Klincksieck.
• Sourdot, M. (1997). La dynamique du français des jeunes: sept ans de mouvement à travers deux enquêtes (1987-1994). Langue française, 114, 56-81. Erişim Tarihi:10 Kasım 2015. Doi : 10.3406/lfr.1997.5385,http://www.persee.fr/web/revues/home/prescript/article/lfr_0023-8368_1997_num_114_1_5385
• Vardar, B. (2002). Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Multilingual.
• Walter, H. (1988). Le français dans tous les sens. Paris : Robert Laffont.