Disasters and Effects on Urban Macroform: The Example of Düzce

Yıl 2019, Cilt: 10 Sayı: 28, 942 - 961, 31.12.2019

Ayşegül Kaya

https://doi.org/10.31198/idealkent.478141

Cited By: 3

Öz

Cities with our living spaces; they
are seen as the second upheaval after the Neolithic Revolution, accepted as the
greatest work of mankind. Cities are constantly changing in motion, and the
reading of this change over urban space with the concept of urban morphology
dates back to the last century. As a result of the interactions of many disciplines, urban morphology,
which has emerged as a new field of study, aims to analyze the changes that a
city or a part of the city has undergone by analyzing ıts existing tissue. In particular, these changes that occur due to
economic, social conditions or disasters are analyzed with this method.

Most of our country is under
different earthquake risks. Düzce is also under the influence of the North
Anatolian Fault line, which covers the northern part of our country, and two
fault zones, which are called with their own name and which can produce severe
earthquakes at certain intervals. In this study, the spatial development of the city of Düzce, which is
located on the plain of Düzce, which is an old lake bed, has been examined through
the economic and planning decisions and the macro form of the city which
changed after the disaster.  A general
evaluation of urban development has been made, starting with the first zoning
plan and applications of Düzce. The zoning plans made after the 1999
earthquakes were discussed and the change of the city macro form was examined.

Anahtar Kelimeler

Disaster, disaster resilience planning, Düzce, urban morphology

Afetler ve Kent Morfolojisine Etkileri; Düzce Örneği

Öz

Yaşam alanlarımız olan
kentler; insanoğlunun en büyük eseri olarak görülmektedir hatta ‘neolitik
devrim’ den sonra gerçekleştirdiği ikinci devrim olarak kabul edilmektedir.
Kentler sürekli devinim halinde değişmektedir ve bu değişimin bir yöntem olarak
kentsel morfoloji kavramı ile kentsel mekân üzerinden okunması yaklaşık son
yüzyıla dayanmaktadır. Birçok disiplinin etkileşimleri sonucu yeni bir çalışma
alanı olarak ortaya çıkan kent morfolojisi, bir kent ya da kent parçasının
biçimsel olarak geçirmiş olduğu değişimleri, sahip olduğu mevcut dokuyu analiz
ederek çözümlemeyi hedeflemektedir. Özellikle ekonomik, sosyal şartlara veya
afetlere bağlı olarak meydana gelen bu değişimler bu yöntemle analiz
edilmektedir.

Ülkemizin büyük bölümü
birbirine göre farklı deprem riskleri altındadır. Düzce  de ülkemizin Kuzeyini kat eden Kuzey Anadolu
Fay hattı ile kendi adı ile anılan ve belli aralıklarla şiddetli depremler
üretebilen iki fay zonunun etki alanı altındadır. Bu çalışmada, eski bir göl
yatağı olan Düzce ovasının üzerinde konumlanan Düzce kentinin mekânsal gelişimi,
gerek ekonomik gerekse planlama kararları ile afet sonrası değişen kent makro
formu üzerinden incelenmiştir.  Düzce’nin
ilk imar planı ve yapılan uygulamalardan başlayarak, kentsel gelişiminin genel
bir değerlendirmesi yapılmıştır. 17 Ağustos-12 Kasım 1999 depremlerinden sonra
yapılan imar planları ele alınarak, kent makro formunun değişimi irdelenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Afet, afete duyarlı planlama, Düzce, kent morfolojisi

Kaynakça

• Anonim, (2001). T.C. Düzce Belediyesi; Düzce revizyon ve ilave imar planı raporu.
• Anonim, (2011). Düzce il çevre durum raporu, Düzce çevre ve orman müdürlüğü. http://webdosya.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/Duzce_icdr2011.pdf
• Anonim, (2013). T.C. Düzce Belediyesi; Düzce revizyon ve ilave imar planı raporu.
• Balamir, M. (2007). Afet riski ve planlama politikaları. TMMOB afet sempozyumu bildiri kitabı, 31-43.
• İlgen, Ş. H. (1999). Urban risk. (Ed. Emine M. Komut). Urban Settlements and Natural Dısasters, UIA, Chamber of Architects of Turkey, proceedings of UIA Region II Workshop, 15-18, İstanbul.
• Özlü, Z. (2009). Batı Karadeniz'de antik bir Osmanlı kenti Prusias ad Hypium. İtalik Yayınları: İstanbul.
• Polat, H. (2009). 12 Kasım 1999 Düzce depreminin onuncu yılında Düzce ilinde yapılan imar çalışmaları ve uygulamalarının genel bir değerlendirmesi. Düzce 1999-2009, Bildiri Kitabı, Düzce Üniversitesi, 25-47.
• Ruşen, K. (1993). Kentleşme politikası. İmge Kitabevi: İstanbul.
• Sınmaz, S. ve Özdemir, H. A. (2016). Türkiye şehir planlama pratiğinin kentsel morfoloji ve tipoloji üzerindeki etkileri. İdealkent, (18), 80-115.
• Tam, D. (2004). Çevre duyarlı planlamanın ve afete duyarlı planlamanın bütünleştirilmesinin sağlayacağı faydalar. Planlama Dergisi, (3), 67-73.
• TÜBİTAK, (1999). Yer deniz ve atmosfer bilimleri ve çevre araştırma grubu raporu.
• TMMOB, (2017). Çevre Mühendisleri Odası hava kirliliği raporu. (Erişim 04.06.2018) http://www.cmo.org.tr/resimler/ekler/a941df595b4c831_ek.pdf?tipi=67&turu=H..
• TMMOB, (2006). Düzce depreminin 7. yılında doğal afetler ve güvenli çevrelerde yaşamak, Mimarlar Odası. Erişim Tarihi: 04.06.2018 http://www.mimarlarodasiankara.org/index.php?Did=2605.
• Tatar, Y. (2003). Düzce il gelişme planı çevre ve mekânsal gelişme sektörü raporu. Düzce.
• Yıldız, R. (2012). Kavramsal bir sistem olarak planlama. Melih Ersoy (Ed.), Kentsel planlama, ansiklopedik sözlük içinde (ss. 182-183). Ninova Yayınları: İstanbul
• Zeyrek, T. ve Çelik, G. (2005). Prusias ad Hypium (Kieros). Ege Yayınları: İstanbul.