Araştırmaya Dayalı Öğrenme Stratejisinin Öğrencilerin Akademik Başarılarına Etkisi: Bir Meta Analiz Çalışması

Yıl 2020, Cilt: 35 Sayı: 3, 540 - 555, 31.07.2020

Kübranur Sarı , Fatma Şaşmaz

Öz

Bu çalışmada araştırmaya dayalı öğrenme stratejisinin öğrencilerin akademik başarılarına etkisini belirlemek üzere bir meta analiz çalışması yapılmıştır. Bu amaçla Türkiye’de konuyla ilgili 2000-2017 yılları arasında yapılmış olan araştırma problemine uygun çalışmalar; ULAKBİM (Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi), Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi ve Google Akademik veri tabanlarında taranmıştır. Araştırma kapsamında literatür taraması sonucu araştırmaya dayalı öğrenme stratejisinin akademik başarıya etkisine ilişkin 53 çalışma meta analize dâhil edilmiştir. Meta analize dâhil edilen çalışmaların etki büyüklüğü değerleri Cohen’in d’sine göre CMA (Comprehensive Meta Analysis) programı kullanılarak hesaplanmıştır. Bunun yanı sıra çalışmalar; sınıf düzeyi, yayın türü, örneklem büyüklükleri ve yapıldıkları yıl gibi moderatör değişken kullanılarak analiz edilmiştir. Bulgulara göre, araştırmaya dayalı öğrenme stratejisinin çalışmaların kontrol gruplarında uygulanan öğretim yöntemlerine göre öğrencilerin akademik başarıları üzerine pozitif etkisi olduğu belirlenmiştir. Bu öğrenme stratejisinin öğrencilerin akademik başarına ilişkin genel etki büyüklükleri rastgele etkiler modeline göre 0,700 değeri ile orta düzeyde olduğu belirlenmiştir. Bunun yanı sıra, moderatör analizi sonucunda öğrenim düzeyi, yayın türü, örneklem büyüklükleri ve yılların akademik başarı üzerindeki etki büyüklüğünü değiştirmediği görülmüştür. Ayrıca bulgular, analize dâhil edilen araştırmalarda yayım yanlılığı olmadığını göstermiştir. Çalışma sonunda araştırmaya dayalı öğrenme stratejisi üzerine yapılacak araştırmalara ve yeni meta analiz çalışmalarına yönelik bazı önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Araştırmaya dayalı öğrenme, fen eğitimi, meta analiz, akademik başarı

The Effect of Inquiry-Based Learning Strategy on the Students' Academic Achievements: A Meta-Analysis Study

Öz

In this study, a meta-analysis study was conducted to determine the effect of inquiry-based learning strategy on academic achievements of students. For this purpose, studies, which are appropriate to the research problem and have been carried on this subject between 2000-2017 in Turkey, were obtained from the database of the ULAKBIM (Turkish Academic Network and Information Center), National Higher Education Council Thesis Center and Google Academic. In this study, 53 studies investigating the effect of the inquiry-based learning strategy on academic achievements were included in the meta-analysis. The effect size values of the studies included in the meta-analysis were calculated using the CMA (Comprehensive Meta-Analysis) program according to Cohen’s d. Besides this, the studies were analyzed using moderator variables such as grade level, type of publication, sample size and year they were conducted. Findings show that the inquiry-based learning strategy has a positive effect on the academic achievement of the students according to the teaching methods applied in the control groups. It has been determined that the overall effect size of this learning strategy on students’ academic achievement is moderate with 0,700 values according to the random effects model. Moreover, moderator analysis showed that the level of education, publication type, sample size, and years did not change the effect size on academic achievement. In addition, the findings show that there is no publication bias in research included in the analysis. At the end of the study, some suggestions were offered for researchers on inquiry-based learning strategy and for new meta-analysis studies.

Anahtar Kelimeler

Inquiry-based learning, science education, meta-analysis, academic achievement

Kaynakça

• Akdur, T. E. ve Kurbanoğlu, H. M. (2015). Scientix Projesi Sorgulamaya Dayalı Fen ve Matematik Eğitimi. 17. Akademik Bilişim Konferansı, 4-6 Şubat 2015; Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Akgöz, S., Ercan, İ. ve Kan, İ. (2004). Meta-Analizi. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30(2), 107-112.
• Aktamış, H., Hiğde, E. ve Özden, B. (2016). Effects of the Inquiry-Based Learning Method on Students’ Achievement, Science Process Skills and Attitudes Towards Science: A Meta-Analysis Science. Journal of Turkish Science Education, 13(4), 248-261.
• Alouf, J. L., & Bentley, M. L. (2003). Assessing the Impact of Inquiry-Based Science Teaching in Professional Development Activities, Pk-12. Annual Meeeting of the Association of Teacher Educators, (17 February 2003), Florida.
• Altunsoy, S. (2008). Ortaöğretim Biyoloji Öğretiminde Araştırmaya Dayalı Öğrenme Yaklaşımının Öğrencilerin Bilimsel Süreç Becerilerine, Akademik Başarılarına ve Tutumlarına Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Arslan, A. (2007). Fen Eğitiminde Araştırmaya Dayalı Öğretim Yönteminin Kavramsal Öğrenmeye Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Atun, T. (2016). Sorgulamaya Dayalı Fen Öğretiminin 5. Sınıf Öğrencilerinde Öğrenmeye Yönelik Öz Düzenleme Becerileri Gelişimine Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Ayas, A. (1995). Fen Bilimlerinde Program Geliştirme Ve Uygulama Teknikleri Üzerine Bir Çalışma İki Çağdaş Yaklaşımın Değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(11), 149-155.
• Ayaz, M. F. (2015). Probleme Dayalı Öğrenme Yaklaşımının Öğrencilerin Fen Derslerindeki Akademik Başarılarına Etkisi: Bir Meta-Analiz Çalışması. Electronic Turkish Studies, 10(3), 139-160.
• Bada ve Olusegun, S. (2015). Constructivism Learning Theory: A Paradigm for Teaching and Learning. IOSR Journal of Research & Method in Education (IOSRJRME), 5(6), 66-70.
• Borenstein, M., Hedges, L. V., Higgins, J. P. T., & Rothstein, H. R. (2009). Introduction to meta-analysis. West Sussex, UK: John Wiley.
• Bozkurt, O., Ay, Y. ve Fansa, M. (2013). Araştırmaya Dayalı Öğrenmenin Fen Başarısı Ve Fene Yönelik Tutuma Etkisi İle Öğretim Sürecine Yönelik Öğrenci Görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 241-256.
• Büyüköztürk, Ş. (2005). Anket Geliştirme. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(2), 133-151.
• Chiang, T. H., Yang, S. J., & Hwang, G. J. (2014). Students' Online İnteractive Patterns İn Augmented Reality-Based İnquiry Activities. Computers & Education, 78, 97-108.
• Çakar, E. (2013). Fen ve Teknoloji Dersinde Araştırmaya Dayalı Öğrenmenin Öğrencilerin Erişilerine, Kavram Öğrenmelerine, Üstbiliş Farkındalıklarına Ve Fen Ve Teknoloji Dersine Yönelik Tutumlarına Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Çolak, Ö. (2014) Sorgulayıcı-Araştırmaya Dayalı Fen Öğretimi Yönteminin Fen Okuryazarlığı Ve Bazı Alt-Boyutları Üzerine Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Edirne.
• Demirci, N. (2015). Fen Bilimleri Dersinde Üst Bilişsel Araştırmaya Dayalı Öğrenmenin Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin Bilimsel Süreç Becerilerine, Akademik Başarılarına Ve Üst Bilişsel Süreçlerine Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Dinçer, S. (2014). Eğitim Bilimlerinde Uygulamalı Meta-Analiz. 1. Baskı; Pegem Akademi: Ankara.
• Duran, M. (2014). Araştırmaya Dayalı Öğrenme Yaklaşımının Maddenin Tanecikli Yapısı Ünitesi Kavramsal Anlama Düzeyi ve Bazı Öğrenme Çıktıları Üzerine Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Edelson, D. C., Gordin, D. N., & Pea, R. D. (1999). Addressing The Challenges Of İnquiry-Based Learning Through Technology And Curriculum Design. Journal Of The Learning Sciences, 8(3-4), 391-450.
• Furtak, E. M., Seidel, T., Iverson, H. & Briggs, D.C. (2012). Experimental And Quasi-Experimental Studies Of Inquiry-Based Science Teaching: A Meta-Analysis. Review Of Educational Research. 82(3), 300-329.
• İnal, P. (2013). Araştırmaya Dayalı Öğrenmenin Madde Konusunda İlköğretim Öğrencilerinin Akademik Başarıları, Kavramsal Anlamaları, Tutumları, Bilimsel Süreç ve İletişim Becerileri Üzerine Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Jak, S. (2015). Meta-analytic structural equation modelling. Cham: Springer.
• Kaplan Parsa, M. (2016). İşbirlikli Sorgulamaya Dayalı Öğrenme Ortamının Yaratıcı Düşünmeye, Sorgulayıcı Öğrenme Becerilerine, Fen ve Teknoloji Dersine Yönelik Tutuma Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
• Karakoç, T. (2016). Görme Yetersizliği Olan Öğrencilerin Araştırmaya Dayalı Öğrenme Yaklaşımı Modellerinden Rehberli Keşfetme Modelinin Deneysel İşlem Becerilerine, Akademik Başarılarına Ve Fen Bilimleri Dersine Yönelik Tutumlarına Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Karamustafaoğlu, S., ve Havuz, A. C. (2016). Araştırma Sorgulamaya Dayalı Öğrenme ve Etkililiği/Inquiry Based Learning and Its Effectiveness. International Journal Of Assessment Tools İn Education (Ijate), 3(1), 40-54.
• Kaya, N. (2013). Sınıf Öğretmenlerinin Yapılandırmacılığa Yönelik Tutumları ve Yapılandırmacılığı Uygulamaya İlişkin Öz-Yeterlik İnançları (Afyonkarahisar İli Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
• Kırıktaş, H. (2014). Sorgulamaya Dayalı Yönteminin Öğretmen Adaylarının Bilimsel Süreç Becerilerine, Akademik Başarılarına ve Laboratuvara Yönelik Tutumlarına Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Kula, Ş. G. (2009). Araştırmaya Dayalı Fen Öğrenmenin Öğrencilerin Bilimsel Süreç Becerileri, Başarıları, Kavram Öğrenmeleri Ve Tutumlarına Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Maharg, P. (2000). Rogers, Constructivism And Jurisprudence Educational Critique And The Legal Curriculum. International Journal Of The Legal Profession, 7(3), 189-203.
• MEB (2013). İlköğretim kurumları (ilkokullar ve ortaokullar) fen bilimleri dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara. [Çevrim-içi: https://ridvansoydemir.wordpress.com/2013-fen-bilimleri-ogretim-programi/], Erişim Tarihi: 23 Şubat 2018.
• Orcutt, C. B. J. (1997). A Case Study On Inquiry-Based Science Education And Students’ Feelings Of Success. University Of San Jose State. Unpublished M.A Thesis. San Jose State University, The Faculty Of The College Of Education,, Amerika Birleşik Devletleri.
• Ortakuz, Y. (2006). Araştırmaya Dayalı Öğrenmenin Öğrencilerin Fen-Teknoloji Toplum-Çevre İlişkisini Kurmasına Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Özdemir, O., ve Işık, H. (2015). Effect Of Inquiry-Based Science Activities On Prospective Elementary Teachers' Use Of Science Process Skills And Inquiry Strategies. Journal Of Turkish Science Education, 12(1), 43-56.
• Öztürk, M., (2014). Yapılandırmacı Eğitim Kuramının Felsefi Temelleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Roehrig, G. H., Michlin, M., Schmitt, L., Macnabb, C. & Dubinsky, J. M. (2012). Teaching Neuroscience To Science Teachers: Facilitating The Translation Of Inquiry-Based Teaching Instruction To The Classroom. Cbe-Life Sciences Education, 11(4), 413-424.
• Sağlamer Yazgan, B. (2013). Araştırmaya Dayalı Sınıf Dışı Laboratuar Etkinliklerinin Öğrencilerin Araştırma-Sorgulama Becerilerine ve Çevreye Karşı Tutumlarına Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Şaşmaz Ören, F., Ormancı, Ü., Babacan, T., Çiçek, T. ve Koparan, S. (2010). Analoji ve Araştırma Temelli Öğrenme Yaklaşımına Dayalı Rehber Materyal Uygulaması İle Buna Yönelik Öğrenci Görüşleri. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi (Baed), 1(1), 33-53.
• Şaşmaz Ören, F. ve Sarı, K., (2017). Fen Eğitiminde Yeni Yönelimler: Araştırmaya Dayalı Öğrenme Konusunda Yapılan Lisansüstü Tezlerin Analizi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 11(2), 333-364.
• Şen, Ş. ve Erdoğan, Ü.I. (2016). The Effect Of Inquiry-Based Laboratory Applications On Students' Motivation And Learning Strategies. International Online Journal Of Educational Sciences, 8(2), 163-177.
• Taşkoyan, S. N. (2008). Fen ve Teknoloji Öğretiminde Sorgulayıcı Öğrenme Stratejilerinin Öğrencilerin Sorgulayıcı Öğrenme Becerileri, Akademik Başarıları ve Tutumları Üzerindeki Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Tatar, N., ve Kuru, M. (2006). Fen Eğitiminde Araştırmaya Dayalı Öğrenme Yaklaşımının Akademik Başarıya Etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(31), 147-158.
• Tatar, N., ve Kuru, M. (2009). Açıklamalı Yöntemlere Karşı Araştırmaya Dayalı Öğrenme Yaklaşımı: İlköğretim Öğrencilerinin Fen Bilgisi Dersine Yönelik Tutumlarına Etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(25), 153-165.
• Tımur, B., ve Kincal, R. Y. (2010). İlköğretim 7. Sınıf Fen Bilgisi Dersinde Sorgulamalı Öğretimin (Inquıry Teachıng) Öğrenci Başarısına Etkisi. Journal Of Turkish Educational Sciences, 8(1), 41-65.
• Türker Altan, S. (2015). Araştırmaya Dayalı Öğrenme Yöntemiyle İlkokul Öğrencilerinde Başarı Ve Bilimsel Süreç Becerilerinin Geliştirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Ulu, C. (2011). Fen Öğretiminde Araştırma Sorgulamaya Dayalı Bilim Yazma Aracı Kullanımının Kavramsal Anlama, Bilimsel Süreç ve Üstbiliş Becerilerine Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Ural, G., ve Bümen, N. (2016). Türkiye’de fen ve teknoloji öğretiminde yapılandırmacılığın öğretimsel uygulamaları üzerine bir meta-analiz. Eğitim ve Bilim, 41(185), 51-82.
• Yaşar, Ş., ve Duban, N. (2009). Sorgulamaya dayalı öğrenme yaklaşımına yönelik öğrenci görüşleri. İlköğretim Online, 8(2), 457-475.
• Yıldırım, M., ve Altan, S. T. (2017). Araştırma ve sorgulamaya dayalı öğrenme yaklaşımının ilkokul öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerine etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14 (38), 71-89.
• Yıldırım, N., Kurt, S. ve Güneş, L. (2014). Effects of ınquiry based learning activities on scientific process skills and academic achievement of preservice classroom teachers. International Journal Of Academic Research, 6(6), 46-54.
• Yılmaz, S. (2015). Sorgulayıcı Araştırma Odaklı Fen ve Teknoloji Uygulamaları Afetten Korunma ve Güvenli Yaşam Ara Disiplini. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.