Design and Production of Urban Form as a Commodity -a Proposal for a Conceptual Framework-

Yıl 2014, Cilt: 5 Sayı: 13, 8 - 27, 31.07.2014

Yener Baş

Öz

This study, departing from a Lefebvrian conception,
that is “the dialectics of work and product”, aims to define a conceptual
framework, which explains the impacts of commodity production on urban design,
and thus states the political nature of urban design process. In this regard,
“parcel” is taken up both as the basic unit of urban form and as the basic
production unit of urban space. Therefore, it is investigated that how the
economic requirements of the production of parcel as a commodity influences the
activities of architects and urban planners, who are responsible from the
formation of urban space. As a result, the relations between urban rent, urban
planning, architecture and the qualities of parcel such as use value, exchange
value is analyzed.

Anahtar Kelimeler

urban form, urban design, commodity, product, work, parcel, architecture, planning

Bir Meta Olarak Kent Biçiminin Tasarımı ve Üretimi -Kavramsal Bir Çerçeve Önerisi-

Öz

Bu
çalışmada Lefebvre’in “ürün-yapıt diyalektiği” kavramlarından yola çıkılmakta,
kent mekanının bir meta halinde üretilmesinin kentin tasarımı üzerindeki
etkilerini açıklayan kavramsal bir çerçeve tanımlanmakta ve böylece kentsel
tasarımın politik doğasının ortaya koyulması amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda
“parsel” hem kent biçiminin yapı taşı olarak hem de kent mekanının üretildiği
temel birim olarak ele alınmaktadır. Bu bakımdan parselin meta olarak
üretiminden doğan iktisadi gerekliliklerin mimar ve kent plancılarının kentsel
mekanı biçimlendirmeye yönelik etkinliklerini nasıl belirlediği incelenmektedir.
Sonuç olarak parselin kullanım değeri, değişim değeri gibi nitelikleri ile
kentsel rant, kentsel planlama ve mimarlık arasındaki ilişkiler
çözümlenmektedir.  

Anahtar Kelimeler

kentsel biçim, kentsel tasarım, meta, ürün, yapıt, parsel, mimarlık, planlama

Kaynakça

• Closterman, R. E. (1985). “Arguments for and against planning”, Town Planning Review, 56 (1), Liverpoll University Press.
• Fainstein, N. ve Fainstein, S. (1985). “Is State Planning Necessary for Capital? The US Case”, International Journal of Urban Regional Research Vol. 9 (4); 485- 507.
• Gottdiener, M. (1985). The Social Production of Urban Space, University of Texas Press.
• Günay, B. (1999). Property Relations and Urban Space, Middle East Technical University Faculty of Architecture Press, Ankara.
• Harvey, D. (1973). The Social Justice and the City, Blackwell Publishers, Oxford.
• Harvey, D. (1989). The Urban Experience, The Johns Hopkins University Press, Baltimore.
• Keskinok, H. Ç. (1997). State and the (Re)production of Urban Space, Middle East Technical University Press, Ankara.
• Lamarche, F. (1976). “Property development and the economic foundations of the urban question”, C. G. Pickvance (ed), Urban Sociology: Critical Essays, Tavistock, Kent.
• Lefebvre, H. (1991). Production of Space, Blackwell.
• Lojkine, J. (1976). "Contribution to a Marxist Theory of Capitalist Urbanization", C. G. Pickvance (ed), Urban Sociology: Critical Essays, Tavistock, Kent.
• Marx, K. (2004). Kapital, Kapitalist Üretimin Eleştirel Bir Tahlili, Birinci Cilt, Sol Yayınları, Ankara.
• Marx, K. (2005). Ekonomi Politiğin Eleştirisine Katkı, Sol Yayınları, Ankara.
• Roweis S. T. ve Scott A. J. (1981); “The Urban Land Question”, Urbanization and Urban Planning in Capitalist Society, , M. Dear and A. J. Scott (ed.), Mathuen, London; 123-158.
• Scott, A.J. (1980). The Urban Land Nexus and the State, Pion Limited, London.
• Seve, L. (2011). “Belirmenin Diyalektiği”, Olmann, B. v Smith, T. (ed.), Yeni Yüzyılda Diyalektik, Yordam Kitap, İstanbul; 123-139. Simmel, G. (2004). Philosophy of Money, Routledge, London.
• Şengül, H. T. (2002). “Planlama Paradigmalarının Dönüşümü Üzerine Eleştirel Bir Değerlendirme”, Planlama, 2002/2-3, Ankara; 8-30.
• Tekeli, İ. (1991). Kent Planlaması Konuşmaları, Ankara: TMMOB Mimarlar Odası Yayınları.