Ebeveynler Çocuk İstismarına Yönelik Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi ve Blinçlendirilmesi

Yıl 2015, Uluslararası Katılımlı 3. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Kongre Kitabı, - , 24.06.2015

Alev Üstündağ , Fatma Şenol , Duyan Mağden

Öz

AMAÇ

Çocuk istismarı, 18 yaşın altındaki çocukların bir erişkin tarafından fiziksel, duygusal, cinsel

olarak uygulanan çocuğun sağlığını, gelişimini ve tüm hayatını etkileyen kalıcı izler bırakan eylemler olarak tanımlanmaktadır. Çocuk istismarı eski yıllardan itibaren görülen ancak çok az kısmı ortaya çıkan toplumsal bir  sorundur.  Çocuk  istismarının  azaltılması  için;  gerekli  tedbirlerin  alınması,  çocuklara  doğduğu  andan beri en yakın olan, onların korunmasını, bakımını üstlenen kişilerin yani ebeveynlerin bilinçlendirilmesi gerekmektedir. Buradan hareketle ebeveynlerin çocuk istismarına yönelik bilgi düzeyini belirlemeyi ve eksik bilgileri doğrultusunda eğitim vererek bilinçlendirme amacıyla yapılan bu çalışma nitel bir çalışmadır.

GEREÇ VE YÖNTEM                                Araştırmada verilerin toplanması için 10 ebeveyne (biri erkek, dokuzu kadın) birer hafta arayla dörder kez araştırmacılar tarafından hazırlanmış görüşme ve ebeveynlerin bilinçlenmesi amacıyla eğitim uygulanmıştır. Her bir görüşmenin ve eğitimin içeriği ebeveynlerin bilgi eksiği noktaların farklı olması sebebiyle farklı olarak hazırlanmıştır.

BULGULAR

Araştırmada elde edilen bazı bulgular şöyledir: Ebeveynlerin istismar türlerinden en çok cinsel istismardan tedirgin oldukları, bu istismar türüne yönelik çocuklarıyla nasıl konuşacaklarını bilmedikleri saptanmış ve ebeveynler bu konuda bilgilendirilmiştir. Ebeveynlerle yapılan görüşmelerde ebeveynlerin kabul etmekten kaçındığı bu nedenle en çok üzerinde durulan konu çocuklarına istismar eyleminin sadece yabancılar tarafından gerçekleşebileceği konusudur. Bu konuda çocukları istismara maruz bırakanların sadece yabancıların değil en yakınları dâhil herkesin olabileceği bilinci ebeveynlerin birçoğuna üçüncü görüşmede kazandırılmıştır.

SONUÇ

Araştırmanın sonucunda ebeveynlerin ilk etapta çocuk istismara yönelik bazı konularda (örneğin çevrelerindeki insanların çocuğa olan yaklaşımını önemsemedikleri, istismara çocuklarını kimlerin maruz bırakabileceği, özellikle cinsel istismarın önlenmesine yönelik çocuklarıyla nasıl konuşma yapmaları gerektiğini bilmedikleri) eksiklerinin olduğu saptanmış ve bu eksiklikler üzerine hazırlanan eğitim programı ile ebeveynlerin bilgi düzeyleri arttırılmış konu ile ilgili bilinçlenmişlerdir.

 

Anahtar Kelimler: Çocuk İstismarı, Ebeveyn, Eğitim

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Aktepe, E. (2009). Çocukluk Çağı Cinsel İstismarı. Psikiyatride Güncel Yaklașımlar - Current Approaches In
• Psychıatry, 1:95-119.
• Bahar, G., Savaş, H. A., Bahar, A. (2009). Çocuk İstismarı ve İhmali: Bir Gözden Geçirme. Fırat Sağlık
• Hizmetleri Dergisi, 4 (12).
• Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Sözleşmesi, (1990) http://www.unicef.org/turkey/crc/_cr23c.html sitesinden 20.12.2014 tarihinde indirilmiştir.
• Bulut, I. (1996). Genç Anne ve Çocuk İstismarı, Ankara: Bizim Büro Yayıncılık.
• Çocuk İhmali ve İstismarını Önleme Öğretmenler ve Aileler İçin Eğitim Kılavuzu, (2008). http://atud.org.tr/
• kutuphane/cocukihmalveistismaronleme.pdf sitesinden 17.12.2014 tarihinde indirilmiştir.
• Finkelhor, D. (1983). Removingthe Child Prosecuting the Offender in Cases of Sexual Abuse: Evidence from the
• National Reporting System for Child Abuse and Neglect. Child Abuse&Neglect, 7, 195-205.
• Güler, N., Uzun, S., Boztaş, Z., Aydoğan, S. (2002). Anneleri Tarafından Çocuklara Uygulanan Duygusal ve Fiziksel İstismar/İhmal Davranışı ve Bunu Etkileyen Faktörler. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 24 (3), 128 – 134.
• Keser, N., Odabaş, E., Elibüyük, S. (2010). Ana-Babaların Çocuk İstismarı ve İhmali Konusundaki Bilgi
• Düzeylerinin İncelenmesi. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi/ Turkish J. Pediatr. Dis. 4 (3), 150-157.
• Krug, E. G, Dahlberg L. L, Mercy J. A, Zwi A. B, Lozana R (Ed) (2003). World Report on Violence and Health.
• World Health Organization, Geneva.
• Lanning, B., Ballard, J.D., Robinson, J. (1999). Child Sexual Abuse Prevention Programs in Texas
• Publicelementary Schools. The Journal of School Health, 69(1), 3-8.
• Özer, G. (2014) Ebeveynlerin Çocuk Cinsel İstismarına Dair Bilinçleri, Endişeleri ve Aldıkları Önlemler.
• Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi.
• Putnam, F.W. (2003). Ten-Year Research Update Review. Child Sexual Abuse. J Am Acad Child Adolesc
• Psychiatry, 42, 269-278.
• Salk, L. (1988). Çocuğun Duygusal Sorunları: Bebeklikte Yetişkinliğe. (Çev. Erzen Onur), 3.Baskı, Remzi
• Kitabevi, İstanbul, 98- 116.
• Sarı, E. (2007). Anasınıfına Devam Eden 5-6 Yaş Grubu Çocukların, Annelerinin Çocuk Yetiştirme Tutumlarının, Çocuğun Sosyal Uyum ve Becerilerine Etkisinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi.
• Saydam, R. Ve Gençöz, T. (2005). Aile İlişkileri, Ebeveyn Çocuk Yetiştirme Tutumu ve Kendilik Değerinin
• Gençler Tarafından Belirtilen Davranış Problemleri İle Olan İlişkisi, Türk Psikoloji Dergisi.
• Sedlak, A. J.,Mettenburg, J., Basena, M., Peta, I., McPherson, K., Greene, A. (2010). Fourth National Incidence Study of Child Abuse and Neglect (NIS-4). US Department of Healthand Human Services, Washington, DC.
• Smith, M., Bentovim, A. (1999). Sexual Abuse. Child and Adolescent Psychiatry (3. Edution) New York. Şentürk, S. (2007). 5–6 Yaş Çocukların Çalışan ve Çalışmayan Annelerinin Çocuk Yetiştirme Tutumları İle
• Bu Çocukların Sosyal-Duygusal Uyum Düzeylerinin Karşılaştırılması, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul:
• Marmara Üniversitesi.
• Taner, Y., ve Gökler, B. (2004). Çocuk İstismarı ve İhmali: Psikiyatrik Yönleri. HacettepeTıp Dergisi, 35, 82-86. Türkbay, T., Söhmen, G., Söhmen, T. (1998). Çocuk ve Ergenlerde Cinsel Kötüye Kullanım: Klinik Bulguları,
• Olası Sonuçları ve Önleme. 3P Dergisi, 6(1), 49-54.
• Ulusoy, M. D., Demir, N.Ö., Baran, A. G. (2005). Ebeveynin Çocuk Yetiştirme Biçimi Ve Ergen Problemleri: Ankara İli Örneği, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi.
• Ünal, F. (2008). Ailede Çocuk İstismarı ve İhmali. TSA Dergisi, 1, 9-18.
• Yalçın, H., Koçak, N., Duman, G. (2014). Anne Babaların Çocuk İstismarıyla İlgili Tutumlarının İncelenmesi.
• KMÜ Sosyal ve Ekonomık Araştırmalar Dergısi 16 (Özel Sayı I), 137-14.
• Yaşar, M. (tarih yok). Çocuk İhmal ve İstismarı, http://anaokulu.cu.edu.tr/ /file/2_COCUK_IHMAL_VE_ ISTISMARI.pdf
• Wurtele, S. K. (1992). Sexual Abuse Perevention For Preschoollers: A Survey Of Parent’s Behaviors, Attitudes
• And Believes. Child Sexual Abuse 1, 113-128.
• Zara-Page, A. (2004). Çocuk Cinsel İstismarı: Cinsel İstismara Neden Olan Etkenler ve Cinsel İstismarın
• Çocuklar Üzerindeki Etkileri. Türk Psikoloji Yazıları, 7(13), 103-113.