HASTANE ÇALIŞANLARININ KİŞİSEL ÖZELLİKLERİ İLE ÖRGÜTSEL ADALET ALGILARININ ÖRGÜTE BAĞLILIK DÜZEYLERİ ÜZERİNE ETKİSİNİN YAPISAL EŞİTLİK MODELİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2011, Cilt: 29 Sayı: 1, 165 - 185, 31.07.2011

Serap Taşkaya Bayram Şahin

Öz

 

Bu çalışma hastanede görev yapan sağlık çalışanlarının kişisel özellikleri ile örgütsel adalet algılarının örgüte bağlılık düzeyleri üzerine etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çalışma evrenini Adana ilinde faaliyet gösteren bir kamu hastanesi çalışanları oluşturmaktadır ve veri toplama yöntemi olarak anket kullanılmıştır. Anket toplam 838 sağlık çalışanına dağıtılmış ve geri dönüş oranı %57 (n=477) olarak gerçekleşmiştir. Hastane çalışanlarının bağlılıklarını etkileyen faktörlerin incelendiği yapısal eşitlik modeli sonuçları; sağlık çalışanlarının çalıştıkları hastanelere bağlılık düzeylerinin kişisel özelliklerden meslek gruplarına (t=5,258; p<0.001) ve kurumdaki çalışma sürelerine göre farklılaştığını (t=3,555; p<0.001); cinsiyet, medeni durum ve toplam hizmet süresinin örgüte bağlılıklarını etkilemediğini göstermiştir (p>0,05). Ayrıca hastane çalışanlarının örgütsel adalet algılarının örgüte bağlılıklarını önemli ölçüde etkilediği (t=9,146; p<0.001) sonucuna ulaşılmıştır.

 

Anahtar Kelimeler

Örgüte bağlılık, örgütsel adalet, kişisel özellikler

Kaynakça

• Aven, F.F., B. Parker and M.G. McEnvoy (1993) “Gender and Attitudinal Commitment to Organization”, Administrative Science Quarterly, 26, 1-14.
• Aykut, S. (2007) Örgütsel Adalet, Birey-Örgüt Uyumu İle Çalışanların İşle İlgili Tutumları (Pendik İlçesi Örneği), Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Beugr, C.D. (2002) “Understanding Organizational Justice and Its Impact on Managing Employees: An African Perspective”, The International Journal of Human Resource Management, 13(7), 1091-1104.
• Camerman, J., R. Cropanza and C. Vandenberghe (2007) “The Benefits of Justice for Temporary Workers”, Group and Organization Management, 32(2), 176- 207.
• Cengiz, A.A. (2001) Kişisel Özelliklerin Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkileri Ve Eskişehir’de Sağlık Personeli Üzerinde Bir Uygulama, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Chughtai, A.A. and S. Zafar (2006) “Antecedents and Consequences of Organizational Commitment Among Pakistani University Teachers”, Applied Human Resources Management Research, 11(1), 39-64.
• Cohen, A. (2007) “Commitment Before and After: An Evaluation and Reconceptualization of Organizational Commitment”, Human Resource Management Review, 17, 336–354.
• Colquitt, J.A. (2001) “On the Dimensionality of Organizational Justice: A Construct Validation of a Measure”, Journal of Applied Psychology, 86(3), 386-400.
• Coulquitt, J.A., C.E.D. Wesson, J.P. Michael, O.L.H. Christopher and Ng, K. Yee (2001) “Justice at the Millennium: A Meta Review of Years of Organizational Justice Research”, Journal of Applied Physicology, 86(3), 425-445.
• Çimen, M. (2000) Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Personelinin Tükenmişlik, İş Doyumu, Kuruma Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyetlerine İlişkin Bir Alan Araştırması, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ankara: GATA Tıp Fakültesi.
• Dick, G. and B. Metcalfe (2001) “Managerial Factors and Organisational Commitment: A Comparative Study of Police Officers and Civilian Staff”, The International Journal of Public Sector Management, 14(2), 111-128.
• Dilek, U. (2004) Örgütsel Adalet Algısı ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara: Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü.
• Durna, U. ve V. Eren (2005) “Üç Bağlılık Unsuru Ekseninde Örgütsel Bağlılık”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6(2), 210-219.
• Fulford, M.D. (2005) “That's Not Fair The Test of a Model of Organizational Justice, Job Satisfaction, and Organizational Commitment Among Hotel Employees”, Journal of Human Resources in Hospitality and Tourism, 4,1, 73-84.
• Fettah, K. ve B. Şahin (2009) “Birinci Basamak Sağlık Kuruluşlarında Performansa Dayalı Dönersermaye Ek Ödeme Uygulamasının Hizmet Sunumu Üzerindeki Etkisi”, 1. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi, 19-21 Mart 2009, Antalya.
• Gazi, A., D. Tengilimoğlu, M. Top ve M. Tarcans (2009) “Sağlık Bakanlığı‟na Bağlı Hastanelerde Performansa Dayalı Ek Ödeme Sisteminin (PDEÖS) Personel Tarafından Değerlendirilmesi: Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Örneği”, Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, 46(538), 53-65.
• Kansuwon, S., P. Thongkum and K. Koanhu (2002) “Factors Affecting Organizational Commitment ofCommunity Health Workers in Changwat Pattani”, Songklanakarin Journal of Social Sciences and Humanities, 8(1), 73-89.
• Karabay, Z. (2004) Kamu ve Özel Sektörde Örgütsel Adalet Algısı ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkiler, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• Kim, H.S. (2008) Integrating Organizational Justice into the Relationship Management Theory (Paper), Annual Meeting of the International Communication Association, New York, http://citation.allacademic.com/meta/p13826_index.html, Erişim: Haziran 2010
• Konovsky, M.A. (2000) “Understanding Procedural Justice and Its Impact on Business Organizations”, Journal of Management, 26(3), 489-511.
• Ko, j.W. and H.Y. Yom (2003) “The Role of Social Support in the Relationship Between Job Stress and Job Satisfaction/Organizational Commitment”. Taehan Kanho Hakhoe Chi, 33(2), 265-274.
• Lambert, E.G., N.L. Hogan and M.L. Griffin (2007) “The Impact of Distributive and Procedural Justice on Correctional Staff Job Stress, Job Satisfaction and Organizational Commitment”, Journal of Criminal Justice, 35, 644–656.
• MacCallum R.C. and J.T. Austin (2000) “Applications of Structural Equation Modeling in Psychological Research”, Annual Review of Psychology, 51, 201–226.
• Mcneese-Smith, D.K. and M. Nazarey (2001) “A Nursing Shortage: Building Organizational Commitment Amoung Nurses/Practitioner Aplication”, Journal of Health Care Management, 46(3), 173-187.
• Mathieu, J. E. and D.M.A. Zajac (1990) “Review and Meta-Analysis of the Antecedents, Correlates and Consequences of Organizational Commitment”, Psychological Bullettin, 108(2), 171-194.
• Masterson, S.S. (2001) “A Trickle-down Model of Organizational Justice: Relating Employees' and Customers' Perceptions of and Reactions to Fairness”, Journal of Applied Psychology, 86(4), 594-604 .
• Meyer, J.P. and A.J. Natalie (1997) Commitment in the Workplace: Theory, Research and Application, New York: Sage.
• Meyer, J.P. and L. Herscovitch (2001) “Commitment in the Workplace: Toward a General Model”, Human Resource Management Review, 11(3), 299-326.
• Ng, Thomas W., B.M. Marcus, R.J. Vandenberg, D.M. DeJoy and M.G. Wilson, (2006) “Effects of Management Communication, Opportunity for Learning and Work Schedule Flexibility on Organizational Commitment”, Journal of Vocational Behavior, 68, 474–489.
• Obeng, K. and I. Ugboro (2003) “Organizational Commitment Among Public Transit Employees: An Assessment Study”, Journal of The Transportation Research Forum, 57(2), 83-98.
• Önal, K. (1999) Çalışanların Kuruma Bağlılığı: Özel Bir Hastane Uygulaması, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara: Gazi Üniversitesi.
• Örs, M. (2002) Hastanelerde Çalışan Hekimler İle Hemşirelerin Örgütlerine Bağlılıklarına ve Örgütlerine Cazibesine İlişkin Görüşlerinin Değerlendirilmesi; Antalya ili Örneği, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Polat, Ş. (2005) Mesleğe-Örgüte Bağlılık ve İş Tatmini ile İşten Ayrılma İlişkisi ve Hemşireler Üzerine Bir Araştırma, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
• Rilley, D. (2007) Turnover Intentions: The Mediatıon Effects of Job Satisfaction, Affective Commıtment and Continuance Commitment, (Unpublished Master Thesis), Waikato: University of Waikato.
• Salim L. (2005) Organizational Commitment in Healt NGO in Pakistan, (Unpublished Doctorate Thesis), Toronto: University of Toronto.
• Saunders M.N.K. and A. Thornhill (2004) “Trust and Mistrust in Organizations: An Exploration using an Organizational Justice Framework”, European Journal of Work and Organızatıonal Psychology, 13(4), 493–515.
• Thompson M. and P. Heron (2005) “The Difference a Manager can Make: Organizational Justice and Knowledge Worker Commitment”. International Journal of Human Resource Management, 16(3), 383-404.
• Tutar, H. (2007) “Erzurum‟da Devlet ve Özel Hastanelerde Çalışan Sağlık Personelinin İşlem Adaleti, İş Tatmini ve Duygusal Bağlılık Durumlarının İncelenmesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 12(3), 97-120.
• Viswesvaran C. and D. Ones (2002) “Examining the Construct of Organizational Justice: A Meta-Analytic Evaluation of Relations with Work Attitudes and Behaviors”. Journal of Business Ethics, 38(3), 193-203.
• Yalçın, A. ve F.N. İplik (2005) “Beş Yıldızlı Otellerde Çalışanların Demografik Özellikleri ile Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişkiyi Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma: Adana İli Örneği, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1), 395-412.
• Yılmaz, V., H.E. Çelik ve H.E. Erdoğan (2006) “Kuruma Bağlılığı Etkileyen Faktörlerin Yapısal Eşitlik Modelleriyle Araştırılması: Özel ve Devlet Bankası Örneği” Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2, 171-184.
• Zangaro, G.A. (2001) “Organizational Commitment: A Concept Analysis”, Nursing Forum, 36(2), 14-21.