The Transformation of the Idea of Development from Dialectic to Gradual Progress: Herbert Spencer's Understanding of Knowledge and Evolutionary Thought

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 2, 402 - 418, 30.11.2022

Önder Tilci

https://doi.org/10.33709/ictimaiyat.1103556

Cited By: 1

Öz

Although the idea of evolution, which is generally built on principles and thesicles such as similarities, differences, descening from a common ancestor, genetic transmission, natural selection and the survival of the fittest among living beings reached its peak with Darwin in the nineteenth century, it has gone back much further historically. The idea that living beings or social structures change/evolve from the simple to the complex in line with certain principles and over time, has been an issue that has been dealt with by many thinkers since the first periods of the history of thought. However, throughout history, the idea that living beings existed and continued to exist in accordance with certain principles could not gain a scientific explanation qualification due to the limitations of existing scientific data, processes such as similarity, kinship, diversification, natural selection or survival of the fittest among living beings could not be fully explained in the light of scientific findings. Within this framework, the scientific history of evolutionist thought in the modern sense is much more recent. This article primarily deals with the efforts to reconstruct the boundaries between religion and science, which Herbert Spencer opened up for discussion in his work titled First Principles, and the thoughts on scientific knowledge and evolution developed by the thinker within these boundaries.

Anahtar Kelimeler

Herbert Spencer, Progress, Evolution, Knowledge, Survival of the Fittest.

Diyalektikten Tedrici İlerlemeye Gelişme Fikrinin Dönüşümü: Herbert Spencer'in Bilgi Anlayışı ve Evrim Düşüncesi

Öz

Genel olarak canlılar arasındaki benzerlikler, farklılıklar, ortak atadan gelme, genetik aktarım, doğal seçilim ve güçlü olanın hayatta kalması gibi ilke ve önermeler üzerine inşa olan evrim düşüncesi, her ne kadar zirve noktasına ondokuzuncu yüzyılda Darwin ile birlikte ulaşsa da, tarihsel olarak çok daha gerilere uzanmaktadır. Canlıların ya da sosyal yapıların basit olandan karmaşığa, belirli ilkeler doğrultusunda ve zamana yayılan bir biçimde değiştiği/evrildiği fikri düşünce tarihinin ilk dönemlerinden itibaren birçok düşünür tarafından ele alından bir konu olmuştur. Ancak tarih içerisinde, canlıların bir takım ilkeler doğrultusunda var oldukları ve varlıklarını sürdürdükleri düşüncesi, mevcut bilimsel verilerin sınırlılığından dolayı bilimsel bir açıklama niteliği kazanamamış, canlılar arasındaki benzerlik, akrabalık, çeşitlenme, doğal ayıklanma ya da en iyi olanın hayatta kalması gibi süreçler bilimsel bulgular ışığında tam olarak açıklanamamıştır. Bu çerçevede, modern anlamda evrimci düşüncenin bilimsel tarihi çok daha yenidir. Bu makale, modern anlamda evrimci düşüncenin ondozuncu yüzyıldaki en önemli temsilcilerinden olan Herbert Spencer’in İlk Prensipler adlı çalışmasında tartışmaya açtığı din ve bilim arasındaki sınırların yeniden inşa çabasını ve bu sınırlar çerçevesinde düşünür tarafından geliştirilen bilimsel bilgi ve evrim hakkındaki düşünceleri konu edinmektedir.

Anahtar Kelimeler

Herbert Spencer, İlerleme, Evrim, Bilgi, En İyinin Hayatta Kalması

Kaynakça

• Alter, S. G. (1999). Darwinism and the linguistic image. Baltimore: The John Hopkins University Press.
• Baer, K. E. V. (1862). Welche auffassung der lebenden natur ist die richtige? und wie ist diese auffassung auf die entomologie anzuwenden?. Berlin: Hirschwald Verlag.
• Bock, K. (1997). İlerleme, gelişme ve evrim kuramları. T. Bottomore, R. Nisbet (Der.), Sosyolojik Çözümlemenin Tarihi içinde (51-93). Ankara: Ayraç Yayınevi.
• Bowler, P. J. (2003). Evolution: The history of an idea. Berkeley: University of California Press.
• Bury, J. B. (1920). The idea of progress: An inquiry into its origin and growth. London: Temple of Earth Publishing.
• Darwin, C. (2017). Türlerin kökeni. S. Belli (Çev). Ankara: Onur Yayınları.
• Durkheim, E. (2016). Ahlak ve toplum. Ankara: Pinhan Yayıncılık.
• Durkheim, E. (2018). Sosyolojik yöntemin kuralları. Ankara: Pozitif Yayınları.
• Gökberk, M. (2000). Felsefe Tarihi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Lamarck, J. B. P. A. (2011). Philosophie zoologique. Cambridge: Cambridge University Press.
• Malthus T. (1798). An essay on the principle of population. London: St. Paul's Church-Yard.
• Nordenskiöld, E. (1928). The history of biology: A survey. New York: Tudor Publishing Company.
• Spencer, H. (1864). The principles of biology. London: Williams and Norgate.
• Spencer, H. (1870). The principles of psychology. London: Williams and Norgate.
• Spencer, H. (1891). Progress: its law and cause. Essays: scientific, political, and speculative vol. I içinde ( 8-62). London: Williams and Norgate.
• Spencer, H. (1947a). İlk prensipler I. S. Evrim (Çev). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Spencer, H. (1947b). İlk prensipler II. S. Evrim (Çev). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Swingewood, A. (1998). Sosyolojik düşüncenin kısa tarihi. O. Akınhay (Çev.). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Tort, P. (2015). Darwin ve evrimin bilimi. Ö. Aygün (Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Turner, J. H., Beeghley, L., Powers, C.H. (2021). Sosyolojik teorinin oluşumu. Ü. Tatlıcan (Çev.). Bursa: Sentez Yayınları.
• Wallace, A. R. (2016a). Contributions to the theory of natural selection. London: White Press.
• Wallace, A. R. (2016b). On the tendency of varieties to depart indefinitely from the original type. London: White Press.