Ortaokul Öğrencilerinin Evrensel Fen Okuryazarlık Düzeyleri

Yıl 2021, Sayı: 10, 202 - 219, 15.08.2021

Emel Salcı , Abdullah Aydın

https://doi.org/10.21733/ibad.879341

Cited By: 2

Öz

Bu araştırmanın amacı, Kastamonu il merkezindeki devlet ortaokullarında öğrenim gören altıncı, yedinci ve sekizinci sınıf öğrencilerinin evrensel fen okuryazarlık düzeylerini belirlemek ve bu düzeyin anne eğitim seviyesine, baba eğitim seviyesine, sınıf seviyesine ve cinsiyete göre değişip değişmediğini tespit etmektir. Bu amaç doğrultusunda, 1674 öğrenciye Evrensel Fen Okuryazarlık Ölçeği (EFOYÖ) uygulanmıştır. Nicel araştırma deseninin kullanıldığı bu araştırma, ilişkisel tarama modelindedir. Araştırmadan elde edilen verilerin analizinde SPSS paket programından yararlanılmıştır. Verilerin analizi sonucunda, öğrencilerin evrensel fen okuryazarlık düzeyinin “yüksek” olduğu belirlenmiştir. Ayrıca evrensel fen okuryazarlık puanlarına, anne ve baba eğitim seviyesinin, sınıf seviyesinin ve cinsiyetin etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Öğrencilerin evrensel fen okuryazarlık düzeylerini artırmak için onların teknolojik tasarımları incelemeye, müzeleri ziyaret etmeye, bilim insanlarının buluşlarını hikayeleştirmeye, bilimsel dergi ve belgeselleri takip etmeye ve yaratıcılıklarını kullanarak teknolojik araç ve gereç tasarlamaya teşvik edilmeleri önerilir.

Anahtar Kelimeler

Evrensel fen okuryazarlık, ortaokul öğrencileri, anne ve baba eğitim seviyesi, sınıf seviyesi, cinsiyet

Secondary School Students’ Universal Science Literacy Levels

Öz

The purpose of this study is to determine the universal science literacy levels of sixth, seventh and eighth grade students in public secondary schools in the Kastamonu Province and to determine whether this level changes according to the education level of the mother, the education level of the father, the grade level and gender. For this purpose, Universal Science Literacy Scale (USLS) was applied to 1674 students. This research using quantitative research design is in the relational survey model. SPSS package program was used to analyze the data obtained from the research. As a result of the analysis of the data, it was determined that the universal science literacy level of the students was "high". In addition, it was determined that universal science literacy level, parents' education level, grade level and gender have an effect. It is recommended that students are encouraged to study technological designs, visit museums, narrate scientists' discoveries, follow scientific journals and documentaries, and design technological tools and equipment using their creativity to increase their universal science literacy level.

Anahtar Kelimeler

Universal science literacy, secondary school students, parents’education level, grade level, gender

Kaynakça

• Anıl, D., Özkan, Y. Ö., & Demir, E. (2015). PISA 2012 Araştırması Ulusal Nihai Raporu. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı, PISA Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı.
• Can, Ş., & Çelik, C. (2020). Fen bilgisi öğretmen adaylarının Türkiye istatistiki bölge birimlerine göre evrensel fen okuryazarlık düzeyi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 49, 112-133.
• Çelik, C. (2016). Evrensel fen okuryazarlık ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlama çalışması ve öğretmen adaylarının evrensel fen okuryazarlık düzeyi. Yüksek lisans tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Çelik, C., & Can, Ş. (2017). Intercultural adaptation and validity study: universal science literacy scale (USLS). Universal Journal of Educational Research, 5(12), 2125-2136.
• Duruk, Ü. (2012). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin fen ve teknoloji okuryazarlığı seviyesinin belirlenmesi. Yüksek lisans tezi, Kocaeli Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Hurd, P. D. (1958). Science Literacy: Its meaning for American schools. Educational Leadership, 16(7), 13-16.
• Karasar, N. (2015). Bilimsel Araştırma Yöntemi (28. Basım). Nobel Yayınevi.
• Kaya, M., & Bacanak, A. (2013). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının düşünceleri: fen okuryazarı birey yetiştirmede öğretmenin yeri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 209-228.
• Keskin, H. (2008). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin fen ve teknoloji dersine ilişkin bilimsel okur-yazarlık seviyeleri. Yüksek lisans tezi, Osmangazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Keskin, H., Tezel, Ö., & Acat, B. (2016). Ortaokul öğrencilerinin fen ve teknoloji dersine ilişkin bilimsel okuryazarlık seviyeleri. The Journal of Academic Social Science Studies, 47, 1-18.
• McKillup, S. (2012). Statistics explained: An introductory guide for life scientists (2th Edition). United States: Cambridge University Press.
• MEB (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar), Ankara.
• MEB (2019). PISA 2018 Türkiye ön raporu. Ankara. 21.05.2020 tarihinde http://www.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2019_12/03105347_PISA_2018_Turkiye_on_raporu.pdf adresinden alınmıştır.
• MEB (2020). TIMSS 2019 Türkiye ön raporu. Eğitim Analiz ve Değerlendirme Raporları Serisi No:15.
• Mun, K., Shin, N., Lee, H., Kim, S. W., Choi, K., Choi, S. Y., & Krajcik, J. S. (2015). Korean secondary students’ perception of scientific literacy as global citizens: Using global scientific literacy questionnaire. International Journal of Science Education, 37(11), 1739-1766.
• Özdem, Y., Çavaş, P., Çavaş, B., Çakıroğlu, J., & Ertepınar H. (2010). An investigation of elementary students scientific literacy levels. Journal of Baltic Science Education, 9(1), 6-19.
• Soysal, M. (2011). Öğrencilerin fen ve teknoloji dersindeki başarıları ile fen okuryazarlığı düzeylerinin karşılaştırılması ve öğretmenlerin fen okuryazarlığı ile ilgili görüşlerinin incelenmesine yönelik bir çalışma. Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Süren, T. (2008). İlköğretim birinci kademe öğrencilerinde bilimsel okuryazarlık düzeyi. Yüksek lisans tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Şahin, R., Sanalan, A., Bektaş, Ö., & Kaygısız, Y. (2010). Ebeveynlerin fen okuryazarlık düzeylerinin ilköğretim 7. sınıf öğrencilerin fen ve teknoloji dersi başarılarına etkisi. Erzincan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 3(1), 125-143.
• Woods-McConney, A., Oliver, M. C., McConney, A., Schibeci, R., & Maor, D. (2014) Science engagement and literacy: A retrospective analysis for students in Canada and Australia. International Journal of Science Education, 36(10), 1588-1608.
• Yetişir, M. İ. & Kaptan, F. (2007). Sınıf Öğretmeni adaylarının fen ve teknoloji okuryazarlığının önemi hakkındaki görüşleri. Uluslararası Öğretmen Yetiştirme Politikaları ve Sorunları Sempozyumu. Hacettepe Üniversitesi ve Azerbaycan Devlet Pedagoji Üniversitesi, Uluslararası Öğretmen Yetiştirme Politikaları ve Sorunları Sempozyumu, 12-14 Mayıs, Bakü.