An Overview of The Evolution of Political Violence On the Examples

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 2, 196 - 220, 15.10.2022

Neslihan Topcu , Davut Ateş

Öz

SİYASAL ŞİDDETİN EVRİMİNE ÖRNEKLER ÜZERİNDEN BİR BAKIŞ

Öz

21. yüzyılda en çok duyduğumuz ve maruz kaldığımız kavramlardan biri, hiç şüphesiz terörizmdir. Ancak terörizm, yeni bir fenomen değildir. Sadece 11 Eylül saldırısı sonrasında terörizm, terör ve terörist kavramları daha sık telaffuz edilir hâle gelmiştir. Bu doğrultuda bu çalışmanın konusu, geçmişten günümüze var olan siyasal şiddet kavramını örnekler üzerinden değerlendirmektir. Bu bağlamda terörizmin yüzyıllar öncesindeki mahiyetinin ne olduğu, ne tür faaliyetlerle anıldığı, hangi kelimelerle ifade edildiği sorularına cevap vermek amaçlanmaktadır. Çalışma, Roma İmparatorluğu’ndaki hadiselerden başlayarak günümüzdeki anlamıyla modern terörizme değin siyasal şiddetin evrimini incelemektedir. Çalışmanın hazırlanmasında nitel araştırma yöntemlerinden biri olan içerik analizi kullanılmıştır. Yapılan araştırmalar sonucunda siyasal şiddetin; Roma İmparatorluğu’nda asilik, Osmanlı İmparatorluğu’nda eşkıyalık, Fransız devrimi sonrası dönemde isyan, aşırı sol hareketlerin olduğu dönemde devrimci, anarşist veya radikal, aşırı sağ partilerin iktidarlığında parti terörü ve 21. yüzyılda ise modern terör olarak anıldığı ve siyasal şiddet eylemlerinin dönemin koşullarına göre bir profil çizdiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

siyasal şiddet, roma imparatorluğu, osmanlı imparatorluğu, aşırı sol gruplar, aşırı sağ partiler, fransız devrimi, modern terörizm

Kaynakça

• Al-Ississ, M. (2015). The Cross-Border Impact of Political Violence. Peace Economics Peace Science and Public Policy, 21 (2), s. 239-272.
• Armaoğlu, F. (2019). 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi (1914-1995). (26. Baskı). İstanbul: Kronik Kitap.
• Ataman, M. (2003). The Impact of Non-State Actors on World Politics: A Challenge to Nation-States. Alternatives: Turkish Journal of International Relations, 2 (1), s. 42-66.
• Avcı, E. (2019). Yeni Sol Dalgadan Küresel Dalgaya Türkiye’de Terörizm. Kara Harp Okulu Bilim Dergisi, 29 (1), s. 139-166.
• Bağçeci, Y. (2020). İnsan Hakları ve Şiddet İkileminde Fransız İhtilali; Eylül Katliamı Örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13 (69), s. 244-258.
• Banteka, N. (2019). The Rise of the Extreme Right and the Crime of Terrorism: Ideology, Mobilizatıon, and the Case of Golden Dawn. Duke Journal of Comparative & International Law, 29 (2), s. 127-163.
• Bayram, M. (2014). Yerel ve Küresel Boyutlarıyla Darfur Sorunu. İ. Ermağan (Ed.), Dünya Siyasetinde Afrika 1 (içinde 175-200). Ankara: Nobel Kitap Yayıncılık.
• Bell, D. A. (2020) The French Revolution, the Vendée, and Genocide. Journal of Genocide Research, 22 (1), s. 19-25, Benlisoy, F. (2014). Anarşizm: Gönüllü Düzene Övgü. (Ed.: H. B. Örs). 19. Yüzyıldan 20. Yüzyıla Modern Siyasal İdeolojiler içinde (s. 351-412). (7. Baskı) İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Besley, T. ve Persson, T. (2010). The Logic of Political Violence. The Quarterly Journal of Economics, 126 (3), s. 1411-1445.
• Bloxham, D. (2012). Political Violence in Twentieth-Century Europe. Cambridge: Cambridge University Press.
• Bodea, C. ve Elbadawi, İ. A. (2008). Political Violence and Economic Growth. Policy Research Working Paper, No. 4692. The World Bank Group.
• Bogdanoski, M. ve Petreski, D. (2013). “Cyber Terrorism– Global Security Threat”. International Scientific Defence, Security and Peace Journal, 13 (24), s. 59-72.
• Boparai, J. S. (2019). The French Genocide that has been Air-Brushed from History. https://quillette.com/2019/03/10/the-french-genocide-that-has-been-air-brushed-from-history/ (Erişim Tarihi: 4 Mayıs 2021).
• Britannica Encyclopaedia. (2017). Insurgency. https://www.britannica.com/topic/insurgency (Erişim Tarihi: 27.03.2021).
• Britannica Encyclopaedia. (2020). National Convention. https://www.britannica.com/topic/National-Convention (Erişim Tarihi: 5 Nisan 2021).
• Cambridge Dictionary. (2021). Rebellion. https://dictionary.cambridge.org/tr/s%C3%B6zl%C3%BCk/ingilizce/rebellion (Erişim Tarihi: 5 Nisan 2021).
• Campos,N. F. ve Gassebner, M. (2009). International Terrorism, Political Instability and the Escalation Effect. Discussion Paper Series, (4061), s. 1-43.
• Carroll, R. (2001). Italy’s Bloody Secret. https://www.theguardian.com/education/2001/jun/25/artsandhumanities.highereducation (Erişim Tarihi: 22 Nisan 2021).
• Carson, J. V. (2016). Left-wing Terrorism: From Anarchists to the Radical Environmental Movement and Back. (Ed.: G. LaFree ve J. D. Freilich). Radicalization to Terrorism: What Everyone Needs to Know içinde (s. 310-322). Oxford: Oxford Press.
• Chengte, P. V. (2016). The Concept of Revolution. International Journal of Political Science, 2 (4), s. 34-41.
• Çeğin, G. ve Şirin, İ. (2014). Türkiye’de Siyasal Şiddetin Boyutları. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Çelikbaş, İ. A. (2019). A Sociological Perspective on “New Terrosism”: The Case of ISIS. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çetin, A. (2017). Kocaeli ve Hüdavendigar Sancaklarında Eşkıyalık Olayları (18. ve 19. Yüzyıllar). (Ed.: O. Köse). Osmanlı’dan Günümüze Eşkıyalık ve Terör içinde (135-158). Samsun: İlkadım Belediyesi.
• Çolak, S. (2017). Macaristan Serdârlığında Bir Eşkıya: Yeğen Osman Paşa. (Ed.: O. Köse). Osmanlı’dan Günümüze Eşkıyalık ve Terör içinde (121-134). Samsun: İlkadım Belediyesi.
• Dacal, E. U. (2002). The Shadow of a Doubt: Fascist and Communist Alternatives in Catalan Separatism, 1919-1939. Barcelona: Universitat Autònoma de Barcelona.
• Davies, P. J. ve Lynch, P. (2002). The Routledge Companion to Fascism and the Far Right. Londra: Routledge.
• DeLong, W. (2018). The Drownings At Nantes: How One Man Orchestrated The Execution Of Over 4,000 Men, Women, And Children. https://allthatsinteresting.com/drownings-at-nantes#:~:text=4%2C000%20of%20which%20were%20sent,authorities%20over%20a%20bankrupt%20government. (Erişim Tarihi: 4 Mayıs 2021).
• Demir, C. K. (2019). Terörizm ve Terörizmle Mücadele. Güvenlik Yazıları Serisi, (26), s. 1-9.
• Demir, S. ve Varlık, A. B. (2015). Globalization, Terrorism and the State. Alternatives: Turkish Journal Of International Relations, 14 (3), s. 36-53.
• Demirci, S. ve Arslan, H. (2012). Eşkıyalar e Osmanlı Devleti: Maraş Eyâleti Örneğinde Devlet Görevlilerinin Eşkıyalık Faaliyetleri ve Bunların Merkez-Taşra Yazışmalarındaki Yansımaları (1590-1750). Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (16), 47-76.
• Demirli, A. (2018). Devrimin Çocuklarını Yargılamak: Jakobenler. Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, 8 (1), s. 57-68.
• Ejime, P. (2017). Countering Modern Terrorism: Military and other Options. European Scientific Journal, 13 (32), s. 1-20.
• Ekinci, E. (2016). Devrimden Günümüze Fransız Siyasal Sisteminin Evrimi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (1), s. 149-172. Ertaş, M. Y. (2017). 18. ve 19. Yüzyılda Osmanlı Taşrasında Yasadışılık: Yerel İdarecilerle Eşkıya İlişkileri. (Ed.: O. Köse). Osmanlı’dan Günümüze Eşkıyalık ve Terör içinde (179-190). Samsun: İlkadım Belediyesi.
• European Consortium for Political Research. (2014). Forms of Political Violence. https://ecpr.eu/Events/Event/SectionDetails/257 (Erişim Tarihi: 16 Mayıs 2021).
• Florquin, N. ve Warner, E. D. (2008). Engaging Non-State Armed Groups or Listing Terrorists? Implications For The Arms Control Community. (Ed.: K. Vignard). Disarmament Forum 1 Engaging Non-State Armed içinde (s. 17-26). Cenevre: United Nations Institute for Disarmament Research.
• Ganor, B. (2009). Trends in Modern International Terrorism. (Ed.: D. Weisburd vd.). To Protect and To Serve: Policing in an Age of Terrorism içinde (s. 11-42). Berlin: Springer.
• Giner, J. C. (2018). The Revolutionary Left and the Transition: Dynamics and Processes. Journal on Culture, Power and Society, 3, s. 13-24.
• Griffin, R. (2008). A Fascist Century. (Ed.: M. Feldman). New York: Palgrave Macmillan.
• Gürel, M. M. (2008). Küreselleşen Dünya ve Terörizm. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Kadir Has Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• History. (2020). Mussolini Fires His son in law. https://www.history.com/this-day-in-history/mussolini-fires-his-son-in-law (Erişim Tarihi: 20 Nisan 2021).
• History. (2021). French Revolution. https://www.history.com/topics/france/french-revolution#section_6 (Erişim Tarihi: 8 Nisan 2021).
• Hülagü, M. M. (2003). Kayseri ve Çevresinde Kuzugüdenli Aşireti ve Eşkıyalık Olayları. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (15), 37-44.
• Ifantis, K. (2002). Understanding International Politics After the 11 September Terrorist Attacks: A Note on The New Security Paradigm. Perception: Journal of International Affairs, 7 (1), s. 1-9.
• Iordachi, C. (2015). Karşılaştırmalı Faşizm Çalışmaları: Giriş. (Çev.: İ. Ilgar). Karşılaştırmalı Faşizm Çalışmaları içinde (s. 17-94). İstanbul: İletişim Yayınları.
• İnan, F. (2015). Roma: Kartalların İmparatorluğu. Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 1 (1), 309-317.
• İrem, N. (2005). Jakobenizm – Cumhuriyetçilik Açmazında Kemalist Radikalizm. Journal of Faculty of Business, 5 (1), s. 1-25.
• Kalyvas, S. N. (2003). The Ontology of “Political Violence”: Action and Identity in Civil Wars. Perspectives on Politics, 1 (3), s. 475-494.
• Kartal, A. B. (2018). Uluslararası Terörizmin Değişen Yapısı ve Terör Örgütlerinin Sosyal Medyayı Kullanması: Suriye’de DAEŞ ve YPG Örneği. Güvenlik Stratejileri, 14 (27), s. 39-77.
• Keskin, F. (2009). Darfur: Koruma Yükümlülüğü ve İnsancıl Müdahale Kavramları Çerçevesinde Bir İnceleme. Uluslararası İlişkiler, 6 (21), 67-88.
• Koch, A. (2018). Trends in Anti-Fascist and Anarchist Recruitment and Mobilization. Journal for Deradicalization, (14), s. 1-51.
• Kurtuluş, E. N. (2011). The “New Terrorism” and its Critics. Studies in Conflict & Terrorism, 34 (6), s. 476-500.
• Lele, A. (2014). Asymmetric Warfare: A State vs Non-State Conflict. OASIS, (20), s. 97-111.
• Lindström, F. (2012). Asymmetric Warfare and Challenges For International Humanitarian Law. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Uppsala: Uppsala Universitet.
• Männik, E. (2009). Terrorism: Its Past, Present and Future Prospects. Kaitseväe Ühendatud Õppeasutused, (12), s. 151-171.
• March, L. (2008). Contemporary Far Left Parties in Europe From Marxism to the Mainstream?. Policy Analysis. Friedrich-Ebert-Stiftung, Internat. https://library.fes.de/pdf-files/id/ipa/05818.pdf (Erişim Tarihi: 16 Nisan 2021).
• Mars, P. (1975). The Nature of Political Violence. Social and Economic Studies, 24 (2), s. 221-238.
• Martin, G. (2017). Terörizm Kavramlar ve Kuramlar. (Çev.: İ. Çapcıoğlu ve B. Metin), Ankara: Adres Yayınları.
• Martes, M. (2001). Technology and Terrorism. https://www.tbmm.gov.tr/ul_kom/natopa/raporlar/bilim%20ve%20teknoloji/AU%20121%20STC%20Terrorism.htm (Erişim Tarihi: 31 Mayıs 2021).
• Monke, J. (2004). “Agroterrorism: Threats and Preparedness”. CRS Report for Congress, No. RL32521. https://fas.org/irp/crs/RL32521.pdf (Erişim Tarihi: 31 Mayıs 2021).
• Morgan, M. J. (2004). The Origins of the New Terrorism. Parameters, 34 (1), s. 29-43.
• Morley, N (2010). The Roman Empire Roots of Imperialism. New York: Pluto Press. NCJRS. (1990). Patterns of Global Terrorism: 1989. https://www.ojp.gov/pdffiles1/Digitization/125318NCJRS.pdf (Erişim Tarihi: 25 Nisan 2021).
• OHCR. (2008). Human Rights, Terrorism and Counter-terrorism. Fact Sheet, No 2. İsviçre: Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights.
• Öz, M. (2017). Modernleşme-Öncesinde Osmanlı Toplumunda Eşkıyalık Hareketlerinin Niteliği ve Özellikleri. (Ed.: O. Köse). Osmanlı’dan Günümüze Eşkıyalık ve Terör içinde (11-20). Samsun: İlkadım Belediyesi.
• Özcan, S. (2017). 18. Yüzyılda Canik (Samsun) Sancağında Eşkıyalık Hareketleri. (Ed.: O. Köse). Osmanlı’dan Günümüze Eşkıyalık ve Terör içinde (109-120). Samsun: İlkadım Belediyesi.
• Özgün, C. (2017). 19. Yüzyılın İkinci Yarısında Aydın Sancağında Eşkıyalık Hareketleri Üzerine Gözlemler. (Ed.: O. Köse). Osmanlı’dan Günümüze Eşkıyalık ve Terör içinde (159-178). Samsun: İlkadım Belediyesi.
• Özkan, S. H. (2019). Osmanlı Kuruluş Meselesi Osmanlı Kimliği. (Ed.: S. H. Özkan). Osmanlı Tarihi (1299-1774) Siyasi Tarih – Kültür Medeniyet 1 içinde (3- 13). İstanbul: İdeal Kültür Yayıncılık.
• Peralías, D. O. (2015). The Long-term Effects of Political Violence on Political Attitudes: Evidence from the Spanish Civil War. International Revies for Social Science, 68 (3), s. 412-442.
• Petitfrère, C. (1988). The Origins of the Civil War in the Vendée. French History, 2 (2), s. 187–207.
• Phillips, T. (2016). The Cultural Revolution: All Nou need to Know about China’s Political Convulsion. https://www.theguardian.com/world/2016/may/11/the-cultural-revolution-50-years-on-all-you-need-to-know-about-chinas-political-convulsion (Erişim Tarihi: 7 Nisan 2021).
• Saluppo, A. (2020). Paramilitary Violence and Fascism: Imaginaries and Practices of Squadrismo, 1919–1925. Contemporary European History, 29 (3), s. 289-308.
• Sander, O. (2003). Siyasi Tarih 1 İlkçağlardan 1918’e. (12. Baskı). Ankara: İmge Kitapevi.
• Seib, P. D. ve Janbek, M. (2010). Global Terrorism and New Media: The Post-Al Qaeda Generation. Londra: Routledge.
• Sorrells, W. T. (2005). Insurgency in Ancient Times: The Jewish Revolts Against the Seleucid and Roman Empires 166 BC-73 AD. Monografi İncelemesi. Kansas: School of Advanced Military Studies United States Army Command and General Staff College. Stanford History. (t.y.). Reign of Terror. https://sheg.stanford.edu/sites/default/files/download-pdf/Reign%20of%20Terror%20Lesson%20Plan.pdf (Erişim Tarihi: 5 Nisan 2021).
• Strechie, M. (2019). Forms of Terrorism in Ancient Rome. Sciendo, 25 (1), 161-168. DOI: 10.2478/kbo-2019-0027.
• Sweijs, T. vd. (2017). The Many Faces of Political Violence. Volatility and Friction in the Age of Disintermediation: HCSS StratMon Annual Report 2016/2017. Lahey: The Hague Centre for Strategic Studies.
• Şahin, G. (2003). 17. Yüzyılın Sonlarında Afyonkarahisar’da Eşkıyalık Hareketleri. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (1), 75-88.
• Şahin, Y.ve İrdem, İ. (2017). PYD-YPG: The PKK in Syria. Güvenlik Çalışmaları Dergisi, 19 (1), s. 21-45.
• Taylor, L. K. (2015). Impact of Political Violence, Social Trust, and Depression on Civic Participation in Colombia. Peace and Conflict Journal of Peace Psychology, 22 (2), s. 145-152.
• UN. (2018). Introduction to International Terrorism. Viyana: UN Publication.
• UNODC. (2018). Counter Terrorism 1 Introduction to International Terrorism. Viyana: United Nations Office on Drugs and Crime.
• US Holocaust Memorial Museum. (t.y.). Savaş Öncesi Almanya’da Romanlara (Çingenelere) Yapılan Zulüm, 1933 – 1939. https://encyclopedia.ushmm.org/content/tr/article/persecution-of-roma-gypsies-in-prewar-germany-1933-1939 (Erişim Tarihi: 20 Nisan 2021).
• Ünal, M. A. (2017). Devlet İçi İktidar Mücadelesinin Bir Unsuru Olarak Eşkıyalık ve Ayrılıkçı Hareketler. (Ed.: O. Köse). Osmanlı’dan Günümüze Eşkıyalık ve Terör içinde (3-10). Samsun: İlkadım Belediyesi.
• Walton, G. (2016). Drownings at Nantes: Noyades de Nantes. https://www.geriwalton.com/noyades-drownings-at-nantes/ (Erişim Tarihi: 4 Mayıs 2021).
• Walz, M. (2017). Stalin: From Terrorism to State Terror, 1905-1939. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Minnesota: St. Cloud State University.
• Wang, Y. (2019). The Political Legacy of Violence During China’s Cultural Revolution. British Journal of Political Science, 51 (2), s. 1-25.
• Wheatcroft, S. (2007). Agency and Terror: Evdokimov and Mass Killing in Stalin’s Great Terror. Australian Journal of Politics & History, 50 (1), s. 20-43.
• Williams, P. (2008). Violent Non-State Actors and National and International Security. https://css.ethz.ch/en/services/digital-library/publications/publication.html/93880 (Erişim Tarihi: 28 Nisan 2021).
• Willkinson, P. (2005). International Terrorism: The Changing Treat and the Europe’s Response. Chaillot Paper, (84), s. 1-57. World Health Organization. (2021). Definition and Typology of Violence. https://www.who.int/violenceprevention/approach/definition/en/ (Erişim Tarihi:16 Mayıs 2021).
• Yarger, H. R. (2015). SOF and a Theory of Modern Terrorism. Florida: JSOU Press.
• Yeniçırak, H. (2020). Devrime Reaksiyon Olarak Sosyoloji: Devrim, 1789 Fransız Devrimi, İlerleme ve Gelenek. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Bursa: Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.