Barriers to Parental Involvement in Preschool Education and Problems Encountered in Process

Yıl 2019, Cilt: 34 Sayı: 3, 804 - 823, 31.07.2019

Raziye Günay Bilaloğlu Yaşare Aktaş Arnas

Öz

The aim of this
study was to examine problems that parents and teachers encountered during
which family participation fulfills in preschool education thoroughly, with
limited participants by using qualitative data collection tools. The study was
conducted with two teachers who worked in an independent kindergarten
affiliated to the Directorate of National Education in the province of
Çukurova, Adana and the parents of 28 children from the class of these
teachers. This study was conducted as a case
study of qualitative research designs. Interview and observation were used as
data collection tools in the research. Content analysis was used to analyze the
data. As a result of the research, it was determined
that the participating teachers did not have sufficient knowledge and awareness
about the problems they experienced in terms of family participation with
parents, family participation barriers, responsibility for family-school
communication in terms of family participation and increasing parental
involvement. It was determined that parents
were willing to communicate with the school and participate in their children's
education, but that they had no information about how they could participate,
were not adequately supported by the school and the teacher, and had
communication problems with the school management and teachers in terms of
family involvement. It was determined that both teachers and parents have some
barriers in terms of family involvement.

Anahtar Kelimeler

Preschool education, parental involvement, parental involvement barriers

Okul Öncesi Eğitimde Aile Katılımı Engelleri ve Süreçte Karşılaşılan Sorunlar

Öz

Çalışmanın amacı, okul öncesi eğitimde
aile katılımının gerçekleştirilmesinde öğretmenlerin ve ebeveynlerin sahip
oldukları engellerin ve karşılaştıkları sorunların nitel veri toplama araçları
kullanılarak az sayıda katılımcı ile derinlemesine incelenmesidir. Araştırma
Adana ili Çukurova ilçesinde Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı bir bağımsız
anaokulunda görev yapan iki öğretmen ve bu öğretmenlerin sınıfına devam eden 28
çocuğun ebeveynleri ile yürütülmüştür. Araştırma nitel araştırma desenlerinden
olan durum araştırması olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama
yöntemi olarak görüşme ve gözlemlerden yararlanılmıştır. Veriler üzerinde
içerik analizi yapılmıştır. Araştırma sonucunda, katılımcı öğretmenlerin aile katılımının
arttırılması, aile katılımı engelleri, aile katılımı açısından okul-aile
iletişiminde kendilerine düşen sorumluluklar ile ebeveynlerle aile katılımı
açısından yaşadıkları sorunlar hakkında yeterli bilgi ve farkındalığa sahip
olmadıkları belirlenmiştir. Ebeveynlerin okulla iletişim kurmaya ve
çocuklarının eğitimlerine katılmaya istekli oldukları ancak nasıl katılımda
bulunabilecekleri hakkında bilgilerinin olmadığı, okul ve öğretmen tarafından
yeterince desteklenmedikleri ve okul yönetimi ve öğretmenlerle aile katılımı
açısından iletişim sorunları yaşadıkları tespit edilmiştir. Hem öğretmenlerin
hem de ebeveynlerin aile katılımı açısından bazı engellerinin olduğu
saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Okul öncesi eğitim, aile katılımı, aile katılımı engelleri

Kaynakça

• Abbak, B. S. (2008). Okul öncesi eğitim programındaki aile katılımı etkinliklerinin anasınıfı öğretmenleri ve veli görüşleri açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Akkaya, M. (2007). Öğretmenlerin ve velilerin okul öncesi eğitim kurumlarında uygulanan aile katılım çalışmalarına ilişkin görüşleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Aktaş Arnas, Y. (2002). Okul öncesi eğitim kurumlarında okul-aile işbirliği çalışmaları ile anne baba eğitim programı uygulamaları. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (22),31-41.
• Aktaş Arnas, Y. (Eds.) (2017). Aile eğitimi ve okul öncesinde aile katılımı. Ankara: Vize Yayıncılık.
• Anders, Y., Rossbach H.G., Weinert, S., Ebert, S., Kuger, S., Lehrl, S. Et al. (2012). Home and preschool learning environments and their relations to the development of early numeracy skills. Early Childhood Research Quarterly, 27, 231-244.
• Arabacı, N. (2003), Okul öncesi eğitim kurumlarında sınıf içi etkinliklere katılan ve katılmayan annelerin okul öncesi eğitim hakkındaki bilgilerinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Argon, T. ve Kıyıcı, C. (2012). İlköğretim kurumlarında ailelerin eğitim sürecine katılımlarına yönelik öğretmen görüşleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 80-95.
• Arnold, D. H., Zeljo, A., Doctoroff, G. L. & Ortiz, C.(2008). Parent involvement in preschool: Predictors and the relation of involvement to preliteracy development. School Psychology Review, 37 (1), 74-90.
• Atabey, D. (2008). Yönetici öğretmen aile iletişim ve işbirliği aracı geçerlik güvenirlik çalışması ve okul öncesi eğitim kurumlarındaki yönetici, öğretmenler ile aile arasındaki iletişim ve işbirliğinin yönetici, öğretmen ve aile bakış açısına göre incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Atakan, H. (2010). Okul öncesi eğitiminde aile katılımı çalışmalarının öğretmen ve ebeveyn görüşlerine göre değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
• Balkar, B. (2009).Okul-aile işbirliği sürecine ilişkin veli ve öğretmen görüşleri üzerine nitel bir çalışma. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3 (36), 105-123.
• Becker, H. J.,& Epstein, L. J. (1982). Parent involvement: A survey of teacher practices. The Elementary School Journal, 83 (2), 85-102.
• Begum, N. N. (2007). Effect of parent involvement on math and reading achievement of young children: Evidence from the early childhood longitudinal study. Unpublished doctoral dissertation, Indiana University of Pennsylvania. (UMI No. 3268588)
• Blevins-Knabe, B., Berghout Austin, A., Musun, L., Eddy, A. & Jones R. M. (2000). Family home care providers’ and parents’ beliefs and practices concerning mathematics with young children. Early Childhood Development and Care, 165, 41-58.
• Blevins-Knabe, B. & Musun-Miller, L. (1996). Number use at home by children and their parents and its relationship to early mathematical performance. Early Development and Parenting, 5 (1), 35-45.
• Bennet, K. K., Weigel, D. J. & Martin, S. S. (2002). Children’s acqusition of early literacy skills: examining family contributions. Early Childhood Research Quarterly, 17, 295-317.
• Bodrova, E. & Leong, D. J. (2010). Zihnin araçları. Erken çocukluk eğitiminde Vygotsky yaklaşımı. (1. Basım) (Çev. Ed. G. Haktanır). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Brooks, J, E. (2004). Family involvement in early childhood education: A descriptive study of family involvement approaches and strategies in early childhood classrooms. Unpublished doctoral dissertation, University Of South Caroline, Dissertation Abstracts International, 65(08), 2890A. (UMI No. 3142799).
• Büyükkaragöz, S. (1993). Ana babalarla, öğretmenlerin “okulöncesi eğitim programı” hakkındaki görüşleri. 9. YA-PA Okulöncesi Eğitimi ve Yaygınlaştırılması Semineri (s. 66-76), İstanbul: YA-PA Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Carlisle, E., Stanley, L. & Kemple, K. M. ( 2005). Opening doors: Understanding school and family influences on family involvement. Early Childhood Education Journal, 33 (3), 155-162.
• Çeviş, M. (2002). Denizli ili merkez ilköğretim okullarındaki okul-aile işbirliğinin yönetici, öğretmen ve veli tarafından ideal ve pratik düzeyde değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• Ekinci Vural, D. ve Gürşimşek I. (2009). Okul öncesi eğitimde aile katılımlı sosyal beceri eğitimi. e-Journal of New World Sciences Academy, 4 (3), 1110-1122.
• England, R. L. (2005). Learning the ABC’s: Family involvement in kindergarden literacy. Unpublished doctoral dissertation, University of North Florida.
• Ensari, H. ve Zembat, R. (1999). Yönetim stillerinin ailenin okulöncesi eğitim programlarına katılımı üzerindeki etkileri. İçinde, Marmara Üniversitesi anaokulu\anasınıfı öğretmeni el kitabı (s. 180-205 ). İstanbul: Ya-Pa Yayınları.
• Epstein, J.L. (1995). School, family and community partnership: Caring for the children we share. Phi Delta Kappa, 76 (9), 705-707.
• Erdener, E. (2009). Vygotsky’nin düşünce ve dil gelişimi üzerine görüşleri: Piaget’e eleştirel bir bakış. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7 (1), 85-103.
• Erdoğan, Ç. ve Demirkasımoğlu, N. (2010). Ailelerin eğitim sürecine katılımına ilişkin öğretmen ve yönetici görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 16 (3), 399-431.
• Ergün, M. ve Özsüer, S. (2006). Vygotsky’nin yeniden değerlendirilmesi. Afyonkarahisar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2, 269-292.
• Fan, X. ve Chen, M. (2001). Parental involvement and students’ academic achievement: A meta-analysis. Educational Psychological Review, 13 (1), 1-22.
• Fantuzzo, J. & Tighe, E., Childs, S. (2000). Family involvement questionnaire: A multivariate assessment of family participation in early childhood education. Journal of Educational Psychology, 92(2), 367–370.
• Finders, M.& Lewis, C.(1994). Why some parents don't come to school. Educational Leadership, 51(8), 50-54.
• Ford, L. & Amaral, D. (2006). Research on parent involvement: Where we’ve been, where we need to go. School Leadership Journal, 1 (6), 1-20.
• Gökçe, E. (2000). İlköğretimde okul aile işbirliğinin geliştirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. http://egitimdergi.pamukkale.edu.tr/makale/sayı7/30-İLKÖĞRETİMDE%20OKUL%20AİLE%20İŞBİRLİĞİNİN%20GELİŞTİRİLMESİ.pdf Erişim Tarihi: 22 Temmuz 2013
• Gürşimşek, I.(2003). Okul öncesi eğitime aile katılımı ve psikososyal gelişim. Kuramda ve Uygulamada Eğitim Bilimler Dergisi, 3(1), 125-144.
• Gürşimşek, I. (2010). Okul öncesi eğitime aile katılımını etkileyen faktörler [Factors effecting parent involvement in early childhood education ]. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 9 (18), 1-19.
• Gürşimşek, I., Girgin, G., Harmanlı, Z. ve Ekinci, D. (2002). Çocuğun eğitiminde aile katılımının önemi (Bir pilot çalışma). Erken çocukluk gelişimi ve eğitimi sempozyumu bildiri kitabı. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Güven, G. (2011). Farklı eğitim modelleri kullanılarak uygulanan aile eğitim ve aile katılım programlarının okul öncesi öğretmenlerinin uygulamalarına ve ebeveynlerin görüşlerine etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Henderson, A. T. & Mapp,K. L. (2002). A new wave of evidence. The impact of school, family, and community connections on student achievement. Annual synthesis. National Center for Family and Community Connections with Schools. Southwest Educational Development Laboratory (SEDL). https://www.sedl.org/connections/resources/evidence.pdf Erişim Tarihi: 22 Haziran 2013.
• Hornby, G.(2000). Improving parental involvement. London: Continuum International Pub.
• Hornby, G. & Lafaele, R. (2011). Barriers to parental involvement in education: An explanatory model. Educational Review, 63(1), 37-52.
• Hoover-Dempsey, K.V. & Sandler, H. M. (1997). Why do parents become involved in their children’s education? Review of Educational Research, 67(1), 3–42.
• Işık, H. (2007). Okul öncesi eğitim kurumlarında gerçekleştirilen okul-aile işbirliği çalışmalarının anne-baba görüşlerine dayalı olarak incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• İrkörücü, S. (2006). Okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 6 yaşındaki çocuklara uygulanan ev odaklı matematiksel destek programının çocukların matematiksel kavram edinimine etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Jeynes, W. H. (2007). The relationship between parental involvement and urban secondary school student academic achievement. A meta-analysis. Urban Education, 42 (1), 82-110.
• Johnson, B. & Christensen, L. (2014). Eğitim araştırmaları: Nicel, nitel ve karma yaklaşımlar (Çev. Ed. S. B. Demir). Ankara: Eğiten Kitap.
• Kaplan, S.(2002). İlköğretim birinci kademe okul-aile işbirliği mevcut durum ve bir model önerisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kapusuzoğlu, Ş. (2004). 3-6 yaş arası okul öncesi sınıf yönetimi uygulamalarının ve aile desteğinin çocuğun kişilik gelişimine etkisinin değerlendirilmesi. I. Uluslararası okul öncesi eğitim kongresi bildiri kitabı (III. Cilt, s. 220-229).İstanbul: Ya-Pa Yayınları.
• Kaya, Ö. M. (2002).Okulöncesi eğitim kurumlarında uygulanan programlara ailelerin ilgi ve katılımları ile okulöncesi eğitim kurumlarının aile eğitimine katkısı konusunda anne-baba görüşleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Kazak, E. (1998). Okul-aile işbirliği ve sorunları. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adapazarı.
• Kentucky State Department of Education / KSDE (1991). Building an effective family-school partnership (Kentucky Preschool Programs. Technical Assistance Paper Number 6). Kentucky State Department of Education, Frankfort. (ERİC: ED379104).
• Kızıltaş, E. (2009).Okul öncesi eğitimde uygulanan aile katılım çalışmalarının 5-6 yaş grubu çocukların dil becerilerinin gelişimine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Kleemans, T., Peeters, M., Segers, E. & Verhoeven, L. (2012).Child and home predictors of early numeracy skills in kindergarten. Early Childhood Research Quarterly, 27,471-477.
• Koç, A.,Taylan, E. ve Bekman, S. (2001). Türkiye’de okulöncesi çocuk eğitimi: İhtiyaç değerlendirme araştırması ve dil yetisi düzeyi değerlendirmesi. AÇEV.
• Koçak, Y. (1991). Okul aile iletişiminin engelleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6, 129-133.
• Kohl, G., Lengua, L.J. & Mcmahon R.J. (2000). Parent involvement in school conceptualizing multiple dimensions and their relations with family and demographic risk factors. Journal of School Psychology, 38 (6), 501-523.
• Kotaman, H. (2008). Türk ana babalarının çocuklarının eğitim öğretimlerine katılım düzeyleri. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21 (1), 135-149.
• Köksal Eğmez, C. F. (2008). Okul öncesi eğitim kurumlarında ailenin eğitime katılımı. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Kurtuldu, B. S. (2010). Okul öncesi eğitiminde okul aile ilişkilerinde yaşanan sorunların öğretmen ve veli görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Kuşin, İ. (1991). Okul öncesinde aile ve okul işbirliği. 7. Ya-Pa Okul öncesi eğitimi ve yaygınlaştırılması semineri kitabı (ss. 74-77). İstanbul: Ya-Pa Yayınları.
• Kuzu, N. (2006). Okul öncesi eğitim kurumlarında uygulanan aile katılım çalışmalarının anne davranışları üzerindeki ve annelerin okul öncesi eğitime yönelik görüşlerine ilişkin etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• LeFevre, J. A., Skwarchuk, S. L., Smith-Chant, B. L., Fast, L., Kamawar, D. & Bisanz, J. (2009). Home numeracy experiences and children’s math performance in the early school years. Canadian Journal of Behavioural Science, 41 (2), 55-66.
• Manolitsis, G., Georgiou, G. & Tziraki, N. (2013). Examining the effects of home literacy and numeracy environment on early reading and math acquisition. Early Childhood Research Quarterly, 28, 692-703.
• Marcon, R. A. (1999). Positive relationships between parents school involvement and publish school inner city preschoolers’ development and academic performance. School Psycology Rewiev, 28 (3), 395-412.
• McWayne, C., & Owsianik, M. (2004). Parent involvement and the social and academic competencies of urban kindergarten children. http://www.hfrp.org/publications-resources/publications-series/family-involvement-research-digests/parent-involvement-and-the-social-and-academic-competencies-of-urban-kindergarten-children Erişim tarihi: 07.07.2014
• Melhuish, E. C., Phan, M. B., Sylva, K., Sammons, P., Siraj-Blatchford, I. & Taggart, B. (2008). Effects of the home learning environment andpreschool center experience upon literacy and numeracy development in early primary school. Journal of Social Issues, 64 (1), 95-114.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). An expanded sourcebook: Qualitative data analysis. 2nd ed. Thousand Oaks. CA: Sage Publications.
• Morrison, G.S. (2006).Fundamentals of early childhood education. USA: Pearson, Merrill Prentice Hall.
• Nakamura, R. M. (2000). Healthy classroom management: Motivation, communication, and discipline. Wadsworth Thomson Pub. Canada.
• Pena, D. C. (2000). Parent involvement: Influencing factors and implications. The Journal of Educational Research, 94 (1), 42-54.
• Pomerantz, E. M., Moormann, E. A. & Litwack, S. D. (2007). The how, whom, and why of parents’ involvement in children’s academic lives: More is not always better. Review of Educational Research, 77 (3), 373-410.
• Riddle, E.M.(1999). Lev Vygotsky’s social development theory. http://chd.gse.gmu.edu/immersion/knowledgebase/theorists/constructivism/vygotsky.htm Erişim tarihi: 23.01.2007
• Sabırlı Özışıklı, I. (2008). A study of parent involvement in the Boğaziçi university preschool center. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Boğaziçi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Sheldon, S. B. (2002). Parents’ social networks and beliefs as predictors of parents involvement. Elemantary School Journal,102 (4), 301-316.
• Skwarchuk, S. L. (2009). How do parents support preschoolers’ numeracy learning experiences at home?. Early Childhood Education Journal,37, 189–197.
• Sonnenschein, S., Galindo, C., Metzger, S. R., Thompson, J. A., Huang, H. C. & Lewis, H. (2012). Parents’ beliefs about children’s math development and children’s participation in math activities. Child Development Research, doi:10.1155/2012/851657.
• SUNY Early Childhood Education and Training Program. “Lev Vygotsky’s theory of sociocultural cognitive development”. Science and Cognitive Development. Vygotsky and Social Cognition. http://www.funderstanding.com/vygotsky.cfm Erişim tarihi:23.01.2007
• Sylva, K., Melhuish, E., Sammons, P., Siraj-Blatchford, I. & Taggart, B. (2004). The effective provision of pre-school education (EPPE) Project: Findings from pre-school to end of key stage 1. Nottingham, United Kingdom: Department for Education and Skills. http://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=3155&context=sspapers. Erişim Tarihi: 1 Haziran 2014.
• Tezel Şahin, F. (2004). Anne-babaların okul öncesi eğitim programlarına katılımlarına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. I.Uluslararası okul öncesi eğitim kongresi kitabı (II. Cilt, s.231-240). Ankara: Ya-Pa Yayınları.
• Tezel Şahin, F. ve Turla, A. (2003). Okul öncesi eğitim kurumlarında yapılan aile katılım çalışmalarının incelenmesi. Omep 2003 dünya konsey toplantısı ve konferans kitabı (I. Cilt, s. 379-392 ), Ankara: Ya-Pa Yayınları.
• Unutkan, Ö.P. (1998). 5-6 yaş grubu aile katılımlı sosyalleşme programı. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Ünüvar, P. (2010). Aile katılımı çalışmalarına yönelik ebeveyn ve öğretmen görüşlerinin karşılaştırılması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18 (3), 719-730.
• Vygotsky, L.S. (1978). Mind in society: The development of higher psychological processes. Cambridge, MA: Harvard University Press.
• Wood, C.(2002). Parent-child preschool activities can affect the development of literacy skills. Journal of Research Reading, 25 (3), 241-258.
• Wood, D.(2003). Çocuklarda düşünme ve öğrenme.(Çev. Mine Özünlü).İstanbul: Doruk Yayımcılık.
• Yaşar, M. (2012). Sosyokültürel Yaklaşım. Z. F. Temel (Ed.) içinde Erken çocukluk eğitiminde yaklaşımlar ve programlar. (s.49-76). Ankara: Vize Yayıncılık.
• Yıldırım A. ve Şimşek H. (1999). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.