KARAYİPLER TOPLULUĞU: HÜKÜMETLER ARASI İŞBİRLİĞİ YOLUYLA BÖLGESEL BÜTÜNLEŞME ARAYIŞI

Yıl 2023, Cilt: 15 Sayı: 1, 61 - 85, 17.01.2023

Samet Yılmaz , Kamuran Reçber

Öz

Karayipler Topluluğu (Caribbean Community-CARICOM), Karayipler bölgesinde bölgesel bütünleşmenin sağlanmasına ilişkin olarak ihdas edilmiş bir örgüttür. Söz konusu örgüt, üye devletler arasında çeşitli alanlarda iş birliği ve koordinasyonun geliştirilmesini hedeflemektedir. Bununla birlikte üye devletler arasında bölgesel düzeyde ortak pazar ve ekonomi oluşturulması, ilgili örgüt bünyesinde oluşturulan ortaklığın asli unsurunu teşkil etmektedir. Başka bir deyişle ekonomik bütünleşme, CARICOM’un öncelikli kuruluş hedefini oluşturmaktadır. Bu kapsamda devletler arasındaki ortaklık formlarından biri olan bölgesel bütünleşmenin niteliği ve bütünleşme açısından gelişmiş bir örgüt olan Avrupa Birliği (AB) örneği dikkate alındığında, CARICOM bünyesinde uluslar üstü yetkilere sahip bir merkezin ortaya çıkması ve egemenlik yetkilerinin bir kısmının CARICOM’a devredilmesi gerekmektedir. Ancak CARICOM, öncelikli olarak hükümetler arası iş birliği yönteminin belirleyici olduğu bir yapıda işlemektedir. Bu durum, ulusal ölçeğin ötesinde bütünleşmenin sağlanmasına yönelik olarak CARICOM’un kapasitesinin tartışılmasını gerektirmektedir. Bu bağlamda bu çalışma, bölgesel bütünleşme kavramını ve AB bütünleşmesi örneğini dikkate alarak, CARICOM Kurucu Andlaşması düzenlemeleri ve 2001 yılında ihdas edilen Karayip Adalet Divanının (KAD) bazı emsal kararları bağlamında, CARICOM’un amaçları ile araçları arasındaki uyumu ele almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Bölgesel Bütünleşme, Uluslar Üstülük, Hükümetler Arası İşbirliği, Karayipler Topluluğu

Kaynakça

• Abbott, R. L. (1969), The Caribbean Free Trade Association, Lawyer of the Americas, 1 (2), 1-20
• Bardouille, N. C. (2018), Caribbean Regionalisms in a Comparative-Historical Perspective: The Making of Four Regional Systems, Canadian Journal of Latin American and Caribbean Studies, 43 (2), 171-211.
• Berry, D. S. (2014), Caribbean Integration Law, Oxford: Oxford University Press.
• Blouet, O. M. (2007), The Contemporary Caribbean: History, Life and Culture since 1945, London: Reaktion Books.
• Bravo, K. E. (2005), CARICOM, the Myth of Sovereignty, and Aspirational Economic Integration, North Carolina Journal of International Law and Commercial Regulation, 31 (1), 145-206.
• Brereton, B. (2007), Introduction. B. Brereton içinde, General History of the Caribbean, Volume V, The Caribbean in the Twentieth Century, 2nd Edition, (s. 1-6), Basingstoke: Palgrave Macmillan Press.
• Briceño-Ruiz, J. (2013), The Caribbean: Regional Unity in a Context of Diversity, A. Rivarola Puntigliano, ve J. Briceño-Ruiz içinde, Resilience of Regionalism in Latin America and the Caribbean: Development and Autonomy (s. 81-120), Basingstoke: Palgrave Macmillan Press.
• Clarke, C. G. (1976), Insularity and Identity in the Caribbean, Geography, 61 (1), 8-16.
• De Mestral, A. (2015), The Constitutional Functions of the Caribbean Courtof Justice, McGill Journal of Dispute Resolution, 1 (2), 43-75.
• Dedeoğlu, B. (2015), Uluslararası İlişkilerde Özel Bir Alan: Bölgesel Bütünleşme, Kuramlar-Yaklaşımlar-Modeller, İstanbul: Yeniyüzyıl Yayınları.
• Dosenrode, S. (2016), On Regional Integration, Dosenrode, S. İçinde, Limits to Regional Integration (s. 1-16), London: Routledge Press.
• Elias-Roberts, A., ve Hanoman, R. R. (2018), CARICOM, The CSME, and Absolute Sovereignty: Lessons Learnt on the Road Towards Regional Integration, Commonwealth Law Bulletin, 44 (1), 66-89.
• Ermağan, İ., ve Efe, H. (2018). Karayiplerde Siyasal ve Ekonomik Panorama, İ. Ermağan içinde, Dünya Siyasetin Latin Amerika-2 (Orta Amerika ve Karayipler) (s. 145-172), Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Gaztambide-Geigel, A. (2007), The forces of regional co-operation, 1942-97, B. Brereton içinde, General History of the Caribbean, Volume V, The Caribbean in the Twentieth Century, 2nd Edition, (s. 346-368), Basingstoke: Palgrave Macmillan Press.
• Girvan, N. (2001), Reinterpreting the Caribbean, B. Meeks, ve F. Lindahl içinde, New Caribbean Thought: A Reader (s. 3-23), Kingston: University of the West Indies Press.
• Goltermann, L., Lohaus, M., Spielau, A., ve Striebinger, K. (2012), Roads to Regionalism: Concepts, Issues, and Cases, T. A. Börzel, L. Goltermann, M. Lohaus, ve K. Striebinger içinde, Roads to Regionalism: Genesis, Design, and Effects of Regional Organizations, (s. 3-21), Surrey: Ashgate Publishing. Karluk, R. (2014), Küreselleşen Dünyada Uluslararası Kuruluşlar, 7. Baskı. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Martinez, J. L., Chami, G., Montoute, A., ve Mohammed, D. A. (2020), Changing Cuba-U.S. Relations: Implications for CARICOM States, Cham: Palgrave Macmillan Press.
• Metcalf, K. N., ve Papageorgiou, I. (2005), Regional Integration and Courts of Justice, Antwerpen: Intersentia.
• O’Brien, D. (2011), CARICOM: Regional Integration in a Post-Colonial World, European Law Journal, 17 (5), 630-648.
• Reçber, K. (2021), Avrupa Birliği Hukuku ve Temel Metinleri, 4. baskı, Bursa: Dora Yayınları. Richardson, B. C. (1992), The Caribbean in the Wider World, 1492-1992: A Regional Geography, Cambridge: Cambridge University Press.
• Sancaktar, C. (2013), Bütünleşme ve Bütünleşme Teorileri, H. Çomak, ve C. Sancaktar içinde, Uluslararası İlişkilerde Teorik Tartışmalar (s. 113-157), İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Schroeder, W., ve Th. Müller, A. (2011), Elements of Supranationality in the Law of International Organizations, Fastenrath, U., R. Geiger, D.-E. Khan, A. Paulus, S. von Schorlemer, ve C. Vedder içinde, From Bilateralism to Community Interest: Essays in Honour of Bruno Simma (s. 358-378), Oxford: Oxford University Press.
• Seatzu, F. (2015), The Caribbean Community (CARICOM), M. Odello, ve F. Seatzu içinde, Latin American and Caribbean International Institutional Law (s. 219-230), The Hague: Asser Press.
• Widfeldt, Å. (2001), The Caribbean: Legacy and Change. M. Schulz, F. Soderbaum, ve J. Öjendal içinde, Regionalization in a Globalizing World: A Comparative Perspective on Forms, Actors and Processes (s. 211-233), London: Zed Books.
• Yapıcı, M. İ. (2007), Uluslararası İlişkiler Disiplininde Entegrasyon Teorilerinin Yeri ve Etkinliği, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (3), 130-157.
• URL-1, Agreement Establishing the Caribbean Court of Justice. https://caricom.org/treaties/agreement-establishing-the-caribbean-court-of-justice-ccj/. (Erişim Tarihi: 10.10.2022).
• URL-2, Bishop, M. L., Girvan, N., Shaw, T. M., Mike, S., Kirton, R. M., Scobie, M., Mohammed, D., ve M. Anatol. (2011), Caribbean Regional Integration, UWI Institute of International Relations, https://caricom.org/documents/9774-iirregionalintegrationreportfinal.pdf. (Erişim Tarihi: 10.10.2022).
• URL-3, Communiqué Issued at the Conclusion of the Seventh Heads of Government Conference of Commonwealth Caribbean Countries 9-14 October 1972, Chaguaramas, Trinidad and Tobago, https://caricom.org/communique-issued-at-the-conclusion-of-the-seventh-heads-of-government-conference-of-commonwealth-caribbean-countries-9-14-october-1972-chaguaramas-trinidad-and-tobago/, (Erişim Tarihi: 10.10.2022).
• URL-4, Grand Anse Declaration and Work Programme for the Advancement of the Integration Movement, July 1989, Grand Anse, https://caricom.org/grand-anse-declaration-and-work-programme-for-the-advancement-of-the-integration-movement-july-1989-grand-anse-grenada/. (Erişim Tarihi: 10.10.2022).
• URL-5, The Council for National Security and Law Enforcement (CONSLE), https://caricom.org/organs_and_bodies/the-council-for-national-security-and-law-enforcement-consle/, (Erişim Tarihi: 10.10.2022).
• URL-6, History of the Caribbean Community, https://caricom.org/history-of-the-caribbean-community/. (Erişim Tarihi: 10.10.2022).
• URL-7, Caserta, S., ve Madsen, M. R., (2019), Consolidation Supranational Authority: A Commentary on the Caribbean Court of Justice’s Decisions in the Tomlinson Case, Legal Studies Research Paper Series, paper no. 2019-86. https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2856227. (Erişim Tarihi: 10.10.2022).
• URL-8, Grenade, W. C., ve K.-A. Skeete. (2015). Regionalism Among Small States – Challenges and Prospects: The Case of the Caribbean Community (CARICOM), Commonwealth Secretariat. https://www.researchgate.net/profile/Wendy-Grenade/publication/277305863_Regionalism_Among_Small_States_-_Challenges_and_Prospects_The_Case_of_the_Caribbean_Community/links/5c8fc9a545851564fae6b876/Regionalism-Among-Small-States-Challenges-and-Prospects-The-Case-of-the-Caribbean-Community.pdf. (Erişim Tarihi: 10.10.2022).
• URL-9, Revised Treaty of Chaguaramas Establishing the Caribbean Community Including the CARICOM Single Market and Economy, Caribbean Community (CARICOM) Secretariat. https://caricom.org/treaties/revised-treaty-of-chaguaramas-establishing-the-caricom-including-csme/. (Erişim Tarihi: 10.10.2022).
• URL-10, Legal Framework of Integration of CARICOM. http://www.sice.oas.org/CARICOM/instmt_e.asp. (Erişim Tarihi: 10.10.2022).
• URL-11, Treaty Establishing the Caribbean Community (1973). http://www.sice.oas.org/Trade/CCME/Chaguaramastreaty_e.pdf. (Erişim Tarihi: 10.10.2022).