A LITERATURE REVIEW ON TYPES AND DIMENSIONS OF COUNTERPRODUCTIVE WORK BEHAVIORS AND ITS RELATIONSHIP WITH SIMILAR ISSUES

Yıl 2014, Cilt: 32 Sayı: 2, 103 - 132, 30.12.2014

Selen Doğan , Selçuk Kılıç

https://doi.org/10.17065/huiibf.92053

Cited By: 2

Öz

A Literature Review on Types and Dimensions of Counterproductive Work Behaviors and Its Relationship with Similar Issues The main goal of the organizations is to maximize their profits by taking control of the costs and minimizing wastage in the workplace. Another way to accomplish this objective is minimizing counterproductive behaviors of employees. Many researches have been conducted on the counterproductive work behaviors, which damages the organizations in terms of cost and time. In most of these studies, counterproductive work behaviors generally is evaluated within negative work behaviors and viewed under many different concepts. However counterproductive work behaviors, covering many negative behavior, is an approach which has its own dimensions and types. It consists of behaviors such as physical and verbal assault, product deviance, purposely work incorrectly, sabotage, theft and withdrawal (absenteeism, purposely going to work late, taking longer breaks, leaving work earlier etc.). In the light of a comprehensive literature review, this study aims drawing the boundaries of the subject and revealing its types and dimensions

Anahtar Kelimeler

Counterproductive work behaviors, negative behaviors, deviant behaviors, aggressive behaviors

ÜRETKENLİK KARŞITI İŞ DAVRANIŞLARININ TÜRLERİ, BOYUTLARI VE BENZER KAVRAMLARLA İLİŞKİLERİNE YÖNELİK BİR YAZIN İNCELEMESİ

Öz

Örgütlerin en temel amacı maliyetlerini kontrol altına alarak ve çalısma ortamındaki israfı asgariye indirerek, karlarını azami dereceye çıkarmaktır. Bu amacı basarabilmenin diger bir yolu da çalısanların üretkenlik karsıtı davranıslarını asgariye indirmektir. Maliyet ve zaman açısından örgütleri zarara ugratan üretkenlik karsıtı is davranısları konusunda birçok arastırma yapılmaktadır. Bu arastırmaların çogunda üretkenlik karsıtı is davranısları, genel olarak olumsuz is davranısları içerisinde degerlendirilmekte ve birçok farklı kavram altında ncelenmektedir. Oysa üretkenlik karsıtı is davranısları, birçok olumsuz davranısı kapsayan, kendine özgü boyutları ve türleri olan bir yaklasımdır. Fiziksel ve sözlü saldırı, üretimi saptırma, isini kasten yanlıs yapma, kundaklama, hırsızlık yapma ve bilinçli olarak geri çekilme (bahane bulup ise gitmeme, bilinçli olarak geç kalma, uzun molalar verme, isten erken çıkma vb.) gibi davranıslardan olusmaktadır. Kapsamlı bir alanyazın taraması ısıgında, bu çalısmayla konunun sınırlarının çizilmesi, türlerinin ve boyutlarının ortaya konulması amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Üretkenlik karşıtı iş davranışları, olumsuz davranışlar, sapkın davranışlar, saldırgan davranışlar

Kaynakça

• Altıntaş Çınar, F. (2009) “Kişiliğin Algılanan Örgütsel Sabotaj Davranışları Üzerindeki Etkisi”, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27(1), 95-111.
• Ambrose, M.L., M.A. Seabright, M. Schminke (2002) “Sabotage in the Workplace: The Role of Organizational Injustice”, Organizational Behavior and Human Decision Processes, 89(1), 947-965, doi: 10.1016/S0749-5978(02)00037-7.
• Arbak, Y., A.Y. Şanlı, U. Çakar (2004) “İşyerinde Sapkın Davranış: Akademik Personel Üzerinde Yerel Bir Tanım ve Tipoloji Çalışması”, Yönetim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 5-24.
• Aydıntan, B., A. Göksel (2010) “İşgören Saldırganlığının Birey-Grup Düzeyinde Ampirik Bir Analizi”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(3), 91-118.
• Bal Taştan, S. (2013) “Bir Negatif İş Davranışı Olarak Üretkenliğe Aykırı Davranışların İşyerinde Örgütsel Adaletsizlik ve Agresif Davranış Algıları İle İlişkisinde Psikolojik Güçlendirme, Benlik Değeri ve Sosyal Bütünleşmenin Düzenleyici Rolünün İncelenmesi: Otizm Tanısı Almış Çocuk Sahibi Çalışanlar Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma”, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 5(2), 466- 481.
• Baron, R.A., J.H. Neuman (1996) “Workplace Violence and Workplace Aggression: Evidence on Their Relative Frequency and Potential Causes”, Aggressive Behavior, 22(3), 161-173. doi: 10.1002/(SICI)1098-2337(1996)22:3<161:: AID-AB1>3.0.CO;2-Q.
• Berkowitz, L. (1998) “Affective Aggression: The Role of Stress, Pain, and Negative Affect”, in G.G. Russell, D. Edward (eds.), Human Aggression, 49-72, San Diego: Academic Press.
• Berry, C.M., D.S. Ones, P.R. Sackett (2007) “Interpersonal Deviance, Organizational Deviance, and Their Common Correlates: A Review and Meta-Analysis”, Journal of Applied Psychology, 92(2), 410-424. doi: 10.1037/0021- 9010.92.2.410.
• Bies, R.J., T.M. Tripp (2005) “The Study of Revenge in the Workplace: Conceptual, Ideological, and Empirical Issues”, İçinde Fox, S., P.E. Spector (ed), Counterproductive Work Behavior: Investigations of Actors and Targets, 65-81, Washington, DC, US: American Psychological Association.
• Bies, R.J., T.M. Tripp, R.M. Kramer (1997) “At the Breaking Point: Cognitive and Social Dynamics of Revenge in Organizations”, İçinde Giacalone, R.A., J. Greenberg (Ed), Antisocial Behavior in Organizations, 18-36, Thousand Oaks, CA US: Sage Publications, Inc.
• Boddy, C.R. (2011) Corporate Psychopaths: Organisational Destroyers, Great Britain: Palgrave Macmillan.
• Brief, A.P., S.J. Motowidlo (1986) “Prosocial Organizational Behaviors”, The Academy of Management Review, 11(4), 710-725.
• Cemaloğlu, N., A.Ç. Kılınç (2012) “İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Etik Liderlik Davranışları İle Öğretmenlerin Algıladıkları Örgütsel Güven ve Yıldırma Arasındaki İlişki”, TED Eğitim ve Bilim, 37(165), 137-151.
• Dehue, F., C. Bolman, T. Völlink, M. Pouwelse (2012) “Coping with Bullying at Work and Health Related Problems”, International Journal of Stress Management, 19(3), 175-197. doi: 10.1037/a0028969.
• Demir, M., Ö. Tütüncü (2010) “Ağırlama İşletmelerinde Örgütsel Sapma ile İşten Ayrılma Eğilimi Arasındaki İlişki”, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 21(1), 64-74.
• Demirel, Y. (2009) “Örgütsel Bağlılık ve Üretkenlik Karşıtı Davranışlar Arasındaki İlişkiye Kavramsal Yaklaşım”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (15), 115-132.
• Fox, S., P.E. Spector (1999) “A Model of Work Frustration–Aggression”, Journal of Organizational Behavior, 20(6), 915-931. doi: 10.1002/(sici)1099- 1379(199911)20:6<915::aid-job918>3.0.co;2-6.
• Fox, S., P.E. Spector, D. Miles (2001) “Counterproductive Work Behavior (CWB) in Response to Job Stressors and Organizational Justice: Some Mediator and Moderator Tests for Autonomy and Emotions”, Journal of Vocational Behavior, 59(3), 291-309. doi: 10.1006/jvbe.2001.1803.
• Geen, R.G. (1998) “Processes and Personal Variables in Affective Aggression”, in G.G. Russell, D. Edward (eds.), Human Aggression, 1-21, San Diego: Academic Press.
• Giacalone, R.A., P. Rosenfeld (1987) “Reasons for Employee Sabotage in the Workplace”, Journal of Business & Psychology, 1(4), 367-378.
• Girgin Köse, S., A. Aksu (2013) “Okullar için Örgütsel Sapma Ölçeği”, NWSA- Education Sciences (E-Journal of New World Sciences Academy), 8(3), 375-389. doi:10.12739/NWSA.2013.8.3.1C0593.
• Google Scholar (2014) Google Akademik Dizin, 26 Mart 2014 tarihinde, http://scholar.google.com.tr adresinden erişilmiştir.
• Gruys, M.L. (2000) The Dimensionality of Deviant Employee Behavior in the Workplace, Doktora Tezi, University of Minnesota, Minnesota, ProQuest Dissertations & Theses (PQDT) database. (9972966).
• Gün, H. (2012) “Bullying - Akran Zorbalığı”, Mobbingder - Mobbing ile Mücadele Derneği, index.php?option=com_content&view=article&id=511:bullyngakran- zorbalii&catid=39:bullying&Itemid=10 adresinden erişilmiştir.
• Güngör Delen, M. (2010) “Çalışma Hayatında İşyeri Kabalığı Olgusu”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Araştırma Merkezi Konferansları Dergisi, (53), 43-58.
• Hogan, J., R. Hogan (1989) “How to Measure Employee Reliability”, Journal of Applied Psychology, 74(2), 273-279. doi: 10.1037/0021-9010.74.2.273.
• İyigün, N.Ö., C. Çetin (2012) “Psikolojik Kontratın Örgütsel Sapma Üzerindeki Etkisi ve İlaç Sektöründe Bir Araştırma”, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Öneri Dergisi, 10(37), 15-29.
• Kalyva, E. (2011) “Antisocial Behavior in Children with ADHD: Causes and Treatment”, in R.M. Clarke, (ed.), Antisocial Behavior: Causes, Correlations and Treatments (75-92), New York: Nova Science Publishers, Inc.
• Keashly, L. (2001) “Interpersonal and Systemic Aspects of Emotional Abuse at Work: The Target's Perspective”, Violence and Victims, 16(3), 233-268.
• Keashly, L., S. Harvey (2005) “Emotional Abuse in the Workplace”, İçinde Fox, S., P.E. Spector (Ed), Counterproductive Work Behavior: Investigations of Actors and Targets, 201-235, Washington, DC, US: American Psychological Association.
• Keashly, L., V. Trott, L.M. MacLean (1994) “Abusive Behavior in the Workplace: A Preliminary Investigation”, Violence and Victims, 9(4), 341-357.
• Kelloway, E.K., L. Francis, M. Prosser, J.E. Cameron (2010) “Counterproductive Work Behavior as Protest”, Human Resource Management Review, 20(1), 18-25. doi: 10.1016/j.hrmr.2009.03.014.
• Leymann, H. (1990) “Mobbing and Psychological Terror at Workplaces”, Violence and Victims, 5(2), 119-126.
• Leymann, H. (1996) “The Content and Development of Mobbing at Work”, European Journal of Work and Organizational Psychology, 5(2), 165-184. doi: 10.1080/13594329608414853.
• Martinko, M.J., M.J. Gundlach, S.C. Douglas (2002) “Toward an Integrative Theory of Counterproductive Workplace Behavior: A Causal Reasoning Perspective”, International Journal of Selection & Assessment, 10(1/2), 36-50.
• Mathisen, G.E., S. Einarsen, R. Mykletun (2011) “The Relationship between Supervisor Personality, Supervisors' Perceived Stress and Workplace Bullying”, Journal of Business Ethics, 99(4), 637-651. doi: 10.1007/s10551-010-0674-z.
• Moretti, D.M. (1986) “The Prediction of Employee Counterproductivity through Attitude Assessment”, Journal of Business and Psychology, 1(2), 134-147.
• Mustaine, E.E., R. Tewksbury (2002) “Workplace Theft: An Analysis of Student- Employee Offenders and Job Attributes”, American Journal of Criminal Justice, 27(1), 111-127. doi: 10.1007/BF02898973.
• Neuman, J.H., R.A. Baron (1997) “Aggression in the Workplace”, İçinde Giacalone, R.A., J. Greenberg (Ed), Antisocial Behavior in Organizations (ss. 37–67), Thousand Oaks, CA: SAGE Publications.
• Neuman, J.H., R.A. Baron (1998) “Workplace Violence and Workplace Aggression: Evidence Concerning Specific Forms, Potential Causes, and Preferred Targets”, Journal of Management, 24(3), 391-419.
• Neuman, J.H., R.A. Baron (2005) “Aggression in the Workplace: A Social- Psychological Perspective”, İçinde Fox, S., P.E. Spector (Ed), Counterproductive Work Behavior: Investigations of Actors and Targets (13-40), Washington, DC, US: American Psychological Association.
• Öğretmenlere Şaşırtan Sorular (2013, 7 Aralık) Sözcü Gazetesi, 26 Mart 2014 tarihinde, 419853 adresinden erişilmiştir.
• Özdevecioğlu, M., M.S. Aksoy (2005) “Organizasyonlarda Sabotaj: Türleri, Amaçları, Hedefleri ve Yönetimi”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(1), 95-109.
• Özdevecioğlu, M. (2003) “Algılanan Örgütsel Adaletin Bireylerarası Saldırgan Davranışlar Üzerindeki Etkilerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (21), 77- 96.
• Özen, S. (2007) “İşyerinde Psikolojik Şiddet ve Nedenleri”, “İş, Güç” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 9(3), 1-24. doi: 10.4026/1303- 2860.2007.0047.x.
• Pearson, C.M., L.M. Andersson, C.L. Porath (2005) “Workplace Incivility”, in S. Fox, P.E. Spector (ed), Counterproductive Work Behavior: Investigations of Actors and Targets, 177-200, Washington, DC: American Psychological Association.
• Polatcı S., F. Özçalık (2012) “Yapısal ve Psikolojik Güçlendirmenin İşyeri Nezaketsizliği ve Tükenmişliğe Etkisi”, Sakarya Üniversitesi İşletme Bilimi Dergisi, 1(1), 17-34.
• Robinson, S.L., R.J. Bennett (1995) “A Typology of Deviant Workplace Behaviors: A Multidimensional Scaling Study”, Academy of Management Journal, 38(2), 555-572. doi: 10.2307/256693.
• Robinson, S.L., A.M. O'Leary-Kelly (1998) “Monkey See, Monkey Do: The Influence of Work Groups on the Antisocial Behavior of Employees”, Academy of Management Journal, 41(6), 658-672. doi: 10.2307/256963.
• Skarlicki, D.P., R. Folger (1997) “Retaliation in the Workplace: The Roles of Distributive, Procedural, and Interactional Justice”, Journal of Applied Psychology, 82(3), 434-443. doi: 10.1037/0021-9010.82.3.434.
• Skarlicki, D.P., D.D. van Jaarsveld, D.D. Walker (2008) “Getting Even for Customer Mistreatment: The Role of Moral Identity in the Relationship between Customer Interpersonal Injustice and Employee Sabotage”, Journal of Applied Psychology, 93(6), 1335-1347. doi: 10.1037/a0012704.
• Seçer, H.Ş., B. Seçer (2007) “Örgütlerde Üretkenlik Karşıtı İş Davranışları: Belirleyicileri ve Önlenmesi”, TİSK Akademi, 2(4), 146-175.
• Spector, P.E. (2000) Industrial and Organizational Psychology: Research and Practice (2.b.), New York: John Wiley & Sons, Inc.
• Spector, P.E. (2011) “The Relationship of Personality to Counterproductive Work Behavior (CWB): An Integration of Perspectives”, Human Resource Management Review, 21(4), 342-352. doi: 10.1016/j.hrmr.2010.10.002.
• Spector, P.E., S. Fox (2002) “An Emotion-Centered Model of Voluntary Work Behavior: Some Parallels between Counterproductive Work Behavior and Organizational Citizenship Behavior”, Human Resource Management Review, 12(2), 269-292. doi: 10.1016/S1053-4822(02)00049-9.
• Spector, P.E., S. Fox (2005) “The Stressor-Emotion Model of Counterproductive Work Behavior”, İçinde Fox, S., P.E. Spector (Ed), Counterproductive Work Behavior: Investigations of Actors and Targets, 151-174, Washington, DC, US: American Psychological Association.
• Spector, P.E., S. Fox, L.M. Penney, K. Bruursema, A. Goh, S. Kessler (2006) “The Dimensionality of Counterproductivity: Are All Counterproductive Behaviors Created Equal?”, Journal of Vocational Behavior, 68(3), 446-460. doi: 10.1016/j.jvb.2005.10.005.
• TDK (2012) “Büyük Türkçe sözlük”, Türk Dil Kurumu Resmi Ağı, 12 Şubat 2012 tarihinde, http://www.tdkterim.gov.tr/bts/ adresinden erişilmiştir.
• Yeşiltaş, M., H. Çeken, Ü. Sormaz (2012) “Etik Liderlik ve Örgütsel Adaletin Örgütsel Sapma Davranışları Üzerindeki Etkisi”, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (28), 18-39.
• YÖK UTM (2014) Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi Veri Tabanı, 25 Mart 2014 tarihinde, https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden erişilmiştir.
• Zapf, D. (1999) “Organisational, Work Group Related and Personal Causes of Mobbing/Bullying at Work”, International Journal of Manpower, 20(1/2), 70-85. doi: 10.1108/01437729910268669.