TÜRK SOYLU ÖĞRENİCİLERİN KULLANDIKLARI ÖĞRETİM SETİNİN ORTAK KÜLTÜR ÖGELERİ BAKIMINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2025, Sayı: 9, 71 - 86, 28.02.2025

Aisaule Turatova

Öz

Bu çalışma, Türk soylu öğrenicilerin Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde kullandığı ders materyallerini, ortak kültür ögeleri bağlamında inceleyerek önemli bir alana katkı sağlamayı hedeflemektedir. Özellikle Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından artan Türkçe öğrenme talebi, öğretim materyallerinin niteliği ve içeriğinin bu talebe uygun şekilde geliştirilmesi gerekliliğini gündeme getirmiştir. Araştırma kapsamında, Türkçe öğretiminde yaygın olarak kullanılan Yedi İklim Türkçe Öğretim Setinin farklı seviyelerinde yer alan kültürel unsurlar, doküman analizi yöntemi ve tematik kodlama tekniği kullanılarak sistematik bir şekilde analiz edilmiştir.
Sonuçlar, başlangıç seviyesinde kültürel unsurların sınırlı bir biçimde işlendiğini ancak orta ve ileri seviyelere geçildikçe bu unsurların daha kapsamlı ve derinlikli bir şekilde ele alındığını ortaya koymaktadır. Başlangıç seviyelerinde dil öğrenicilerinin temel dil becerilerini geliştirmeye odaklanıldığı için kültürel içeriklerin kısıtlı tutulduğu ancak dil seviyesinin ilerlemesiyle birlikte bu unsurların daha sık ve çeşitli formlarda materyallere dâhil edildiği görülmektedir.
Araştırma, kültürel unsurların özellikle Türk soylu bireylerin dil öğrenme sürecinde önemli bir rol oynadığını vurgulamaktadır. Dil öğreniminde yalnızca dilbilgisi ve kelime bilgisi yeterli değildir, bunun yanı sıra öğrencilerin hedef dilin kültürel bağlamını anlamaları ve bu bağlamda iletişim becerilerini geliştirmeleri büyük önem taşımaktadır. Dolayısıyla, kullanılan materyallerin kültürel içeriklerle zenginleştirilmesi, öğrencilerin hem dilsel hem de kültürel yeterliliklerini artırabilir.

Anahtar Kelimeler

Türkçe Öğretimi, Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi, Kültürel Unsurlar, Yedi İklim Türkçe Öğretim Seti, Türk Soylular.

Etik Beyan

Bu çalışma, bilimsel araştırma ve yayın etiği ilkelerine uygun olarak hazırlanmıştır. Araştırma sürecinde insan katılımcılar kullanılmamış, yalnızca doküman analizi yöntemi ile çalışılmıştır. Çalışma boyunca etik ilkelere titizlikle bağlı kalınmış, kaynaklar doğru ve eksiksiz bir şekilde belirtilmiştir. Araştırmada kullanılan tüm materyaller açık erişim kaynaklardan temin edilmiş olup, herhangi bir etik ihlal oluşturacak uygulamaya yer verilmemiştir. Çalışmanın hazırlanması sırasında intihalden kaçınılmış, özgünlük ilkesine sadık kalınmıştır.

Destekleyen Kurum

Bu çalışma herhangi bir kurum ya da kuruluş tarafından desteklenmemiştir.

Teşekkür

Çalışmamın hazırlanmasında değerli tavsiye ve katkılarıyla bana rehberlik eden Prof. Dr. Mustafa Durmuş’a en içten teşekkürlerimi sunarım. Kendilerinin sağladığı bilgi ve destek, bu çalışmanın şekillenmesinde büyük bir rol oynamıştır.

Examination of the Teaching Set Used by Turkic Students in Terms of Common Cultural Elements

Öz

By analyzing the course materials used by Turkish learners in teaching Turkish as a foreign language in the context of common cultural elements, this study aims to contribute to an important field. The need to develop the quality and content of teaching materials in accordance with the increasing demand for learning Turkish, especially after the dissolution of the Soviet Union, has been put on the agenda. In this study, document analysis and thematic coding techniques were used to systematically analyze the cultural elements in different levels of the Yedi İklim Turkish Teaching Set, which is widely used in Turkish language teaching.
The results show that there is limited coverage of cultural elements at the beginner level, but the coverage of these elements is more comprehensive and in-depth at the intermediate and advanced levels. It can be seen that cultural content is limited at the beginner level as the focus is on developing the basic language skills of the language learners. However, as the language level progresses, these elements are included more frequently and in different forms in the materials.
The study emphasizes that cultural elements play an important role in learning languages, especially for Turkish-speaking learners. In language learning, grammar and vocabulary knowledge are not enough. It is also very important for students to understand the cultural context of the target language and to develop their communicative skills in this context. In this context, enriching the materials used with cultural content can increase both the linguistic and cultural competence of students.

Anahtar Kelimeler

Turkish Teaching, teaching Turkish as a foreign language, Cultural Elements, Yedi İklim Turkish Set, Turkic people.

Kaynakça

• Biçer, N. ve Alan, Y. (2019). Türk Soylulara Türkçe Öğretimi ile İlgili Çalışmalara Genel Bir Bakış. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29(1), 143-157.
• Bowen, G. A. (2009). Document Analysis as a Qualitative Research Method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40.
• Byram, M. (1989). Cultural Studies in Foreign Language Education. Multilingual Matters.
• Byram, M. (2003). Cultural Studies and Foreign Language Teaching. Language Learning Journal, 27(1), 54-62.
• Comrie, B. (1981). The languages of the Soviet Union. Cambridge University Press.
• Council of Europe. (2018). Common European Framework of Reference for Languages: Learning, Teaching, Assessment - Companion Volume With New Descriptors. Council of Europe Publishing. 11.12.2024 tarihinde adresinden https://www.coe.int/en/web/common-european-framework-reference-languages erişilmiştir.
• Daurenbek, S. ve Açık, F. (2023). Kazaklara Türkçe Öğretiminde Karşılaştırmalı Çözümleme Yönteminin Kullanılması: Pedagojik Model Önerisi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43(2), 1153-1189. https://doi.org/10.17152/gefad.1270366-3032921
• Demir, A. ve Açık, F. (2011). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Kültürlerarası Yaklaşım ve Seçilecek Metinlerde Bulunması Gereken Özellikler. TÜBAR-XXX, 51-72.
• Gass, S. M. ve Selinker, L. (2008). Second Language Acquisition: An İntroductory Course. Routledge.
• İşcan, A. ve Yassıtaş, T. (2018). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Ders Kitaplarında Kültür Aktarımı: Yedi İklim Türkçe Öğretim Seti Örneği (B1-B2 Düzeyi). İstanbul Aydın Üniversitesi, Türkiye’de Uluslararası Öğrenci Olmak Sempozyumu.
• Johanson, L. (1998). The structure of Turkic languages. L. Johanson ve É. Á. Csató (Ed.), The Turkic Languages (ss. 30-66). Routledge.
• Kemiksiz, Ö. (2021). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Ders Kitapları Üzerine Yapılan Araştırmaların Eğilimleri. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(Özel Sayı), 34-56. https://doi.org/10.35675/befdergi.832492
• Kramsch, C. (1993). Context and Culture in Language Teaching. Oxford University Press.
• Merriam, S. B. (1988). Case Study Research in Education: A Qualitative Approach. Jossey-Bass Publishers.
• Odlin, T. (1989). Language Transfer: Cross-Linguistic İnfluence in Language Learning. Cambridge University Press.
• Risager, K. (2006). Language and Culture: Global Flows and Local Complexity. Multilingual Matters.
• Schumann, J. H. (1978). The acculturation Model for Second Language Acquisition. R. C. Gingras (Ed.) Second Language Acquisition & Foreign Language Teaching içinde (ss. 27-50). Center for Applied Linguistics. T.C. Millî Eğitim Bakanlığı. (2013). Avrupa Dilleri Ortak Çerçeve Programı: Öğrenme, Öğretme ve Değerlendirme. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yin, R. K. (1994). Case Study Research: Design and Methods (2. bs.). SAGE Publications.