THE PHENOMENON OF CULTURE AND IDENTITY IN THE DILEMMA OF MODERNISM AND POSTMODERNISM

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 24, 501 - 524, 15.10.2024

Serpil Yıldırım

https://doi.org/10.20304/humanitas.1511839

Öz

In this article, the transformations of the concepts of culture and identity within the framework of modernism and postmodernism processes are examined. These phenomena, which include the concepts of culture and identity, are the product of a certain social process. This process inevitably requires a network of relationships and is affected by all kinds of changes within it. This process, which started with the Industrial Revolution and accelerated with the spread of mass media, especially in the last quarter of the 20th century, has caused significant transformations in social and daily life. In this period, unlimited knowledge and rapidly advancing technological developments were the main reasons for this transformation. Due to this rapid transformation, the social structure has also begun to change rapidly and the concepts of culture and identity, which are the basic building blocks of society, have also been affected by this transformation. In this period, globalization has transformed the concepts of culture and identity, causing them to gain a cross-border appearance. The processes of modernism and postmodernism emerged as a result of this transformation in the social structure. While these concepts, which develop dialectically in their mutual relations with each other, are built on each other's opposites, they also come to life as structures that complement each other and therefore nourish each other. In this context, while principles such as scientific knowledge, equality, homogeneous structures, universality and generality are dominant in modernism, which advocates structuralism; In postmodernism, which advocates poststructuralism, heterogeneous, multiple, particular and relative values prevail, contrary to the values advocated by modernism. In this context, both paradigms interpret the concepts of culture and identity, which are the subject of our study, within the framework of the values they defend. In our study, we tried to examine the transformation of the concepts of culture and identity through these dynamics.

MODERNİZM VE POSTMODERNİZM İKİLEMİNDE KÜLTÜR VE KİMLİK OLGUSU

Öz

Bu makalede kültür ve kimlik kavramlarının, modernizm ve postmodernizm süreçleri çerçevesinde yaşadığı dönüşümler incelenmiştir. Kültür ve kimlik kavramlarını içinde barındıran bu olgular belli bir toplumsal sürecin ürünüdür. Bu süreç, kaçınılmaz olarak bir ilişki ağını gerektirmekte ve bünyesinde yaşanan her türlü değişimden etkilenmektedir. Sanayi Devrimiyle başlayıp özellikle 20. yüzyılın son çeyreğinde kitle iletişim araçlarının da yaygınlaşmasıyla hızlanan bu süreç, toplumsal hayatta ve gündelik yaşamda önemli dönüşümlerin yaşanmasına neden olmuştur. Bu dönemde sınır tanımayan bilgi ve hızla ilerleyen teknolojik gelişmeler bu dönüşümün başlıca nedenini oluşturmuştur. Bu hızlı dönüşüme bağlı olarak toplumsal yapı da hızla değişmeye başlamış ve toplunun temel yapı taşı olan kültür ve kimlik olguları da bu dönüşümden etkilenmiştir. Küreselleşme ise bu dönemde kültür ve kimlik kavramlarını dönüştürerek onun sınırlar ötesi bir görünüm kazanmasına neden olmuştur. İşte modernizm ve postmodernizm süreçleri toplumsal yapıdaki bu dönüşümün bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Birbiriyle karşılıklı ilişkilerinde diyalektik olarak gelişen bu kavramlar bir yandan birbirinin zıtlıkları üzerine inşa edilirken, bir yandan da birbirini bütünleyen ve dolayısıyla birbirini besleyen yapılar olarak hayat bulmaktadırlar. Bu çerçevede yapısalcılığı savunan modernizmde bilimsel bilgi, eşitlik, homojen yapılar, evrensellik, genellik gibi ilkeler hâkim iken; postyapısalcılığı savunan postmodernizmde ise modernizmin savunduğu değerlerin aksine heterojen, çoklu, tikel ve göreceli değerler hâkimdir. Bu bağlamda her iki paradigma da çalışmamızın konusu olan kültür ve kimlik kavramlarını kendi savunduğu değerler çerçevesinde yorumlamaktadır. Çalışmamızda kültür ve kimlik kavramlarının dönüşümü de bu dinamikler üzerinden incelenmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kültür, Kimlik, Modernizm, Postmodernizm, Küreselleşme.

Kaynakça

• Akça, G. (2005). Modernden postmoderne kültür ve kimlik. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (15), 1-24.
• Antonio, R. J. ve Kellner, D. (1994). Postmodern social theory: Contributions and limitations. D. Dickens ve A. Fontana (Edt.), Postmodernism and social inquiry içinde (ss. 127-152). Guilford Press.
• Aydoğdu, H. (2004). Modern kimlikte öznenin ölümü. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (10), 115-147.
• Bakunin, M. (2022). Anarşizm (3. b. ). (M. Bilgiç, Çev.). Dorlion Yayınları.
• Bauman, Z. (2017). Kimlik. (L. Ünsaldı Edt., M. Hazır, Çev.). Heretik.
• Bauman, Z. (2018). Küreselleşme – Toplumsalın sonuçları (8. b.). (A. Yılmaz, Çev.). Ayrıntı.
• Bauman, Z. (2021). Sosyoloji ne işe yarar (A. E. Pilgir, Çev.). Ayrıntı.
• Baudrillard, J. (2012a). Kusursuz cinayet (3. b.). ( N. Sevil, Çev.). Ayrıntı.
• Baudrillard, J. (2012b). Neden her şey hâlâ yok olup gitmedi. (O. Adanır, Çev.). Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Baudrillard, J. (2021). Sessiz yığınların gölgesinde toplumsalın sonu (9. b.). (O. Adanır, Çev.). Doğubatı.
• Beck, U. (1998). Politics of risk society. D. Pepper, F. Webster ve G. Revill (Edt), Environmentalism. Critical Concepts, Volume: 4, içinde (ss. 256-266). Roudledge.
• Bell, D. (1972). The cultural contradictions of capitalism. Journal of Aesthetic Education, 6(1/2), 11-38.
• Berlin, J. A. (1992). Poststructuralism, cultural studies, and the composition classroom: Postmodern theory in practice. Rhetoric Review, 11(1), 16-33.
• Berry, P. (2004). Postmodernism and post-religion. The Cambridge companion to postmodernism, 168-181.
• Bookchin, M. (2018). İnsanlığı yeniden büyülemek. (G. Demir ve D. A. Öztogay, Çev.). Sümer Yayıncılık.
• Bölükbaşı, A. (2012). Yeni çağın yeni dinî formları karşısında islâmcılık. Bilgi, (24), 35-55.
• Bölükbaşı, A. (2016). Postmodern tanrı misafiri: popüler “tasavvuf”çuluk”. Moment Dergi: Hacettepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Kültürel Çalışmalar Dergisi, 3(1), 150-170.
• Castells, M. (2006). Enformasyon çağı: Ekonomi, toplum ve kültür – Kimliğin gücü (ikinci cilt). (E. Kılıç, Çev.). Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Chute, H. (2011). The popularity of postmodernism. Twentieth Century Literature, 57(3/4), 354-363.
• Connor, S. (1997). Postmodernist culture: An introduction to theories of the contemporary (2. b.). Wiley-Backwell.
• Cooley, C. H. (1983). Human nature and the social order. Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203789513
• Corcuff, P. (2016). Bireyciliğin meselesi. (A..U. Kılıç, Çev.). Heretik.
• Dalbay, R. S. (2018). Kimlik ve toplumsal kimlik kavramı. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (31), 161-176.
• Delannoi, G. (1998). Milliyetçilik ve ideolojik kataliz. J. Leca (Edt.), Uluslar ve milliyetçilikler (S. Dilmen, Çev.), içinde (ss. 31-38). Metis.
• Durdu, Z. (2021). Kimliğin dönüşümü ve kültürel küreselleşme. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(7), 345-365.
• Feyerabend, P. (2015). Bilimin tiranlığı (2. b.). (B. Yıldırım, Çev.). Sel Yayıncılık.
• Foucault, M. (1987). Söylemin düzeni (T. Ilgaz, Çev.). Hil Yayın.
• Gellner, E. (1992). Postmodernism, reason and religion. Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203410431
• Giddens, A. (1981). Modernism and postmodernism. New German Critique, 22, 15–18. https://doi.org/10.2307/487860
• Giddens, A. (2016). Modernliğin sonuçları (7. b). (E.Kuşdil, Çev.). Ayrıntı.
• Goffman, E. (2006). The presentation of self. Life as Theater: A Dramaturgical Sourcebook.
• Görmez, K. (2005). Küreselleşme ve yerelleşme. K. Görmez (Edt.), Küreselleşme ve Yerelleşme içinde (ss. 1-19). Odak Yayınevi.
• Griffin, D. R. (1989). God and religion in the postmodern world: Essays in postmodern theology. Suny Press.
• Habermas, J. (2010). The concept of human dıgnıty and the realıstıc utopıa of human rıghts. Metaphilosophy, 41(4), 464–480.
• Habermas J. (2022). Modernity: An unfinished project. C. Calhoun, J. Gerteis, J. Moody, S. Pfaff ve I. Virk (Edt.), Contemporary sociological Theory (4.b.) içinde (ss. 395-401). Wiley Blackwell.
• Habermas, J. ve Ben-Habib, S. (1981). Modernity versus postmodernity. New German Critique, 22, 3–14.
• Habermas, J. ve Levin, T. Y. (1982). The entwinement of myth and enlightenment: Re-reading dialectic of enlightenment. New German Critique, 26, 13–30.
• Hall, S. (1997a). Old and new ıdentities, old and new ethnicities. A. D. King (Edt.), Culture, globalization, and the world-system: Contemporary conditions for the representation of identity içinde ( ss. 41-68). University of Minnesota Press.
• Hall, S. (1997b). The local and the global: Globalization and ethnicity. A. D. King (Edt.), Culture, globalization, and the world-system: Contemporary conditions for the representation of ıdentity içinde (ss. 19–40). University of Minnesota Press.
• Hall, S. (2006). The meaning of new times. D. Morley ve K. H. Chen (Edt.), Critical dialogues in cultural studies içinde (ss. 222-237). Routledge.
• Harvey, D. (2019). Postmodernliğin durumu (8. b.). (S. Savran, Çev.). Metis.
• Hassan, I. (1971). Postmodernism. New Literary History, 3(1), 5–30.
• Heidegger, M. (1964). Logic - The question of truth. Indiana University Press.
• Held, D. ve McGrew, A. (2014). Büyük küreselleşme tartışması. D. Held ve A. McGrew (Edt.), Küresel dönüşümler büyük küreselleşme tartışması (2.b.), içinde (ss.7-70), (A. S. Mercan ve E. Sarıot, Çev.). Phoenix.
• Heywood, A. (2018). Siyaset teorisine giriş (9. b.). (H. M. Köse, Çev.). Küre Yayınları.
• Horkheimer, M. (2016). Akıl tutulması (5.b.). (O. Koçak, Çev.). Metis.
• Illich, I. (2018). Şenlikli toplum (5. b.). (A. Kot, Çev.). Ayrıntı.
• Jameson, F. (1985). Posmodemismo y sociedad de consumo. J. Habermas,J. Baudrillard, E Said, F. Jameson y otros (Edt.), La posmodernidad (7.b.), içinde (ss. 165-186). K airós.
• Jenks, C. ( 2007). Altkültür toplumsalın parçalanışı. (N. Demirkol, Çev.). Ayrıntı.
• Julien, I. ve Mercer, K. (2006). De margin and de centre. D. Morley ve K.H. Chen (Edt.), Critical dialogues in cultural studies içinde (ss. 452-468). Routledge.
• Kaldor, M. (2014). Küresel sivil toplum. D. Held ve A. McGrew (Edt.), Küresel dönüşümler büyük küreselleşme tartışması (2.b.), içinde (662-666), (M. C. Çelebi, Çev.). Phoenix.
• Karaduman, S. (2010). Modernizmden postmodernizme kimliğin yapısal dönüşümü. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 5(17), 2886-2899.
• Kaul, V. (2012). Globalisation and crisis of cultural identity. Journal of Research in International Business and Management, 2(13), 341-349.
• Kellner, D. (1998). Globalization and the postmodern turn. Globalization and Europe, 23-42.
• Kuhlıng, C. ve Keohane, K. (2007). Consumption: Guinness, Ballygowan and Riverdance: the globalisation of Irish ıdentity. Cosmopolitan Ireland: Globalisation And Quality of Life içinde (ss. 76–104). Pluto Press.
• McRobbie, A. ve Mcrobbie, A. (2003). Postmodernism and popular culture. Routledge.
• Moghaddam, A. A. ve Rahman, A. (2012). Three of concepts: Modernism, postmodernism and globalization. Elixir Social Sciences, 43, 6643-6649.
• Morris, B. (2019). Ekolojik insancıllığın öncüleri. (B. Esen, Çev.). Sümer Yayıncılık.
• Möngü, B. (2013). Postmodernizm ve postmodern kimlik anlayışı. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(2), 27-36.
• Ongur, H. Ö. (2011). Tüketim toplumu, nevrotik kültür ve dövüş kulübü. Ayrıntı Yayınları.
• Oran, B. (2009). Küreselleşme ve azınlıklar (5. b.). İmaj.
• Poggi, G. ( 2019). Modern devletin gelişimi (9. b). İstanbul Bilgi Ünversitesi Yayınları. Putri, P. I., Nasruddin, E., ve Wahab, J. A. (2017). Defining the concept of national identity in postmodern society. 3rd international conference on transformation in communications, (ss. 175-180). Atlantis Press.
• Randal, W. L. (2014). Bizi “biz” yapan hikâyeler (2. b.). (Ş. S. Kaya, Çev.). Ayrıntı.
• Ritzer, G. (2003). The globalization of nothing. SAIS review, 23(2), 189-200.
• Ritzer, G. ve Stepnisky, J. (2021). Modern sociological theory. Sage publications.
• Robertson, R. (1997). Social theory, cultural relativity and the problem of globality. A .D. King (Edt.), Culture, globalization, and the world-system: Contemporary conditions for the representation of identity içinde (ss. 69-90). University of Minnesota Press.
• Roszak, T. (2017). Bir karşıt kültür yaratmak teknokratik toplum ve gençliğin muhalefeti üzerine düşünceler. (B. Karayalçın, Çev.). SUB Yayınları.
• Sarıbay, A. Y. (1998). Siyaset, demokrasi ve kimlik. Asa Kitabevi.
• Steinbeck, J. (2021). Bitmeyen kavga. (R. Güran, Çev.). İletişim.
• Şallı, S. (2005). Küreselleşme ve fundamentalizm. K. Görmez (Edt.), Küreselleşme ve Yerelleşme içinde (ss. 91-105). Odak Yayınevi.
• Tekin, M. (2015). Postmodernizmin “din” sorunu. Milel ve Nihal, 12(2), 7-24.
• Tong, L. (2017). Modernity and postmodemity: The characteristics of postmodem cultural media. Frontiers of Philosophy in China, 12(2), 265–277.
• Touraine, A. (2002). Modernliğin eleştirisi (4.b.). (H. Tufan, Çev.). Yapı Kredi.
• Turner, B. S. (2003). Oryantalizm, postmodernizm ve globalizm (2. b.). (İ Kaplıkaya, Çev.). Anka Yayınları.
• Türk Dil Kurumu (2024). Kimlik, https://sozluk.gov.tr/ (Erişim Tarihi:14.04.2024).
• Wallerstein, İ. (1984). Geçiş olarak bunalım. I. Wallerstein, A. Frank, G. Arrighi, ve S. Amin (Edt.), Genel Bunalımın Dinmamikleri içinde (ss. 15-64), (F. Akar, Çev.). Belge Yayınları.
• Wark, M. (2011). Kaldırım taşlarının altında kumsal var. (A. Çiltepe, Çev.). Sel Yayıncılık.
• Williams, F. (2002). Postmodernism, feminism and the question of difference. Social theory, social change and social work içinde (ss. 61-76). Routledge.
• Yıldırım, S. (2023). Küreselleşme ve ulus-devlet ilişkisinin Türk kamu yönetimi üzerindeki etkisi. Adalet Yayınevi.