Türkiye’de Polislik Çalışmalarının Değişen Doğası

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 1, 292 - 320, 31.05.2024

Merve Reyhan Baygeldi , Alp Cenk Arslan , Yusuf Şahin

https://doi.org/10.33709/ictimaiyat.1405077

Öz

Türkiye'de polislik hem Osmanlı hem de küresel zihniyetlerden türetilen geleneksel kolluk kuvvetleri modellerine derinlemesine kök salmış bir mirastan etkilenmiştir. Bu araştırma, polislik gerçekliğinin dinamik doğasının akademik yayınlardaki yansımalarını ele almaktadır. Bu çalışmaların hem içerik hem de yapısal olarak geçirdiği süreci incelemektedir. Bu çalışma, bu amaçla, 2023 yılına kadar üretilen tüm yayınları kapsayacak şekilde, Türkiye'deki polislik çalışmalarının değişen karakterine ilişkin nicel bir içerik analizi sunmaktadır. Türkiye'deki akademik dergilerin çevrimiçi yayınlama hizmeti ve editoryal iş akışı yönetim sistemi olan DergiPark'tan 389 farklı makaleden oluşan bir veri kümesi titizlikle toplanmıştır. İçerik tarama formu kullanılarak yayın yılı, yazar geçmişi, konu ve araştırma metodolojisi gibi temel bilgiler sistematik olarak çıkarılmıştır. Veriler, önemli eğilimleri ve örüntüleri ortaya çıkarmak için SPSS'te frekans ve çapraz tablolama gibi tanımlayıcı analizlerden geçirilmiştir. Sonuç, Türkiye'nin değişen siyasi durumunun polislik araştırmaları üzerinde hem nicel hem de nitel olarak önemli bir etkisi olduğunu ortaya koymuştur. Yıllar içinde geriye dönüp bakıldığında, darbe yıllarında polis faaliyetlerinin içeriğinin nicelik olarak kısıtlı ve çeşitlilikten uzak olduğu açıktır. Ancak darbelerin olmadığı ya da başarısız olduğu dönemlerde araştırmaların çeşitliliğinin ve miktarının arttığı da açıktır. Polislik çalışmalarındaki gelişmeye rağmen, polislik gerçeğinin akademik alanda incelenebilmesi için metodolojik ve hedefe yönelik olarak daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Polislik çalışmaları, polislik, Türk Polis Teşkilatı, içerik analizi, DergiPark

The Changing Nature of Policing Studies in Türkiye

Öz

In Turkey, policing has been profoundly influenced by a heritage rooted in traditional law enforcement models derived from both Ottoman and global mentalities. This research addresses the reflections of the dynamic nature of policing reality in academic publications, examining the evolution of these studies both in content and structure. To this end, it presents a quantitative content analysis of the changing character of policing studies in Turkey, encompassing all publications produced up to 2023. A meticulously compiled dataset of 389 different articles from DergiPark, Turkey's online publication service and editorial workflow management system for academic journals, was utilized. Using a content scanning form, fundamental information such as publication year, author background, subject matter, and research methodology was systematically extracted. The data underwent descriptive analyses in SPSS, including frequency and cross-tabulation, to reveal significant trends and patterns. The findings demonstrate that Turkey's shifting political landscape has had a substantial quantitative and qualitative impact on policing research. Looking back over the years, it is evident that during coup periods, the content of police activities was quantitatively limited and lacked diversity. However, in periods without or with unsuccessful coups, there was a noticeable increase in the diversity and quantity of research. Despite advancements in policing studies, more methodologically rigorous and targeted research is needed to thoroughly examine the reality of policing in the academic field.

Anahtar Kelimeler

Policing studies, policing, Turkish Police Organization, content analysis, DergiPark

Kaynakça

• Abbasoğlu, Özgören, A., & Akadlı Ergöçmen, B. (2010, Kasım). Türkiye’de uluslararası göç verisi ve sınırlılıkları. TÜCAUM VI. Ulusal Coğrafya Sempozyumunda sunulan bildiri, Ankara. Erişim adresi: http://tucaum.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/sites/280/2015/08/semp6_10.pdf
• Akbal, R. (2022). Osmanlı’dan Cumhuriyet’e polis eğitim tarihi (1845-1938). Tarih ve Gelecek Dergisi, 8(1), https://Doi.Org/10.21551/Jhf.1053706
• Akdeni̇z, C. (2020). Polis Mecmuası’na göre Osmanlı Devleti’nde işlenen suçlar (1913-1923). Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(1), 89-120.
• Akdeni̇z, C. (2021). Polis Mecmuası’nın 1913-1928 yazılarına göre Osmanlı Devleti’nde polis teşkilatı. Tarih Araştırmaları Dergisi, 40(69), 364-401. https://Doi.Org/10.35239/Tariharastirmalari.773055
• Aslan, A. (2020). Osmanlı Devleti’nde polis teşkilatının kurulması: Urfa örneği (1845-1918). Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları, 38, 25-58.
• Aslaner, M. (2022). İki darbe arasında Türkiye’de demokrasi (1960-1980). Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2), 579-607.
• Aydoğan, E. (2022). Polisin zor ve silah kullanma yetkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Karabük Üniversitesi, Karabük.
• Aytaç, S. (2017). Stres kaynakları ve stresin psikolojik semptomlarının öfke kontrolü ile ilişkisi: polis memurları üzerine bir araştırma. Journal of Social Policy Conferences, 69, 1–27.
• Bakan, S., & Çi̇men, H. (2017). Türkiye’de askeri darbe statükosunun kurulması. İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 1-15.
• Berksoy, B. (2009). Almanak Türkiye 2006-2008: güvenlik sektörü ve demokratik gözetim. İstanbul: TESEV Yayınları, 230–242.
• Berksoy, B. (2013). Türkiye’de ordu, polis ve istihbarat teşkilatları: yakın dönem gelişmeler ve reform ihtiyaçları. İstanbul: TESEV Yayınları.
• Cahit Arf Bilgi Merkezi, (2023), Türkiye bilimsel yayın performans raporları. Erişim adresi: https://cabim.ulakbim.gov.tr/bibliyometrik-analiz/Türkiye-bilimsel-yayin-performans-raporlari/
• Çalişkan, S. (2020), 12 Eylül Darbesi’nde televizyon yayınlarında propaganda faaliyetleri üzerine inceleme. Karadeniz Teknik Üniversitesi İletişim Araştırmaları Dergisi, 10(1). 85–116.
• Cevi̇zli̇ler, E. (2011), Erzurum polis mektebi. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 44. 227–246.
• Chermak, S., & Weiss, A. (2006). Community policing in the news media. Police Quarterly, 9(2), 135-160. https://Doi.Org/10.1177/1098611105281630
• Delehanty, C, Mewhirter, J, Welch, R, & Wilks, J. (2017), Militarization and police violence: The case of the 1033 program. Research & Politics 4(2), 1-7.
• Derbi̇l, S. (1944). Polis kavramı. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 1(4).
• Derdi̇man, R. C. (2005). Hukuk felsefesi gözüyle ‘polis’ kavramı ve çağdaş polislik düşüncesi. Kaygı Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, 5. 132–150.
• Dursun, İ. & Tekin, H. H. (2023). FETÖ: Kültist bir terör örgütünün analizi. Ankara: Polis Akademisi Yayınları.
• Ergut, F. (2001), Polis çalışmaları için kavramsal bir çerçeve. Amme İdaresi Dergisi, 34(1), 59–78.
• Ergut, F. (2004). Modern devlet ve polis: Osmanlı’dan Cumhuriyet’e toplumsal denetimin diyalektiği. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Ganapathy, N. (2000). Conceptualising community policing, crime prevention and criminology: A Singapore perspective. Australian & New Zealand Journal Of Criminology, 33(3), 266-286. https://Doi.Org/10.1177/000486580003300302
• Gülmez, M. (1983). Polis örgütünün ilk kuruluş belgesi ve kaynağı. Amme İdaresi Dergisi, 16(4), 3-15.
• Gündüz, B, Erkan, Z & Gökçakan, N. (2007). Polislerde tükenmişlik ve görülen psikolojik belirtiler. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2), 283–298.
• Hakli, S. Z. (2022a). Erken cumhuriyet döneminde polis teşkilatının kurucu düşüncesi. Amme İdaresi Dergisi, 55(3), 89-123.
• Hakli, S. Z. (2022b). Erken cumhuriyet döneminde polis teşkilatının kuruluşu ve gelişimi. Güvenlik Çalışmaları Dergisi, 24(1), 4-30.
• İmga, O. (2018). Cumhuriyetin emniyeti Ankara polis enstitüsü. Ankara: Polis Akademisi Yayınları.
• İnankul, H., & Doğan, K. C. (2016). Modern devlet ve Türk polis teşkilatı üzerine bir inceleme. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 6(14), 176-205.
• İrdem, İ. & Aslan, Ö. (2023). FETÖ ve bürokratik vesayet. Ankara: Polis Akademisi Yayınları.
• İrdem, İ., & Kavsıracı, O. (2017). Fetö yuvasından milletin okuluna dönüş: Türkiye’de polis akademisi dönüşüm süreci. Güvenlik Çalışmaları Dergisi, 19(1), 91-105.
• Kararmaz, F. (2013). Polisin hukuka uymak konusundaki gönülsüzlüğü üzerine bir tartışma. Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi 3(2), 153–160.
• Karayuluk, H. (2018). 6/7 eylül 1955 olaylarının neden ve sonuç ilişkisi içerisinde değerlendirilmesi. Uluslararası İnsan Çalışmaları Dergisi, 1(1), 36-50 https://Doi.Org/10.35235/Uicd.431574
• Kozak, Y., & Kahraman, O. (2020). Sivas polis teşkilatının kuruluşu (1885-1893). Cumhuriyet Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 44(1), 151-164.
• Kraska, P. B. (2007). Militarization and policing—its relevance to 21st century police. Policing: A Journal Of Policy And Practice, 1(4), 501-513. https://Doi.Org/10.1093/Police/Pam065
• Kubi̇lay, Ç., & Peli̇van, M. (2019). Demokrat Parti ve radyo: Bir ıslahat girişimi (1954). Ankara Üniversitesi İlef Dergisi, 6(1), 27-60. https://Doi.Org/10.24955/İlef.574360
• Meydan, H. (2019). Akademide değerler eğitimi (tezler ve makaleler 1989-2017). İstanbul: Dem.
• Miller, L. A. (2017). Community policing: Partnerships for problem solving. Nelson Education.
• Mumyakmaz, A. (2019). Türkiye’nin demokratikleşme sürecinde darbe, ordu ve vesayet. Toplum Ve Kültür Araştırmaları Dergisi, 4, 17-27.
• Ocak, B. (2020). 15-16 temmuz 2016’da Ankara ve İstanbul’da Yaşanan Olaylar. Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, 20, 133-146.
• Emniyet Genel Müdürlüğü, (2022). Onlarla birlikte şimdi daha güçlüyüz. Erişim adresi: https://Www.Egm.Gov.Tr/Bakanligimiz-Bunyesinde-Kadin-Personel-Sayisi-Katlanarak-Artiyor---Merkezicerik
• Oruç, K. O., & Arican, M. (2019). Bulanık analitik hiyerarşi süreci ve bulanık araştırma yöntemleri ile polis merkezi kuruluş yeri seçimi: Isparta örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(3), 715-734
• Osmanoğlu, M. K. (2013). Uluslararası belgeler ışığında polis ve vatandaş ilişkisi. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 17(2), 1549–1588.
• Özel, Ş. A. (2019). Türk polis teşkilatı’nın gelişiminde Batı’nın etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ordu Üniversitesi, Ordu, Erişim adresi: http://earsiv.odu.edu.tr/jspui/bitstream/11489/382/1/Saban_ali_Ozel_Tez.pdf
• Öztürk, C. (2018). Polis disiplin işlemleri: Tüzükten genel kolluk disiplin hükümleri hakkında kanun hükmünde kararnameye. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6, 29–36.
• Sönmez, A. (2006). Zaptiye teşkilatının düzenlenmesi (1840-1869). Tarih Araştırmaları Dergisi, 25(39), 199-219, https://Doi.Org/10.1501/Tarar_0000000227
• Tansel, B, Tunç, A. & Gündoğdu, M. (2016). Çocuk şube müdürlüğünde çalışan polis memurlarının ikincil travmatik stres düzeylerinin incelenmesi. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(2).
• Emniyet Genel Müdürlüğü. (2019).. https://Www.Egm.Gov.Tr/Tarihce
• Tatlılıoğlu, K. (2013, Kasım). Türk Polis Teşkilatı’nın yapılanması ve tarihten günümüze üstlendiği misyon ve sorumluluk üzerine sosyal psikolojik bir değerlendirme. Tarihte Türk Polis Teşkilatı Sempozyumu, İstanbul.
• Tavas, B. & Öztürk, C. (2019). Türk polis teşkilatı çalışanlarının benlik saygısı ile psikolojik durum arasındaki ilişkinin incelenmesi: Zonguldak il emniyet müdürlüğü örneği. The Journal of Academic Social Science 23(23). 370–380.
• Tayşi, M. S. (2015). Ali Emiri’nin izinde. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Tepe, C. (2020). İttihat ve terakki cemiyetinin polis kıyafetleri. Anasay, 13, 17-56. https://Doi.Org/10.33404/Anasay.756328
• Tepe, C. (2021). Türk kadınının ilk defa “polis” olması. İstanbul Üniversitesi Kadın Araştırmaları Dergisi, 21, 37-54 https://Doi.Org/10.26650/İukad.2020.777103
• Tongur, H. (1943) Polis görev ve yetkileri münasebetile. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi 1(04).
• Topçuoğlu, T. (2014). Kriminoloji için disiplin çağrısı! Journal Of Penal Law And Criminology, 2(1-2), 241-268.
• Turna, Y., & Akdoğan, O. (2022). Osmanlı polisinin modernleşme sürecinde toplumsal hayata dahil edilmesi ve davranışlarının şekillenmesi. Tarih Ve Günce, 10, 25-46.
• Öz Yıldız, S. (2017a). Güvenlik bürokrasisi ve partizanlaşma sorunu: 1970’li yıllarda Türk polis teşkilatı. Liberal Düşünce Dergisi, 85, 85-104.
• Öz Yıldız, S. (2017b). Türkiye’de kadın polis istihdamının analizi. Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, 5(1), 113-135. Https://Doi.Org/10.14782/Sbd.2017.51
• Yilmaz, İ. (2019). Osmanlı dönemi Bursa polis karakolları ve asayiş. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(1). 1. 49-65.
• Yükseköğretim Bilgi Yönetim Sistemi, (2023, 22 Ekim). İstatistik. Erişim adresi: https://istatistik.yok.gov.tr/