Çocuk İstismarı Konusunda Türkiye'de Yapılan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi

Yıl 2015, 1. Uusal Sağlık Bilimleri Kongre Kitabı, - , 01.01.2015

Utku Beyazıt

Öz

Bu araştırmanın amacı, Türkiye’de yapılmış, çocuk istismarı konusunu ele alan, lisansüstü tezlerin incelenmesidir. Betimsel nitelikte olan bu çalışmada, genel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmaya, 63 lisansüstü tez dahil edilmiş ve araştırmaya dahil edilen tezler, doküman analizi tekniği kullanılarak incelenmiştir. Yapılan araştırma sonucunda ulaşılabilmiş ilk lisanüstü tezin 1998, son çalışmanın ise 2013 yılına ait olduğu görülmüştür. Tezlerin türlerine göre dağılımlarına bakıldığında 44’ünün yüksek lisans tezi, 6’sının doktora ve 13’ünün tıpta uzmanlık tezi olduğu tespit edilmiştir. Tezlerin yapıldıkları yıllara göre dağılımları incelendiğinde 2002, 2004 ve 2011 yıllarında sadece 1’ er lisansüstü tezi yapıldığı, en fazla tez yapılan yılın 15 tezle 2010 yılı olduğu belirlenmiştir. İncelenen tezlerin 52’sinin tarama, 6’sının derleme, 3’ünün deneysel, 2’sinin ise hem tarama hem de deneysel yöntemle yapıldığı görülmüştür. İncelenen tezlerdeki toplam katılımcı sayısı 21875 olarak belirlenmiştir. Bu katılımcıların 12562’si çocuk ve ergen, 9313’ü ise yetişkinlerdir. Araştırmada sonuç olarak, çocuk istismarını konu alan tezlerin son yıllarda artış göstermekle birlikte, sayıca yetersiz olduğu; konuya ilişkin akademik çalışmaların sayısının artmasının önemi üzerinde durulmaktadır.

Anahtar Sözcükler: Çocuk, istismar, çocuk istismarı

Anahtar Kelimeler

Child, abuse, child abuse

Kaynakça

• ALTIPARMAK, S.,YILDIRIM, G., YARDIMCI, F., ERGİN, D. (2013).Annelerden alınan bilgilerle çocuk istismarı ve etkileyen etkenler. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 14:354-361
• ALTUNTAŞ , S. (2013). Lise son sınıf öğrencilerinin çocukluk çağı örselenme yaşantıları ile mesleki olgunluk düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
• AYAN, S. (2011). Okulda disiplin cezası alma, ailede şiddete uğrama. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 12:137-142
• AYAZ, T., YILMAZ ÖZPOLAT, A., YÜCEL, D., ALTUNÖZ, U. (2013). Kendi çocuğunu fiziksel olarak istismar eden ve kendisi de fiziksel istismar gören bir okb vakası. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi, 2: 116-120
• BEYAZOVA, U. (2014).İhmal. Çocuk İstismarına ve İhmaline Yaklaşım. Temel Bilgiler. Ed.: O. Derman, Ankara: Akademisyen Tıp Kitabevi, s.: 35-36
• BİÇER, Ü., ÇOLAK, B., COŞKUN, A., DEMİRBAŞ, İ., KURTAŞ, Ö., GÜNDOĞMUŞ, Ü. N. (2002). Çocuk istismarı bir yazgı mı? Olgu sunumu. Adli Tıp Bülteni, 7 (3): 109-114
• BİLGE, R. (2009). Aile içinde şiddet veya şiddete uğrayan çocukların okul yaşantılarında ortaya çıkan sorunlar ve çözüm önerileri.Çocuk ve Şiddet Çalıştayı, s.:50-63
• BİLGİN, A. (2008). A study about corporal punishment in families. Ankara University, Journal of Faculty of Educational Sciences, 41(1): 29-50
• CAN. M., TIRITIL, L., DOKGÖZ, H. (2009). Çocuk istismarı olgularında hekim.Klinik Gelişim, 89-94
• ÇEÇEN, A.R. (2007). Çocuk cinsel istismarı: Sıklığı, etkileri ve okul temelli önleme ylları. İnsan Bilimleri Dergisi, 4(1): 1-17
• ÇELBİŞ, O., ÖZDEMİR, B., KAYA, A. (2011). Cinsel saldırıya uğramış çocuğun muayenesi. Türk Pediatri Arşivi Dergisi, 46: 104-10
• DALLAR BİLGE, Y., TAŞAR, M.A., KILINÇOĞLU, B., ÖZMEN, S., TIRAŞ, Ü.(2013). Alt sosyoekonomik düzeye sahip anne-babaların çocuk istismarı ve ihmali hakkındaki bilgi düzeyleri, deneyimleri ve kullandıkları disiplin yöntemleri. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 14:27-35
• DEMİRCİ, Ş., DOĞAN, K. H., DENİZ, İ. , ERKOL, Z., GÜNAYDIN, G. (2009). Ölümle sonuçlanan iki cinsel istismar olgusu. Adli Tıp Dergisi, 23(2): 27-32
• DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ (2014). Child maltreatment ("child abuse"). Erişim: [http://search.who.int/search?q=child+abuse&ie=utf8&site=who&client=_en_r&p roxystylesheet=_en_r&output=xml_no_dtd&oe=utf8&getfields=doctype]. Erişim Tarihi: 01.09.2014
• DOKGÖZ, H., ŞAM, B., ERSOY, G., MÜSELLİM, N. T. (2007)Ölümle sonuçlanan çocuk ihmali: Bir olgu sunumu. Adli Tıp Bülteni, 7 (3): 105-108.
• DOUGLAS, E. M. (2014). A comparison of child fatalities by physical abuse versusneglect: child, family, service, and worker characteristics. Journal of Social Service Research, 40: 259–273
• EKİZ, D. (2003). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. İstanbul: Lisans Yayınları, s.:153-158 EROL, D. (2007). Okulöncesi eğitim öğretmenlerin,çocuklardaki fiziksel istismar belirtilerine ilişkin farkındalıkları (Eskişehir il örneği). Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Okulöncesi Öğretmenliği Programı kurumlarında görev yapan
• ESLICK, G. D., KOLOSKIC, N. A., TALLEY, N. J. (2011). Sexual, physical, verbal/emotional abuse and unexplained chest pain. Child Abuse & Neglect, 35: 601– 605
• GÖKER, Z., AKTEPE, E., HESAPÇIOĞLU, S. T., KANDİL, S. T. (2009). Cinsel istismar suçlusu olarak çocuk ve ergenler: olgu serisi. Klinik Psikiyatri, 12: 141- 146
• GÜNDÜZ, B., GÖKÇAKAN, Z. (2004). Fiziksel istismar açısından üniversite öğrencilerinin problem çözme becerilerinin incelenmesi. Muğla Üniversitesi SBE Dergisi, 13:29-40
• GÜNER, Ş. G., GÜNER, S., ŞAHAN, M. H. (2010). Çocuklarda sosyal ve medikal bir problem; istismar. Van Tıp Dergisi: 17 (3): 108-113
• ISIR, A. B. (2014). Çocuk cinsel istismar olgularının adli-tıbbi değerlendirilmesi. Çocuk İstismarına ve İhmaline Yaklaşım. Temel Bilgiler. Ed.: O. Derman, Ankara: Akademisyen Tıp Kitabevi, s.: 57-67
• İMREN, S. G., AYAZ, A. B., YUSUFOĞLU, C., ARMAN, A. R. (2013). Cinsel istismara uğrayan çocuk ve ergenlerde klinik özellikler ve intihar girişimi ile ilişkili risk etmenleri. Marmara Medical Journal. 26:11-16
• İŞMEN, A. E. (2004). Aile içi çocuk istismarı ölçek geliştirme çalışması. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 1: 207-221
• JOHNSON, C. F. (2004). Child Sexual Abuse. Lancet, 364: 462-470
• KALEAĞASI, H., ÖZGE, A., TOROS, F., KAR, H. (2009). Cinsel istismar sonrası belirginleşen çocukluk çağı migren başağrısı: olgu sunumu. Ağrı, 21(2):80-82
• KANTARCI, M. N., KANDEMİR, E., BERBER, G., OZCAN, M. E., ŞAHİN, E. (2013).Anti-epileptic facilitated sexual assault: a case of incest. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 23(3):254-6
• KARA, B., BİÇER, Ü., GÖKALP, A. S. (2004). Çocuk istismarı. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 47: 140-151
• KARASAR, N. (1994). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavram, İlkeler, Teknikler. Ankara: 3A Araştırma Eğitim Danışmanlık, s. 183-190
• KEMPE, S. R.; KEMPE, C. H. (1980). Child Abuse. London: Fontana/Open Books Publishing, s.: 18-63
• KOÇ, F., AKSİT, S., TOMBA, A., AYDIN, C., KOTUROĞLU, G., TURHAN, T., ÇELİK, A., ŞENOL, E., KARA, S., SOLAK, U. Çocuk istismarı ve ihmali olgularının demografik ve klinik özellikleri: EgeÜniversitesi Çocuk Koruma Birimi'nin bir yıllık deneyimi. Türk Pediatri Arşivi, 47: 119-24
• LEWIN, D., HERRON, H. (2007). Signs, symptoms and risk factors: Health visitors’ perspectives of child neglect. Child Abuse Review, 16: 93–107
• NASIROĞLU, S. (2014). Çocuk istismarında rehabilitasyon ve tedavi merkezleri. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 6(1): 67-78
• NORMAN, R. E.,BYAMBAA, M., BUTCHART,A., SCOTT, J., VOS, T. (2012). The long-term health consequences of child physical abuse, emotional abuse, and neglect: A systematicreview and meta-analysis. PLOS Medicine, 9(11): 1-31
• ORAL, R., CAN, D., KAPLAN, S., ATEŞ, N., ÇETİN, G., MİRAL, S., HANCI, H., ERŞAHİN, Y., TEPELİ, N., BULGU, A. G., TİRAS, B. (2001). Child abuse in Turkey: an experience in overcoming denial and a description of 50 cases. Child Abuse & Neglect, 25: 279–290
• OVAYOLU, N., UÇAN, Ö., SERİNDAĞ, S. (2007). Çocuklarda cinsel istismar ve etkileri. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi. 2(4): 13-22.
• ÖNCÜ, E., KURT, A. Ö., ESENAY, F. I. (2012). Çalışan çocukların ailede istismarı. Türkiye Halk Sağlığı Dergisi , 10(3): 128-140
• ÖZDEMİR, E. (2006). Okulöncesi dönem çocuklarının cinsiyet özelliklerine ilişkin kalıpyargılarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara Üniversitesi
• ÖZADAMAR, K. (2003). Modern Bilimsel Araştırma Yöntemleri, s.:181-184
• PAKİŞ, I., YAYCI, N. O., GÜNCE, E., ÇELİK, S., UYSAL, C., KARAPİRLİ, M. (2008). Çocuk ihmaline bağlı ölüm olguları. Adli Tıp Bülteni, 13(2): 82-87
• PALA, M., ÜNALACAK, M., ÜNLÜOĞLU, İ. (2011). Çocuklara kötü muamele: İstismar ve İhmal. Dicle Tıp Dergisi, 38(1): 121-127
• POLAT, O. (2007). Tüm Boyutlarıyla Çocuk İstismarı: Tanımlar. Ankara: Seçkin Yayıncılık
• SARI, İ. (2010). Emniyet örgütünde görevli anne-babaların fiziksel istismar potansiyellerinin belirlenmesi ve istismarla ilgili eğitim programının etkililiği. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bölümleri Enstitüsü, Okulöncesi Eğitimi Anabilim Dalı
• SOYLU, N., ALPLASLAN, A. H., AYAZ, M., ESENYEL, S., ORUÇ, M. (2013). Psychiatric disorders and characteristics of abuse in sexually abused children and adolescents with and without intellectual disabilities. Research in Developmental Disabilities, 34: 4334–4342
• STEWART, C., MEZZICH, A. C., BANG-SHIUH, D. (2006). Parental psychopathology and paternal child neglect in late childhood. Journal of Child and Family Studies, 15(5): 543–554
• SVENSSON, B., BORNEHAG, C., JANSON, S. (2011). Chronic conditions in children increase the risk for physical abuse – but varywith socio-economic circumstances. Acta Paediatrica,100: 407–412
• ŞAHİN, F. (2014). Fiziksel istismar. Çocuk İstismarına ve İhmaline Yaklaşım. Temel Bilgiler. Ed.: O. Derman, Ankara: Akademisyen Tıp Kitabevi, s.: 41-48
• TIRAŞÇI, Y., GÖREN, Y. (2007). Çocuk istismarı ve ihmali. Dicle Tıp Dergisi, 34(1):70-74
• TUNA, S. (2010). Aile içi çocuk istismarı: annelerin bazı risk faktörleri açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı
• TÜZER, V., AKDAĞ, H. A. (2010). Çocuğunun derisini yolan anne: Bir olgu sunumu. Nöropsikiyatri Arşivi, 47: 263-266
• TYLER, S., ALLISON, K., WINSLER, A. (2006). Child Neglect: Developmental consequences, intervention, and policy implications. Child & Youth Care Forum, 35(1): 1-20
• UĞUR, Ç., ŞİRELİ, Ö., ESENKAYA, Z., YAYLALI, H., DUMAN, S. G., GÜL, B., GÜNAY, M., KILIÇ, H. T., GÜL, H., GÜRKAN, C. K., KILIÇ, B. G. (2012). Cinsel istismar mağdurlarının psikiyatrik değerlendirilmesi ve izlemi: son dört yıllık deneyim. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 19 (2): 81-86
• UNICEF (2014). The State of the World’s Children 2014 in Numbers. New York: United Nations Publications, s.: 78-83
• USLU, R. İ. (2014). Duygusal istismar. Çocuk İstismarına ve İhmaline Yaklaşım. Temel Bilgiler. Ed.: O. Derman, Ankara: Akademisyen Tıp Kitabevi, s.: 37-40