Kümeleme Analizi İle Türkiye ve Ortadoğu Ülkelerinin Ekonomik Göstergeler Açısından Karşılaştırılması

Yıl 2016, Cilt: 8 Sayı: 29, 143 - 165, 01.03.2016

Kemal Kağan Turan Çiğdem Özarı Esra Demir

Öz

Bu çalışmada Ortadoğu ülkelerinin ve Türkiye’nin yaşamış olduğu siyasi
olaylar neticesinde 1980-2013 yılları arasında bu ülkelerin ekonomik
yapılarının birbirine benzer olup olmadığı ve yaşanan siyasal olaylar
neticesinde bu benzer yapıların değişip değişmediği incelenmiştir. Yaşanan
siyasal olayların etkilerine göre 1980 -2013 yılları üç farklı döneme
ayrılarak benzerlikleri ölçmek için kümeleme analizi kullanılmıştır. Bu
dönemler; 1980:01-2003:12, 2003:01-2010:12, 2010:01-2013:12 olarak
belirlenmiştir. Analize dahil edilen ülkeler, Bahreyn, Irak, İran, İsrail,
Kuveyt, Libya, Lübnan, Mısır, Suriye, Suudi Arabistan, Türkiye, Umman,
Ürdün, ve Yemen olarak seçilmiştir. Benzer ve benzer olmayan ülkeleri
incelemek için ise ihracat, ithalat, enflasyon, gayri safi yurtiçi hasıla
deflatörü (GSYH def. yıllık %), gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH), gayri safi
milli gelir (GNI), brüt tasarruf, yurtdışı net gelir, döviz kuru, nüfus artışı
(yıllık %) ve toplam nüfus zaman serileri kullanılmıştır. Yapılan analizler
sonucunda dönemsel değişkenlik gösteren ülkeler ilk iki periyotta azınlıkta
iken, son dönemde çoğalmıştır.

Anahtar Kelimeler

GSYH, GSMG, Kümeleme Analizi, Ortadoğu Ülkeleri.

Comparing Turkey and The Middle East Countries with Cluster Analysis: Economic Perspective

Öz

Middle East countries are clustered between the years 1980-2013 according
to the their exports, imports, inflation , gross domestic product deflator
(GDP def. annual %) , gross domestic product (GDP), gross national
income (GNI) , gross saving, the net income of the foreign exchange
rate , population growth (annual %) and the total population. We identify
three different periods, respectively 1980:01-2003:12, 2003:01-2010:12,
2010:01-2013:12, examined the economic situation of countries. Including
countries for clustering are Bahrain, Iraq, Iranian, Israel, Kuwait, Libyan,
Lebanon, Egypt, Syria, Saudi Arabia, Turkey, Omman, Jordan, and Yemen.
The result of analysis indicates that the countries vary for the first two
periods are not so many than the third period.

Anahtar Kelimeler

GDP, GNI, Cluster Analysis, Middle East Countries.