Sınıf Öğretmenlerinin Derslerinde Kullandıkları Yöntem ve Tekniklere İlişkin Görüşleri: Bir Olgubilim Araştırması

Yıl 2019, Cilt: 34 Sayı: 4, 926 - 942, 31.10.2019

Emine Karasu Avcı , Esra Ketenoğlu Kayabaşı

Öz

Öğrenme-öğretme sürecine yöntem ve tekniklerin dâhil edilmesi öğretmenlerin yöntem ve teknikleri tanımalarını gerekli kılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Sınıf öğretmenlerinin derslerinde kullandıkları yöntem ve tekniklerin neler olduğunu belirlemektir. Bu çalışma nitel bir araştırmadır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2016-2017 eğitim-öğretim dönemi bahar yarıyılında Ağrı, Antalya, Gaziantep, Kastamonu, Konya, Sakarya, Şanlıurfa, Şırnak ve Yozgat illerinde çalışmakta olan ve çalışmaya gönüllü olarak katılmayı kabul eden 30 Sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırma verileri yazışma tekniği uygulanarak elde edilmiştir. Elde edilen veriler betimsel analiz ile çözümlenmiştir. Çalışmanın amacı doğrultusunda Sınıf öğretmenlerinin Türkçe, Matematik, Hayat Bilgisi, Sosyal Bilgiler ve Fen ve Teknoloji derslerinde kullandıkları yöntem ve tekniklerin neler olduğu ve bu yöntem ve teknikleri kullanırken dikkat ettikleri konular tespit edilmiştir. Sınıf öğretmenleri en fazla Fen ve Teknoloji ve Hayat Bilgisi derslerinde yöntem ve teknik kullandıklarını ifade etmişlerdir. Sınıf öğretmenleri Türkçe dersinde sıklıkla anlatım, soru-cevap, drama ve tartışmayı; Matematik dersinde anlatım, soru-cevap ve problem çözmeyi; Hayat Bilgisi dersinde anlatım, soru-cevap ve rol oynamayı; Sosyal Bilgiler dersinde anlatım, soru-cevap ve dramayı; Fen ve Teknoloji dersinde ise deney, soru-cevap ve anlatımı kullandıklarını belirtmişlerdir. Bu yöntem ve teknikleri kullanma nedenlerini öğrencilerin seviyesine, ilgi ve ihtiyaçlarına uygun olması durumları ile ilişkilendirmişlerdir. Sınıf öğretmenleri yöntem ve teknikleri kullanmada genel anlamda kendilerini yeterli görmektedirler.

Anahtar Kelimeler

Sınıf öğretmeni, yöntem ve teknik, ders

Opinions of Classroom Teachers Methods and Techniques Used in Their Lessons: A Phenomenological Research

Öz

The inclusion of methods and techniques in the learning-teaching process makes it necessary for teachers to identify methods and techniques. The purpose of this study is to determine what the methods and techniques used by classroom teachers in their lessons are. This study is a qualitative research. The study group of the study is composed of 30 class teachers working in Ağrı, Antalya, Gaziantep, Kastamonu, Konya, Sakarya, Şanlıurfa, Şırnak and Yozgat in the spring semester of 2016-2017 academic year and accepting voluntarily to participate in the study. Research data was obtained by applying correspondence technique. The obtained data were analyzed by descriptive analysis. In the direction of the aim of the study, the subjects of the methods and techniques used by classroom teachers in Turkish, Mathematics, Life Science, Social Sciences and Science and Technology lessons and the issues that they pay attention while using these methods and techniques have been determined. The teachers of the class stated that they mostly use methods and techniques in Science and Technology and Life Science courses. Classroom teachers frequently use lectures, question-answer, drama and debate in Turkish lessons; Expression, question-answer and problem solving in mathematics lesson; Expression, question-answer and role playing in Life Science lesson; Lecture, question-answer and drama in social studies course; In science and technology class, they used experiment, question-answer and narration. They have associated the reasons for using these methods and techniques with the level of the students and their relevance to their interests and needs. Class teachers see themselves as sufficient in the general sense of using methods and techniques.

Anahtar Kelimeler

Classroom teacher, method and technique, lesson

Kaynakça

• Abanador, J. R., Buesa, G. C. D., Remo, G. M. L. ve Manibo, J. (2014). Teaching methods and learning preferences in the Engineering Department of an Asian University. International Journal of Academic Research in Progressive Education and Development, 3(1), 1-15.
• Aktepe, V, Tahiroğlu, M. ve Acer, T. (2015). Matematik öğretiminde kullanılan öğretim yöntemlerine ilişkin öğrenci görüşleri. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4, 27-143.
• Alpar, D., Batdal, G., ve Avcı, Y. (2007). Öğrenci merkezli eğitimde eğitim teknolojileri uygulamaları. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 7, 19-31.
• Appleton, K. (2002). Science activities that work: Perceptions of primary school teachers. Research in Science Education, 32(3), 393-410.
• Arıcı, A. F. (2006). Türkçe öğretiminde kullanılan strateji-yöntem ve teknikler. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 299-307.
• Aydın, M. Z. (2001). Aktif öğretim yöntemlerinden buldurma (Sokrates) yöntemi. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 5 (1), 55-80.
• Bardak, Ş. ve Karamustafaoğlu, O. (2016). Fen Bilimleri Öğretmenlerinin kullandıkları öğretim strateji, yöntem ve tekniklerin pedagojik alan bilgisi bağlamında incelenmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 567-605.
• Başkale, H. (2016). Nitel araştırmalarda geçerlik, güvenirlik ve örneklem büyüklüğünün belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(1), 23-28.
• Bozpolat, E., Uğurlu, C. T., Usta, H. G. ve Şimşek, A. S. (2016). Öğrenci ve öğretim elemanlarının öğretim yöntem ve tekniklerine ilişkin görüşleri: Nitel bir araştırma. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 83-95.
• Creswell, J. W. (2003). Research design (2nd ed.). London: Sage Publication.
• Çelikkaya, T. ve Kuş, Z. (2009). Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin kullandıkları yöntem ve teknikler. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, XXII(2), 741-758.
• Demir, O. ve Ersöz, Y. (2014). Sınıf öğretmenlerinin Türkçe dersinde kullandıkları yöntem ve tekniklerin aktif eğitim anlayışı bakımından değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(1), 1-11.
• Demir, S. ve Özden, S. (2013). Sınıf öğretmenlerinin öğretimsel stratejilere yöntemlere ve tekniklere ilişkin görüşleri: Hayat Bilgisi dersine yönelik tanılayıcı bir çalışma. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14, 59-75.
• Demircioğlu, İ., Genç, İ. ve Demircioğlu, E. (2015). Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının öğretim strateji, yöntem ve teknikleriyle ilgili bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(USBES Özel Sayısı I), 18-34.
• Demirkan, Ö. ve Saraçoğlu, G. (2016). Anadolu lisesi öğretmenlerinin derslerde kullandıkları öğretim yöntem ve tekniklerine ilişkin görüşleri. The Journal of International Lingual, Social and Educational Sciences, 2(1), 1-11.
• Doğru, M. ve Aydoğdu, M. (2003). Fen Bilgisi öğretiminde kullanılan yöntemlerde karşılaşılan sorunlar ile ilgili öğrenci görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(13), 150-158.
• Ganyaupfu, E. M. (2013). Teaching methods and students’ academic performance. International Journal of Humanities and Social Science Invention, 2(9), 29-35.
• Guion, L. A. (2002). Triangulation: Establishing the validity of qualitative studies. Institute of Food and Agricultural Sciences, University of Florida, 1-3.
• Gündüz, M. (2015). İlkokul derslerinde kullanılan öğretim stratejileri. G. Saygılı (Ed.) içinde, İlkokulda kullanılan strateji yöntem ve teknikler (1-12). Pegem Akademi, Ankara.
• Güneş, T., Şener-Dilek, N., Çelikoğlu, M. ve Demir, E. (2011). The using levels of the teaching methods and techniques by teachers. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 15, 1092-1096.
• Hakima, B. (2013). Bridging teaching methods and techniques to learning styles and strategies. Master of thesis, Mohamed Kheider University of Biskra, Algeria.
• Holubova, R. (2010). Improving the quality of teaching by modern teaching methods. Problems of Education in the 21st Century, 25, 58-66.
• Karasar, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Khurshid, F. ve Ansari, U. (2012). Effects of innovative teaching strategies on students’performance. Global Journal of Human Social Science Linguistics & Education, 12(10), 47-54.
• Koç, İ. (2013). Öğretmenlerin sosyal bilgiler dersinde drama yöntemini uygulama ve drama tekniklerine ilişkin yeterliliklerinin belirlenmesi. Yüksek lisans tezi. Ahi Evran Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırşehir.
• Kaya, Z. (2006). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme (2. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Kubat, U. (2016). Fen Bilgisi öğretmen adaylarının öğrenme öğretme sürecinde kullandıkları öğretim yöntem-teknikleri ve kullanım amacının belirlenmesi. Qualitative Studies, 11(4): 39-47.
• Lester, S. (1999). An introduction to phenomenological research. 1-4. [Available online at: ttps://www.rgs.org/NR/rdonlyres/F50603E0-41AF-4B15-9C84 BA7E4DE8CB4F/0/Seaweedphenomenologyresearch.pdf], Erişim tarihi: 09.07.2017.
• MEB, (2017). Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programı (İlkokul 1, 2 ve 3. Sınıflar), Ankara. [Available online at: http://ttkb.meb.gov.tr/www/ogretim-programlari/icerik/72], Erişim tarihi: 18.06.2017.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber (Çev. Ed. S. Turan). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Northern Ireland Curriculum, (2007). Active learning and teaching methods for key stage 3. [Available online at: http://www.nicurriculum.org.uk/docs/key_stage_3/altm-ks3.pdf], Erişim tarihi: 21.07.2017.
• Okur Akçay, N., Akçay, A. ve Kurt, M. (2016). Ortaokul öğretmenlerinin öğretim yöntem ve tekniklerine yönelik görüş ve yeterliklerinin incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 333-342.
• Pressley, M., Rankin, J. and Yokoi, L. (1996). A Survey of instructional practices of primary teachers nominated as effective in promoting literacy. The Elementary School Journal, 96(4), 363-384.
• Saracaloğlu, A. S., Yenice, N. ve Gencel, İ. E. (2011). Fen Bilgisi öğretmenlerinin tercih ettikleri öğretme stratejilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 63-76.
• Skutil, M., Haclickova, K. ve Matejickova, R. (2016). Teaching methods in primary education from the teacher’s point of view. SHS Web of Conferences, 1-7.
• Sözer, E. (1998). Sosyal Bilgiler öğretiminde, ilke strateji, yöntem ve teknikler. Eskişehir: Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
• Şahin, D. ve Güven, S. (2016). Sınıf öğretmenlerinin fen bilimleri hayat bilgisi ve sosyal bilgiler derslerindeki yöntem ve teknik kullanımına ilişkin görüşleri. Online Fen Eğitimi Dergisi, 1(1): 42-59.
• Şimşek, H., Hırça, N. ve Coşkun, S. (2012). İlköğretim fen ve teknoloji öğretmenlerinin öğretim yöntem ve tekniklerini tercih ve uygulama düzeyleri: Şanlıurfa ili örneği. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(18), 249-268.
• Taşkaya, S. M. ve Muşta, M. C. (2008). Sınıf öğretmenlerinin Türkçe öğretim yöntemlerine ilişkin görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(25), 240-251.
• Timur, B. ve İmer, N. (2012). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin derste kullandıkları öğretim yöntem ve tekniklerinin incelenmesi. [Available online at: kongre.nigde.edu.tr/xufbmek/dosyalar/tam.../pdf/2400-30_05_2012-16_03_31.pdf], Erişim tarihi: 05.07.2017.
• Türk Dil Durumu, (2017). [Available online at: http://www.tdk.gov.tr/], Erişim tarihi: 22.06.2017.
• Uysal, A. (2010). Sınıf öğretmenlerinin 2009 hayat bilgisi öğretim programında belirtilen strateji, yöntem ve teknikleri uygulamadaki yeterlik düzeylerinin belirlenmesi. Yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Ünal, M. (2017). Preferences of teaching methods and techniques in mathematics with reasons. Universal Journal of Educational Research, 5(2): 194-202.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.