RENK VE IŞIĞIN KULLANICI ÜZERİNDEKİ PSİKOLOJİK ETKİLERİ ÜZERİNE ÖRNEK MEKAN İNCELEMESİ

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 1, 33 - 46, 31.08.2021

Kübra Ökmen , Burhan Satıcı

Öz

Işık ve renk tasarımın iki ayrılmaz bileşenidir ve tasarımda birlikte ele alınmaları gerekir. Mekân ışık olmadan var olmaz. Mekânı görünür yapan, onu ortaya çıkaran ışıktır. Renkler ışık varlığı ile yüzeylerde farklı algılanır. Gerçek renk gün ışığı altında ortaya çıkar. İnsan mekânla algıya dayalı sürekli psikolojik ve sosyolojik bir etkileşim içindedir. Bu etkileşimde ışık ve renk en önemli faktörlerdir. Mekânda kullanılan farklı renkler kullanıcılar üzerinde farklı psikolojik etkilere doğuracağı gibi ışığın türleri ve kalitesi bu etkiyi güçlendirir. Mekânlar kullanıcıları için yaratılır ve konforlu olmaları gerekir. Aranılan konfor, kullanıcıların mekânla ilgili gereksinmelerinin karşılanmasıyla sağlanır. Bunun içine ışık ve renk gerekleri de girer. Renkler bizi sakinleştirir, güvende hissetmemizi sağlar, rahatlatır, mutluluk ve enerji verir. Bilinen üç ana renk ile ara renkleri oluştururuz. Bize rengin algılanmasında yardımcı olanla birlikte renk de mekân algısında önemli bir role sahiptir. Bulunduğumuz mekânların tasarımda tasarımcının seçtiği renkler sayesinde; kullanıcı mekânda uzun süre kalmak veya ayrılmak ister. Bu durum renklerin duygu durumumuza olan dogrudan etkisinden kaynaklamaktadır. Bu bağlamda çalışmanın amacı, rengin iç mekânda kullanıcı psikolojisi üzerindeki etkileri ele araştırmaktır

Anahtar Kelimeler

renk, ışık, mekan, kullanıcı psikolojisi

SAMPLE SPACE REVIEW ON THE PSYCHOLOGICAL EFFECTS OF COLOR AND LIGHT ON THE USER

Öz

Light and color are two integral parts of the design and should be considered together in the design. There can be no space without light. It is the light that makes the space visible and reveals. Colors are also perceived in the presence of light. The color of the surfaces is perceived differently under different light colors. True color occurs in daylight. Human beings are in a continuous psychological and sociological interaction with space based on perception. Light and color are the most important factors in this interaction. The different colors used in the room have different psychological effects on the users, and the type and quality of the light increase this effect. Rooms are created for their users and should be comfortable. Comfort is provided by meeting the spatial needs of the users. This includes light and color requirements. Colors calm us down, make us feel safe, relax, and give happiness and energy. We know that there are three main colors and we create intermediate colors by combining these primary colors. While light is effective in color perception, color plays an important role in the perception of space. Thanks to the colors used by the designer in the design of the rooms we are in, the user wants to stay in the room for a long time or to leave some rooms immediately. This is due to the effects of colors on our mood. The purpose of this study is to examine the effects of color on indoor user psychology.

Anahtar Kelimeler

color, light, space, user psychology

Kaynakça

• Akkul, M. A. (1998). Mekandaki Fiziksel Koşulların İnsanın Psiklojik Yapısına Olan Etkileri. Mimar Sinan Üniversitesi.
• Altan, İ. (1983). Mimaride Işık-Gölge İlişkilerinin Psikolojik Etkileri Üzerine Bir Araştırma. Yıldız Teknik Üniversitesi.
• Arayıcı, O. (2003). İnsanların Mekanın Betimlenmesi Üzerindeki Etkileri. Mimar Sinan Üniversitesi.
• Bilgin, N. (2007). Bilgin, N., 2007a, Sosyal Psikoloji Sözlüğü -Kavramlar, Yaklaşımlar-, Bağlam Yayınları, İstanbul. Bağlam Yayınları.
• Cajochen C. (2007). Alerting effects of light. Sleep Med. Rev. 11 453–464 10.1016/j.smrv.
• Changizi M. A., Zhang Q., Shimojo S. (2006). Bare skin, blood and the evolution of primate colour vision. Biol. Lett. 2 217–221 10.1098/rsbl.2006.0440.
• Crowley A. E. (1993). The two dimensional impact of color on shopping. Market. Lett. 4 59–69 10.1007/BF00994188.
• Cuthill I. C., Hunt S., Cleary C., Clark C. (1997). Color bands, dominance, and body mass regulation in male zebra finches (Taeniopygia guttata). Proc. R. Soc. Lond. B. Sci. 264 1093–1099 10.1098/rspb.1997.0151.
• Drummond P. D., Quay S. H. (2001). The effect of expressing anger on cardiovascular reactivity and facial blood flow in Chinese and Caucasians. Psychophysiology 38 190–196 10.1111/1469-8986.3820190.
• Elliot A. J., Maier M. A. (2012). Color-in-context theory. Adv. Exp. Soc. Psychol. 45 61–125 10.1016/B978-0-12-394286-9.00002-0.
• Fink B., Grammer K., Matts P. J. (2006). Visible skin color distribution plays a role in the perception of age, attractiveness, and health in female faces. Evol. Hum. Behav. 27 433–442 10.1016/j.evolhumbehav.2006.08.007.
• Fink B., Matts P. J. (2007). The effects of skin colour distribution and topography cues on the perception of female age and health. J. Eur. Acad. Derm. 22 493–498 10.1111/j.1468-3083.2007.02512.x.
• Frank M. G., Gilovich T. (1988). The dark side of self and social perception: black uniforms and aggression in professional sports. J. Pers. Soc. Psychol. 54 74–85 10.1037/0022-3514.54.1.74.
• Gage J. (1993). Color and Culture: Practice and Meaning from Antiquity to Abstraction. Berkeley, CA: University of California Press.
• Goldstein K. (1942). Some experimental observations concerning the influence of colors on the function of the organism. Occup. Ther. Rehab. 21 147 151 10.1097/00002060-194206000-00002.
• Göregenli, M. (2013). Çevre psikolojisi: İnsan-mekan ilişkileri. İstanbul Bilgi Ünivesitesi.
• Hill R. A., Barton R. A. (2005). Red enhances human performance in contests. Nature 435 293 10.1038/435293a.
• Kahvecioğlu, H. (1998). Mimarlıkta İmaj: Mekânsal İmajın Oluşumu ve Yapısı Üzerine Bir Model [Doktora Tezi]. İstanbul Ticaret Üniversitesi.
• Kıran, A. (1986). Rengin Psikolojik Etkilerinin İncelenmesi ve Deneysel Psikoloji Yöntemi İle Ülkemiz İçin 18-25 Yaş Üzerinde Renk Tercihlerinin Saptanması [Doktora Tezi].
• Levenson R. W. (2003). Blood, sweat, and fears: the automatic architecture of emotion. Ann. N. Y. Acad Sci. 1000 348–366 10.1196/annals.1280.016.
• Lockley S. W., Evans E. E., Scheer F. A., Brainard G. C., Czeisler C. A., Aeschbach D. (2006). Short-wavelength sensitivity for the direct effects of light on alertness, vigilance, and the waking electroencephalogram in humans. Sleep 29 161–168.
• Meier B. P., Robinson M. D. (2005). The metaphorical representation of affect. Metaphor Symbol. 20 239–257 10.1207/s15327868ms2004_1.
• Nakashian J. S. (1964). The effects of red and green surroundings on behavior. J. Gen. Psychol. 70 143–162 10.1080/00221309.1964.9920584.
• Özorhon, İ. F. (2002). Mimari Mekan Kimliğini Belirleyen Yönüyle Doğal Işık. Maltepe üniversitesi.
• Sloane P. (1991). Primary Sources, Selected Writings on Color from Aristotle to Albers. New York, NY: Design Press.
• Soldat A. S., Sinclair R. C., Mark M. M. (1997). Color as an environmental processing cue: external affective cues can directly affect processing strategy without affecting mood. Soc. Cogn. 15 55–71.
• Stephen I. D., Law Smith M. J., Stirrat M. R., Perrett D. I. (2009). Facial skin coloration affects perceived health of human faces. Int. J. Primatol. 30 845–857 10.1007/s10764-009-9380-z.
• Stephen I. D., McKeegan A. M. (2010). Lip colour affects perceived sex typicality and attractiveness of human faces. Perception 39 1104–1110 10.1068/p6730.
• Uçar, T. F. (2004). Görsel iletişim ve grafik tasarım. İnkılâp.