Zamanın Yükü: Muş’ta Geleneksel Semerciliğin Son Temsilcisi Burhan Usta

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 2, 40 - 50, 22.11.2018

Canser Kardaş

https://doi.org/10.33709/ictimaiyat.482497

Cited By: 2

Öz

Toplumların önemli somut kültürel ürünleri
arasında geleneksel el sanatı ürünler yer almaktadır. Teknolojinin ilerlemesi,
ihtiyaçların sürekli değişmesi ve ayrıca el sanatlarında üretimin pahalı olması
genel olarak el sanatlarına dayalı üretimi durma noktasına getirmiştir. Geleneksel
el sanatlarından semercilik, yük ve binek hayvanlarının artık günlük hayatta
kullanılmaması nedeniyle semere talep önce azalmış son zamanlarda tamamen durma
noktasına gelmiştir.

Muş’ta aile mesleği olarak iki
kuşaktır devam eden semercilik mesleğini artık sadece Burhan Usta
yapabilmektedir. Semerci Burhan [Bulakçıbaşı] Usta yakın tarihe kadar semer
üretmekteydi. Muş’un sınırları içinde yer alan yaylaların tamamına yol
yapılması yük ve binek hayvanlarına fazla ihtiyaç kalmaması nedeniyle Burhan Usta
da artık semer üretmemektedir. Talebin olması durumunda semer üretmekte ancak bu
talepler de geçimi sağlamaktan uzak olduğundan meslek yok olma ve unutulma
noktasına gelmiştir.

Çalışmada
Muş’ta semercilik mesleği, semercilikte kullanılan araç ve gereçler, semerlerin
yapımı üzerinde durulmuştur. Ayrıca turizme yönelik üretim ve mesleğin
günümüzün koşullarına dönüşümüne dair öneriler yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Semercilik, Muş, el sanatları, Turizm

Kaynakça

• Arslan, F., Çağlar, İ.M., Gürbıyık, C. (2017). Kültürel Miras Kapsamında Kaybolmaya Yüz Tutmuş Geleneksel Meslekler: Turgutlu Örneği. Studies of The Ottoman Studies, 7(13), 211-247.
• Basat, E. M. (2013). Somut ve Somut Olmayan Kültürel Mirası Birlikte Koruyabilmek. Milli Folklor, (100), 61-71.
• Çelik, S.&Doru Ö. (2016). Turizm ile Bölgesel Kalkınma İlişkisi, Muş Turizm Potansiyeline Yönelik Bir SWOT Analizi. ÜNİDAP Uluslararası Kalkınma Konferansı Kitabı. Erzurum: Muş Alparslan Üniversitesi yayını. 323-336.
• Fidan, S. (2017). Gaziantep’te Zanaatler: Semercilik, Çulculuk ve Palancılık. Journal of Gaziantep University Journal of Social Sciences, 16(2), 580-593
• Kardaş, C. (2018). Muş İl Merkezinde Kullanılan Erkek Lakapları. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 11 (23), 207-226.
• Oğuz, Ö. M. (2013). Somut Olmayan Kültürel Miras Nedir. Ankara: Grafiker.
• Öztürk, İ. (2005). Türk El Sanatlarının Günümüzdeki Durumu (Tarihçe, Sorunlar, Öneriler). Sanat Dergisi,(7), 67-75.
• Türktaş, Z. (2015). Semercilik, Süpürgecilik ve Sepetçilik. Konya Kitabı XV (Kaybolmuş ve kaybolmaya Yüz Tutmuş Meslekler), (Edt. K. Çınar). Konya: Konya Ticaret Odası. 377-387.
• Yeşilbaş, E. (Tarihsiz). Diyarbakır El Sanatlarından Palan ve Şapka Yapımı. Diyarbakır Geleneksel El Sanatları, C. 1, 111-124. Ankara: Diyarbakır İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Yayını.
• Yolcu, M.A. (2014). Nevşehir’de Yaşayan Geleneksel Mesleklerin Değişim ve Dönüşümü. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 9/2 Winter 2014, p. 1719-1738.
• http://aregem.kulturturizm.gov.tr/TR-12929/yasayan-insan-hazineleri-ulusal-envanteri.html (E.T. 05.11.2018)