Köyde Yaşayan Spinal Tümör Tanılı Erkek Hastanın Gündoğumu Modeli ile Kültürel Değerlendirilmesi

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 1, 108 - 116, 31.03.2021

Eda Kılınç , Gülbahar Korkmaz Aslan

https://doi.org/10.31125/hunhemsire.907999

Öz

Leininger'in Kültürel Bakım Teorisindeki amacı insan kültürlerinde hemşirelik bakımındaki girişimlerin farklılıklarını ve kültürün bireylerin sağlık durumlarına etkilerini açıklamaktır. Literatür kültürel yeterliliğin, sağlık bakım kalitesinin önemli bileşenlerinden biri ve sağlık bakım çıktıları üzerinde iyileştirici etkisi olduğunu belirtmektedir. Bu olgu sunumunun amacı köyde yaşayan bir hastayı Gündoğumu Modeli ile değerlendirmek ve kültürel açıdan yeterli hemşirelik bakımının sonuçlarına dikkat çekmektir. Hastanın kültürel bakım özelliklerine yönelik bulguları 10 başlık altında ele alınmıştır. Süreç boyunca araştırmacı hasta, hasta yakını, hemşireler ve hekimler ile birlikte iş birliği yapmıştır. Uygun iletişim dilini kullanarak hastanın kültürel değerlendirmesini tamamlamıştır. Hastayı kültürel yönden değerlendirdikten sonra ise uygun kültürel bakım kararı almıştır. Hastanın kültürel değerlendirilmesinde bazı geleneksel uygulamaların (zeytinyağlı incir tüketimi, bitki çayı kullanımı) olduğu tespit edilmiştir. Hasta için olumsuz etkisi olmayan bu uygulamalar için hemşire tarafından “kültürel bakımı koruma/sürdürme kararı” alınmıştır. Sonuç olarak, hastaya bütüncül ve kültürel yeterli hemşirelik bakımı verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kültürel değerlendirme, kültürel özellikler, kültürel yeterlilik, kültürlerarası hemşirelik

Cultural Assessment of a Male Patient with Spinal Tumor Living in a Village Using the Sunrise Model

Öz

The aim of the Leininger's Cultural Care Theory is to explain the differences in nursing care interventions in human cultures and to explain the effects of culture on the health status of individuals. The literature states that cultural competence is an important component of health care quality and has a curative effect on health care outcomes. This case report aims to evaluate a male patient living in the village with the Sunrise Model and to draw attention to the results of culturally adequate nursing care. Findings for cultural care features are discussed under ten headings. During the process, the researcher cooperated with the patient, patient’s relative, nurses, and physicians and made the patient's cultural assessment using the appropriate communication language. After assessing the patient in terms of the cultural aspect, appropriate cultural care decision was taken, and cultural care was evaluated. In the patient's cultural assessment, some traditional practices (fig consumption with olive oil, use of herbal tea) were determined. For these practices, which have no adverse effect on the patient, the nurse took a “decision of cultural care preservation/maintenance”. As a result, the patient was given holistic and culturally adequate nursing care.

Anahtar Kelimeler

Cultural assessment, cultural characteristics, cultural competence, transcultural nursing

Kaynakça

• 1. Bilginer B, Söylemezoğlu F, Cila A, Akalan N. Intraventricular dysembryoplastic neuroepithelial tumor-like neoplasm with disseminated spinal tumor. Turk Neurosurg. 2009;19(1):69-72.
• 2. National Institute of Neurological Disorders and Stroke. Brain and spinal tumors information page [Internet]. 2019 [Erişim Tarihi 15 Aralık 2019]. Erişim adresi: https://www.ninds.nih.gov/Disorders/All-Disorders/Brain-and-Spinal-Tumors-Information-Page
• 3. Das JM, Hoang S, Mesfin FB. Cancer, intramedullary spinal cord tumors [Internet]. 2020 [Erişim Tarihi 10 Ocak 2020]. Erişim adresi: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK442031/
• 4. Khalid S, Kelly R, Carlton A, Wu R, Peta A, Melville P, et al. Adult intradural intramedullary astrocytomas: a multicenter analysis. J Spine Surg. 2019;5(1):19-30.
• 5. Chen X, Zhang G. Multiple spinal intramedullary primitive neuroectodermal tumors mimicking acute myelitis. World Neurosurg. 2019;126(1):72-5.
• 6. Benjamin CG, Frempong-Boadu A, Hoch M, Bruno M, Shepherd T, Pacione D. Combined use of diffusion tractography and advanced intraoperative imaging for resection of cervical intramedullary spinal cord neoplasms: a case series and technical note. Oper Neurosurg. 2019;17(5):525-30.
• 7. Omeis IA, Dhir M, Sciubba DM, Gottfried ON, McGirt MJ, Attenello FJ, et al. Postoperative surgical site infections in patients undergoing spinal tumor surgery: Incidence and risk factors. Spine. 2011;36(17):1410-19. 10.1097/BRS.0b013e3181f48fa9
• 8. Chi JH, Bydon A, Hsieh P, Witham T, Wolinsky JP, Gokaslan ZL. Epidemiology and demographics for primary vertebral tumors. Neurosurg. Clin. N. Am. 2008;19(1):1-4.
• 9. Taşçı S. Sağlık ve hastalığı etkileyen kültürel faktörler. Seviğ Ü, Tanrıverdi G, editörler. Kültürlerarası hemşirelik. İstanbul: Akademi Yayıncılık; 2014.
• 10. Kuğuoğlu S, Kürtüncü M. Ağrıda kültürel yaklaşım. İçinde: Seviğ Ü, Tanrıverdi G, editörler. Kültürlerarası hemşirelik. İstanbul: Akademi Yayıncılık; 2014.
• 11. Tanrıverdi G, Kültürlerarası hemşirelik ders etkinliği: hemşirelik ve kültür çalıştayı. İçinde: Seviğ Ü, Tanrıverdi G, editörler. Kültürlerarası hemşirelik. İstanbul: Akademi Yayıncılık; 2014.
• 12. Meydanlıoğlu A. Kültürogram kullanılarak bir ailenin kültüre duyarlı hemşirelik girişimlerinin planlanması: olgu sunumu. HUHEMFAD. 2019;6(2):132-140.
• 13. Chen J, Wang Y. Cultural Competence Experiences Which Chinese Nurses Have in Finland [Bachelor’s thesis]. Sweden: Laurea University of Applied Sciences; 2015.
• 14. Shen Z. Cultural competence models and cultural competence assessment instruments in nursing: a literature review. J. Transcult. Nurs. 2015;26(3):308-321.
• 15. Jeffreys MR. Teaching cultural competence in nursing and health care: Inquiry, action, and innovation. 3th ed. New York: Springer Publishing Company; 2015. Chapter 2, A model to guide cultural competence education; p.24-39.
• 16. Leininger M, McFarland MR, Transcultural nursing: concepts, theories, research and practice. 3th ed. New York, NY: McGraw-Hill; 2002. Chapter 3, The theory of culture care and the ethnonursing research method; p.71-116.
• 17. Tanrıverdi G, Karaca Sivrikaya S. Kültürlerarası hemşirelik modelleri. Seviğ Ü, Tanrıverdi G, editörler. Kültürlerarası hemşirelik. İstanbul: Akademi Yayıncılık; 2014.
• 18. Andrews MM, Boyle JS. Foundations of transcultural nursing. Andrews MM, Boyle JS, editors. Transcultural concepts in nursing care. 7th ed. Philadelphia: Wolters Kluwer; 2016.
• 19. Gallagher RW. A Meta-Analysis of Cultural Competence Education in Professional Nurses and Nursing Students. [PhD thesis]. United States of America: University of South Florida; 2011.
• 20. Kaplan M, Arıhan SK. Antikçağdan günümüze bir şifa kaynağı: zeytin ve zeytinyağının halk tıbbında kullanımı. DTCF Dergisi. 2017;52(2):1-15.
• 21. Foscolou A, Critselis E, Panagiotakos D. Olive oil consumption and human health: a narrative review. Maturitas. 2018;118:60-6.
• 22. Özatalay GZ. Aydın yöresi halk hekimliğinde incirin kullanımı. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi. 2014;16(Özel Sayı 2):151-54.
• 23. Altan A, Damlar İ, Aras M, & Alpaslan C. Sarı kantaronun (hypericum perforatum) yara iyileşmesi üzerine etkisi. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi. 2015;24(4):578-91.
• 24. Hajhashemi M, Ghanbari Z, Movahedi M, Rafieian M, Keivani A, Haghollahi F. The effect of achillea millefolium and hypericum perforatum ointments on episiotomy wound healing in primiparous women. J. Matern.-Fetal Neonatal Med. 2018;31(1):63-9.
• 25. Altıparmak M, Eskitaşçıoğlu T. Comparison of systemic and topical Hypericum perforatum on diabetic surgical wounds. J Investig Surg. 2018;31(1):29-37.
• 26. Lovering S. Case study: an 85-year-old saudi muslim woman with multiple health problems. Douglas M, Pacquiao D, Purnell L, editors. Global applications of culturally competent health care: guidelines for practice. Switzerland: Springer; 2018.
• 27. Purnell L. Knowledge of cultures. Douglas M, Pacquiao D, Purnell L, editors. Global applications of culturally competent health care: guidelines for practice. Switzerland: Springer; 2018.
• 28. Tanrıverdi G. Hemşirelerde kültürel yeterliliği geliştirmeye yönelik yaklaşım ve öneriler. FNJN. 2017;25(3):227-36.
• 29. Finn J, Lee M. Transcultural nurses reflect on discoveries in China using Leininger's Sunrise Model. J Transcult Nurs. 1996;7(2):21-7.
• 30. de Melo LP. The sunrise model: a contribution to the teaching of nursing consultation in collective health. Am. J. Nurs. Res. 2013;1(1):20-23. 10.12691/ajnr-1-1-3
• 31. Henry BA, Nicolau AI, Américo CF, Ximenes LB, Bernheim RG, Oriá MO. Socio-Cultural factors influencing breastfeeding practices among low-income women in Fortaleza-Ceará-Brazil: A Leininger’s Sunrise Model perspective. Enfermería. 2010;19:1-13.
• 32. Sari MT, Prastianty S. Sick health behaviors of the jambi malay tribe based on transcultural nursing approach (sunrise model) at muara kumpeh village kumpeh ulu district muaro jambi regency. JIUBJ. 2017;17(3):216-26.
• 33. Douglas M, Rosenketter M, Pacquiao D, Clark Callister L, Hattar-Pollara M, Lauderdale J, et al. Guidelines for implementing culturally competent nursing care. J Transcult Nurs. 2014;25(2):109-21.
• 34. Chan HY, Chui YY, Chan CW, Cheng KK, Shiu AT, So WK, et al. Exploring the influence of traditional chinese medicine on self-care among Chinese cancer patients. EJON. 2014;18(5):445-51.
• 35. Uğurluer G, Karahan A, Edirne T, Şahin HA. Ayaktan kemoterapi ünitesinde tedavi alan hastaların tamamlayıcı ve alternatif tıp uygulamalarına başvurma sıklığı ve nedenleri. Van Tıp Dergisi. 2007;14(3):68-73.
• 36. Stanley MA, Bush AL, Camp ME, Jameson JP, Phillips LL, Barber CR, et al. Older adults’ preferences for religion/spirituality in treatment for anxiety and depression. Aging Ment. Health. 2011;15(3):334-43.
• 37. Sankhe A, Dalal K, Agarwal V, Sarve P. Spiritual care therapy on quality of life in cancer patients and their caregivers: A prospective non-randomized single-cohort study. J. Relig. Health. 2017;56(2):725-31.
• 38. Fallahi S, Shirinabadi Farahani A, Rasouli M, Sefidkar R, Khanali L. The effect of spiritual care on adjustment of adolescents with type 1 diabetes. Int. J. Pediatr. 2019;7(4):9225-35.
• 39. Sajadi M, Niazi N, Khosravi S, Yaghobi A, Rezaei M, Koenig HG. Effect of spiritual counseling on spiritual well-being in Iranian women with cancer: a randomized clinical trial. Complement. Ther. Clin. Pract. 2018;30:79-84. 10.1016/j.ctcp.2017.12.011
• 40. Cai DY. A concept analysis of cultural competence. Int J Nurs Sci. 2016;3(3):268-73.