Bakhtin kronotopunun eleştirel analizi

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 10, 435 - 447, 20.12.2017

Mikhail Pushkin

https://doi.org/10.20304/humanitas.356222

Cited By: 2

Öz

Batı
akademik çevreleri, ölümünden on sene sonra üretimlerinden haberdar olduysa da
Mikhail Bakhtin’in etkisini yadsımak imkansızdır. Bununla beraber, Julia
Kristeva ve Tzvetan Todorov gibi aracılar ile Bakhtin’in teorileri ve
konseptleri Batı akademi dünyasına erişmiş, fakat tutarlılık ve objektiflik
açısından değerlendirilmemiştir. Jacques Derrida’nın getirdiği, dile karşı olan
postmodern nihilistik isyanı takip eden, hegemonik yapıların ürünü olarak
görünen bu ürünleri tartışmak, modern düşünceyi yeniden değerlendirmek, mücmel
terimleri, konseptleri ve kategorileri belirlemek; böylelikle çağdaş, anlam
muallaklığından uzak araştırma yöntemleri icat etmek günümüz akademisyenlerine
düşmektedir. Günümüz çalışmalarının Bakhtin’in öne sürdüğü kuramların gücünü ve
edebi analizin ötesine geçtiğini, yazılı, teatral ve sinematik geleneklere
uygulanabilirliğini göz önünde bulundurarak, Bakhtin’in zaman ve mekan ikiliği
konsepti üzerinde bulunan birkaç mantıksal uyumsuzluk; tanımında,
bileşenlerinde, kökenlerinde ve uygulanmasında tutarsızlıkların ve çelişkilerin
çalışılması belirtilen tartışmanın ürünüdür. Zaman ve mekan ikiliğini bu
şekilde ifade etmenin yanısıra belli özel, öne çıkan idilik temalara duyulan
gerek de sorgulanmış; bu temaların folklörden bağımsız, daha basit ve daha
evrensel öğelere indirgenebileceği bulgulanmış, yazılı ya da sözlü gelenekten
bağımsız olarak insan doğasına dahil olduğu bulgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

kronotop, diyalojik kültür, çokseslilik, göstergebilim

CRITICAL ANALYSIS OF BAKHTIN’S CHRONOTOPE

Öz

Although
Western academic circles have become familiar with intellectual work of Mikhail
Bakhtin only a decade after his passing, its influence is impossible to
underestimate. However, not only have his theories and concepts reached the
Western academic thought indirectly via proxies of the likes of Julia Kristeva
and Tzvetan Todorov, but they have also not been rigorously scrutinized for
consistency and objectivity. Following postmodern nihilistic rebellion against
the language itself by Jacques Derrida and the like, perceived as an instrument
of hegemonic structures, it falls to current academicians to reevaluate modern
thought, extract concise terms, concepts and categories to reconstitute contemporary
unambiguous tools for research. It is in pursuit of such consistency that current
research provides critical analysis of Bakhtin’s concept of chronotope exposing
several logical inconsistencies and contradictions in its definition,
constituents, origins and application, while recognizing its strength as going
far beyond the scope of literary analysis and retaining applicability to
written, theatric and cinematic traditions. Besides addressing the concept of
chronotope as such, the necessity of specific distinct types of idyll is also
questioned, suggesting that such could have been broken down to their more
basic and more universal elements not bound to the folkloristic culture, but to
the very human nature and events experienced universally regardless of literary
or oral tradition.

Anahtar Kelimeler

chronotope, dialogic culture, polyphony, semiotics

Kaynakça

• Bakhtin, M. M. (1988). The dialogic Imagination: four Essays. Austin and London: The University of Texas Press.
• Brandist, C. (2006). The Internet Encyclopaedia of Philosophy. Retrieved 11 19, 2017, from The Bakhtin Circle: http://www.iep.utm.edu/bakhtin/
• Shakespeare, W. (1993). The Tragedy of Hamlet, Prince of Denmark. Retrieved 11 19, 2017, from The Complete Works of William Shakespeare: http://shakespeare.mit.edu/hamlet/full.html
• Yazdanpour, E. (1998, 09). City of Ideas: A Bakhtinian Reading of Saul Bellow's Herzog. Retrieved 11 19, 2017, from Archivestan: https://sites.google.com/site/esmail/Home/thesis/
• Косиков, Г. К. (1993). К теории романа: роман средневековый и роман Нового времени. Диалог. Карнавал. Хронотоп., pp. 21-51.