Mimari Temsil Sitemlerinde Mekânsal Deneyim Sorunlarının Aşılması İçin Disiplinler Arası Denemeler: Bêka ve Lemoine’nin Yaşanan Mimarisinde Mekânın Duyusal Gücü

Yıl 2024, Sayı: 17, 42 - 64

Ersan Yıldız , Muzaffer Tolga Akbulut

https://doi.org/10.21733/ibad.1469627

Öz

Mimarlık karşılaştığı sorunları çözme ihtiyacı olarak disiplinlerarası bir yaklaşıma başvurur. Mimarlık diğer disiplinlerle kurduğu ilişkilerden doğan olasılıklar arasında seçimler yaparak alternatifler üretirken, etkileşimde olduğu diğer disiplinlere de benzer fırsatlar sunarak iki yönlü bir ilişkiyi mümkün kılar. Mimarlık, anlatım, temsil ve iletişim için görsel yöntemleri kullanma zorunluluğu ile görsel iletişim yöntemlerini kullanan diğer disiplinlerle ilişki kurabilmekte ve bu ilişkiyi sinema ile kurma olanağına da sahiptir. Sinema ve mimarlık, gerçek hayatta deneyimlediğimiz üç boyutlu mekânın iki boyutlu temsillerini üretir ve kullanır. Deneyimin temsili, zamana bağlı düşüncelerden arınmış, standart yöntemlerle estetik nesnelere dönüştürülen temsil sistemlerinde ciddi bir sorun yaratmaktadır. Zaman-mekânın zamana ve mekandaki deneyimlere bağlı olarak aktarılabileceği mimari temsil sistemlerinin uygulanması bu sorunun üstesinden gelebilir. Filmin sinemada yarattığı mekân imgesi, mimari temsillere hâkim olan durağanlıktan kurtulmuş, dinamik bir izlenim yaratarak izleyiciye geleneksel iki boyutlu mimari temsilden farklı bir deneyim yaşatabilmektedir. Çalışmada mimaride mekânsal deneyim temsil bünyesinde sınırlandırılmış, farklı mimari temsil kullanımının mekânsal deneyimde yarattığı değişim ve dönüşümler incelenmiştir. Bu çalışmada, sinema aracılığı ile izleyicinin dahil olduğu hareket kullanımı ile temsil sistemlerinin deneyim açısından zayıflığının aşılmasının mümkün olup olmadığı, yönetmenliğini Ila Bêka ve Louise Lemoine'in yaptığı iki film üzerinden sorgulanmıştır. Çalışma sonucunda Bêka ve Lemoine'in 'Mekânın Duygusal Gücü' olarak tanımladıkları zaman-mekân boyutunu çalışmalarına dahil ederek mimarlık üzerine filmler ürettikleri ve temsil sistemlerinin deneyim açısından zayıflığının üstesinden gelinebildiği görülmüştür. Bu bağlamda temsil düzleminde deneyim ve ifadesine dair yeni bir tartışma zemini yaratarak mimarlık pratiğinin gelişmesine ve ilerlemesine önemli katkı sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sinema ve Mimarlık, Mekân Algısı, Mekân Deneyimi, Mimari Temsil, Mekânın Duygusal Gücü

Interdisciplinary Experiments to Overcome Spatial Experience Problems in Architectural Representation Systems: The Emotional Power of Space in the Lived Architecture of Bêka and Lemoine

Öz

Architecture resorts to an interdisciplinary approach as a need to solve the problems it encounters. While architecture produces alternatives by making choices among the possibilities arising from the relations it establishes with other disciplines, it also makes a two-way relationship possible by presenting similar opportunities to other disciplines with which it interacts. Architecture, with the necessity of using visual methods for expression, representation, and communication, can establish a relationship with other disciplines that use visual communication methods, and it has the opportunity to establish this relationship with cinema. Cinema and architecture produce and use two-dimensional representations of the three-dimensional space we experience in real life. Representation of experience creates a serious problem in representation systems that are transformed into aesthetic objects through standardized methods, freed from time-related thoughts. Applying architectural representation systems in which time-space can come to life depending on time and experiences in space can overcome this problem. The image of the space created by the film in the cinema can give the audience a different experience from the traditional two-dimensional architectural representation by creating a dynamic impression that is freed from the stagnation that dominates the architectural representations. In the study, spatial experience in architecture was limited within the representation, and the changes and transformations created in spatial experience by the use of different architectural representations were examined. In this study, whether it is possible to overcome the weakness of representation systems in terms of experience by using movement in which the audience is involved through cinema is questioned through two films directed by Ila Bêka and Louise Lemoine. As a result of the study, it was seen that Bêka and Lemoine produced films on architecture by including the time-space dimension, which they defined as the 'emotional power of space', and it was possible to overcome the weakness of the representation systems in terms of experience. In this context, it contributes significantly to the development and progress of architectural practice by creating a new basis for discussion on the experience and expression of architecture on the level of architectural representation.

Anahtar Kelimeler

Cinema and Architecture, Space Perception, Space Experience, Architectural Representation, Emotional Power of Space

Kaynakça

• Akansel, S. (2024). Charlie and the chocolate factory. N. Erdoğan & H. T. Akarsu (Eds.), Architecture in cinema (ss. 398- 402) içinde. Benthrun Science Publishers.
• Akansel, S. (2020). Zamanlar arasında mekân göl evi. N. Erdoğan ve H. T. Akarsu (Eds.), Sinemada mimarlık (ss. 337- 442) içinde. YEM Yayın
• Amundsen, M. (2018). Q&A with Juhani Pallasmaa on architecture, aesthetics of atmospheres and the passage of time. Ambiances, 1-7. D
• Apostel, L. (1970). Interdisciplinarty; problems of teaching and research in universities. OECD.
• Bêka, I., & Lemoine, L. (2008). Koolhaas Houselife [Film]. Beka & Partners.
• Bêka, I., & Lemoine, L. (2017). Moriyama-San [Film]. Beka & Partners.
• Bêka, I., & Lemoine, L. (2022). Columbia GSAPP Dean's lecture series: Ila Bêka & Louise. https://www.youtube.com/watch?v=Wvt2i8DVFF8&ab_channel=ColumbiaGSAPP
• Bêka, I., & Lemoine, L. (2023, 16 Haziran). Moriyama-San. https://www.bekalemoine.com/moriyama.php
• Bêka, I., & Lemoine, L. (2023, 16 Haziran). Koolhaas Houselife. https://www.bekalemoine.com/Koolhaas_houselife.php
• Both, T. (2016). A D. school design project guide. Hasso Plattner Institute of Design at Stanford.
• Brand, S. (1994). How buildings learn: what happens after they’re built. Viking.
• Breeze. M. E. (2017). Towards an architecture of the cinematic. Doktora Tezi, University of Cambridge, Cambridge.
• Ceylan, E. (2010). Modern bir mimari temsil ve performans aracı olarak diyagram. Doktora Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Colomina, B. (2017). Mahremiyet ve kamusallık: kitle iletişim aracı olarak modern mimari. Metis. Connah, R. (2001). How architecture got its hump, MIT Press.
• Croset, P. A. (1988). The narration of architecture. B. Colomina (Eds.), Architectureproduction (ss. 200-211) içinde. Princeton Architectural Press.
• Delneste, Y. (2012). La Maison de Bordeaux et le temps qui passe. https://www.sudouest.fr/gironde/floirac/la-maison-de-bordeaux-et-le-temps-qui-passe-8981758.php
• Domingez, G. M., & Garboya, J. D. E. (2018). Home-city Interactions in Suburban Tokyo: Moriyama House by Ryue Nishizawa. Revista de Arquitectura, 23(34), 45-53.
• Eisenstein, S. M. (1989). Montage and architecture. Assemblage, 10, 110-131.
• Erk, G. K. (2023). Görünür kentler ve analog ikizleri. C. A. Güzer. (Edt.), Sinema ve mimarlık. (ss. 63- 86) içinde. FOL
• Fernández-Galiano, L. (1998). The life of the house. https://arquitecturaviva.com/articles/la-vida-de-la-casa
• Giedion, S. (1941). Space, time and architecture. Harvard University Press
• Gürer, T.K. (2004). Bir paradigma olarak mimari temsilin incelenmesi. Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Güzer, C. A. (2023). Sinemanın mimarlık üzerine söyledikleri: bir eleştiri biçimi olarak sinema. C. A. Güzer. (Ed.), Sinema ve mimarlık. (ss. 27- 62) içinde. FOL
• Hall, S. (1997). The work of representation. S. Hall (Eds.), Representation: Cultural representations and signifying practices (ss. 13-74) içinde. SAGE Publications.
• Harries, K. (1982). Building and the terror of time. Perspecta. 19, 58-69.
• Hays, K.M. (2005). Architecture by numbers. Praxis, (7), 88-99.
• Helmane, I., & Briška, I. (2017). What is developing integrated or interdisciplinary or multidisciplinary or transdisciplinary education in school? Signum Temporis, 9(1), 7–15.
• Hohle, M.K. (2006). Building blocks.https://blog.naver.com/PostView.nhn?isHttpsRedirect=true&blogId=rjscnr77&logNo=80116642777
• Hollier, D. (1989). Against architecture: the writings of georges bataille. MIT Press.
• Jacob, S. (2009). Koolhaas houselife. https://www.iconeye.com/back-issues/koolhaas-houselife
• Jacobs, H. H. (1989). The growing need for interdisciplinary curriculum content. H. H. Jacobs (Eds.), Interdisciplinary curriculum: Design and implementation. (ss. 1-11) içinde. Assocation for Supervision and Curriculum Development.
• Kalay, M. A. (2020). Dogville'in boyutları. N.Erdoğan & H.T.Akarsu (Eds.) Sinemada mimarlık (ss. 76- 90) içinde. YEM Yayın.
• Kavakoğlu, A. A. (2023). Mimari imgelerin sinemadaki temsili: Renaissance filminde imgesel şehrin inşası. C. A. Güzer. (Ed.), Sinema ve mimarlık (ss. 124- 142) içinde. FOL.
• Keim, C., & Schrödl, B. (2015). Cinetectur – Korrespondenzen zwischen film, Architekturgeschichte und architekturtheorie. C.Keim & B.Schrödl (Eds.), Architektur im film (ss. 9-48) içinde. Transcript Verlag.
• Kotsioris, E. (2019). The life in between: Ryue Nishizawa’s Moriyama House. https://post.moma.org/the-life-in-between-ryue-nishizawas-moriyama-house-tokyo-2002-2005
• Lefebvre, H. (1991). The production of space. Blackwell.
• Moholy-Nagy, L. (2005). The new vision: fundamentals of Bauhaus design, painting, sculpture, and architecture . Dover Publications.
• Lemoine, L. (2009). Entrevista, Revista A10(29), 45-46.
• Moholy-Nagy, L. (2005). The new vision: fundamentals of Bauhaus design, painting, sculpture, and architecture. Dover Publications.
• Nishizawa, R. (2010). Moriyama House. Seven new architectural elements. K. Kitayama, Y. Tsukamoto & R. Nishizawa (Eds.), Tokyo metabolizing (ss. 76-99) içinde. Toto Publishing
• Ouroussoff, N. (1998). Fitting form to function. https://www.latimes.com/archives/la-xpm-1998-sep-20-ca-24519-story.html
• Penz, F. (1997). Cinema & architecture: Melies, mallet-stevens, multimedia. British Film Institute
• Ramiro, L. A. (2017). Cine documental de arquitectura : construcción de la no-ficción en la Villa Saboya, la Casa Burdeos y el Centro Rolex. E.T.S. Arquitectura. https://doi.org/10.20868/UPM.thesis.48167.
• Rossi, A. (1981). A Scientific autobiography. MIT Press.
• Schamoni, V. (1926). Das lichtspiel: Möglichkeiten des absoluten films. Münster.
• Sluishuis (2023, 22 Haziran). Sluishuis. https://sluishuis.nl
• Sontag, S. (1977). On photography. Anchor Books.
• Suárez, L. A. (2016). Towards experiential representation in architecture. Journal of Architecture and Urbanism, 40(1), 47-58.
• Sörgel, H. (1918). Einführung in die architektur-ästhetik: Prolegomena zu einer theorie der baukunst. Piloty & Loenhle.
• Tanju, B. (2008). Mekân-zaman ve mimarlıklar. Zaman – mekân içinde (ss.170-185). Yem Yayın.
• Tanyeli, U. (2001). Sinema ve mimarlık: temsiliyet nesnenin temsili sanatın sanallıkla ifadesi. Arredamento Mimarlık, (11/66).
• Till, J. (1996). Architecture in space, time. C. Melhuish (Eds.), Architecture and anthropology (ss. 12-16) içinde. London Academy Editions.
• Tschumi, B. (1981). The Manhattan transcripts. Wiley
• Till, J. (2009). Archıtecture depends. MIT Press.
• Vitruvius (1931). On architecture. I (1-5). Harvard University Press.
• Weihsmann, H. (2015). Cinetectur – Architektur im zeitalter des films. ein parcours im vorfeld einer ınteraktion von film und architektur. C.Keim & B.Schrödl (Eds.), Architektur im film (ss.29-48) içinde. Transcript Verlag.
• Yıldız, E. (2024). The mind of the dead and the thinking (Johnny Got His Gun). N.Erdoğan & H. T. Akarsu (Eds.), Architecture in cinema (ss. 176-182) içinde. Benthrun Science Publishers.
• Zevi, B. (1957). Architecture as space. Horizon.
• Zaluska, M., Amarri, R., & Bailey, M. (2023, 2 Ağustos). Ila Bêka & Louıse Lemoine on the Moriyama House– What is a house for And Bêka & Lemoine. https://drawingmatter.org/beka-lemoine-on-the-moriyama-house