PANDEMİ İŞ YAŞAMI DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 2, 114 - 124, 31.12.2020

Merve Mamacı , Gül Alpar , Bülent Demir

https://doi.org/10.25203/idd.832347

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı pandemi döneminde bireylerin iş yaşam değerlendirmelerini anlamaya yönelik ölçme aracı geliştirmektir.

Yöntem: Araştırmaya 284 aktif çalışma yaşamı olan birey katılmıştır (193 kadın, 91 erkek).

Sonuçlar: Ölçeğin yapı geçerliğinin sınanması için açımlayıcı faktör analizi uygulanmıştır. Açımlayıcı faktör analizi sonucunda, ölçeğin 18 madde ve 3 alt boyuttan oluştuğu ortaya çıkmıştır. Bu boyutlar;” iş yaşamı iyi oluş”, “İAK” (iş rollerinin aile rollerine karışması) ve “AİK” (aile rollerinin iş rollerine karışması) olarak isimlendirilmiştir. Ölçeğin tamamı için Cronbach alpha güvenirlik katsayısı .91 iken, iş yaşamı iyi oluş için .95, İAK için .87 ve AİK için .72 olarak bulgulanmıştır. Araştırma sonucunda geliştirilen ölçeğin pandemi dönemi iş yaşam değerlendirmelerini geçerli ve güvenilir şekilde ölçtüğü ortaya çıkmıştır.
Özgün Değer: Türkiye’de pandemi döneminde iş yaşamını değerlendirmeye yönelik kullanılabilecek özgün bir çalışmadır.

Anahtar Kelimeler

pandemi, covid-19, iş yaşam iyi oluşu, görev özyeterliği, iş-özel yaşam dengesi

DEVELOPING PANDEMICS WORK LIFE EVALUATION SCALE: THA VALIDITY AND RELIABILITY STUDY

Öz

Objectives: The aim of this study is to develop a measurement tool to understand individuals' work life assessments during the pandemic period

Methods: Total of 284 adults participated in the study (193 female, 91 male).

Results: Exploratory factor analyses has applied in order to determine the consruct validity of the scale. After the exploratory factor analysis, the scale included 18 items and three factors. These factors were labeled as “worklife wellbeing”, work-family conflict, and family work conflict. The Cronbach alpha coefficient for the whole scale was found to be. 91, worklife wellbeing .95, work-familt conflict .87 and family-work conflict . 72. The findings of the study revealed that the scale was a valid and reliable instrument for worklife evaluations during pandemics.
Originality: Can be used for assessing the pandemic period business life in Turkey is an original work. This scale is an original study which can be useful for understanding work life during pandemic period İn Turkey.

Anahtar Kelimeler

pandemics, covid-19, worklife wellbeing, task self efficacy, work-life balance

Kaynakça

• Aycan, Z., Eskin, M. ve Yavuz S. (2007). Hayat Dengesi: İş, Aile ve Özel Hayatı Dengeleme Sanatı. İzmir: Sistem Yayıncılık
• Aycan, Z., Kanungo, R. N. ve Mendonca, M. (2014). Kültürlerarası Bağlamda Örgütler ve Yönetim. İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Aydemir, Ö., Güvenir, T., Kuey, L. ve Kültür, S. (1997). Hastane anksiyete ve depresyon ölçeği Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 8(4), 280- 287.
• Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The Exercise of Control. New York: Freeman.
• Bandura, A. (2001). Social cognitive theory: An agentic perspective. Annual Review of Psychology, 52, 1-26.
• Baumeister, R. F. ve Vohs, K. D. (2002). The pursuit of meaningfulness in life. S. J. Lopez ve C. R. Synder (Ed.), Handbook of Positive Psychology (s. 608-618) içinde. New York: Oxford University Press.
• Borgogni, L., Dello Russo, S., Miraglia, M., ve Vecchione, M. (2013). The role of self- efficacy and job satisfaction on absences from work. European Review of Applied Psychology, 63(3), 129-136.
• Butler, J. ve Kern, M. L. (2016). The PERMA-Profiler: A brief multidimensional measure of flourishing. International Journal of Wellbeing, 6(3), 1-48.
• Clark, S. C. (2000). Work/family border theory: A newtheory of work/family balance. Human Relations. 53(6), 747-770.
• Delle Fave, A., Massimini, F., ve Bassi, M. (2011). Hedonism and eudaimonism in positive psychology. A. Delle Fave (Ed.), Psychological Selection and Optimal Experience Across Cultures: Social Empowerment through Personal Growth (Vol. 2, s. 3-18) içinde. New York: Springer.
• Demirci, İ., Ekşi, H., Dinçer, D. ve Kardaş, S. (2017). Beş boyutlu iyi oluş modeli: PERMA Ölçeği’nin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirliği. The Journal of Happiness & Well-Being, 5(1), 60-77.
• Fredrickson, B. L. (2001). The role of positive emotions in positive psychology: The broaden-and-build theory of positive emotions. American Psychologist, 56(3), 218-226.
• Fredrickson, B. L. (2004). The broaden-and-build theory of positive emotions. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences, 359(1449), 1367-1378.
• Grinde, B. (2012). The Biology of Happiness. New York: Springer.
• Hill, E. J., Hawkins, A. J., Ferris, M. ve Weitzman, M. (2001). Finding an extra day a week: The positive effect of job flexibility on work and family life balance. Family Relations, 50(1), 49-58.
• Huta, V., ve Ryan, R. M. (2010). Pursuing pleasure or virtue: The differential and overlapping well-being benefits of hedonic and eudaimonic motives. Journal of Happiness Studies, 11(6), 735-762.
• Kahn, R. L., Wolfe, D. M., Quinn, R. P., Snoek, J. D., ve Rosenthal, R. A. (1964). Organizational Stress: Studies in Role Conflict and Ambiguity. New York: Wiley.
• Kahneman, D. (1999). Objective happiness. D. Kahneman, E. Diener, ve N. Schwarz (Ed.), Well-being: The foundations of hedonic psychology (s. 3-25) içinde. New York: Sage.
• Kern, M. L., Waters, L., Adler, A., ve White, M. (2015). A multifaceted approach to measuring wellbeing in students: Application of the PERMA framework. The Journal of Positive Psychology, 10, 262-271.
• MacLeod, A.K., ve Moore, R. (2000). Positive thinking revisited: positive cognitions, well-being and mental health. Clinical Psychology and Psychotherapy, 7, 1-10.
• Peterson, C., Park, N., ve Seligman, M. E. P. (2005). Orientations to happiness and life satisfaction: The full life versus the empty life. Journal of Happiness Studies, 61(1), 25-41.
• Pisanti, R., Van der Doef, M., Maes, S., Lombardo, C., Lazzari, D., ve Violani, C. (2015). Occupational coping self-efficacy explains distress and well-being in nurses beyond psychosocial job characteristics. Frontiers in Psychology, 6, 66-78.
• Pozo, P., Sarriá, E. ve Brioso, A. (2014). Family quality of life and psychological well-being in parents of children with autism spectrum disorders: A double ABCX model. Journal of Intellectual Disability Research, 58, 442-458.
• Ryan, R. M., ve Deci, E. L. (2000). Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being. American Psychologist, 55(1), 68-78.
• Ryff, C.D. (1989). Beyond Ponce de Leon and life satisfaction: new directions in quest of successful aging. International Journal of Behavioural Development, 12, 35-55.
• Seligman, M. E. P ve Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive psychology: An introduction. American Psychologist, 55, 5-14.
• Seligman, M. E. P. (2002). Authentic Happiness. New York: NY: Free Press.
• Seligman M. E. P. (2011). Flourish. New York, NY: Simon & Schuster.
• Shakespeare-Finch, J., Rees, A., ve Armstrong, D. (2014). Social support, self-efficacy, trauma, and well-being in emergency medical dispatchers. Social Indicators Research, 123(2), 549-565.
• Sherer, M., Maddux, J. E, Mercandante, B., Prentice-Dunn, S, Jacobs, B. ve Rogers, R. W. (1982). The Self Efficacy Scale: construction and validation. Psychological Reports, 51, 663-671.
• WHO (2020). WHO Coronavirus Disease (COVID-19) Dashboard. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020, https://covid19.who.int/
• Wissing, M.P. ve Van Eeden, C. (2002). Empirical clarification of the nature of psychological well-being. South African Journal of Psychology, 32, 32-44.
• Yıldırım, F. ve İlhan, İ. Ö. (2010) Genel Özyeterlilik Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 21(4), 301-308.
• Zigmond, A. S. ve Snaith, R. P. (1983). The Hospital Anxiety and Depression Scale. Acta Psychiatrica Scandinavica, 67(6), 361-370.