Türkiye’nin Su Yönetim Politikaları: Ulusal Güvenlik Açısından Bir Değerlendirme

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 2, 1 - 19, 31.08.2020

Erol Turan , Ergin Bayrakdar

https://doi.org/10.25272/j.2149-8539.2020.6.2.01

Cited By: 1

Öz

Türkiye dünyada ikamesi mümkün olmayan bir kaynak olan su sahipliği ile coğrafi olarak bölgesinde ve küresel ölçekte stratejik konumdadır. Bu su sahipliği hem iç hem de dış güvenlik bağlamında Türkiye’nin ulusal güvenliğinin şekillenmesinde kilit rol oynamaktadır. Türkiye’nin stratejik su yönetimi ile ilgili olarak çatışma ve barış boyutlarının bulunduğu söylenebilir.
Bu çalışmada Türkiye’deki ve uluslararası alandaki su kaynakları incelenmiş, bu bağlamda parçalardan bütüne doğru gidilerek stratejik su yönetim ağı unsurlarının irdelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemi ve durum çalışmaları kullanılmış ve doküman incelemesi tekniğinden yararlanılmıştır. Çalışmadaki verilerin oluşturulmasında kitap, makale, tez, gazete, internet bilgilerinden faydalanılmıştır. Dünyadaki belli başlı tatlı su kaynakları ve bunların jeopolitik-yaşamsal önemi hakkında bilgiler verilmeye çalışılmış, ardından Türkiye boyutundan önemli su kaynaklarının bugünkü ve gelecekteki stratejik rollerine ilişkin açıklamalarda bulunularak ulusal güvenlik yönlü bağları ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Su stresi, Su kıtlığı, Stratejik su yönetimi, Ulusal güvenlik, Türkiye'nin su politikaları

Kaynakça

• Acar, E. (2018). Küreselleşme-Neoliberalizm ve Su Yönetimi. Ankara: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
• Bozkurt, P. (2018). Türkiye'de Tarımsal Sulamanın Stratejik Yönetimi: Üst Politika Belgeleri ve DSİ'nin Strateji Belgelerine Yansıması. Türk İdare Dergisi. Aralık 2018(487), 485-515.
• Brewda, J. (1995). Kissinger's 1974 Plan for Food Control Genocide Executive Intelligence Review. (22)49, 1-15.
• Brown, T. C., Vinod, M., & Ramirez, J. A. (2019). Adaptation to Future Water Shortages in the United States Caused by Population Growth and Climate Change. Earth's Future. 7, 219-234.
• Busby, J. (2017). Water and U.S. National Security.Council on Foreign Relations. 1-24.
• Chellaney, B. (2013). Water, Peace, and War: Confronting the Global Water Crisis. New York: Rowman&Littlefield.
• Cnnturk.com. (2019). Bakan Pakdemirli: Hedefimiz 2023'de 100 baraj. https://www.cnnturk.com/video/turkiye/bakan-pakdemirli-hedefimiz-2023de-100-baraj adresinden erişildi.(ET:01.09.2019).
• FAO. (2007). Coping With Water Scarcity - Challange Of The Twenty-First Century- World Water Day. http://www.fao.org/3/a-aq444e.pdf adresinden erişildi. (ET: 07.08.2019).
• FAO. (2009). FAO's Global Information System on Water and Agriculture. http://www.fao.org/nr/water/aquastat/basins/euphrates-tigris/index.stm adresinden erişildi. (ET: 01.09.2019).
• Farm6.staticflickr.com. (2019). https://farm6.staticflickr.com/5551/32212605922_ce300694e5_o.jpg adresinden erişildi. (ET: 27.08.2019).
• Food and Agriculture Organization Of The United Nations (FAO). (2018). Water Management in Fragile Systems. Cairo.
• Forsythe, D. P. (2017). Water and Politics in The Tigris– Euphrates: Hope For Negative Learning? Cahan J.A (Ed.).Water Security in the Middle East: Essays in Scientific and Social Cooperation (s.167-184). University of Nebraska, Anthem Press. ABD.
• GRID-Arendal. (2019). Regulation of the Tigris and Euphrates Rivers.https://www.grida.no/resources/5775 adresinden erişildi. (ET: 05.09.2019).
• Karataş M. ve Çevik, S. (2010). Stratejik Doğal Kaynak Olarak Su ve Türkiye'nin Konumunun Değerlendirilmesi. Akademik Araştırmalar Dergisi. Mayıs-Temmuz (45) 1-29.
• Kissinger, H. (1974). National Security Study Memorandum: NSSM 200. Implications of Worldwide Population Growth, Washington: F. Graboske, National Security Council.
• Kurtoğlu, R. (2018). Biyo-Politik Savaşlar: İklim-Su-Gıda-GDO-Sağlık İstihbaratı. İstanbul: Destek Yayınları.
• Küre Dağları Milli Parkı. (2019). Su Kaynakları.https://www.kdmp.gov.tr/sayfa/su-kaynaklari adresinden erişildi. (ET: 27.08.2019).
• Luo, T., Young, R., & Reig, P. (2015). Aqueduct Projected Water Stress Country Rankings. World Resources Institute. 1-16.
• Msn.com. (2019). Cumhurbaşkanı Erdoğan Yusufeli Barajı'nda incelemelerde bulundu. https://www.msn.com/tr-tr/video/unluler/cumhurba%C5%9Fkan%C4%B1-erdo%C4%9Fan-yusufeli-baraj%C4%B1nda-incelemelerde-bulundu-2/vp-AAGh175 adresinden erişildi.(ET: 02.09.2019) .
• Ocak, M. E. (2019). Tatlı Su Kaynaklarındaki Küresel Değişimler.Bilim ve Teknik. Kasım 2019 (624).
• Özdemir, O. (2015). Dünyada Sınıraşan Su Politikaları: Meriç Havzası Değerlendirmesi. Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Ankara.
• Sabah Gazetesi. (2019). Yusufeli barajında sona gelindi! Türkiye'nin en yüksek barajı olacak. https://www.sabah.com.tr/galeri/ekonomide-bugun/yusufeli-barajinda-sona-gelindi-turkiyenin-en-yuksek-baraji-olacak/23 adresinden erişildi. (ET: 01.09.2019).
• Sciencedaily. (2019). Water scarcity. https://www.sciencedaily.com/terms/water_scarcity.htm adresinden erişildi. (ET: 07.08.2019).
• Sertkaya, H. G. (2019). Türkiye Tarımda Yeni Bir Atılımın Eşiğinde. Para Dergisi. (19-25 Mayıs 2019), 14-26.
• Sürdürülebilir Kalkınma Derneği Türkiye. (2019). Türkiye'de suyun durumu ve su yönetimine yeni yaklaşımlar: Çevresel Perspektif.http://www.skdturkiye.org/yayin/turkiyede-suyun-durumu-ve-su-yonetiminde-yeni-yaklasimlar-cevresel-perspektif adresinden erişildi. (ET: 02.09.2019).
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2019). On Birinci Kalkınma Planı 2019-2023. http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2019/07/On-Birinci-Kalkinma-Plani.pdf adresinden erişildi. (ET: 02.11.2019).
• T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. (2010a). Türkiye İklim Değişikliği Stratejisi 2010-2023. https://webdosya.csb.gov.tr/db/iklim/banner/banner592.pdf adresinden erişildi. (ET: 01.11.2019).
• T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. (2010b). Türkiye’nin İklim Değişikliği Uyum Stratejisi ve Eylem Planı.https://webdosya.csb.gov.tr/db/iklim/editordosya/uyum_stratejisi_eylem_plani_TR.pdf adresinden erişildi. (ET: 02.11.2019).
• T.C. Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü. (2019). Toprak Su Kaynakları. http://www.dsi.gov.tr/toprak-ve-su-kaynaklari adresinden erişildi. (ET:13.09.2019).
• T.C. Dışişleri Bakanlığı. (2019). Türkiye´nin Sınır Aşan Sular Politikasının Ana Hatları. http://www.mfa.gov.tr/turkiye_nin-sinir-asan-sular-politikasinin-ana-hatlari-.tr.mfa adresinden erişildi. (ET:11.09.2019).
• T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı. (2017). Su Kararları. Ormancılık ve Su Şurası 5-7 Mayıs 2017 içinde (s.1-21). Afyonkarahisar.
• T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı. (2017). Haritalı İstatistik Bülteni, Ankara.
• T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı. (2019a). Ulusal Su Planı. https://www.tarimorman.gov.tr/SYGM/Belgeler/NHYP%20DEN%C4%B0Z/ULUSAL%20SU%20PLANI.pdf adresinden erişildi.(ET: 25.08.2019).
• T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı. (2019b). Yeraltı Barajları Eylem Planı ”Lansman Toplantısı". https://www.tarimorman.gov.tr/Haber/3936/Yeralti-Barajlari-Eylem-Plani-Lansman-Toplantisi adresinden erişildi.(ET: 26.08.2019).
• Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu. (2019a). IPARD Programı. https://www.tkdk.gov.tr/Content/File/Ipard/IPARDII_Programi-Turkce_3Cagri.pdf adresinden erişildi. (ET: 06.09.2019).
• Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu. (2019b). Tarım-Çevre, İklim ve Organik Tarım Uygulamaları ve Türkiye Geleceği. Kırsal Kalkınma Dergisi. Nisan-Mayıs-Haziran (16), 32-34.
• TEMA Vakfı. (2019a). Kırılgan Döngü. https://sutema.org/kirilgan-dongu.2.aspx adresinden erişildi. (ET: 02.09.2019).
• TEMA Vakfı. (2019b). Tarımda Kullanılan Su. https://sutema.org/kirilgan-dongu/tarimda-kullanilan-su.10.aspx adresinden erişildi. (ET: 02.09.2019).
• U.S. Agency For International Development. (2017). U.S. Government Global Water Strategy. https://www.usaid.gov/what-we-do/water-and-sanitation/us-global-water-strategy adresinden erişildi. (ET: 22.08.2019).
• U.S. Government Publishing Office. (2018). Fourth National Climate Assessment Volume II Impacts, Risks, and Adaptation in the United States. https://nca2018.globalchange.gov adresinden erişildi. (ET: 21.08.2019).
• U.S. Office of The Director of National Intelligence. (2012). Global Water Security-Intelligence Community Assessment. https://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/ICA_Global%20Water%20Security_0.pdf adresinden erişildi. (ET: 02.11.2019).
• UNESCO. (2019). The United Nations World Water Development Report 2019: Leaving no one behind. Paris.
• UNICEF. (2017). Susuzluk. https://www.unicefturk.org/yazi/susuzluk adresinden erişildi (ET:27.08.2019).
• United Nations. (2018). Un water.https://www.unwater.org/publication_categories/sdg-6-synthesis-report-2018-on-water-and-sanitation/#targetText=SDG%206%20Synthesis%20Report%202018,tirelessly%20for%20their%20full%20implementation adresinden erişildi. (ET: 21.08.2019).
• Water Europe. (2018). 2018-2019 Annual Report. http://watereurope.eu/wp-content/uploads/sites/102/2019/06/Annual-Report-Water-Europe_online.pdf adresinden erişildi. (ET: 27.08.2019).
• Worldwater. (2019). World Scarcity Clock. https://worldwater.io/ adresinden erişildi. (ET: 02.11.2019).
• Yıldız, D. (2016). Gıda Jeopolitiği ve Türkiye. http://www.gidamo.org.tr/resimler/ekler/a378c864bc3e99f_ek.pdf?tipi=1&turu=H&sube=0 adresinden erişildi. (ET: 02.11.2019) .
• Yıldız, D. (2017). Kuzey Irak'tan Kıbrıs'a Ateş ve Su: Yeni Ortadoğu Akdeniz. İstanbul: Bizim Kitaplar.