Disleksi Vakasının Teorik Çerçevede İncelenmesi: “Yerdeki Yıldızlar” Filmi Üzerine Nitel Bir Araştırma

Yıl 2022, Sayı: 13, 70 - 95, 31.12.2022

Selda Karahan , Selda Uca

https://doi.org/10.21733/ibad.1097409

Cited By: 1

Öz

Disleksi, çocuklar arasında sıklıkla karşılaşılan öğrenme güçlüklerinden biridir. Son yıllarda disleksi ile ilgili bilincin arttığı görülse de, ilaçla tedavisi olmayan bu öğrenme güçlüğünün anlaşılmasına yönelik çalışmalar giderek önem kazanmaktadır. Nitel araştırma yöntemlerinden yola çıkarak tasarlanan bu çalışmada disleksili çocukların sosyal deneyimlerinde yaşadıkları süreçleri anlamak ve disleksi ile ilgili farkındalık oluşturmak amaçlanmıştır. Bu doğrultuda, “Yerdeki Yıldızlar” (Taare Zameen Par) filmindeki sahnelerin içerikleri betimsel analiz yöntemiyle teorik çerçevede yorumlanmıştır. Çalışma sonuçlarında, öğrenme güçlüğü yaşayan çocukların toplum içinde ve eğitim hayatlarında psikolojik olarak zorlayıcı süreçlerden geçtikleri, fakat doğru bir yaklaşım ile mutlu ve başarılı olabilecekleri ortaya koyulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Disleksi, Öğrenme Güçlükleri, Film Analizi, Yerdeki Yıldızlar

Theoretical Analysis of Dyslexia Case: A Qualitative Study on the “Movie Stars on the Ground”

Öz

Dyslexia is one of the most common learning difficulties among children. Although it has been observed that the awareness about dyslexia has increased in recent years, studies aimed at understanding this non-medicated learning disability are gaining in importance. In this study, which was designed based on qualitative research methods, it was aimed to understand the processes experienced by dyslexic children in their social experiences and to raise awareness about dyslexia. In this direction, the contents of the scenes in the movie "Stars on the Ground" (Taare Zameen Par) were interpreted in a theoretical framework with the descriptive analysis method. In the results of the study, it is revealed that children with learning difficulties go through psychologically challenging processes in the society and in their education life, but with the right approach, they can be happy and successful.

Anahtar Kelimeler

Dyslexia, Learning Disabilities, Movie Analysis, Stars on the Ground

Kaynakça

• Abd Rauf, A. A., Akmar Ismail, M., Balakrishnan, V., Cheong, L. S., Admodisastro, N. I. ve Haruna, K. (2021). Analysis of support for parents in raising children with dyslexia. Journal of Family Issues, 42(2), 276-292.
• Acar, S. (2018). Gelişimsel Disleksi ve endofenotipik yaklaşım: Nörogenetik, nörobiyolojik ve nörobilişsel temeller. Dil Konuşma ve Yutma Araştırmaları Dergisi, 1(2): 62-91.
• Adams, J. S. (1963). Toward an understanding of inequity. Journal of Abnormal and, Social Psychology, 67(5): 422-436.
• Agne, K. J., Greenwood, G. E. ve Miller, L. D. (1994). Relationships between teacher belief systems and teacher effectiveness. Journal of Research & Development in Education, 27: 141-152.
• Akçay, D. (2014). İlkokul 1-4. sınıf öğretmenlerinin disleksi ile ilgili farkındalık düzeylerinin incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim Anabilim Dalı, İstanbul.
• Andersen, S. (2000). Fundamental human needs: Making social cognition relevant. Psychological Inquiry, 11(4): 269-276.
• Aslan, K. (2015). Özgül öğrenme güçlüğünün erken dönem belirtileri ve erken müdahale uygulamalarina dair derleme. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal, 1(2): 577-588.
• Bahalı, K., Tahiroğlu A. Y. ve Avcı A. (2009). Okul reddi olan çocuk ve ergenlerin klinik özellikleri. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 10: 310-317.
• Bahçecik, N. ve Kavakıl, A. (1993). Çocuk istismarı ve ihmali. Hemşirelik Bülteni 7(28): 23-32.
• Balcı, E. (2017). Disleksi hakkında gerçekler: Disleksi nedir ve ne değildir?. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1): 1-17.
• Balcı, E. (2019). Disleksi hakkında öğretmen görüşleri ve karşılaştıkları sorunlar. Ege Eğitim Dergisi, 20(1): 162-179.
• Bear, G. G., Minke, K. M. ve Manning, M. A. (2002). Self-concept of students with learning disabilities: A meta-analysis. School Psychology Review, 31(3): 405–427.
• Berg, I. ve Jackson A. (1985). Teenage school refusers grow up: a follow up study of 168 subjects, ten years on average after in-patient treatment. Br J Psychiatry, 147: 366-370.
• Bilir, Ş., Arı, M., Dönmez, N. B., Atik, B. ve San, P. (l991).Türkiye'nin 16 ilinde 4-12 yaşlar arasındaki 50.473 çocuğa fiziksel ceza verme sıklığı ve buna ilişkin problem durumlarının incelenmesi. Aile ve Toplum, 1(1 ), 57-70.
• Bingöl, A. (2003). Ankara’daki İlkokul 2. ve 4. Sınıf Öğrencilerinde Gelişimsel Disleksi Oranı. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 56(2), 67-82.
• Boyacı, M. ve İlhan, T. (2016). Bilişsel davranışçı terapi yaklaşımının film analizi yöntemiyle incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 734-746.
• Bramwell, M. J. ve Pajares, F. (1999). Teacher efficacy and perceived success in mainstreaming students with learning and behaviour problems. Teacher Education and Special Education, 22(3), 154–164.
• Chakravarty, A. (2009). Taare Zameen Par and dyslexic savants. Annals of Indian Academy of Neurology, 12(2), 99.
• Cullingford, C. (2005). The causes of exclusion home, school and the development of young criminals, USA: Stylus Publishing.
• Creswell, J. (2009). Research design: Qualitative, quantitative and mixed methods approaches. Research design. London: Sage.
• Crick, R. N., Grotpeter J. K. and Bigbee, M. A.(2002). Relationally and physically aggressive children’s intent attributions and feelings of distress for relational and instrumental peer provocations. Child Development, 73(4), 1134–1142.
• Crombie, M. (2002). Dealing with diversity in the primary classroom: a challenge for the class teacher. In G. Reid ve J. Wearmouth (Eds.), “Dyslexia and literacy”. Chichester: Wiley, 229–240.
• Doğan, H. (2012). Özel öğrenme güçlüğü riski taşıyan 5-6 yaş çocukları için uygulanan erken müdahale eğitim programının etkisinin incelenmesi. Yayımlanmış doktora tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Eroğlu, Feyzullah (2009), Davranış bilimleri, 9.Baskı, İstanbul: Beta Basım.
• Fang, Z. (1996). A review of research on teachers’ beliefs and practices. Educational Research, 38(1), 47–65.
• Flakierska P. N., Lindstrom M. ve Gillberg C. (1997). School phobia with separation anxiety disorder: a comparative 20- to 29-year follow-up study of 35 school refusers. Comprehensive Psychiatry, 38, 17-22.
• Garmon, M. A. (2004). Changing pre-service teachers attitudes/beliefs about diversity:what are the critical factors?. Journal of Teacher Education, 55(3), 201-213.
• Gwernan-Jones, R ve Burden, R. L. (2009). Are they just lazy? student teachers’ attitudes about dyslexia. Dyslexia, 16(1), 66-86.
• Goodson, I. ve Walker, R. (1988). Putting life into educational research. In R. R. Sherman ve R. B.Webb (Eds). Qualitative research in education: focus and methods (108-122), London: Routledge.
• Haberman, M. (1996). Selecting and preparing culturally competent teachers for urban school. In J. Sikula, T. J. Buttery ve E. Guyton (Eds.), Handbook of Research on Teacher Education (2. Baskı) içinde (747–760). New York: MacMillan.
• Heider, F. (1958). The psychology of interpersonal relations. New York: John Wiley.
• Karande, S. ve Kulkarni, S. (2009). Quality of life of parents of children with newly diagnosed specific learning disability. Journal of Postgraduate Medicine, 55(2), 97-103.
• Khaleque, A. ve Rohner, R. P. (2002). Perceived parental acceptance rejection and psychological adjustment: A meta analysis of cross- culturel and intra culturel studies. Journal of Marriage and Family, 64, 54-64.
• Kerr, H. (2001). Learned helplessness and dyslexia: A carts and horses issue?. Literacy and Language, (35), 82–85.
• Kıral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 170-189.
• Kolburen, Ş., Erbay, E. Ö. (2015). Bir eğitim liderliği örneğinde, disleksi vakası. Aydın Toplum ve İnsan Dergisi, 1(1), 1-31.
• Lee, V. ve Smith, J. (2001). Restructuring high schools for equity and excellence: What works. New York: Teachers College Press.
• Maslow, A. H. (1943). A theory of human motivation. Psychological Review, 50, 370-396.
• McClelland, D. (1961). The achieving society. New York: Free Press.
• Mills, C. (2006). Pre-service teacher education and the development of socially just dispositions: a review of the literature. Conference: Paper Presented at The Australian Association For Research In Education: Australia.
• Mugno, D., Ruta, L., D'Arrigo, V. G. ve Mazzone, L. (2007). Impairment of quality of life in parents of children and adolescents with pervasive developmental disorder. Health and Quality of Life Outcomes, 5(1), 22.
• Orobio de Castro, B., Veerman, J. W., Koops, W., Bosch, J. D. ve Monshouwer, H. J. (2002). Hostile attribution of intent and aggressive behavior: a meta analysis. Child Development, 73, 916-934.
• Önder, A. ve Gülay, H. (2007). Annelerin kabul red düzeyi ile çocuklarının empati becerisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(22), 23-30.
• Özbek, M. (2005). İnsan ilişkilerinde empatinin yeri ve önemi. In Journal of Social Policy Conferences, 49. Pehlivan, K. B. ve Acar, Y. B. (2009). Çocuklar ve eğitimde dişlanma. Toplum ve Sosyal Hizmet, 20(2), 27-38.
• Rohner, R. P. (2004). The parental acceptance and rejection syndrome: Universal correlates of perceived rejection. American Psychologist, 59, 830-840.
• Ropper, V. M. (2001). Developmental dyslexia (congenital word blindness). In: Adams and Victor’s Principles of Neurology. 7. baskı. New-York: McGraw-Hill Incorporation.
• Ryan, R. M. ve Deci, E. L. (2000). Self-determination theory and the facilitation of intrinsic moti- vation, social development, and well-being. American Psychologist, 55, 68–78.
• Rybnicek, R., Bergner, S. ve Gutschelhofer, A. (2019). How individual needs influence motivation effects: a neuroscientific study on McClelland’s need theory. Review of Managerial Science, 13(2), 443-482.
• Savaş, G. (2019). Okul müdürlerinin görüşlerine göre öğretmen liderliği: nitel bir araştırma. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 2(3), 207-222.
• Sakız, H. ve Güldest, B. A. Ş. (2019). Öğrenme güçlüğü yaşayan çocuklarda ve ebeveynlerinde yaşam kalitesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 20(1), 53-72.
• Salman, U., Özdemir, S., Salman, A. B. ve Özdemir, F. (2016). Özel öğrenme güçlüğü disleksi. İstanbul Bilim Üniversitesi Florence Nightingale Tıp Dergisi, 2(2), 170-176.
• Sarı, E. (2016). Çocuklarda özgüven gelişimi: Özgüven, basitçe tanımlamak gerekirse, insanın kendisine yapabileceklerine duyduğu güven ve kendisini sevme kapasitesidir, Noktaekitap.
• Tatlı, A., Kırnık, D. ve Altunkaynak, Y. (2019). Disleksi eğitimine ilişkin öğretmen görüşleri. İnönü Üniversitesi, International Congress of Gifted and Talented Education, Malatya, 44-53.
• Tezel, A. (2002). Çocuğa yönelik şiddet. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(1), 93-100.
• Tschannen-Moran, M. ve Wolfok-Hoy, A. (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusiveconstruct. Teaching and Teacher Education, 17(6), 783–805.
• Özcan, O. (2018). Çocuklarda sosyal uyum ve uyumsuzluğun yordayıcıları: Saldırganlık ve ebeveyn öfkesi, Yüksek Lisans Tezi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Temel Eğitim Anabilim Dalı, Burdur.
• Vellutino, F. R., Fletcher, J. M., Snowling, M. J. ve Scanlon, D. M. (2004). Specific reading disability (dyslexia): What have we learned in the past four decades?. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 45(1), 2-40.
• Weiner, B. (1986). An attribution theory of motivation and emotion. New York: Springer-Verlag.
• Yıldız, S. (2004). Öğrenme güçlüğü olan çocukların psikososyal özellikleri, sorunları ve eğitimi. HAYEF Journal of Education, 1(2), 169-180.