Sağlık Meslek Lisesi öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 2, 105 - 112, 01.06.2016

Aliye Bulut , Aziz Bulut Rüveyda Esra Erçim

Öz

Amaç: Bu araştırma Bingöl Devlet Hastanesi’nde yaz stajı yapan Bingöl Sağlık Meslek Lisesi öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını (SYBD) ve
bunları etkileyen faktörlerin neler olduğunu belirlemek amacıyla yapıldı.
Gereç ve yöntemler: Tanımlayıcı nitelikteki bu çalışmanın kapsamına, 10 Ağustos - 11 Eylül 2015 tarihleri arasında Bingöl Devlet Hastanesi’nde yaz stajı
yapan 120 sağlık meslek lisesi öğrencisinden 112’si (50 erkek, 62 kız; ort. yaş 16.6±1.1 yıl) alındı (Cevaplılık oranı: %93.3). Katılımcılara sosyo-demografik
özellikler ile sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını etkileyebileceği düşünülen bazı faktörlerin değerlendirilmesi ile ilgili sorular yöneltildi ve SYBD ölçeği
sorularının yer aldığı bir anket formu uygulandı. Ölçek, SYBD’yi sorgulayan 48 soru ve ‘hiçbir zaman, bazen, sıklıkla ve düzenli olarak’ seçeneklerinden
oluşan, altı alt bileşene ayrılan bir ölçektir ve en düşük puan 48, en yüksek puan ise 192’dir.
Bulgular: Öğrencilerin SYBD ölçeği genel ortalaması 126.9±28.7 puan olarak hesaplandı. SYBD ölçeği ortalama puanları cinsiyet, gelir durumu, ailenin
tipi ve ailede sigara içme alışkanlığı olup olmadığı durumlarına göre istatistiksel olarak farklı bulunmazken (p > 0.05); lisede okuduğu bölüme göre SYBD
alt bileşenlerinden beslenme alışkanlığı ve kendini gerçekleştirme arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulundu (p < 0.05). Buna göre beslenme
alışkanlığı ve kendini gerçekleştirme puanları acil tıp teknisyenliği okuyan öğrencilerde hemşirelik okuyan öğrencilerden fazla idi ve bu fark istatistiksel
olarak anlamlı bulundu (p < 0.05).
Sonuç: Bingöl Sağlık Meslek Lisesi öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları orta düzeyde bulundu. Öğrencilerin sağlıkla ilgili bir okulda eğitim
görmelerine rağmen sağlıklı yaşam biçimi davranışları hakkında yeterince farkındalık kazanmadıkları düşünüldü. Bu nedenle öğrencilerin sağlıklı yaşam
biçimi davranışlarının önemini kavraması ve bu davranışları günlük hayatta uygulamaları desteklenmelidir.

Anahtar Kelimeler

Sağlıklı yaşam biçimi davranışları, sağlığın geliştirilmesi, Sağlık meslek lisesi öğrencileri

Kaynakça

• Cihangiroğlu Z, Deveci SE. Fırat Üniversitesi Elazığ Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaam biçimi davranıları ve etkileyen faktörler. Fırat Tıp Dergisi 2011;16:78-83.
• Güler G, Güler N, Kocata S, Yıldırım F ve ark. Bir üniversitede çalıan öğretim elemanlarının sağlıklı yaam biçimi davranıları. Cumhuriyet Üniversitesi Hemirelik Dergisi 2008;12:18-26.
• Pender NJ, Barkauskas VH, Hayman L, Rice VH, Anderson ET. Health promotion and disease prevention: Toward excellence in nursing practice and education. Nursing Outlook 1992;40:106-12.
• Bahar Z, Bayık A. Sağlığın gelitirilmesi ve sağlık eğitimi, DSÖ: LEMON Hemirelikte Eğitim Materyali. Bölüm 5, 1. Baskı. Ankara: Sağlık Bakanlığı Matbaası No: 605; 1998.
• Ayaz S, Tezcan S, Akıncı F. Hemirelik yüksekokulu öğrencilerinin sağlığı gelitirme davranıları. Cumhuriyet Üniversitesi Hemirelik Yüksek Okulu Dergisi 2005;9:26-34.
• Zaybak A, Fadıloğlu Ç. Üniversite öğrencilerinin sağlığı gelitirme davranıı ve bu davranıı etkileyen etmenlerin belirlenmesi. Ege Üniversitesi Hemirelik Yüksek Okulu Dergisi 2004;20:77-95.
• Komduur RH, Korthals M, te Molder H. The good life: living for health and a life without risks? On a prominent script of nutrigenomics. Br J Nutr 2009;101:307-16.
• İnan F. Kayseri Sağlık Meslek Lisesi öğrencilerinin sağlık düzeylerinin aratırılması. [Yüksek Lisans Tezi] Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 1994.
• Walker SN, Sechrist KR, Pender NJ. The Health- Promoting Lifestyle Profile: development and psychometric characteristics. Nurs Res 1987;36:76-81.
• Esin N. Endüstriyel alanda çalıan içilerin sağlık davranılarının saptanması ve gelitirilmesi. [Doktora Tezi], İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 1997.
• Ünalan D, Öztop DB, Elmalı F, ve ark. Bir grup sağlık yüksekokulu öğrencisinin yeme tutumları ile sağlıklı yaam biçimi davranıları arasındaki iliki. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2009;16:75-81.
• Karadeniz G, Uçum EY, Dedeli Ö, Karaağaç Ö. Üniversite öğrencilerinin sağlıklı yaam biçimi davranıları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2008;7:497-502.
• Altun İ. Kocaeli’nde yaayan halkın sağlıkla ilgili tutumlarına ve sağlık yaam biçimi davranılarına ilikin bir çalıma. Sağlık ve Toplum 2002;3:41-51.
• Tashiro J. Exploring health promoting lifestyle behaviors of Japanese college women: perceptions, practices, and issues. Health Care Women Int 2002;23:59-70.
• Bagwell MM, Bush HA. Improving health promotion for blue-collar workers. J Nurs Care Qual 2000;14:65-71.
• Kaya F, Ünüvar R, Bıçak A, Yorgancı E, Funda Öz BÇ, Kankaya FC. Öğretim elemanlarının sağlığı gelitirme davranıları ve etkileyen etmenlerin incelenmesi. TAF Prev Med Bull 2008;7:59-64.
• Pasinlioğlu T, Gözüm S. Birinci basamak sağlık hizmetlerinde çalıan sağlık personelinin sağlık davranıları. Cumhuriyet Üniversitesi Hemirelik Yüksekokulu Dergisi 1998;2:60-8.
• Ünalan D, enol V, Öztürk A, Erkorkmaz Ü. Meslek yüksekokullarının sağlık ve sosyal programlarında öğrenim gören öğrencilerin sağlıklı yaam biçimi davranıları ve öz-bakım gücü düzeyleri arasındaki ilikinin incelenmesi. İ.Ü. Tıp Fakültesi Dergisi 2007;14:101-9.
• Yıldırım N. Üniversite öğrencilerinin bazı sosyo- demografik özelliklerinin sağlıklı yaam biçimi davranılarına etkisi. [Yüksek Lisans Tezi], Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemirelik Ana Bilim Dalı; 2005.
• Diez SMU, Perez-Fortis A. Socio-demographic predictors of health behaviors in Mexican college students. Health Promot Int (Electronic Journal) 2009; October 29. Available from: http://heapro. oxfordjournals.org/ [Date of access: September 03, 2015].
• İlhan N, Batmaz M, Akhan LU, Üniversite öğrencilerinin sağlıklı yaam biçimi davranıları. Maltepe Üniversitesi Hemirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2010,3:34-43.
• World Health Organization. Passive smoking kills World No-Tobacco Day 2001. Available from:http://www. euro.who.int/mediacentre/PR/2001/20010909_4 [Date of access: April 16, 2015].