Hacettepe Üniversitesindeki Engelli Çalışanların Karşılaştıkları Psikolojik Şiddet Davranışları (Mobbing) ve Bu Davranışların Etkileri

Yıl 2018, , 34 - 45, 27.04.2018

Özge Buket Cesim Özgür Şanlı Burcu Semin Akel

https://doi.org/10.21020/husbfd.380965

Cited By: 2

Öz

Amaç: Mobbing; işyerlerinde bir veya birden fazla kişiye yönelik, belirli bir süre sistemli bir biçimde devam
eden, yıldırma veya işten uzaklaştırmayı amaçlayan, insanların mesleki statülerine, kişilik değerlerine, sosyal
ilişkilerine veya sağlıklarına zarar veren; kötü niyetli, kasıtlı olumsuz davranışlarda bulunulması olarak
belirtilmektedir. Bu çalışma Hacettepe Üniversitesi’nde çalışan engelli personelin iş yerinde karşılaştığı
psikolojik şiddet davranışlarını ve bu davranışların engelli çalışanlar üzerindeki etkilerini belirlemek amacıyla
gerçekleştirilmiştir.
Gereç ve Yöntem: Araştırmaya kamuda çalışan 30 engelli birey katıldı. Değerlendirme Nisan-Mayıs 2014
tarihleri arasında üç kısımdan meydana gelen anket ile yapıldı. İlk kısımda kişilerin demografik bilgileri alındı.
İkinci kısımda kişilere maruz kaldıkları psikolojik şiddet davranışları, üçüncü kısımda ise maruz kaldıkları şiddet
davranışlarının sosyal, fizyolojik ve psikolojik etkileri sorgulandı.
Bulgular: Çalışmaya dahil olan engelli bireylerin en fazla “konuşurken sık sık sözlerinin kesilmesine” ve
“başkalarının yanında küçük düşürücü davranılmasına” maruz kaldıkları belirlendi. Uygulanan mobbing
davranışı sonrası etki en fazla “kendimi stresli ve yorgun hissediyorum” şeklinde belirtildi. Bu etkiler ve
davranışlar bireylerin %10-16’ sı tarafından ifade edildi.
Sonuç: Hacettepe Üniversitesi’ nde çalışan engelli kişilerin büyük bir kısmının mobbing davranışıyla
karşılaşmadığı ancak az bir kısmının ise kasten mobbing davranışları yaşadığı belirlenmiştir. Engelli çalışanlarda
mobbing etkilerini minimuma indirebilecek çalışmalar yapılmasının mobbing davranışlarını önlemeye ve engelli
bireylerin çalışma ortamlarının iyileştirilmesine katkıda bulunacağına inanmaktayız.

Anahtar Kelimeler

Engelli, çalışan, psikolojik, şiddet

Psychological Violence Behaviors Experienced by Disabled Employees at Hacettepe University (Mobbing) and the Effects of These Behaviors

Öz

Objective: Mobbing reflects as a detaining or intimidating one or more persons in a workplace, which continues
in a systematic manner for a certain period of time, harms people's professional status, personality values, social
relations or health; malicious, deliberate negative behavior. This study was conducted to determine the psychological violence behaviors of disabled personnel working at Hacettepe University in the workplace and the effects of these behaviors on disabled employees.
Material and Methods: 30 disabled people who work in the public participated to the research. The evaluation
was conducted between April and May 2014 with a three-part questionnaire. In the first part demographic information of the participants was obtained. In the second part, the psychological violence behaviors they were exposed and in the third part the social, physiological and psychological effects of the violent behaviors they were
exposed were questioned.
Results: People with disabilities who were included in the study were found to have been most exposed "to
interrupt while talking frequently" and "to be humiliated by others". The effect after the applied mobbing behavior was stated as "I feel stressed and tired myself". These effects and behaviors were expressed by 10-16% of
individuals.
Conclusion: It has been determined that most of the disabled people working at Hacettepe University have not
experienced mobbing behavior but a few have experienced deliberately mobbing behavior. We believe that efforts to minimize the effects of mobbing in disabled workers will help prevent mobbing behavior and improve
the working environment of disabled people.

Anahtar Kelimeler

Disabled, working, psychological, violence

Kaynakça

• Bilgel N., Aytaç S., Bayram N. (2006). Bullying in Turkish White-collar Workers. Occup Med, 56(4), 226-31.
• Björkqvist K., Österman K., Hjelt-Back M. (1994). Agression Among University Employees. Agress Behav, 20(3), 173-84.
• Björkqvist K. (2001). Social Defeat as a Stressor in Humans. Phsiol Behav, 73(3), 435-42.
• Chappell D., Di Martino V. (2000). Understanding Violance at Work. ILO Report (2. Baskı). Geneva. Sf 3-24.
• Davenport N., Schwartz R., Elliott GP. (2003). Mobbing: İş Yerinde Duygusal Taciz (1. Baskı). İstanbul: System Publishing, 66-71.
• Di Martino V., Hoel H., Cooper C. (2003). Factor Contributing to Workplace Violance, Preventing Violance and Harassment in the Workplace (1. Baskı). Dublin: European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions, 13-22.
• Einarsen S. (1996). Harassment and Bullying at Work: A review of the Scandinavian Approach. Agress Violent Behav, 5 (4), 379-401.
• Einarsen S., Matthiesen S., Skogstad A. (1998). Bullying at Work: Bullying, Burnout and Well-being Among Assisstant Nurses. J Occup Health Safety, 14(6), 563-8.
• Fox S., Stallworth L. E. (2005). Racial/Ethnic Bullying: Exploring Links Between Bullying and Racism in the US Workplace. J Vocat Behav, 66(3), 438-56.
• Hansen A. M., Hogh A., Persson R., Karlson B., Garde A. H., Orbaek P. (2006). Bullying at Work, Health Outcomes, and Physiological Stress Response. J Psychosom Res, 60(1), 63-72.
• Lewis D. (1999). Workplace Bullying: Interim Findings of a Study in Further and Higher Education in Wales. Int J Manpower, 20(1/2), 106-19.
• Leymann H. (1990). Mobbing and Psyscological Terror at Workplaces. Violance Vict, 5 (2), 119-26.
• Leymann H. (1996). The Content and Development of Mobbing at Work. EJWOP, 5 (2), 165-84.
• Leymann H., Gustafsson A. (1996). Mobbing at Work and the Development of Post-Traumatic Stress Disorders. EJWOP, 5 (2), 251-75.
• Quine L. (1999). Workplace Bullying in NHS Community Trust: Staff Questionnaire Survey. BMJ, 318(7178), 228-32.
• Quine L. (2002). Workplce Bullying in Junior Doctors: Questionnaire Survey. BMJ, 324(7342), 878.
• Stebing J., Mandalia S., Portsmounth S., Leonard P., Crane J., Bower M. ve ark. (2004). A Questionnaire Survey of Stress and Bullying in Doctors Undertaking Research. Post Grad Med Journal, 80(940), 93-6.
• Rutherford A., Rissel C. (2004). A Survey of Workplace Bullying in a Helath Sector Organisation. Aust Health Rev, 28(1), 65-72.
• Salin D. (2003). Ways of Explaining Workplace Bullying: A review of Enabling, Motivating and Precipitating Structures and Processes in the Work Environment. Hum Relat, 56(10), 1213-32.
• Salin D. (2003). Bullying and Organisational Politics in Competitive and Rapidly Changing Work Environments. IJMDM, 4(1), 35-46.
• Tekin İ. (2006). Violance Against Emergency Staff. Türkiye Klinikleri J Surg Med Sci, 2(50), 68-73.
• Tınaz P. (2006). İş Yerinde Psikolojik Taciz (1. Baskı). İstanbul: Beta Press, 7-17.
• Tutar H. (2004). İş Yerinde Psikolojik Şiddet (3. Baskı). Ankara: BRC press, 9-16.
• Yıldırım A., Yıldırım D. (2007). Mobbing in Nursing: Mobbing Experienced by Nurses Working in Health Care Facilities in Turkey and Its Effect on Nurses. J Clin Nurs, 16(8), 1445-53.
• Yılmaz V. (2011). The Political Economy of Disability in Turkey: Disability and Social Policy Reform in Turkey. Almanya: LAP-Lambert Academic Publishing.