Özel Eğitim Alanında Çalışan Öğretmenlere Sistematik Pekiştireç Değerlendirme Yönteminin Öğretimi

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 1, 79 - 106, 20.04.2018

Ceyda Turhan , Füsun Ünal Özlem Toper Korkmaz

Öz

Özel eğitim, özel eğitim alan öğretmenleri ile farklı dallardan meslek elemanlarının hizmet sunduğu çok disiplinli bir alandır. Bu alanda çalışan kişilerin, alanın getirdiği bilimsel dayanaklı uygulamaları takip etmeleri ve öğrenmeleri ise bir gerekliliktir. Dolayısıyla öğretmenlerin mesleki gelişimine katkı sağlamak amacıyla etkili ve verimli hizmet içi eğitim yöntemlerinin belirlenmesi ve planlanması önemlidir. Bu gereklilikten yola çıkarak bu araştırmada özel eğitim alanında çalışan öğretmenlere, Davranışsal Beceri Öğretimi yolu ile etkili pekiştireçlerin değerlendirilmesinde kullanılan Çok Seçenekli Pekiştireç Değerlendirme yönteminin öğretimi hedeflenmiştir. Ayrıca araştırmada Piramit Modeli doğrultusunda, öğretim sunulan öğretmenlerin kendi meslektaşlarına edindikleri beceriyi ne düzeyde aktarıp aktaramadıkları da incelenmiştir. Araştırmanın sonuçları çalışmaya katılan öğretmenlerin pekiştireç değerlendirme yöntemini etkili bir şekilde uygulayabilir düzeye geldiklerini, ancak meslektaşlarına yaptıkları öğretimin, onların istenilen düzeyde uygulamalarına yeterli olmadığını göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Çok seçenekli pekiştireç değerlendirmesi, Davranışsal beceri öğretimi, Piramit modeli

Kaynakça

• Andzik, N. & Cannella-Malone, H.E. (2017 ). A review of the pyramidal trainng approach for practitioners working with individuals with disabilities,Behavior Modification, 41 (4), 558-580, doi. org/10.1177/0145445517692952. Büyükalan Filiz, S. , Çelik Şahin, A. , Tufan, S. & Karaahmetoğlu, B. . (2018). Özel eğitim öğretmenliği lisans programlarının birleştirilmesine ilişkin öğretim üyelerinin görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1-13. Cooper, J., Heron, T.E. & Heward, W.L. . (2007). Applied Behavior Analysis, Essex: Pearson Costum Library. DeLeon, I.G. & Iwata, B.A.(1996). Evaluation of a multiple stimulus presentation format for assessing reinforcer preferences. Journal of Applied Behavior Analysis, 29 (4) , 519-533. doi: 10.1901/ jaba.1996.29-519 Erbaş, E. & Yücesoy, Ş. (2002). Özel eğitim öğretmenliği programlarında yer alan uygulama derslerini yürütürken kullanılan iki farklı dönüt verme yönteminin karşılaştırılması,Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2, 109-123. Gardner, J. (1972). Teaching behavior modification to nonprofessionals, Journal of Applied Behavior Analysis, 5, 517-521. Haberlin, A.T., Beauchamp, K., Agnew, J. & O’Brien, F.s. (2012). A comparison of pyramidal staff training and direct staff training in community based day program. Journal of Organizational Behavior Management, 32 (1) , 65-74. Iwata, B.A., Wallace, M.D., Kahng, S., Lindberg, J.S., Roscoe, E.M., Conners, J. & et al. (2000). Skill acquisition in the implementation of functional analysis methodology, Journal of Applied Behavior Analaysis, 33, 181-194. doi: 10.1901/jaba.2000.33-181 Karasu, N., Aykut, Ç. & Yılmaz, B. (2014a). Zihin engelliilerin eğitimi anabilim dalı öğretmen yetiştirme programı üzerine öğretmen görüşlerinin incelenmesi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29 (4), 129-142. Karasu, N., Aykut, Ç. & Yılmaz, B. (2014b). Zihin engelliler öğretmenlerinin hizmet içi eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 15 (1), 41-53. Kaymak, A. (2013). Özel eğitim kurumlarında öğretmenlik uygulaması yapan öğretmen adaylarına iş başında eğitim yoluyla ayrık denemelerle öğretimi uygulama becerisi kazandırma, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, . Kuhn, S.A.C., Lerman, D.C. & Vorndran, C.M. . (2003). Pyramidal training for families of children with problem behavior. Journal of Applied Behavior Analysis, 36, 77-88. doi: 10.1901/jaba.2003.36-77 Lavie, T. & Sturmey,P. (2002). Training staff to conduct a paried stimulus preference assessment, . Journal of Applied Behavior Analysis, 35, 209-211. doi: 10.1901/jaba.2002.35-209 Lerman, D. (2009). An introduction to the volume 2, number 2 of Behavior Analysis in Practice. Behavior Analysis in Practice, 2, 2-3. Lerman, D.C., Tetreault, A., Hovanetz, A. , Strobel, M. & Garro, J. (2008). Further evaluation of a brief intensive teacher training model, . Journal of Applied Behavior Analysis, 41, 243-248. doi: 10.1901/ jaba.2008.41-243 Miles, N.I. & Wilder, D.A. . (2009 ). The effects of behavioral skills training on ceragiver implementation of guided compliance, . Journal of Applied Behavior Analysis, 42 (2), , 05-410, doi: 10.1901/ jaba.2009.42-405. Özyürek, M. (2008). Nitelikli öğretmen yetiştirmede sorunlar ve çözümler: Özel eğitim örneği. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6 (2), 189-226. Parsons, M.B., Rollyson, J.H. & Reid, D.H. . (2012). Evidence based staff training: Aguide for practitioners. Behavior Analysis in Practice,5, 2-11. doi.10.1007/BF03391819 Parsons, M.B., Rollyson, J.H. & Reid, D.H. (2013). Teaching practitioners to conduct behavioral skills training: A pyramidal Approach for training multiple human service staff. Behavioral Analysis Practice, 6 (2), 4-16. doi: 10.1007/BF03391798 Petscher, E.S. & Bailey, J.S. . (2006). Effects of training, prompting, and self-monitoring on staff behavior in a classroom for students with disabilities, Journal of Applied Behavior Analysis, 39, 215226. doi:10.1901/jaba.2006.02-05 Rush, K.S., Mortenson, B.P. & Birch, S.E. . (2010). Evaluation of preference assessment procedures for use with infants and toddlers. International Journal of Behavioral Consultation and Therapy, 6 (1), 1-15. doi.org/10.1037/h0100893 Sarakoff, R.A. & Sturmey, P. (2004 ). The effects of behavioral skills traning on staff implemtation of discreate trial teaching. Journal of Applied Behavior Analysis, 37 (4) , 535-538. doi:10.1901/jaba.2004.37-535 Shapiro, M. ve Kazemi, E. . (2017). A review of training strategies to teach individuals implementation of behavioral interventiones, Journal of Organizational Behavior Management, 37 (1), 32-62,doi: 10.1080/01608061.2016.1267066. Tekin-İftar, E. (2012). Tek denekli araştırmalar ve temel kavramlar. E.Tekin-İftar (Ed.) Eğitim ve davranış bilimlerinde tek-denekli araştırmalar içinde (s25-26). Türk Psikologlar Derneği Yayınları: Ankara. Vuran, S. & Olçay Gül., S. (2012). Özel eğitim alanında görev yapan eğitimcilerin işbaşında eğitimi: Ayrık denemelerle öğretim formatında eşzamanlı ipucu stratejilerinin kullanımının öğretimi,Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12 (3), 2091-2110,