Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Dinleme/İzleme Metni ve Etkinliklerinin Türkçe Öğretim Programı Doğrultusunda İncelenmesi

Yıl 2022, Sayı: 13, 366 - 401, 31.12.2022

Oğuzhan Uzun , Talat Aytan , Suat Ungan

https://doi.org/10.21733/ibad.1132465

Cited By: 2

Öz

Temel dil becerilerinin geliştirilmesi için ders kitaplarında dört temel dil becerisi ve dil bilgisine yönelik metin ve etkinlikler yer almaktadır. Söz konusu metin ve etkinlikler Türkçe Dersi Öğretim Programında yer alan kazanımları öğrencilere beceri olarak yansıtabilmek için hazırlanmaktadır. İlgili beceriler içerisinde dinlemenin yeri oldukça önemlidir. Diğer dil becerilerinin gelişimine doğrudan katkı sağlamaktadır. Bu sebeple ilgili çalışmada 2021-2022 eğitim öğretim yılında beşinci ve sekizinci sınıf düzeyinde Türkçe dersinde okutulan ders kitaplarının programda yer alan kazanımları yansıtma durumu ele alınmıştır. Doküman analizi kullanılan ilgili çalışmada Anıttepe Yayıncılık ve Millî Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanan ders kitapları inceleme nesnesi olarak ele alınmıştır. Bununla birlikte 2021-2022 eğitim öğretim yılında Türkçe dersine giren öğretmenlerin konu ile ilgili görüşleri alınmıştır. İncelemeler sonucunda ders kitaplarında yer alan metin ve etkinliklerin programda yer alan kazanımları yansıtma noktasında yetersiz olduğu ve dinleme/izleme araçlarının niteliğinin iyileştirilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmanın son kısmında konu ile ilgili olarak öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Dinleme, öğretim programı, ders kitabı, metin, etkinlik

Investigation of Listening Texts and Activities in Turkish Textbooks in accordance with Turkish Curriculum

Öz

In order to develop basic language skills, there are texts and activities for four basic
language skills and grammar in the textbooks. The texts and activities in question
are prepared in order to reflect the achievements in the Turkish Language
Curriculum to the students as skills. Listening is very important among related
skills. It directly contributes to the development of other language skills. For this
reason, in the related study, the reflection of the achievements in the program of the
textbooks taught in the fifth and eighth grade level Turkish lessons in the 2021-2022
academic year is discussed. In the related study using document analysis, the
textbooks prepared by Anıttepe Publishing and the Ministry of National Education
were considered as the object of examination. In addition, the opinions of the
teachers who took Turkish lessons in the 2021-2022 academic year were taken. As a
result of the examinations, it has been concluded that the texts and activities in the
textbooks are insufficient in reflecting the achievements in the program and the
quality of the listening/watching tools should be improved. In the last part of the
study, suggestions are presented regarding the subject.

Anahtar Kelimeler

Listening, curriculum, textbook, text, activity

Kaynakça

• Anderson, H., A.(1960). Teaching The Art of Listening, Perspectives on English, Appleton- Century- Crofts, Inc. New York.
• Arı, G. (2011). Türkçe (6, 7, 8. Sınıf) Ders Kitaplarındaki Okuma Ve Dinleme/İzleme Metinleri İle Yazma Görevleri Arasındaki Tür Uyumu. Electronic Turkish Studies, 6(3), s. 489-511
• Bayram, B. (2019). Türkçe Öğretmenlerinin Sınıf İçi Dinleme Eğitimi Uygulamalarında Karşılaştıkları Sorunlar Ve Bu Sorunlara Yönelik Çözüm Önerileri. Milli Eğitim Dergisi, 48(1), 57-80.
• Bostancı, E. B., ve Ceran, D. (2015). Seçici Dinleme Yönteminin 6. Sınıf Öğrencilerinin Dinlediğini Anlama Becerisine Etkisi. Journal of International Social Research, 8(41).
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. A., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Ceyran, K. O. ve Erdem, M. D. (2016). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Dinleme Becerisine Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi.
• Cihangir, Ç., Z. (2011). Kişilerarası İletişimde Dinleme Becerisi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Corbin, J. ve Strauss, A. (2008). Basics of qualitative research: Techniques and procedures for developing grounded theory. Thousand Oaks: Sage.
• Demirel, Ö. (1999). İlköğretim Okullarında Türkçe Öğretimi. İstanbul: MEB Basımevi.
• Demirel, Ö. ve Şahinel, M. (2006). Türkçe ve Sınıf Öğretmenleri için Türkçe Öğretimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Doğan, Y. (2014) Dinleme Eğitimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Doğan, Y. (2008). İlköğretim Yedinci Sınıf Öğrencilerinin Dinleme Becerisini Geliştirmede Etkinlik Temelli Çalışmaların Etkililiği. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 261-286.
• Hampleman, R. (1958). Comprasion of Listening and Reading Comprehension Ability of 4th and 6th Grade Pupils. Elementary English. XXXI, 49.
• Karabacak, E. (2014). Seçici Dinleme Eğitiminin 6. Sınıf Öğrencilerinin Dinleme Becerisi Üzerindeki Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Karasar, N. (2020). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Karatay, H. ve Uzun, O. (2019). Seçici Dinleme Stratejisi Öğretimi ile 5. Sınıf Öğrencilerinin Not Alma ve Özetleme Becerilerinin Geliştirilmesi. Millî Eğitim Dergisi, 48(1), 9-30.
• Kemiksiz, Ö. (2015). Türkçe Öğretiminde Eleştirel Dinleme. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(2), 299-316.
• Kılıç, F. ve Erkal, M. (2021). Ortaokul (5-6-7-8) Türkçe Dersi Öğretim Programları Dinleme/İzleme Kazanımları (2006-2015-2019) Ve Metin - Strateji İlişkisinin İncelenmesi. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , 7 (2) , 1-25 . DOI: 10.31463/aicusbed.876747
• Kılıç, F.(2021) "Ortaokul Türkçe Ders Kitaplarındaki Dinleme/İzleme Metinlerinin Metin Türleri Açısından İncelenmesi". TURAN-SAM 51:241-251. Kurudayıoğlu, M. ve Kana, F.(2013). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Dinleme Becerisi Ve Dinleme Eğitimi Özyeterlik Algıları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 245-258.
• Kurudayıoğlu, M. ve Yaşar, F. Ö. (2014). 6. Sınıf Türkçe Dersi Öğretmen Kılavuz Kitaplarındaki Dinleme Metinlerinin Dinleme Yöntem Ve Teknikleri Açısından İncelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2(2), 1-14.
• Labuschagne, A. (2003). Qualitative research: Airy fairy or fundamental? The Qualitative Report, 8(1).
• MEB (2019). Türkçe Dersi Öğretim Programı (1-8.Sınıflar)
• MEB (2022). Beşinci Sınıf Türkçe Ders Kitabı. Anıttepe Yayıncılık.
• MEB (2022). Sekizinci Sınıf Türkçe Ders Kitabı. Millî Eğitim Bakanlığı Yayınevi.
• Meydan, E. (2021). “Ortaokul (5, 6, 7, 8) Türkçe Ders Kitaplarındaki Edebi Metinlerin Değerler Eğitimi Açısından Yeterliliği Üzerine Bir İnceleme”, Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, (4/4), 23-36.
• Özbay, M. (2000). İlköğretim Okulu Öğrencilerinin Yazılı Anlatım Becerileri-Alan Araştırması. Ankara: Bizim Büro Basımevi.
• Özbay, M. (2005). Bir Dil Becerisi Olarak Dinleme Eğitimi. Ankara: Akçağ Yayıncılık.
• Özbay, M. ve Melanlioğlu, D. (2012). Türkçe Öğretim Programlarının Dinleme Becerisi Bakımından Değerlendirilmesi. Electronic Turkish Studies, 7(1).
• Özden., M., ve Durdu, L. (2016). Eğitimde Üretim Tabanlı Çalışmalar İçin Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Piaget, J. (1992). Epistemoloji ve Psikoloji. İstanbul: Sarmal
• Sever, S. (2013). Etkinliklerle Türkçe Öğretimi. Ankara: Tudem Yayıncılık.
• Solak, M. ve Yaylı, D. (2009). İlköğretim İkinci Kademe Ders Kitaplarının Türler Açısından İncelenmesi,Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(2), s. 444-453.
• Süğümlü, Ü. ve Yüce, S. N. (2020). Dinleme/İzleme Stratejilerine Yönelik Karşılaştırmalı Bir Çalışma: Program ve Ders Kitapları . Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi , 8 (23) , 202-215 . DOI: 10.33692/avrasyad.731880.
• TDK (2011). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu
• Tosunoğlu, M. (1999). Kelime Servetinin Eğitim Öğretimdeki Yeri ve Önemi. Millî Eğitim, (144).
• Wach, E. (2013). Learning About Qualitative Document Analysis.
• Wacker, K. G. ve Hawkins, K. (1996). Curricula Comparison for Classes in Listening. International Journal of Listening, (10), 14-28.
• Yalçın, A. (2012). Türkçe Öğretim Yöntemleri. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Yıldırım, A.ve Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, (5. Baskı), Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, F. ve Er, O. (2013). Türkçe Dersi Öğretim Programı Dinleme/İzleme Alanı Amaç Ve Kazanımlar Boyutunun Öğretmen Görüşleri Doğrultusunda Değerlendirilmesi. International Journal of Turkish Literature Culture Education, 2(2), 231-250.