The Appearance and Representatıon of Ukraınıan Refugees and Asylum Seekers ın The Turkısh Medıa

Yıl 2023, Osmanlı'dan Günümüze Balkanlar, 110 - 127, 20.10.2023

Erdi Demir , Merve Nur Oklu Yıldırım

https://doi.org/10.33709/ictimaiyat.1333579

Öz

Migration is a large-scale social mobility process that can cause radical changes in the social, religious, economic and cultural structures of societies. What makes migration movements important is that migrations can trigger large human movements between global geographies. Individuals may migrate for various reasons; They can take refuge in other countries due to some reasons such as human rights violations, war, terrorist incidents, economic situations. The subject of the study is about the representation of Ukrainian asylum seeker and refugee news in the Turkish media. The aim of this study is to examine how Ukrainian refugees and asylum-seeking individuals, who had to leave their homeland and take shelter in surrounding and neighboring countries due to the Ukrainian-Russian War, which has recently affected the whole world, especially Europe, in social, political, economic and cultural aspects, are represented in Turkish newspapers, and on what themes. is to be able to analyze what is on the agenda. Based on Van Dijk's critical discourse analysis, the study will examine what kind of a discourse was developed towards Ukrainian refugees and asylum seekers in Turkish newspapers and what the cultural and ideological practices behind this discourse are

Anahtar Kelimeler

Migration, Asylum seekers, Refugees, Ukrainians, Media.

Ukraynalı Mülteci ve Sığınmacıların Türk Medyasında Görünümü ve Temsili

Öz

Göç, toplumların sosyal, dinsel, ekonomik ve kültürel yapılarında köklü değişiklere sebep olabilen geniş çaplı bir sosyal hareketlilik sürecidir. Göç hareketlerini önemli kılan unsur göçlerin küresel coğrafyalar arasında büyük insan hareketlerini tetikleyebilmesidir. Bireyler çeşitli sebeplerle göç edebilmekte olup; insan hakları ihlalleri, savaş, terör olayları, ekonomik durumlar gibi bazı sebeplerle başka ülkelere sığınabilmektedirler. Çalışmanın konusu Ukraynalı sığınmacı ve mülteci haberlerinin Türk medyasındaki temsiliyle ilgilidir. Bu çalışmada amaç, son dönemlerde başta Avrupa olmak üzere tüm dünyayı sosyal, siyasi, ekonomik ve kültürel yönden etkileyen Ukrayna-Rusya Savaşı sebebiyle vatanlarını terk ederek çevre ve komşu ülkelere sığınmak zorunda kalan Ukraynalı mülteci ve sığınmacı bireylerin Türk gazetelerinde nasıl temsil edildiğini, hangi temalar ekseninde gündeme geldiğini analiz edebilmektir. Çalışmada Van Dijk’in eleştirel söylem çözümlemesinden hareketle Türk gazetelerinde Ukraynalı mülteci ve sığınmacı bireylere yönelik nasıl bir söylem geliştirildiğinin bu söylemin gerisindeki kültürel ve ideolojik pratiklerin neler olduğu incelenecektir. Çalışmada Cumhuriyet, Haber Türk, Hürriyet, Milliyet, Sabah, Sözcü, Takvim, Yeni Akit, Yeni Şafak gazetelerinde Ukraynalı sığınmacı ve mülteci haberlerinin içerik ve anlamlarına göre tematik olarak sınıflandırılması ve çözümlenmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Göç, Sığınmacı, Mülteci, Ukraynalı, Medya.

Kaynakça

• Ardıç Çobaner, A. (2015). Çocuk hakları bağlamında Suriyeli mülteci çocukların haberlerde temsili. Marmara İletişim Dergisi, (24), 27-54.
• Beamen, J. ve d’Arcy, C. (1980). A typology of Internal migration. Canadian Studies in Population (ARCHIVES), 9-20.
• Boztepe, V. (2017). Televizyon haberlerinde Suriyeli mültecilerin temsili. Ankara Üniversitesi İlef Dergisi, 4(1), 91-122.
• Çelik, H. ve Ekşi, H. (2008). Söylem analizi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, (27), 99-117.
• Demir, E. (2022a). Antalya’nın nüfusu ve sosyal özellikleri üzerine bir değerlendirme. Turkish Academic Research Review, 7(1), 75-96.
• Demir, E. (2022b). 21. yüzyılda uluslararası göç ve mülteciler: Bir Türkiye perspektifi. Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 267-274.
• Dijk, T. A. V. (2003). The discourse knowledge interface. . Ed. G. Weiss and, R. Wodak (Ed.), Critical discourse analysis, (Pp. 85-109). London: Palgrave Macmillan.
• Dijk, T. A.V. (2008). Discourse and Power, Palgrave Macmillan: New York.
• Doğan, İ. (2018). Göç ve kültür. İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınevi.
• Doğanay, Ü., ve Keneş, H. Ç. (2016). Yazılı basında Suriyeli ‘mülteciler’: Ayrımcı söylemlerin rasyonel ve duygusal gerekçelerinin inşası. Mülkiye dergisi, 40(1), 143-184.
• Foucault, M. (1987). Söylemin Düzeni. (Çev. Turhan Ilgaz). İstanbul: Hil Yayınları.
• Göker, G., ve Keskin, S. (2015). Haber medyası ve mülteciler: Suriyeli mültecilerin Türk yazılı basınındaki temsili. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, (41), 230-256.
• Gülerce, H., Şahin, H., ve Abdul, H. A. D. İ. (2022). Migration and Obstacles to Social Cohesion: The Perception of Young People in Turkey. HUMANITAS-Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 10(20), 206-225.
• Günbayı, İ. (2019). Nitel araştırmada veri analizi: tema analizi, betimsel analiz, içerik analizi ve analitik genelleme. Erişim adresi (03.02. 2020): http://www. nirvanasosyal. com/h-392-nitel-arastirmada-veri-analizi-tema-analizi-betimsel-analiz-icerik-analizi-ve-analitik-genelleme. html.
• Marsella, A. J., ve Ring, E. (2003). Human migration and immigration: An overview. L. L. Adler, U.P. Gıelen (Ed.), Migration: Immigration and emigration in international perspective. (pp. 3-22). Greenwood Publishing Group.
• Özkeçeci, Z., ve Cihan, O. (2021). Pandemi Yönetişiminde Medyanın İtici Gücü:“Dördüncü Kuvvet” Ne Yaptı?. OPUS International Journal of Society Researches, 18(43), 7329-7347.
• Paksoy, A. F., ve Şentöregil, M. (2018). Türk basınında Suriyeli sığınmacılar: İlk beş yılın analizi (2011-2015). Selçuk İletişim, 11(1), 237-256.
• Pandır, M. ve Efe, İ. (2015). Türk basınında Suriyeli sığınmacı temsili üzerine bir içerik analizi. Marmara İletişim Dergisi, (24), 1-26.
• Sarılar, N. B. E. (2018). Türk basınında, anaakım medyada mülteci/sığınmacı temsili. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 10(1), 139-157.
• Skeldon, R. (2008). International migration as a tool in development policy: a passing phase?. Population and development review, 34(1), 1-18.
• Sözen, E. (1999). Söylem. İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Şen, F. (2017). Bir öteki olarak mülteciler: Suriyeli mültecilerin ana akım ve alternatif medyada temsili. Atatürk İletişim Dergisi, (12), 27-42.
• Şit, İ. (2022). Uluslararası medya kuruluşlarında Afgan sığınmacı haberleri üzerine bir inceleme. Kocaeli Üniversitesi İletişim Fakültesi Araştırma Dergisi, (19), 90-115.
• Tiryaki, S. (2022). Türk Basınında Göçmen, Sığınmacı ve Mülteci Haberleri Üzerine Bir İnceleme. Kültür Araştırmaları Dergisi, (15), 124-156.
• Türkiye Göç Raporu 2016 (2017). T.C. İçişleri Bakanlığı. Ankara: Göç İdaresi Genel Müdürlüğü Yayınları, Yayın No: 40.
• Uysal, E. (2020). Medyanın gösterdikleri: haber metinleri üzerinden medyanın dördüncü kuvvet rolüne bakış. Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 18-28.
• Yaylacı, A. F., ve Beldağ, A. (2018). Değerler eğitimi ve güncel tartışmalar: Gazete haberlerine ilişkin bir eleştirel söylem analizi. Sakarya University Journal of Education, 8(1), 139-155.
• Yücebaş, M. (2015). Gaziantep Yerel Basınında Suriyeli İmgesi: Yeni Taşranın Yeni Suskunları: Suriyeliler. Birikim Dergisi. (311), 38-47.
• Yüksel, H. (2014). İnternet gazeteciliğinde bilgi kirliliği sorunu. Atatürk İletişim Dergisi, (6), 125-138.
• Akşam Gazetesi. Suriyeli göçmenleri geri itiyorlardı... Ukraynalılar için özel, 04 Mart 2022, https://www.aksam.com.tr/dunya/suriyeli-gocmenleri-geri-itiyorlardi-ukraynalilar-icin-ozel-hazirliga-basladilar/haber-1248847. Erişim tarihi: 24.06.2023.
• Aydınlık Gazetesi. İsviçre, Ukrayna parasını kabul etmiyor, 10 Nisan 2022, https://www.aydinlik.com.tr/haber/isvicre-ukrayna-parasini-kabul-etmiyor-310061. Erişim tarihi: 22.06.2023.
• Aydınlık Gazetesi. Avrupa`nın ‘iyi mültecileri’’!, 13 Mart 2022, https://www.aydinlik.com.tr/koseyazisi/avrupanin-iyi-multecileri-305515. Erişim tarihi: 25.07.2023.
• Cumhuriyet Gazetesi. Ukrayna’da yetimhanelerdeki çocuklar Türkiye'ye geldi, 27 Mart 2022, https://www.cumhuriyet.com.tr/turkiye/ukraynada-yetimhanelerdeki-cocuklar-turkiyeye-geldi-1919828. Erişim tarihi: 14.06.2023.
• Cumhuriyet Gazetesi. Rusya'nın işgalinden kaçan Ukraynalı kadınlar nasıl seks ticaretine itiliyor?, 29 Mart 2022, https://www.cumhuriyet.com.tr/dunya/rusyanin-isgalinden-kacan-ukraynali-kadinlar-nasil-seks-ticaretine-itiliyor-1920313. Erişim tarihi: 25.07.2023.
• Cumhuriyet Gazetesi. Hollanda işçi açığını Ukraynalılar ile kapatacak, 07 Mart 2022, https://www.cumhuriyet.com.tr/dunya/hollanda-isci-acigini-ukraynalilar-ile-kapatacak-1913846. Erişim tarihi: 26.07.2023.
• Güneş Gazetesi. Sömürü hırsının kamçıladığı emperyalist müdahale ve işgallerin ürünü olan zorunlu göç yüz milyonları yerinden etti, 4 Nisan 2022, https://www.gunes.com/gundem/somuru-hirsinin-kamciladigi-emperyalist-mudahale-ve-isgallerin-urunu-olan-zorunlu-goc-yuz--1130604. Erişim tarihi: 24.07.2023.
• Haber Türk Gazetesi. Gerçek ile hayal arasında bir savaş, 6 Mart 2022, https://www.haberturk.com/rusya-isgali-altindaki-ukrayna-dan-kacan-multecilerin-drami-3366017. Erişim tarihi: 24.07.2023. Haber Türk Gazetesi. Ukraynalılar sınır ülkelere geçebilirken, ülkedeki göçmenlerin geçişine izin verilmiyor, 2 Mart 2022, https://www.haberturk.com/ukrayna-dan-ayrilmak-isteyen-gocmenler-ayrimciliga-ugruyor-3361334. Erişim tarihi: 24.07.2023.
• Haber Türk Gazetesi. Ukraynalı misafirler ile koordinasyon toplantısı yapıldı Proje ile dezavantajlı kadın ve çocuklara destek olunacak, 4 Nisan 2022, https://www.haberturk.com/eskisehir-haberleri/96139045-ukraynali-misafirler-ile-koordinasyon-toplantisi-yapildiproje-ile-dezavantajli-kadin-ve. Erişim tarihi: 25.07.2023.
• Haber Türk Gazetesi. Akdeniz Üniversitesi’nde 'Savaş, Kadın ve Göç Paneli' ile 'Göçmen Kadın Sanatçılar Resim Sergisi' düzenlendi Ukraynalı kadın, savaşın kadınlar üzerindeki etkisini anlatırken gözyaşlarını tutamadı, 18 Mayıs 2022, https://www.haberturk.com/antalya-haberleri/97341217-akdeniz-universitesinde-savas-kadin-ve-goc-paneli-ile-gocmen-kadin-sanatcilar-resim-sergisi. Erişim tarihi: 26.07.2023.
• Haber Türk Gazetesi. Göçmenin dini, ırkı, rengi olur mu?, 5 Mart 2022, https://www.haberturk.com/ukrayna-polonya-sinirindaki-multecilerin-drami-3365218. Erişim tarihi: 26.07.2023.
• Hürriyet Gazetesi. Ukrayna savaşının en büyük mağdurları çocuklar, 8 Mart 2022, https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/sedat-ergin/ukrayna-savasinin-en-buyuk-magdurlari-cocuklar-42017947. Erişim tarihi: 25.07.2023.
• Hürriyet Gazetesi. Kadınlar göçünde milyonlarca dram: Polina, Alina, Elena ve diğerleri, 9 Mart 2022, https://www.hurriyet.com.tr/dunya/kadinlar-gocunde-milyonlarca-dram-polina-alina-elena-ve-digerleri-42018661. Erişim tarihi: 24.07.2023.
• Hürriyet Gazetesi. JJ Foodservice, Ukraynalı mültecilere destek olacak, 8 Mart 2022, https://www.hurriyet.com.tr/avrupa/jj-foodservice-ukraynali-multecilere-destek-olacak-42018348. Erişim tarihi: 25.07.2023. Hürriyet Gazetesi. 'Yeni hayat' başlarına yıkıldı... 11 yaşında ama 2'inci kez savaştan kaçıyor! 15 Mart 2022, https://www.hurriyet.com.tr/dunya/yeni-hayat-baslarina-yikildi-11-yasinda-ama-2inci-kez-savastan-kaciyor-42020758. Erişim tarihi: 23.07.2023.
• Hürriyet Gazetesi. Sığınmacı Ukraynalı kadınlar için başlatılan kampanya, tacizciler ve seks tacirleri için 'Tinder' işlevi görüyor!, 12 Nisan 2022, https://www.hurriyet.com.tr/dunya/siginmaci-ukraynali-kadinlar-icin-baslatilan-kampanya-tacizciler-ve-seks-tacirleri-icin-tinder-islevi-goruyor-42041181. Erişim tarihi: 25.07.2023. Hürriyet Gazetesi. İnsanlık için utanç: Savaştan kaçan Ukraynalı kadın ve çocuklar seks tacirlerinin hedefinde!, 9 Mart 2022, https://www.hurriyet.com.tr/dunya/insanlik-icin-utanc-savastan-kacan-ukraynali-kadin-ve-cocuklar-seks-tacirlerinin-hedefinde-42018722. Erişim tarihi: 25.07.2023.
• Hürriyet Gazetesi. Brezilyalı politikacının Ukraynalı mülteciler hakkındaki cinsiyetçi sözlerine tepki yağıyor, 7 Mart 2022, https://www.hurriyet.com.tr/dunya/brezilyali-politikacinin-ukraynali-multeciler-hakkindaki-cinsiyetci-sozlerine-tepki-yagiyor-42017481. Erişim tarihi: 24.07.2023.
• Hürriyet Gazetesi. Mültecide renk farkı, 09 Nisan 2022, https://www.hurriyet.com.tr/avrupa/multecide-renk-farki-42039684. Erişim tarihi: 24.07.2023.
• Milliyet Gazetesi. Savaş mağduru Ukraynalı kadınlara korkunç teklif! Facebook'ta dakikalar içinde mesaj yağdı, 6 Haziran 2022, https://www.milliyet.com.tr/dunya/savas-magduru-ukraynali-kadinlara-korkunc-teklif-facebookta-dakikalar-icinde-mesaj-yagdi-6738809. Erişim tarihi: 26.07.2023.
• Milliyet Gazetesi. Askerin yaptığı bu hareketi unutamıyorum!' Bir yıl önce turist, bu kez sığınmacı olarak Antalya'da, 13 Nisan 2022, https://www.milliyet.com.tr/gundem/askerin-yaptigi-hareketi-unutamiyorum-bir-yil-once-turist-bu-kez-siginmaci-olarak-antalyada-6736304. Erişim tarihi: 23.07.2023.
• Milliyet Gazetesi. Dünyanın bitmeyen sınavı: Mülteciler, 26 Haziran 2022, https://www.milliyet.com.tr/yazarlar/deniz-kilislioglu/dunyanin-bitmeyen-sinavi-multeciler-6779229. Erişim tarihi: 25.07.2023.
• Milliyet Gazetesi. Ukraynalı mülteci kadınlara akıl almaz tuzak! Son karar tartışma yaratacak, 5 Nisan 2022, https://www.milliyet.com.tr/dunya/ukraynali-multeci-kadinlara-akilalmaz-tuzak-son-karar-tartisma-yaratacak-6731127. Erişim tarihi: 26.07.2023.
• Milliyet Gazetesi. Akbabalar Ukraynalı kadın avında, 17 Nisan 2022, https://www.milliyet.com.tr/yazarlar/ozay-sendir/akbabalar-ukraynali-kadin-avinda-6739007. Erişim tarihi: 25.07.2023.
• Milliyet Gazetesi. Ukraynalı kadınlara ahlaksız teklif! Ülkeyi ayağa kaldırdı, 23 Mayıs 2022, https://www.milliyet.com.tr/dunya/ukraynali-kadinlara-ahlaksiz-teklif-ulkeyi-ayaga-kaldirdi-6759549. Erişim tarihi: 24.07.2023.
• Milliyet Gazetesi. İğrenç tuzak kâbusuyla ülkeye gelen Ukraynalı kadın bunu hiç beklemiyordu!, 20 Nisan 2022, https://www.milliyet.com.tr/dunya/tuzaktan-korkan-ukraynali-kadina-buyuk-surpriz-bunu-hic-beklemiyordu-6740518. Erişim tarihi: 25.07.2023.
• Milliyet Gazetesi. Ukraynalı kadın ve çocukların peşindeler! Sınır ötesi tuzak, 8 Mart 2022, https://www.milliyet.com.tr/dunya/ukraynali-kadin-ve-cocuklarin-pesindeler-sinir-otesi-tuzak-6713991. Erişim tarihi: 26.07.2023.
• Milliyet Gazetesi. Ukraynalı mülteci kadınlara akıl almaz tuzak! Son karar tartışma yaratacak, 5 Nisan 2022, https://www.milliyet.com.tr/dunya/ukraynali-multeci-kadinlara-akilalmaz-tuzak-son-karar-tartisma-yaratacak-6731127. Erişim tarihi: 26.07.2023.
• Milliyet Gazetesi. Hayatının en zor kararı! Ukraynalı kadın dehşeti anlattı, 28 Haziran 2022, https://www.milliyet.com.tr/dunya/ukraynali-kadin-kabusu-anlatti-gecelerce-banyodan-cikamadim-6779975. Erişim tarihi: 23.07.2023.
• Sabah Gazetesi. Ukraynalı mühendislere davet., 22 Mart 2022, https://www.sabah.com.tr/yazarlar/dilek-gungor/2022/03/23/ukraynali-muhendislere-davet. Erişim tarihi: 25.07.2023.
• Sabah Gazetesi. Ukraynalı çocuklar kaçırılıyor, 20 Mart 2022, https://www.sabah.com.tr/pazar/2022/03/20/ukraynali-cocuklar-kaciriliyor. Erişim tarihi: 25.07.2023.
• Sabah Gazetesi. Mültecilere fuhuş tuzağı, 23 Mart 2022, https://www.sabah.com.tr/avrupa/2022/03/23/multecilere-fuhus-tuzagi. Erişim tarihi: 25.07.2023.
• Sabah Gazetesi. Rusya-Ukrayna savaşında yürek burkan manzaralar! İnsani koridordan umuda göç, 9 Mart 2022, https://www.sabah.com.tr/dunya/rusya-ukrayna-savasinda-yurek-burkan-manzaralar-insani-koridordan-umuda-goc-5900982. Erişim tarihi: 26.07.2023.
• Star Gazetesi. Batı'nın iki yüzlülüğü! Botları batıranlar 'mülteci sever' oldu, 06 Mart 2022, https://www.star.com.tr/dunya/batinin-iki-yuzlulugu-botlari-batiranlar-multeci-sever-oldu-haber-1694816/. Erişim tarihi: 25.07.2023.
• Star Gazetesi. Sığınma hakkı mavi gözlüler için güncellenirken, 13 Mart 2022, https://www.star.com.tr/acik-gorus/siginma-hakki-mavi-gozluler-icin-guncellenirken-haber-1697351/. Erişim tarihi: 24.07.2023.
• Sözcü Gazetesi. İBB, Ukraynalı sığınmacılara yardım gönderdi, 16 Mart 2022, https://www.sozcu.com.tr/2022/gundem/ibb-ukraynali-siginmacilara-yardim-gonderdi-7014805/. Erişim tarihi: 21.07.2023.
• Sözcü Gazetesi. İngiltere’de Ukraynalı mültecilere kapılarını açana ayda 6.700 TL verilecek, 13 Mart 2022, https://www.sozcu.com.tr/2022/dunya/ingilterede-ukraynali-multecilere-kapilarini-acana-ayda-6-700-tl-verilecek-7007358/. Erişim tarihi: 24.07.2023.
• Sözcü Gazetesi, Bunun adı iki yüzlülük: Yıllardır Suriyelileri almayan Avrupa, Ukraynalılara kucak açtı, 18 Mart 2022, https://www.sozcu.com.tr/2022/dunya/bunun-adi-iki-yuzluluk-yillardir-suriyelileri-almayan-avrupa-ukraynalilara-kucak-acti-7018185/. Erişim tarihi: 25.07.2023.
• Sözcü Gazetesi. İnsan kaçakçıları, Ukrayna'dan kaçan kadın ve çocukların peşine düşebilir, 17 Mart 2022, https://www.sozcu.com.tr/2022/dunya/insan-kacakcilari-ukraynadan-kacan-kadin-ve-cocuklarin-pesine-dusebilir-7017218/. Erişim tarihi: 24.07.2023.
• Sözcü Gazetesi, Çekya, Suriyeli mültecilerle Ukraynalı mültecileri kıyasladı, 01 Mayıs 2022, https://www.sozcu.com.tr/2022/dunya/cekya-suriyeli-multecilerle-ukraynali-multecileri-kiyasladi-7110049/. Erişim tarihi: 25.07.2023.
• Takvim Gazetesi. Ukraynalı mülteci kadınlara iğrenç fuhuş tuzağı! Fuhuş çeteleri ağına aldı! Cinsel arkadaşlık sitesi. 5 Nisan 2022, https://www.takvim.com.tr/dunya/2022/04/05/ukraynali-multeci-kadinlara-igrenc-fuhus-tuzagi-fuhus-ceteleri-agina-aldi-cinsel-arkadaslik-sitesi. Erişim tarihi: 24.07.2023.
• Türkiye Gazetesi. Savaştan kaçan Ukraynalı kadınlar Türkiye'ye sığınıyor, 27 Mart 2022, https://www.turkiyegazetesi.com.tr/yasam/841176.aspx. Erişim tarihi: 25.07.2023.
• Türkiye Gazetesi. Danimarka Suriyeliler için çıkardığı 'Mücevher Yasası'nı Ukraynalılara uygulamayacak, 04.03.2022, https://www.turkiyegazetesi.com.tr/dunya/832407.aspx. Erişim tarihi: 23.07.2023.
• Türkiye Gazetesi. Ukraynalı mülteciler akın etti, ev kiraları yüzde 70 arttı!, 22 Mart 2022, https://www.turkiyegazetesi.com.tr/ekonomi/839247.aspx. Erişim tarihi: 24.07.2023.
• Yeni Akit Gazetesi. Devlet destekli skandal! Ukraynalı kadınlara ahlaksız tuzak, 14 Nisan 2022, https://www.yeniakit.com.tr/haber/devlet-destekli-skandal-ukraynali-kadinlara-ahlaksiz-tuzak-1646986.html. Erişim tarihi: 24.07.2023.
• Yeni Şafak Gazetesi. Avrupa Ukrayna mülteci krizinde çaresiz: İnsan ticareti tehdidi, 30 Mart 2022, https://www.yenisafak.com/dunya/avrupa-ukrayna-multeci-krizinde-caresiz-insan-ticareti-tehdidi-artiyor-3772316. Erişim tarihi: 25.07.2023.
• Yeni Şafak Gazetesi. Almanya’dan mültecilere utanç verici uygulama: Afgan’ı atıyor Ukraynalı alıyorlar, 22 Nisan 2022, https://www.yenisafak.com/dunya/almanyadan-multecilere-utanc-verici-uygulama-afgani-atiyor-ukraynali-aliyorlar-3806383. Erişim tarihi: 25.07.2023.
• Yeni Şafak Gazetesi. Irkçılık zehri Avrupa’yı sardı: kovmak için sıraya girdiler, 21 Mart 2022, https://www.yenisafak.com/ekonomi/irkcilik-zehri-avrupayi-sardi-kovmak-icin-siraya-girdiler-3770777. Erişim tarihi: 24.07.2023.
• Yeni Şafak Gazetesi. Batı'nın mülteci ayrımcılığı 'Renk' ayarları bozulmuş insan hakları, 22 Mart 2022, https://www.yenisafak.com/dusunce-gunlugu/batinin-multeci-ayrimciligi-renk-ayarlari-bozulmus-insan-haklari-3770940. Erişim tarihi: 20.07.2023.
• Yeni Şafak Gazetesi. Ukraynalı mülteciler için 9,1 milyar avroluk yardım, 09 Nisan 2022, https://www.yenisafak.com/dunya/avrupa-birligi-daha-fazlasi-gelecek-deyip-duyurdu-ukraynali-multeciler-icin-91-milyar-avroluk-yardim-3794253. Erişim tarihi: 22.07.2023.
• Yeni Şafak Gazetesi. Nasıl başardınız: Dünya Türkiye'den mülteci desteği istiyor, 20 Nisan 2022, https://www.yenisafak.com/gundem/nasil-basardiniz-dunya-turkiyeden-multeci-destegi-istiyor-3796003. Erişim tarihi: 23.07.2023.
• Yeni Şafak Gazetesi. Göç ve savaş gölgesinde kadınlar günü, 8 Mart 2022, https://www.yenisafak.com/dunya/goc-ve-savas-golgesinde-kadinlar-gunu-3768472. Erişim tarihi: 24.07.2023.
• Yeni Şafak Gazetesi. Ukraynalı mültecilerde İsveç korkusu: Çocuklarının ellerinden alınmasından endişe ediyorlar, 28 Mart 2022, https://www.yenisafak.com/dunya/ukraynali-multecilerde-isvec-korkusu-cocuklarinin-ellerinden-alinmasindan-endise-ediyorlar-3771924. Erişim tarihi: 25.07.2023.
• Yeni Şafak Gazetesi. Almanya'da işsiz sayısı Ukraynalı mülteciler nedeniyle arttı, 30 Haziran 2022, https://www.yenisafak.com/dunya/almanyada-issiz-sayisi-ukraynali-multeciler-nedeniyle-artti-3836977. Erişim tarihi: 25.07.2023.