SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMEN ADAYLARININ ‘OKUL DENEYİMİ’ VE ‘ÖĞRETMENLİK UYGULAMASI’ DERSLERİNE YÖNELİK GÖRÜŞ VE DEĞERLENDİRMELERİ

Yıl 2013, Cilt: 1 Sayı: 1, 197 - 215, 20.03.2015

Kaya Yılmaz , İrem Kab

Öz

Bu çalışma, sosyal bilgiler öğretmen adaylarının ‘Okul Deneyimi’ ve ‘Öğretmenlik Uygulaması’ derslerine ilişkin görüş ve değerlendirmelerini ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Nitel araştırma tasarımı kullanılan çalışmada, katılımcıların belirlenmesinde amaçlı örneklem seçimi, verilerin toplanmasında yarı yapılandırılmış mülakat protokolü ve elde edilen verilerin çözümlenmesinde betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda katılımcılar, Okul Deneyimi ve Öğretmenlik Uygulaması derslerini teorik bilgilerini uygulamaya aktarma, birinci elden deneyim kazanma, öğretmenlik becerilerini arttırma ve mesleğe ilişkin daha gerçekçi bir bakış açısı oluşturma açısından oldukça yararlı bulduklarını belirtmişlerdir. Katılımcılara göre uygulamalı dersler, öğretmen adaylarının gerçek okul ortamını yakından tanımalarını, öğretmenlik mesleğinin gerektirdiği becerileri anlamalarını, eksikliklerini görmelerini ve öz-eleştiri yapmalarını sağlamaktadır. Katılımcılar, uygulamalı derslerin lisans programındaki zamanlanmasına ve uygulanış sürecine ilişkin çeşitli eleştirilerde bulunmuşlardır. Katılımcılara göre, Okul Deneyimi ve Öğretmenlik Uygulaması derslerinin lisans programının son yılında verilmesi KPSS’ye hazırlanan öğretmen adaylarının uygulamalı dersleri ihmal etmelerine sebep olmaktadır. Çalışmada, KPSS’nin öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ve öğretime ilişkin çarpık bir bakış açısı geliştirmelerine sebep olduğu tespit edilmiştir. Okul Deneyimi dersinde yapılması gereken gözlemlere ve diğer etkinliklere ilişkin yapılan yorumlar, bazı öğretmen adaylarının pedagojik ilkelere göre değil KPSS’ye endeksli bir öğretim konsepti geliştirdiklerini göstermiştir. Öğretmen adayları, uygulama okullarının fiziksel şartları ve teknik donanımı, uygulama öğretmenlerinin öğretime yaklaşımları ve idarecilerin tutumları hakkında bazı olumsuz değerlendirmeler yapmışlardır. Okul Deneyimi ve Öğretmenlik Uygulaması derslerinin iyileştirilmesine ve daha yararlı hale getirilmesine yönelik katılımcıların yaptıkları öneriler de araştırma bulguları arasında yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Okul Deneyimi, Öğretmenlik Uygulaması, Sosyal Bilgiler Öğretmen Adayları, Hizmet-Öncesi Öğretmen Eğitimi

Kaynakça

• Aydın, S., Selçuk A. ve Yeşilyurt, M. (2007). “Öğretmen Adaylarının Okul
• Deneyimi II Dersine İlişkin Görüşleri” (Yüzüncü Yıl Üniversitesi Örneği). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4 (2), 75-90. Azar, A. (2003). “Okul Deneyimi ve Öğretmenlik Uygulaması Derslerine
• İlişkin Görüşlerinin Yansımaları”. Milli Eğitim Dergisi, 159, 181-194. Boz, N. ve Boz, Y. (2006). “Do Prospective Teachers Get Enough Experience in School Placements?” Journal of Education for Teaching, 32 (4), 353-368.
• Creswell, J. W. (2009) Research Design: Qualitative, Quantitative and Mixed
• Approaches (3rd edition). Thousand Oaks: Sage. Davies, D. ve Dodd, J. (2002). « Qualitative Research and the Question of
• Rigor”. Qualitative Health Research,12 (2), 279-289. Ergüneş, Y. (2005). “Okul Deneyimi Dersi Uygulamasının Öğrenciler
• Tarafından Amacına Uygun Olarak Yapılıp Yapılmadığının Değerlendirilmesi”. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 8 (13), 106-128. Ermiş, H., Uygun, K. ve İnel, Y. (2010). “Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının
• Aydın, S., Selçuk A. ve Yeşilyurt, M. (2007). “Öğretmen Adaylarının Okul
• Deneyimi II Dersine İlişkin Görüşleri” (Yüzüncü Yıl Üniversitesi Örneği). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4 (2), 75-90. Azar, A. (2003). “Okul Deneyimi ve Öğretmenlik Uygulaması Derslerine
• İlişkin Görüşlerinin Yansımaları”. Milli Eğitim Dergisi, 159, 181-194. Boz, N. ve Boz, Y. (2006). “Do Prospective Teachers Get Enough Experience in School Placements?” Journal of Education for Teaching, 32 (4), 353-368.
• Creswell, J. W. (2009) Research Design: Qualitative, Quantitative and Mixed
• Approaches (3rd edition). Thousand Oaks: Sage. Davies, D. ve Dodd, J. (2002). « Qualitative Research and the Question of
• Rigor”. Qualitative Health Research,12 (2), 279-289. Ergüneş, Y. (2005). “Okul Deneyimi Dersi Uygulamasının Öğrenciler
• Tarafından Amacına Uygun Olarak Yapılıp Yapılmadığının Değerlendirilmesi”. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 8 (13), 106-128. Ermiş, H., Uygun, K. ve İnel, Y. (2010). “Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının
• Okul Deneyimi II Dersi Etkinliklerine İlişkin Görüşlerinin Değerlendirilmesi”. International Conference on New Trends in Education and Their Implications (ss.11-13). Antalya: Akdeniz Üniversitesi. Turkey. Gedik, N. ve Göktaş, Y. (2008). Öğretmenlik Uygulaması. İ.H. Demircioğlu
• (Ed.). Aday Öğretmenler İçin Okul Deneyimi ve Öğretmenlik Uygulaması (ss.68-89). Ankara: Anı Yayıncılık. Gökçe, E., & Demirhan, C. (2005). „Öğretmen Adaylarının ve İlköğretim
• Okullarında Görev Yapan Uygulama Öğretmenlerinin Öğretmenlik Uygulaması Etkinliklerine İlişkin Görüşleri“. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 38 (1), 43-71. Karadüz, A., Eser, Y., Şahin, C. ve İlbay, A.B. (2009). “Eğitim Fakültesi Son
• Sınıf Öğrencilerinin Görüşlerine Göre Öğretmenlik Uygulaması Dersinin Etkililik Düzeyi”. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (11), 442-455. Kudat, C. (2009). “Eğitim fakülteleri yabancı diller eğitimi bölümlerinde okul deneyimi ve öğretmenlik uygulaması: uygulamalar, sorunlar, öneriler”. The First International Congress Of Educational Research (s.1-15). Çanakkale:
• Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi. Kudu, M., Özbek, R. ve Bindak, R. (2006). „Okul Deneyimi I Uygulamasına
• İlişkin Öğrenci Algıları (Dicle Üniversitesi Örneği)“. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (15), 99-109
• Miles, M., ve Huberman, M. (1994) Qualitative Data Analysis (2nd ed.). Thousand Oaks: Sage.
• Oğuz, A. (2004). “Okul Deneyimi I Dersinin Öğretmen Adayları Üzerindeki
• Etkileri”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11, 141-163. Özdemir, Ş., A. ve Çanakçı, A. (2005). “Okul Deneyimi I Dersinin Öğretmen
• Adaylarının Öğretim- Öğrenme Kavramlarına ve Öğretmen-Öğrenci Rollerine Bakış Açıları Üzerindeki Etkileri”. İlköğretim-Online, 4 (1), 73-80. Paker, T. (2008). “Öğretmenlik Uygulamasında Öğretmen Adaylarının
• Uygulama Öğretmeni ve Uygulama Öğretim Elemanının Yönlendirmesiyle İlgili Karşılaştıkları Sorunlar”. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23 (1), 132-139. Patton, M. Q. (2002). Qualitative Research & Evaluation Methods (3rd ed.). Thousands Oaks: Sage.
• Sezer, A. (2008).Okul Deneyimi. İ.H. Demircioğlu (Ed.). Aday Öğretmenler
• İçin Okul Deneyimi ve Öğretmenlik Uygulaması (ss.18-68). Ankara: Anı Yayıncılık. Şişman, M. ve Acat, B., M. (2003). “Öğretmenlik Uygulaması Çalışmalarının
• Öğretmenlik Mesleğinin Algılanmasındaki Etkileri”. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13 (1), 235-250. Ünlü, H. ve Karahan, G., B. (2010). “Beden Eğitimi Öğretmen Adaylarının
• Okul Deneyimi Dersine Yönelik Tutumlarının İncelenmesi”. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 7 (2) 125-134. Yapıcı, Ş. ve Yapıcı M. (2004). “Öğretmen Adaylarının Okul Deneyimi I
• Dersine İlişkin Görüşleri”. İlköğretim-Online, 3 (2), 54-59. Yılmaz, K. (2009). “Lisans Düzeyinde Sosyal Bilgiler Eğitiminde Karşılaşılan
• Dersine İlişkin Görüşleri”. İlköğretim-Online, 3 (2), 54-59. Yılmaz, K. (2009). “Lisans Düzeyinde Sosyal Bilgiler Eğitiminde Karşılaşılan