Addressing COVID-19 in Terms of Disaster Management and Evaluation of Public Fear Level

Yıl 2022, Sayı: 13, 419 - 437, 31.12.2022

İbrahim Halil Çelik , Galip Usta , Mehtap Usta

Öz

Mankind has faced many disasters and epidemics throughout history. Many people lost their lives or were harmed in various ways due to disasters and epidemics. In this study, which was carried out in this context, it was aimed to deal with COVID-19, which affected the world and Turkey, in terms of disaster management and to evaluate the level of fear of the people. In the study, in which quantitative research techniques were used, Ahorsu et al. (2020) developed by Ladikli, et al. (2020) adapted into Turkish by COVID-19 Fear Scale (7 items) 5-point Likert method (1. Strongly Disagree, 2. Disagree, 3. Undecided, 4. Agree, 5. Strongly Agree) was used. The study was carried out in Trabzon between the dates 21.01.2021-21.02.2021. In the gender distribution of the participants, 42.7% were women; According to the marital status distribution, 57.3% of which are male individuals, 57.1% of the participants are single; It was determined that 42.9% of them were married. It was determined that the rate of those who had COVID-19 disease was (13.7%), and the rate of those who did not have the disease (86.3%). The mean of the COVID-19 Fear scale was 2.52, and the standard deviation was 0.98. To measure the reliability of the study, the Cronbach Alpha's test was applied and the Alpha's coefficient was found to be 0.87. Fear of COVID-19 was considered in terms of gender variable and a statistically significant difference was found since p=0.000 value was less than p<0.050. When examined in terms of age distribution; Ages 18-23 (p=0.000), age 24-29 (p=0.000), age 30-35 (p=0.001), age 36-41 (p=0.000) and age 42-47 (A statistically significant difference was found between the p=0.000) groups. The pandemic has affected Turkey as well as the world. It can be said that all kinds of changes brought by the epidemic cause differentiation on the individual and society. It is thought that it is important to raise awareness in order to cope with the psychological effects of the epidemic individually and socially. In addition, considering the effect of the epidemic; It is thought that it is important to examine the COVID-19 pandemic in the context of disaster.

Anahtar Kelimeler

COVID-19 Pandemia, Disaster Management, Disaster, Fear of COVID-19

COVID-19’un Afet Yönetimi Açısından Ele Alınması ve Halkın Korku Düzeyinin Değerlendirilmesi

Öz

İnsanoğlu tarih boyunca birçok afet ve salgın olayı ile karşı karşıya kalmıştır. Yaşanan afetler ve salgınlar nedeniyle birçok insan hayatını kaybetmiş ya da çeşitli şekillerde zarar görmüştür. Bu bağlamda gerçekleştirilen bu çalışmada da Dünyayı ve Türkiye’yi etkisi altına alan COVID-19’un afet yönetimi açısından ele alınması ve halkın korku düzeyinin değerlendirilmesi hedeflenmiştir. Nicel araştırma tekniklerinin kullanıldığı çalışmada, halkın COVID-19 korku düzeyini ölçmek amacıyla Ahorsu vd. (2020) tarafından geliştirilen Ladikli, vd. (2020) tarafından Türkçeye uyarlanan COVID-19 Korku ölçeği (7 madde) (1. Kesinlikle Katılmıyorum, 2. Katılmıyorum, 3. Kararsızım, 4. Katılıyorum, 5. Kesinlikle Katılıyorum) kullanılmıştır. Çalışma Trabzon ilinde 21.01.2021-21.02.2021 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Katılımcıların cinsiyet dağılımında, %42,7’si kadın; %57,3’ünün erkek bireylerin oluşturduğu, medeni durum dağılımında, katılımcıların %57,1’i bekâr; %42,9’u evli olduğu tespit edilmiştir. COVID-19 hastalığı geçirenlerin oranının %13,7 olduğu, hastalığı geçirmeyenlerin oranının da %86,3 olduğu tespit edilmiştir. COVID-19 korku ölçeğinin ortalaması 2,52 olarak, standart sapma değeri ise 0,98 olarak tespit edilmiştir. Çalışmanın güvenirliğini ölçmek için Cronbach Alpha’s testi uygulandı ve Alpha’s katsayısı 0,87 olarak bulunmuştur. COVID-19 korkusu cinsiyet değişkeni açısından ele alındı ve p=0,000 değeri p<0,050’den küçük olduğundan istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmuştur. Yaş dağılımı açısından inceleme yapıldığında; 60 yaş ve üstü grubun 18-23 yaş (p=0,000), 24-29 yaş (p=0,000), 30-35 yaş (p=0,001), 36-41 yaş (p=0,000) ve 42-47 yaş (p=0,000) grupları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir. Pandemi dünyada olduğu gibi Türkiye’yi de etkisi altına almıştır. Salgının getirmiş olduğu her türlü değişimin birey ve toplum üzerinde farklılaşmaya yol açtığı söylenebilir. Bireysel ve toplumsal olarak salgının psikolojik etkileriyle baş edebilmek için farkındalık oluşturulmasının önemli olduğu düşünülmektedir. Ayrıca salgının etkisi düşünüldüğünde; COVID-19 pandemisinin afet kapsamında irdelenmesinin önemli olduğu düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

COVID-19 Salgını, Afet Yönetimi, Afet, COVID-19 Korkusu

Kaynakça

• AFAD. (2014). Açıklamalı afet yönetimi terimleri sözlüğü. Afet ve Acil Durum Başkanlığı. https://www.afad.gov.tr/kitaplar
• AFAD. (t.y.). Afet türleri. https://www.afad.gov.tr/afet-turleri
• Ahmadi, R. (2020). Koronavirüs pandemisinin (Kovid-19) toplumsal etkileri. Bilim Armonisi, 3(2), 65-72. https://doi.org/10.37215/bilar.800484
• Ahorsu, D. K., Lin, C. Y., Imani, V., Saffari, M., Griffiths, M. D., & Pakpour, A. H. (2020). The fear of COVID-19 Scale: Development and initial validation. International Journal of Mental Health and Addiction, 1-9 https://doi.org/10.1037/t78404-000
• Atay, Ü. T., Dinçer, N. N., Yarkac, F. U., & Öncü, E. (2020). Covid-19 pandemi sürecinde diş hekimliği uzmanlık öğrencilerinin korku ve anksiyete düzeylerinin değerlendirilmesi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Diş Hekimliği Dergisi, 2(3), 86-93. https://doi.org/10.51122/neudentj.2020.1
• Bakioğlu, F., Korkmaz, O., & Ercan, H. (2021). Fear of COVID-19 and positivity: mediating role of intolerance of uncertainty, depression, anxiety, and stress. International Journal of Mental Health and Addiction, 19(6), 2369-2382. https://doi.org/10.1007/s11469-020-00331-y
• Bernheim, A., Mei, X., Huang, M., Yang, Y., Fayad, Z. A., Zhang, N., ... & Chung, M. (2020). Chest CT findings in coronavirus disease-19 (covid-19): relationship to duration of infection. Radiology. https://doi.org/10.1148/radiol.2020200463
• Çölgeçen, Y., & Çölgeçen, H. (2020). Covid-19 pandemisine bağlı yaşanan kaygı düzeylerinin değerlendirilmesi: Türkiye örneği. Electronic Turkish Studies, 15(4). https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.44399
• Cvetković, V. M., Nikolić, N., Ocal, A., Martinović, J., & Dragašević, A. (2022). A predictive model of pandemic disaster fear caused by coronavirus (covid-19): implications for decision-makers. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(2), 652. https://doi.org/10.3390/ijerph19020652
• Cvetković, V. M., Öcal, A., & Ivanov, A. (2019). Young adults’ fear of disasters: a case study of residents from Turkey, Serbia and Macedonia. International Journal of Disaster Risk Reduction, 35, 101095. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2019.101095
• Duman, N. (2020). Üniversite öğrencilerinde covid-19 korkusu ve belirsizliğe tahammülsüzlük. The Journal of Social Science, 4(8), 426-437. https://doi.org/10.30520/tjsosci.748404
• EM-DAT. (t.y.a). Guidelines. EM-DAT – Data Entry – Field Description/Definition. https://www.emdat.be/guidelines
• EM-DAT. (t.y.b). General classification. https://www.emdat.be/classification
• FEMA. (t.y.). Emergency management in the United States. https://training.fema.gov/emiweb/downloads/is111_unit%204.pdf
• Gencer, N. (2020). Pandemi sürecinde bireylerin koronavirüs (kovid-19) korkusu: Çorum örneği. Uluslararası Sosyal Bilimler Akademi Dergisi, (4), 1153-1173. https://doi.org/10.47994/usbad.791577
• Güngörer, F. (2020). Covid-19'un toplumsal kurumlara etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (Salgın Hastalıklar Özel Sayısı), 393-328.
• Hossain, M. A., Jahid, M. I. K., Hossain, K. M. A., Walton, L. M., Uddin, Z., Haque, M. O., ... & Hossain, Z. (2020). Knowledge, attitudes, and fear of covid-19 during the rapid rise period in Bangladesh. PloS one, 15(9), e0239646. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0239646
• Hsieh, K. Y., Kao, W. T., Li, D. J., Lu, W. C., Tsai, K. Y., Chen, W. J., ... & Chou, F. H. C. (2021). Mental health in biological disasters: from SARS to COVID-19. International Journal Of Social Psychiatry, 67(5), 576-586. https://doi.org/10.1177/0020764020944200
• Huang, C., Wang, Y., Li, X., Ren, L., Zhao, J., Hu, Y., ... & Cao, B. (2020). Clinical features of patients infected with 2019 novel coronavirus in Wuhan, China. The Lancet, 395(10223). https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)30183-5
• Huck, S. W. (2012). Reading statistics and research. Pearson.
• Kalaycı, Ş. (2010). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri (ss. 403-419). 7. Baskı, Asil Yayın Dağıtım Ltd. Şti.
• Kaya G., Trabzon Ş., Altındiş S., & Alacahan, R. (2022). Sağlık eğitimi alan üniversite öğrencilerinde covid-19 pandemi sürecinde değişen beslenme ve hijyen alışkanlıkları ile koronavirüs korku düzeyleri arasındaki ilişki. The Medical Journal of Mustafa Kemal University. 211-222. https://doi.org/10.17944/mkutfd.1055630
• Ladikli, N., Bahadır, E., Yumuşak, F. N., Akkuzu, H., Karaman, G., & Türkkan, Z. (2020). Kovid-19 korkusu ölçeği’nin Türkçe güvenirlik ve geçerlik çalışması. International Journal of Social Science, 3(2), 71-80.
• Li, Q., Guan, X., Wu, P., Wang, X., Zhou, L., Tong, Y., ... & Feng, Z. (2020). Early transmission dynamics in Wuhan, China, of novel coronavirus–infected pneumonia. New England Journal of Medicine. https://doi.org/10.1056/NEJMoa2001316
• Lindell, M. K., Perry, R. W., Prater, C., & Nicholson, W. C. (2006). Fundamentals of emergency management. FEMA.
• Manyasi, B.N., & Mukuna, T. E. (2016). Disaster management: planning and communication approaches used in organızations in Kenya. International Journal of Education and Practice, 4(2), 84-89. https://doi.org/10.18488/journal.61/2016.4.2/61.2.84.89
• McIntosh, K., Hirsch, M. S., & Bloom, A. (2020). Coronavirus disease 2019 (COVID-19). UpToDate Hirsch MS Bloom, 5(1), 873.
• Memiş Doğan, M., & Düzel, B. (2020). Fear-anxiety levels in COVID-19. Turkish Studies, 15(4), 739-752. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.44678
• Miceli, R., Sotgiu, I., & Settanni, M. (2008). Disaster preparedness and perception of flood risk: a study in an alpine valley in Italy. Journal of Environmental Psychology, 28(2), 164-173. https://doi.org/10.1016/j.jenvp.2007.10.006
• National Disaster Management Authority. (t.y.). Biological disaster. https://ndma.gov.in/kids/biologicaldisaster.html.
• Ng, S. L. (2022). Effects of risk perception on disaster preparedness toward typhoons: an application of the extended theory of planned behavior. International Journal of Disaster Risk Science, 13(1), 100-113. https://doi.org/10.1007/s13753-022-00398-2
• Nguyen, T. M., & Le, G. N. H. (2021). The influence of covid-19 stress on psychological well-being among Vietnamese adults: the role of self-compassion and gratitude. Traumatology, 27(1), 86. https://doi.org/10.1037/trm0000295
• Nino, M., Harris, C., Drawve, G., & Fitzpatrick, K. M. (2021). Race and ethnicity, gender, and age on perceived threats and fear of covid-19: evidence from two national data sources. SSM-Population Health, 13, 100717. https://doi.org/10.1016/j.ssmph.2020.100717
• Özcan, H., Elkoca, A., & Yalçin, Ö. (2020). COVID-19 enfeksiyonu ve gebelik üzerindeki etkileri. Anatolian Clinic the Journal of Medical Sciences, 25(Special Issue on COVID 19), 43-50. https://doi.org/10.21673/anadoluklin.708151
• Özgünay, Ş. E., Akça, F., Karasu, D., Eminoğlu, Ş., & Gamlı, M. (2021). Coronavirüs (COVID-19) pandemi sürecinde, anestezistlerin yaşadıkları korku düzeyleri ve profilaksi uygulamalarının değerlendirilmesi. Anestezi Dergisi, 29(1), 25-31.
• Pakpour, A. H., & Griffiths, M. D. (2020). The fear of covid-19 and its role in preventive behaviors. Journal of Concurrent Disorders, 2(1), 58-63. https://doi.org/10.54127/WCIC8036
• Peeri, N. C., Shrestha, N., Rahman, M. S., Zaki, R., Tan, Z., Bibi, S., ... & Haque, U. (2020). The SARS, MERS and novel coronavirus (covid-19) epidemics, the newest and biggest global health threats: what lessons have we learned? International Journal of Epidemiology, 49(3), 717-726. https://doi.org/10.1093/ije/dyaa033
• Rather, R. A. (2021). Monitoring the impacts of tourism-based social media, risk perception and fear on tourist’s attitude and revisiting behaviour in the wake of covid-19 pandemic. Current Issues in Tourism, 24(23), 3275-3283. https://doi.org/10.1080/13683500.2021.1884666
• Sağlık Bakanlığı. (t.y.). COVID-19 Bilgilendirme Platformu. https://covid19.saglik.gov.tr/
• Şahin, C., & Sipahioğlu, Ş. (2007). Doğal afetler ve Türkiye. 3. Baskı. Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Soylu, Ö. B. (2020). Türkiye ekonomisinde covid-19’un sektörel etkileri. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(6), 169-185.
• Tanrıverdi, Ö., & Tanrıverdi, S. (2021). Covid-19’un sağlık çalışanlarının ruh sağlığına etkisi ve ruhsal travmaların önlenmesi. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 8(3), 245-248.
• Team, E. (2020). The epidemiological characteristics of an outbreak of 2019 novel coronavirus diseases (COVID-19)—China, 2020. China CDC weekly, 2(8), 113. https://doi.org/10.46234/ccdcw2020.032
• Tutal, V., & Efe, M. (2020). Bireylerin psikolojik sağlamlık ve covid-19 korkularının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(74), 318-325 https://doi.org/10.17719/jisr.11203
• Usta, M., & Usta, G. (2021). Biological disasters and some prevention method samples in Turkey. Ecological Life Sciences, 16(1), 25-39. https://doi.org/10.12739/NWSA.2021.16.1.5A0146
• WHO/EHA. (2002). Disasters & emergencies definitions. training package. https://apps.who.int/disasters/repo/7656.pdf
• Xu, D., Peng, L., Liu, S., & Wang, X. (2018). Influences of risk perception and sense of place on landslide disaster preparedness in southwestern China. International Journal of Disaster Risk Science, 9(2), 167-180. https://doi.org/10.1007/s13753-018-0170-0
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Zeybek, Z., Bozkurt, Y., & Aşkın, R. (2020). Covid-19 pandemisi: psikolojik etkileri ve terapötik müdahaleler. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(37), 304-318.
• Zhu, N., Zhang, D., Wang, W., Li, X., Yang, B., Song, J., ... & Tan, W. (2020). A novel coronavirus from patients with pneumonia in China, 2019. New England Journal of Medicine. https://doi.org/10.1056/NEJMoa2001017